ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ဝေႇရၼ်ႇၸႃႇ

ပုၼ်ႇၼႃးလူင်းဝေႇရၼ်ႇၸႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ပူႇၵႄႇ ဝၢၼ်ႈဝေႇရၼ်ႇၸႃႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈမၼ်းပႆႇလႆႈထွမ်ႇငိၼ်းတြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းၼႆႉ ပဵꧣ်ၵူၼ်းသၢၼ်ၶတ်းၽြႃးပဵၼၸဝ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တြႃးၸဝ်ႈၼႆႉ သၢင်းလၢင်းပၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်ၶမ်ၸႂ်မၼ်းလႄႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉၶမ်ၸႂ်သေ ၵိုတ်းယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တွင်ႈထၢမ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ သၢင်းလၢင်းၸႂ်မၼ်းၵႂႃႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဝေႇရၼ်ႇၸႃႇၼႆႉ ႁၢၼ်ႉၸႂ်သေ ၸူမ်းသိူဝ်းဝႆႉယူႇ။ ဝေႇရၼ်ႇၸႃႇၼႆႉ ႁူႉဝႃႈ ၸမ်ၽႅဝ်ၶၢဝ်းၽူၼ်ယဝ်ႉၼႆလႄႈ ၸင်ႇလဝ်ႈလၢတ်ႈပၢင်းထိုင် ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ သင်ႇၶႃႇၶဝ် ႁႂ်းမႃးဢဝ်ဝႃႇတီႈဝၢၼ်ႈ ဝေႇရၼ်ႇၸႃႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ႁပ်ႉဢဝ်ဢၼ်ဝေႇရၼ်ႇၸႃႇပၢင်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇၽႅဝ်ၶၢဝ်းၽူၼ်မႃး ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ဝေႇရၼ်ႇၸႃႇ ဢၼ်မၼ်းလႆႈပၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉ ဢဝ်လိုမ်းပႅတ်ႈလုမ်းလုမ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢမ်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉသင်၊ ၽူၼ်လႅင်ႉသေ ဢမ်ႇမီးတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ၵူၼ်းပေႃးလႆႈတၢႆၵေႃႇတၢႆၵွင်၊ လုပ်ႇပေႃးၽိူၵ်ႇၵႂႃႇ၊ လႆႈထူပ်းၽေးၵၢပ်ႈတုပ်ႉၽိၵ်ႉၶၼ်ႇတရ ဢၼ်ဢိုပ်းယၢၵ်ႈယူႇယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇဝိၼယမီးဝႆႉၼၼ်ႉ ပေႃးဢဝ်ဝႃႇသေႃႉၽူၼ်တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉၼႆ တေဢမ်ႇလႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈၼႆလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်ဢဝ်ဝႃႇတီႈဝၢၼ်ႈဝေႇရၼ်ႇၸႃႇယဝ်ႉ။ ၽူၼ်ဢႄႇလႄႈ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇလိူင်ႇ၊ တေထူပ်းၽေးဢိုပ်းယၢၵ်ႈယဝ်ႉလႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇသွမ်းၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇၶဝ်တႄႉ တိုၼ်းတေယၢပ်ႇပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်။ မိူဝ်ႈၽွင်းလႆႈထူပ်းႁူပ်ႉယူႇၸိူင်ႉၼၼ် ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ် ဢၼ်ပႃးမႃႉႁႃႈပၢၵ်ႇတူဝ် သမ်ႉလိူၵ်ႈလိူၵ်ႈၽႅဝ်မႃးဝၢၼ်ႈဝေႇရၼ်ႇၸႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၶဝ်ပႃးမႃးတၢင်းၵိၼ်တႃႇမႃႉႁႃႈပၢၵ်ႇတူဝ် တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ်လႆႈႁၼ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇၶဝ်လႄႈ ႁူႉဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇၵူၼ်းၵိၼ်သေတႃႉ လႆႈဢဝ်ၶဝ်ႈပိူၵ်ႇ (မုယေႃး) တႃႇဢွႆႇမႃႉၼၼ်ႉ လူႇလွင်းပၼ်သင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ သင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ဢဝ်ၶဝ်ႈပိူၵ်ႇၶႅင်လူင်ၼၼ်ႉ တမ်သႂ်ႇၼႂ်းၶူၵ်ႉယဝ်ႉ ဢဝ်မႃးသုၵ်ႈႁဵတ်းၶဝ်ႈသွမ်းယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၵေႃႈ ဢဝ်ၶဝ်ႈသၢၼ်ၶႅင်လူင်ၼၼ်ႉ သုၵ်ႈသေ တူမ်ႈလေႃးၼိူၺ်း (ထေႃးပၢတ်ႈ)သေ ဢဝ်ၵၢပ်ႈလူႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈလႆႈငိၼ်းသဵင်သၢၵ်ႇသဵင်ၶူၵ်ႉတမ်ၶဝ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇထၢမ်ဝႃႈ "ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ၊ သဵင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်သဵင်သင်" ၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၸင်ႇတၢင်ႇလဝ်ႈသၢႆငၢႆလွင်ႈတၢင်းမၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်းလွင်ႈၵၢင်ၸႂ်လႄႈ တၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈ သင်ႇၶႃႇၶဝ်တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယူႇယဝ်ႉ။

ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸင်ႇပူင်လၢတ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇလႄႈ သင်ႇၶႃႇၶဝ်တင်းလၢႆဝႃႈ "လီတႄႉဢိူဝ်ႈ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ၊ လီတႄႉဢိူဝ်ႈ၊ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်လွင်ႈသွမ်းသေ သူၶဝ်ယိူၼ်ႉၵၼ်ႈတၼ်ႇႁႃႇလေႃးၽယဝ်ႉ။ သူၶဝ်ပူၼ်ႉၶၢမ်ႈလႆႈလွင်ႈလမ်ႇမၢၵ်ႈ ဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သူၶဝ်ၼႆႉ ယူႇသဝ်းၼႄတူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း တႃႇသင်ႇၶႃႇ ဢၼ်မႂ်ႇၶဝ်တေမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈယိပ်းၵမ်သဵၼ်ႈၸႂ်ဢၼ်မိုတ်ႈမၵ်ႉၼိူဝ်တၢင်းၵိၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၼႆယဝ်ႉ" ဝႃႈၼင်ႇၼႆသေ ၸင်ႇၶၢၼ်ပၢဝ်ႇၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆယဝ်ႉ။

သၿ်ပတ်တ ဝေ သပ်ပုရိသႃ ၸꩡၼ်တ၊
ၼ ၵႃမၵႃမႃ လပယၼ်တိ သၼ်တေႃ။
သုၶေၼ ၽုၻ်ၻႃ ဢထ ဝႃ ၻုၶေၼ၊
ၼ ဢုၸႃဝၸံ ပꧣ်ꩦိတႃ ၻသ်သယၼ်တိ။
ꩪမ်မပၻ (႘႓)

ၽူႈၵူၼ်းလီၶဝ်ၼႆႉ ၽႃႈပႅတ်ႈလွင်ႈမိုတ်ႈမၵ်ႉၼိူဝ် (ၶၼ်ႇထႃႇႁႃႈပိူင်)လႆႈလီငၢမ်း၊ ၽူႈၵူၼ်းလီၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈလွင်ႈၵႃႇမဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈတင်းလူင်၊ ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ်ၼႆႉ လႆႈထူပ်းလွင်ႈသိူဝ်းသႃႇ၊ လွင်ႈၶၢၼ်ၸႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၼႄလွင်ႈၸူမ်းသိူဝ်း၊ လွင်ႈၶီၸႂ်သင်။

ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ တိုၼ်းတိုဝ်းၵမ်ပုတ်ႉတတ်ႉထၸရိယ တႃႇသေႇယဝ်ႉ။ ထိုင်ၶၢဝ်းၽူၼ်ပူၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ ပေႃးတေလုၵ်ႉတီႈသေႃႉၽူၼ်ဢဝ်ဝႃႇ တေယေႃးၶိင်းၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈၵေႃႈ မွၵ်ႇၼႄပွင်ႇလႅင်းၸိူဝ်းၽိတ်ႈပၢင်းမႃးသေႃႉၽူၼ်ဢဝ်ဝႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ဢဝ်သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈသေ ယေႃးၶိင်းၵႂႃႇၸူး ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ဝေႇရၼ်ႇၸႃႇ တႃႇၵႂႃႇမွၵ်ႇၼႄၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးလူင်ၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈ လႆႈႁၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ဢၼ်လႆႈၽိတ်ႈပၢင်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ ၶႃႈႁဝ်းၼႆႉ ၵၢၼ်ၼႃႈႁိူၼ်း ႁႅင်ႉၼမ်ၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ ၸင်ႇလႆႈလူင်လိုမ်းၵႂႃႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်းႁႂ်ႈလႆႈပၢင်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ သင်ႇၶႃႇၶဝ် မႃးၵိၼ်သွမ်းတီႈႁိူၼ်းမၼ်း ၸူဝ်ႈပႆႇဢွၵ်ႇယၢၼ်ဝၢၼ်ႈ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၽြႃးပေၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ႁပ်ႉဢဝ်သေ ၸင်ႇဢွၼ်ဢဝ်သင်ႇၶႃႇယေႃးၶိင်းမိူဝ်းတီႈႁိူၼ်း ပုၼ်ႇၼႃးလူင်ဝေႇရၼ်ႇၸႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးလူင်ၵေႃႈ ၸင်ႇယိုၼ်ႈလူႇၶဝ်ႈသွမ်းၽၵ်းသွမ်း ၽေႃးၸၼ်ႇဢၼ်လီဢၼ်ဝၢၼ်မၼ်းယဝ်ႉ။ သင်ႇၶႃႇၶဝ်တင်းလၢႆၼႆႉ မိူဝ်ႈၵိၼ်သွမ်းၶဝ်ႈၶႅင်တႃႇလဵင်ႉမႃႉမႃးၵေႃႈ ဝႄႈပႅတ်ႈလွင်ႈမိုတ်ႈမၵ်ႉသေ ၵိၼ်မႃးယဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ် ၵိၼ်သွမ်းဢၼ်ဝၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဝႄႈလွင်ႈမိုတ်ႈမၵ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ "ၵေႃႉဢၼ်ဢမ်ႇတိုၼ်ႇၽၢၼ်ႈလွင်ႈတုၵ်ႉၶၶၢၼ်ၸႂ်၊ ၵေႃႉဢၼ်ဢမ်ႇသူင်မိုတ်ႈ လွင်ႈဢၼ်လီၶႂ်ႈလႆႈ ဢၼ်လီသူင်ၸႂ်(ဢမ်ႇၼၼ်) ဢမ်ႇပဵၼ်လေႃးၽၼိူဝ် လွင်ႈဢၼ်လီၶႂ်ႈလႆႈသူင်ၸႂ်၊ ဢမ်ႇပဵၼ်တေႃးသၼိူဝ် လွၼ်တုၵ်ႉၶၶၢၼ်ၸႂ်၊ ၽူႈၵူၼ်းလီၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇတဵမ်ထူၼ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၼႆယူႇယဝ်ႉ"။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႙႔၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)