ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ဝဵင်း
ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ | |
---|---|
ဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး | |
ဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ | |
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 23°27′33″N 97°56′36″E / 23.45921°N 97.94341°Eၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 23°27′33″N 97°56′36″E / 23.45921°N 97.94341°E | |
မိူင်း | မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ |
ၸႄႈမိူင်း | ၸႄႈမိူင်းတႆး |
ၸႄႈတွၼ်ႈ | ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ |
ၸႄႈဝဵင်း | ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ |
ၼႃႈသုင်ပၢင်ႇလၢႆႇ | 4,448 ထတ်း (1,356 မီႇတႃႇ) |
ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း (2014)[1] | |
• ဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး | ၁၀၁,၃၃၄ |
• ၼႂ်းဝဵင်း | ၂၄,၉၆၃ |
• ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ | ၇၆,၃၇၁ |
• ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ် | ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ |
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ် | MST (UTC+6.30) |
မၢႆသူင်ႇလိၵ်ႈ | 06372 |
ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ (IPA: [ko᷇t kʰɑ̌i]); (မၢၼ်ႈ: ကွတ်ခိုင်မြို့), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Kutkai), (သဵင်ဢွၵ်ႇ [Kotkhaai]) ၼႆႉ မီးၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ၊ ၸႄႈမိူင်းတႆး၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇဢေႃႈ။ ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းသေ ၵႆယၢၼ်ၵၼ်တင်း ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ (႑႖) လၵ်း၊ တင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈတႄႉ ၵႆယၢၼ်ၵၼ် (႔႘) လၵ်းသေ ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆၼႆႉ မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ - မိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ တေႃႇထိုင် ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆၼႆႉ ပဵၼ်သၢႆတၢင်း ၶိုၼ်ႈလွႆလၢႆလၢႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ ႑႙႕႐ ၼၼ်ႉ လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း မီး မွၵ်ႈ ႖႐႐ လင်သေ ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း မီးမႃး ႖႐႐႐ ၵေႃႉ ၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။ ၸိုင်ႈပႅင်း ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆၼႆႉတႄႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ဝဵင်းလွႆသၢမ်သိပ်း။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တီႈၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ႁိမ်းဝဵင်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ လွႆသၢမ်သိပ်း ဢၼ်ၶပ်ႉယႆ တွၼ်ႇယႅၼ်းၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၵူႈသိုပ်ႇသိုပ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ၵူတ်ႉၶၢႆၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၼႄႇမိူင်းသႅၼ်ဝီယဝ်ႉ။ ၵႃႈၵွၼ်ႇတွၼ်းဢွၼ်တႄႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈၵူၼ်းၶွၼ်ႈၵၼ် သိုဝ်ႉၶၢႆၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်သေ ဝၢႆးလင်မႃး ၵူၼ်းၶွၼ်ႈမႃးသေ ပဵၼ်ဝၢၼ်းယႂ်ႇမႃး တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈ 1953 ၼၼ်ႉ လင်ႁိူၼ်းမီးမွၵ်ႈ 600 လင် ၵူၼ်းယူႇသဝ်း မီးမွၵ်ႈ 6000 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ယူႇသဝ်းတႄႉ ၵမ်ႉပႃႈၼမ် ပဵၼ်ၶၢင် လႄႈ ပလွင်ႈ (တဢၢင်း)ယဝ်ႉ။ တႆး၊ လီးသူး၊ ၶႄႇ ၵလႃးၵေႃႇရၶႃးၵေႃႈ မီးဝႆႉၵမ်ႈၽွင်ႈယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈလွႆသုင်သေ ဢမ်ႇပေႃးမီးၼႃးလႄႈ ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆၼႆႉ ဝၢၼ်ႈတႆး ဢမ်ႇမီးၼမ်။ ဢွင်ႈတီႈ မီးၼႃးၸိူဝ်း ဝၢၼ်ႈမေႃႇႁၢၼ်၊ မိူင်းယု၊ ထုင်ႉမိူင်းၸီး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတႆးယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၶၢင် ဝၢၼ်ႈတဢၢင်းၵမ်ႉပႃႈၼမ်။ မိူဝ်ႈပီ 1950 ဢဝ်ၸွမ်းၼင်ႇ ၶပ်ႉမၢႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်သေ လႆႈဢဝ် ၶၢင်တီႈၵူတ်ႉၶၢႆ တင်းၼမ်တင်းလၢႆၼႆႉ ၶၢႆႉၵႂႃႇ သၢပ်ႇႁူဝ်ၵွင်း ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းယၢင်း (မိူင်းၵႃယၢင်း)ပုၼ်ႉယဝ်ႉ။
သၢႆပိုၼ်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၶိူဝ်းၵူၼ်းလႄႈ ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]လၢႆးပၵ်းသဝ်းဢွင်ႈတီႈဝဵင်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႃႉၶၢႆ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၵၼ်တေႃႉသူင်ႇလႄႈပၢႆးၵပ်းသိုပ်ႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ဢွင်ႈလီၶဝ်ႈၸႂ်တီႈၼႂ်းဝဵင်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ဢွင်ႈလီၶဝ်ႈၸႂ်ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၽိုၼ်ဢိင်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]- ↑ (မေ ၂၀၁၅) သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ, ၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ အတွဲ-၂. နေပြည်တော်: လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန, ၆၆.