ၵၼ်ႇႁ၊ ၸၢတ်ႈ

29 - ꩡၢတ်ႈၵၼ်ႇႁ

(ၵၼ်ႁ = ၸိုဝ်ႈဝူဝ်းၵၼ်ႇႁ) သတ်းတိရၸ်ꧡၢၼ်ႇၵေႃႈ၊ တေႃႈမေႃႁူႉၵျေးၸူး

ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ

မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၼႄ ဢူဢၢႆသၢႆငဝ်းပြႃႇꩦိႁႃ တႂ်ႈတူၼ်ႈမၢၵ်ႇမူင်ႈၽိူၵ်ႇ တီႈမိူင်းသႃႇဝတ်ႉထိယဝ်ႉသေ မိူဝ်းဢဝ်ဝႃႇ ထီႉၸဵတ်း တမ်ႈတီႈ မိူင်းၽီတႃႇဝတိံသႃႇယဝ်ႉ။ ဝၼ်းလိူၼ်သိပ်းဢဵတ်းမူၼ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇၶိုၼ်း ပွၵ်ႈလူင်းမႃး မိူင်းၵူၼ်းသေ မႃးယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ လွင်ႈတၼ်းၶူဝ်း ပြႃႇꩦိႁႃႇသေ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ဝႃႈ “ၸဝ်ႈႁဝ်းၶဝ်တီႈၶႃႈ... မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်လႆႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢၼ်တႅၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁဵတ်းၼၼ်ႉ ၽႂ်ၽူႈလႂ်ၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ”ၼႆလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ယွင်ႈယေႃး ၵုင်ႇၵုၼ်းမုၼ်ငဝ်း ၽြႃးယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇၽႅဝ်မႃး တမ်ႈတီႈ ပၢင်တုမ်သင်ႇၶႃႇသေ “ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ်... လွင်ႈႁဵတ်း သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ဢၼ်ပိူၼ်ႈဢမ်ႇမိူၼ်လႆႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၵႃးၸၢတ်ႈၼႆႉၵူၺ်း၊ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ပဵၼ် သတ်းတိရၸ်ႉꧡၢၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇမီးၵေႃႉဢၼ်တေႁဵတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ႁႂ်ႈမိူၼ်ၵဝ်လႆႈ”ၼႆ သေ ၸင်တေႁေႃးလၢတ်ႈ ꩡၢတ်ႈၵၼ်ႁၼႆႉယဝ်ႉ-

ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ

မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တီႈမိူင်းၿႃႇရႃႇၼသီႇ ပၢၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၿြႁ်မၻတ်ႈၼၼ်ႉ ၼၢႆးထဝ်ႈမွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ မီးဝူဝ်းဢွၼ်ႇတူဝ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်လႆႈမႃး ၵႃႈၶၢတ်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈဝူဝ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ ဝူဝ်း သမ်ႉပဵၼ်ဝူဝ်းၵမ်ႇသဝ်ႈလႄႈ ၸင်ႇႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ဢယ်ႇယိၵႃၵႃꩮၵ”ၼႆယဝ်ႉ။ ဝူဝ်းတၢင်းတိုဝ်းၵမ်လီ၊ ယဵၼ်ႇငႄႈ၊ မီးၸႂ်လီ‘ဢယ်ႇယိၵႃၵႃꩮၵ’ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼေႃႇၶမ်းဝူဝ်းယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ၼေႃႇၶမ်းဝူဝ်း ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “မႄႈထဝ်ႈၵဝ်ၼႆႉ ၽၢၼ်ၵႅၼ်းၼႃႇၼႃႇ၊ သမ်ႉလဵင်ႉလူၵဝ် မိူၼ်ၼင်ႇလုၵ်ႈလၢင်းမၼ်း၊ ပေႃးၵဝ် ၵႂႃႇႁႃၵိၼ်ၸၢင်ႈပိူၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမႄႈထဝ်ႈ ဢွၵ်ႇယၢၼ် လွင်ႈၵွတ်းၽၢၼ်ၼႆ တေလီယူႇ”ၼႆ ယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ၵူၼ်းၵႃႉလေႃႉၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢဝ်လေႃႉႁႃႈပၢၵ်ႇ ၽႅဝ်မႃး တမ်ႈတီႈ တႃႈၼမ်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၼၼ်ႉလႄႈ လေႃႉတင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈသေ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉယူႇ။ တီႈႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ ဝူဝ်းဢယ်ႇယၵႃၵႃꩮၵလႄႈ ဝူဝ်းတင်းၼမ် ဢွၼ်ၵၼ် ႁႃၵိၼ်ယႅမ်ႉယူႇ တီႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈၸၢႆးၵူၼ်းၵႃႉလေႃႉၼၼ်ႉ သမ်ႉပဵၼ် ၵူၼ်းမေႃတူၺ်း လၵ်ႉၶၼႃႇဝူဝ်းယဝ်ႉ။ ၵႂႃႇႁႃတူၺ်းၽုင်ဝူဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁၼ် ဝူဝ်းဢယ်ႇယၵႃၵႃꩮၵသေ ပဵၼ်ဝူဝ်းလီၼႆ ႁူႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸင်ႇၵႂႃႇ လၢတ်ႈတီႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵင်ႉဝူဝ်း တေပၼ်ၵႃႈတိုတ်ႉလေႃႉ ၼိုင်ႈလမ်း သွင်ဢသပြႃႇၼႆသေ ၸင်ႇတေ ၸၢင်ႈ ႁႂ်ႈတိုတ်ႉဢဝ် လေႃႉၶဝ် တင်းႁႃႈပၢၵ်ႇ ပူၼ်ႉတိုဝ်ႉယၢပ်ႇၵႂႃႇ တင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ဝူဝ်းၵႃꩮၵၵေႃႈ ဢဝ်ဢသပြႃႇ ႁဵင်ၼိုင်ႈသေ မိူဝ်ႈပၼ်မႄႈထဝ်ႈယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၶိုၼ်းႁေႃး လွင်ႈꩡၢတ်ႈၵွၼ်ႇၼင်ႇၼႆသေ “ꩡၢတ်ႈၼႆႉၵူၺ်း ၵဝ်ၽြႃးႁဵတ်းလႆႈ လွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇမီး ဢၼ်တႅၵ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ မိူဝ်ႈပႃႇရမီႇ တိုၵ်ႉၼုမ်ႇယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈ ယဝ်ႉ”ၼႆသေ ၸင်ႇတေလွတ်ႈႁေႃးၷႃႇထႃႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-

ပႃႇꩮိ

29 - ယတေႃ ယတေႃ ၷရု ꩪုရံု၊ ယတေႃ ၷမ်ꧤီရဝတ်တၼီ။ တၻၢသ်သု ၵၼ်ႁံ ယုၺ်ꩡၼ်တိ၊ သႂၢသ်သု တံ ဝႁတေ ꩪုရံ။

ပိၼ်ႇတႆး

ပွၵ်ႈၼၼ်ႉ မီးၵုၼ်ႇၶူဝ်း ဢၼ်ဝူဝ်းတၢင်ႇၸိူဝ်း ဢမ်ႇတိုတ်ႉလႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းမၼ်း ၵေႃႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ဝူဝ်းၵၼ်ႇႁသေ လၢၵ်ႈၸၼ်ယဝ်ႉ။ ဝူဝ်းၵၼ်ႇႁၼၼ်ႉ တိုတ်ႉၸၼ်ပႄႉလႆႈ ၶူဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

• ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ဝူဝ်းဢယ်ႇယိၵႃၵႃꩮၵၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။

မႄႈထဝ်ႈၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ဢုပ်ႉပလဝၼ်ႇထေႇရီႇ။

• ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) ထုၵ်ႇလီႁူႉၵျေးၸူးသေ တွပ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း။

(2) ႁူဝ်တွင်ၶႂၢင် ႁၢင်တွင်ဝၢႆႇ။

• ပႃႇရမီႇ ။ ။ သီႇလပႃႇရမီႇ။

• မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ ပဵၼ်“ၵတၺ်ၺုတႃ မင်ၷလႃ၊ မႃတႃပိတုဢုပꩦ်ꩧႃၼ မင်ၷလႃ”။