ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ၊ ၵျွတ်ႈ

ၵျွတ်ႈ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ ၼႆႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီႊ 1732 တီႈဝဵင်း ဝဵၵ်ႈၾီႇ (Wakefield) ၸေႊမိူင်း ဝႃးၵျီးၼီႇယႃႇ (Virginia) ။ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈ ႁႆႊၸဝ်ႈၼႃး ၵေႃႉမၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ်ၵေႃႉ႞။ မိူဝ်ႈၸူဝ်ႈ ၶူပ်ႇသၢဝ်း႞ၼၼ်ႉၵွၺ်း လႆႈပုတ်ႈႁပ်ႉ ႁေႃႁိူၼ်း ယႂ်ႇယႂ်ႇလင်႞။ တႄႇဢဝ်ပီႊ 1753 တေႃႇ 1758 ၼၼ်ႉ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ ႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၵၢၼ် ၼႂ်းတပ်ႉ သိုၵ်း။ လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်သိုၵ်း ဢၼ်တိုၵ်းတေႃး ၵၼ်တင်း ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈလႂ်၊ ဢိၼ်းတီးယၼ်းၶဝ် လႂ်ၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ မၼ်းလႆႈ တူဝ်ထူပ်း ၵၢၼ်သိုၵ်း လႄႈဢိၵ်ႇတင်း ၸိုဝ်ႈသဵင်လီ။ မိူဝ်ႈပီႊ 1758 ၸမ်တေသုတ်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းထွၼ် တူဝ်ဢွၵ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းသေ ၶိုၼ်းမိူဝ်းမႃး ဝႃးၵျီးၼီႇ ယႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင်သင် တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၵိုၵ်း ၵၼ်တင်း မႃႇတႃႇ တၼ်းတရိတ်ႈ ၶတ်ႈသတိတ်ႈ (Martha Dandridge Custis) မႄႈမၢႆႈၶႅၼ်းၸႂ် ၵေႃႉမီးဝႆႉ လုၵ်ႈလၢင်း သွင်ၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ (မၼ်းဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈလၢင်း ၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇ)။

ဝၢႆးလင် ပေႃးၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်း တၢင်းသိပ်းႁႃႈပီႊ ဝႃႇသျိၼ်ႇတၼ်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈႁိူၼ်းလူင်မၼ်းသေ သဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵႂႃႇၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈပီႊ 1774 မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပဵၼ် တူဝ် တႅၼ်း ၸေႊမိူင်းဝႃးၵျီးၼီႇယႃႇ တႃႇတေၵႂႃႇၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈ ပၢင်ၵုမ်လူင် ၶွၼ်းၵရႅတ်ႈၶွၼ်ႇတီႇၼႅၼ်ႇတႄႇ သုပ်ႈတီႈၼိုင်ႈ (First Continental Congress)။ မၼ်းၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၵူၼ်းမၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ် တီႈသုတ်း ၵေႃႉ႞ ၼႂ်းမိူင်းၶႃႈမိူင်းႁၢႆး ၶွင်ဢိင်း ၵလဵတ်ႈ တီႈလိုမ်လိၼ်ဢမႄႇရီႉၵႃႉၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈ ၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် တိုၵ်းသူၼ်းတႃႇတေဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ။ ၵူၺ်း ၼႃႇ မိူဝ်ႈၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင် ၶွၼ်းၵရႅတ်ႈၶွၼ်ႇ တီႇ ၼႅၼ်ႇတႄႇ သုပ်ႈတီႈသွင် (ဢၼ်မၼ်းလႆႈ ၶဝ်ႈ ပႃး ပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်းဝႆႉ) ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇဢမ်ႇ ထိူမ်လိူၵ်ႈမၼ်း တႃႇတေၵွၼ်းၵုမ်းၸီႉသင်ႇ တပ်ႉ သိုၵ်း ၶွၼ်ႇတီႇၼႅၼ်ႇတႄႇ (Continental armies)။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်း မီးတူဝ်ထူပ်းၵၢၼ် သိုၵ်း၊ မီးငိုၼ်းမီးၶမ်း၊ မီးၸိုဝ်ႈသဵင်လီ၊ မီးႁၢင်ႊ ၾၢင်လီ (တူဝ်ၶိင်းမၼ်းၶိူင်ႇၶမ်ႉ၊ တၢင်းသုင်မီး ႁူၵ်းထတ်းပၢႆသွင်ပႅၵ်ႉ)၊ ဢမ်ႇမီးတၢင်းပဵၼ်ၶႆႈ ၼၢဝ်သင်၊ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉၸတ်းၵၢၼ်လႆႈလီငၢမ်း ၼႆလႄႈ သင်ဢမ်ႇလိူၵ်ႈမၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်း တႃႇလိူၵ်ႈတႅၼ်းတၢင်မၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ပိူၼ်ႈဢွၼ် လိူၵ်ႈမၼ်း တႃႇႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်ႁူဝ် တိုၵ်းသိုၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇ ဢဝ်ငိုၼ်းႁူဝ်လိူၼ် သေပႅၵ်ႉ။ ႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉပုၼ်ႈ ၽွၼ်း ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇလီ။

လွင်ႈဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ ပေႃးလႆႈဢွင်ႇမၢၼ် လူင်လၢင်ၼၼ်ႉတႄႉ တေလႆႈႁၼ်ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း တႄႇဢဝ်မၼ်းပဵၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်း ၶွၼ်ႇတီႇၼႅၼ်ႇတႄႇ မိူဝ်ႈၵျုၼ်ႇ 1775 တေႃႇထိုင် မၼ်းႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸွမ်ၸိုင်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း သွင်ယဝ်ႉတူဝ်ႈ မိူဝ်ႈပီႊ 1797 လိူၼ်မၢတ်ႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ။ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈပီႊ 1799 လိူၼ်တီႇၸႅမ်ႇပႃႇ တီႈႁိူၼ်းမၼ်း ဢၼ်မီး တီႈ လွႆဝိူဝ်းၼွၼ်ႇ (Mount Vernon)။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လွင်ႈတၢင်း သၢမ်ပိူင်ၼႆႉသေ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ၵူၼ်းယိုင်ႈယႂ်ႇလူင် ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ် ၵေႃႇတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရီႇ ၵၼ်ႇ။

တီႈၼိုင်ႈ။ မၼ်းပဵၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၵၢၼ်သိုၵ်း ၵေႃႉဢွင်ႇပေႉ ပၢင်သိုၵ်းဢၼ်ပူတ်းပွႆႇမိူင်းဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇ သဝ်းၶေႃ (American War of Indepen-dence)။ တေဝႃႈ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၵၢၼ် သိုၵ်းၼႃႇႁႃႉၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႊ။ ဢမ်ႇၶိုတ်းၶီႈ တိၼ်ၶီႈမိုဝ်း ၸဝ်ႈလူင် ဢႃႇလႅၵ်ႈၸၼ်းတႃး ႁိုဝ် ၵျူးလီးယႅတ်ႈ သီးသႃႇ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ မၼ်း ဢွင်ႇပေႉပၢင်သိုၵ်းၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမၼ်း ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလႄႈပေႉ၊ ဝႃႈႁူဝ်ၼႃႈၵၢၼ်သိုၵ်း ၽၢႆႇ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ဢၼ်မၼ်း လႆႈတေႃႇသူႈၼၼ်ႉ ၶုၺ်ႈၺၢမ်ႉၼႃႇၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇၽိတ်းသႄႈ။ တီႈၼႆႉ ထုၵ်ႇလီၶုၵ်းၸႂ်လႆႈဝႃႈ ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်း ဢမႄႇရီႇ ၵၼ်ႇၶဝ်တၢင်ႇၵ​ေႃႉ ၵၢၼ်ႉသိုၵ်း ယႂ်ႇယႂ်ႇလူင်လူင် ၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ် ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇၵေႃႈ ယၢမ်ႈၵၢၼ်ႉ သိုၵ်းဢိတ်းဢွတ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၼႃႇ မၼ်းၸတ်း ၵၢၼ် ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈ ၵၢၼ်ႉယႂ်ႇသုမ်းလူင်ၼၼ်ႉသေ ၵမ်းလိုၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ယိုဝ်းတိုၵ်း ထိုင်တီႈပေႃး ဢွင်ႇမၢၼ်ယူႇယဝ်ႉ။

တီႈသွင်။ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ လႆႈထုၵ်ႇယုၵ်ႉ ယွင်ႈပဵၼ် ၽူႈၼၢမ်း ပၢင်ၵုမ်လူင် ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈလၵ်း မိူင်း (President of the Constitutional Convention)။ မိူဝ်ႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ လၵ်းမိူင်း ဢမႄႇ ရီႇၵၼ်ႇၼၼ်ႉ တၢင်းဝူၼ်ႉ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ ဢမ်ႇ ပႃးၼမ်ၵႃႊႁိုဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းယိုင်ႈ ယႂ်ႇၵေႃႉ႞လႄႈ မၼ်းၵမ်ႉယၼ် ၶေႃႈလႂ်ၵေႃႈ လူင် ပွင်ၸိုင်ႈ ၸေႊမိူင်းၵမ်ႈပႃႈၼမ် ယွမ်းႁပ်ႉၸွမ်း လႆႈငၢႆႈ။ ၵွပ်ႈမၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းသၢၼ်ၶတ်း လၵ်းမိူင်းမႂ်ႇ ဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇၼႆၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈ။ သင် ဝႃႈ ဢမ်ႇပႃးဢူမုၼ် ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ ပေႃးၼႆၸိုင် ၸွင်ႇၵူၼ်းတင်းၼမ် တေယွမ်းႁပ်ႉလၵ်းမိူင်း ၼၼ်ႉယူႇႁိုဝ်ၼႆ ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းတႃႉၵၼ်။

တီႈသၢမ်။ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇ ၵ​ေႃႉႁႅၵ်ႈ။ လႆႈမီး ၸွမ်ၸိုင်ႈၵ​ေႃႉႁႅၵ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ ဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉတဵမ်ထူၼ်ႈ၊ ၾိင်ႈယၢမ်ႈလီ ငၢမ်းၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈ ၵၢမ်ႇလီတေႉတေႉ။ ပေႃးၶိုၼ်း တူၺ်းပိုၼ်းမိူင်း ၼႂ်းလိုမ်လိၼ် ဢမႄႇရီႉၵႃႉတႂ်ႈ လႄႈ ဢႃႇၾရီႉၵႃႉ ၶဝ်ၼႆၸိုင် ၵမ်းဢွၼ်တၢင်း သုတ်း ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၶိုၼ်ႈ မႃး လူၺ်ႈလၵ်းမိူင်း ပၵ်းပိူင် တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ၼၼ်ႉသေတႃႉ ဢမ်ႇႁိုင်သင် လႅၵ်ႈလၢႆႈ ယဵၼ်း ပဵၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ဝႃႇ သျိင်ႇတၼ်ႇတႄႉ တိုၼ်းယိပ်းၵမ်မၼ်ႈၵႅၼ်ႇ ပၵ်း ပိူင်ဢၼ်တမ်းဝၢင်းၵေႃႇႁႅၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ။ တၢမ်တူဝ် မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈယိပ်းၵမ် ဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင် ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၶၢဝ်းယၢဝ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈ ပဵၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉ ႁိုဝ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးပၵ်းပိူင် ဢၼ်မေႃပွႆႇၾႃႈဢႃႇၼႃႇလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ပၵ်းပိူင်ဢၼ် မၼ်းၶႂ်ႈပဵၼ်ၶႂ်ႈမီးၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ် မၼ်ႈၸႄႇ ဝႆႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

ၵျွတ်ႈဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်း ၵေႃႉမေႃဝူၼ်ႉၶပ်ႉလိုၵ်ႉလမ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇ – တွမ်း မၢတ်ႈ ၵျႅပ်ႈၾႃႇသၼ်ႇ (Thomas Jefferson)၊ ၵျဵမ်း မႄႇတီႇသၼ်ႇ (James Madison)၊ ဢႃႇ လႅၵ်ႈၸၼ်းတႃး ႁႄးမီႇတၼ်ႇ (Alexander Hamilton) လႄႈ ပႅၼ်ႇၵျႃႇမိၼ်ႇ ၾရႅၼ်ႉၶလိၼ်ႇ (Benjamin Franklin) ႁူဝ်ၼႃႈ ဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇ ၶဝ်တၢင်ႇၵေႃႉ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၼႃႇ မၼ်း သမ်ႉယိုင်ႈယႂ်ႇလမ်ႇလွင်ႈဝႆႉ လိူဝ်ၵူၼ်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈ ၶၢဝ်းပၢင်သိုၵ်းလႄႈ သင်၊ ၶၢဝ်းငမ်းယဵၼ်ဝႆႉလႄႈသင် ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ မေႃဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းၵၢၼ် လုၵ်ႈၼွင်ႈပွင်ႈပၢႆလီ ငၢမ်း။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းၸိူင်ႉၼင်ႇမၼ်း ပေႃး ၼႆၸိုင် ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းလႂ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇ ဢွင်ႇမၢၼ်လႆႈ။ မႄႇတီႇသၼ်ႇၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇ ၵေႃႇတင်ႈပဵၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇ ၼႆ သေတႃႉ ဢမ်ႇပႃး ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇတႄႉ တိုၼ်းတေ ဢမ်ႇဢွင်ႇလႆႈ။

ပေႃးဢဝ်မၢၵ်ႇတႃပၢႆးပိုၼ်း ထတ်းသၢင် တူၺ်းၼႆ ၵျွတ်ႈဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈၶိုၵ်ႉ ၶၢႆးဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇဝႆႉ လႄႈ ၸင်ႇလႆႈဢဝ်ၸိုဝ်ႈမၼ်း သႂ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းသဵၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈ သိူဝ်ငၢၼ်ပၢၵ်ႇ႞။ ၵူၼ်းမိူင်းဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇ ၶဝ် မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ တေဢမ်ႇမေႃထတ်း သၢင်ႁၼ်လႆႈ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈထိုင် ၼႂ်းၵၢင် ၸူဝ်ႈပၢၵ်ႇပီႊထူၼ်ႈသၢဝ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရီႇ ၵၼ်ႇၼႆႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းလႄႈသင်၊ ဢူမုၼ်ၵၢၼ် မိူင်းလႄႈသင် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလိူဝ် မိူင်းတုမ်ၵႅၼ်ႇလူင် ရူဝ်းမႃႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢူမုၼ်ၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ၼၼ်ႉ လႅပ်ႈဢမ်ႇယိုၼ်းယၢဝ်းႁိုင်လႆႈ မိူၼ်ရူဝ်း မႃႉၶဝ်။ ပေႃးတူၺ်းထႅင်ႈၽၢႆႇ႞တႄႉ လႆႈႁၼ်ၸႅင်ႈ လႅင်းလီဝႃႈ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ၽၢႆႇပၢႆးၸၢင်ႊ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇၼႆႉ ယဵၼ်ႇငႄႈ မိူင်းလႂ်ၶိူဝ်းလႂ်၊ ပၢၼ်လႂ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇယၢမ်ႈၶိုတ်း ၶဝ်မႃးလႆႈ။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း လွင်ႈၶူင်ဢွၵ်ႇလႆႈ လႅင်မိၼ်၊ ပွႆႇၵူၼ်းၶိုၼ်ႈၵႂႃႇလႆႈထိုင်လိူၼ် ဢၼ် ၵူၼ်းမိူဝ်ႈၵူႊပွၵ်ႈ ယၢမ်ႈလႆႈၼွၼ်းၽၼ်မႃးၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႃးတေႉတေႉ။ ထိုင်ပၢၼ်ဢၼ်ၶူင် ဢွၵ်ႇလႆႈမႃး ၼူၾႆးၼိဝ်းၶလီႇယႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃး ၸင်ႇတေထတ်းသၢင်ဝႃႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ ၸႂ်ႈၵၢၼ်ယႂ်ႇၵၢၼ်လူင်ၼႆတႄႉ ဢမ်ႇတူၵ်းထုၵ်ႇ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။

ၵျွတ်ႈဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းယိုင်ႈ ယႂ်ႇလိုဝ်းလင် ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇသေ ဢမ်ႇပေႃးပၢႆႈပိူင်ႈၵၼ်တင်း ဢေႃးၵၢတ်ႈသတၢတ်ႈ သီးသႃႇ မိူင်းရူဝ်းမႃႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၶဝ် ၼႂ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈသိူဝ်ငၢၼ်ပၢၵ်ႇ႞ၼႆႉ ဢမ်ႇပိူင်ႈၵၼ် ၵႃႊႁိုဝ်။ ၵွပ်ႈသင် ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇ လႆႈမႃးမီးၽၢႆႇ လင်ၼႆတႄႉ တေလႆႈဝႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢူမုၼ်မၼ်းႁိူဝ်ႈႁိူင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင်ၵႃႊႁိုဝ်လႄႈ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈ႞သမ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵေႃႇတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမႄႇရီႇၵၼ်ႇၼႆၵေႃႈ ထၢၼ်ႈငၢၼ်း ၵူၼ်းတၢင်ႇၸိူဝ်း (ၼင်ႇ တွမ်းမၢတ်ႈ ၵျႅပ်ႈၾႃႇ သၼ်ႇ လႄႈ ၵျဵမ်း မႄႇတီႇသၼ်ႇ) ၶဝ် ၶႅၼ်းလမ်ႇ လွင်ႈလိူဝ်မၼ်း။ ၵူၺ်း ဝႃႈႁိုဝ်သေတႃႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉ ပိူဝ်ႈၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်မၼ်းဢွၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈမႃး ၼၼ်ႉ တိူဝ်းယိုၼ်းယၢဝ်းမၼ်ႈၸႄႇလႄႈ ၸၼ်ႉ ဝႃႇသျိင်ႇတၼ်ႇၼႆႉ သုင်လိူဝ် ၸဝ်ႈလူင် ဢႃႇလႅၵ်ႈ ၸၼ်းတႃး လႄႈ ၼႃႇပူဝ်ႇလီႇယုၼ်ႇၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။