ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ယွင်ႁူၺ်ႈ
ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ယွင်ႈႁူၺ်ႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶမ်းသိူၵ်ႈ (ၸဝ်ႈၾႃႉၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ) ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁုပ်ႈတုမ်မျႅၼ်ႇမႃႇၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဝၢႆးလင်းဢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းတီႈဢင်းၵိတ်ႉ မိူဝ်ႈပီ 1948 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ မႄႈၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၢင်းမႁႃႇတေႇဝီႇႁိူၼ်းၶမ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းတၢင်းၼမ်တေႁွင်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ၼႆႉယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းပဵၼ်လုၵ်ႈသၢဝ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း မိူင်းသႅၼ်ဝီ ယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈၸၢင်ႉမီးၸိုဝ်ႈဢၼ်ပိူၼ်ႈႁွင်ႉမၼ်းၸဝ်ႈလၢႆၸိုဝ်ႈ ၸိုဝ်ႈတႄႉꧦ မၼ်းၸဝ်ႈၼႂ်းဢၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းႁၢင်ႈႁေႃၶဝ်ႁွင်ႉတႄႉ မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ၸဝ်ႈသိူဝ်လိူၼ်ၾႃႉ” ၸိုဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈမိူဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်းသမ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ “Eugene Thaike” ၸိုဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈမိူဝ်ႈပဵၼ်သိုၵ်းယူႇၼႂ်းထိူၼ်ႇၼၼ်ႉတေႁွင်ႉဝႃႈ “သိူဝ်ဝၢႆႇ” ဢမ်ႇၼၼ် “သိူဝ်လုမ်ႉၾႃႉꧦ ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းတင်းၼမ်တေႁူႉၸၵ်းမၼ်းၸဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ၼႆႉယဝ်ႉ။
| ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ယွင်ႁူၺ်ႈ | |
|---|---|
 | |
| 65 (1939-2004) | |
| ၸၢဝ်းၶိူဝ်း | တႆး |
| ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ် | ၸၢဝ်းပုတ်ႉ |
| ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈပႆႇၺႃႇ | Ph.D |
| ၼႃႈၵၢၼ် | ပၢႆးမိူင်း |
| ၵေႃႉၵူႈ | ၼၢင်းၼုၼုမျိၼ်ႉ (ၵဵင်းတုင်) |
| လုၵ်ႈလၢင်း | ၸဝ်ႈဢုင်းၾႃႉ၊ ၸဝ်ႈဢွၼ်းၵျူးၼႃး |
| ၶၢဝ်ႇႁူင်လိုဝ်းလင် | ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး |
| ဝၼ်းသဵင်ႈၵၢမ်ႇ | 24.7.2004 |
ပိုၼ်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ၸဝ်ႈၸၢင်ႉၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 26 လိူၼ်ဢေႇၽြူဝ်ႇ ပီၶရဵတ်ႈ 1939 တီႈႁေႃႁူင်မိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ (ႁေႃၸဝ်ႈၾႃႉတႆး) ဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးၸမ်ပေႃးၵႆၼွင်ဢိၼ်းလေး ဢၼ်ပဵၼ်တီႈလေႇ တီႈဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈသဵင် ၼႂ်းမိူင်းတႆးယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ၊ မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၶွင် ၸဝ်ႈၾႃႉၶမ်းသိူၵ်ႈ (ၸဝ်ႈၾႃႉသူၺ်တႅၵ်ႈ) လႄႈ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း (လုၵ်ႈသၢဝ် ၸဝ်ႈၶုၼ်သုင်တူၼ်ႈႁုင်း ၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းသႅၼ်ဝီ)။
ပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ၸဝ်ႈၸၢင်ႉမီးပီႈၼွင်ႈႁူမ်ႈတွင်ႉၵၼ် 6 ၵေႃႉ မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉမၢႆသွင် ပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉမၼ်းၸဝ်ႈမီးၼင်ႇၼႆ-
1. ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ (ၸဝ်ႈသိူဝ်)
2. ၸဝ်ႈသိူဝ်လိူၼ်ၾႃႉ (ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ)
3. ၸဝ်ႈယိင်းသီႇတႃႇ (ၸဝ်ႈယိင်း)
4. ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁူမ်ႇၾႃႉ (ၸဝ်ႈမီ)
5. ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ (ၸဝ်ႈႁၢၼ်)
6. ၸဝ်ႈယိင်းရတၼႃႇသႅင်လိုၼ်း (ၸဝ်ႈလိုၼ်း) မီးၼင်ႇၼႆ။
ၼႃႈႁိူၼ်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ၸဝ်ႈၸၢင်ႉလႆႈၵူပ်ႉၵူႈၸွမ်းၼၢင်းၼုၼုမျိၼ်ႉ ဝဵင်းၵဵင်တုင် သေလႆႈမီးလုၵ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်သွင်ၵေႃႉ လုၵ်ႈၸၢႆးမီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈဢုင်ၾႃႉ ဝၢႆးမႃးလႆႈပဵၼ်ၵူၼ်းၸၼ်ႁၢင်ႈ လုၵ်ႈယိင်ႈမီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈယိင်းဢႃရၸၼႃ။
ၵၢၼ်ႁဵၼ်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ လႆႈဢွင်ႇၸၼ်ႉသိပ်ႈတီႈႁူင်းႁဵၼ်း Methodist ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ မိူဝ်ႈပီ 1957 သေ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉလႆႈသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်တႃႈၵုင်ႈ လႆႈႁဵၼ်းယဝ်ႉ B.A. ပၢႆးၽႃႇသႃႇဢင်းၵိတ်ႉ လႄႈပၢႆးပိုၼ်း မိူဝ်းပီ 1961 သေ လႆႈႁပ်ႉပဵၼ်ၶူးသွၼ်တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ယူႇလၢႆပီ ဝၢႆးၼၼ်ႉ လႆႈၶိုၼ်းသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း M.A., လႄႈ Ph.D. ပၢႆးၵၢၼ်မိူင်းတီႈၸၼ်ႉၸွမ် British Columbia, Canada တေႃႇပေႃးႁဵၼ်းယဝ်ႉယူႇယဝ်ႉ။
ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈၼႃႈႁိူၼ်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ၵွပ်ႈပေႃးၸဝ်ႈၸၢင်ႉလႄႈမႄႈပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ပေႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ၊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ဝၢႆးမိူင်ႈႁုပ်ႈတုမ်ႇမျႅၼ်ႇမႃႇ လႆႈႁပ်ႉလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းတီႈဢင်းၵိတ်ႉမိူဝ်ႈပီ 1948 ယဝ်ႉ၊ ပေႃႈၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ၸဝ်ႈၶမ်းသိူၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ လႆႈႁပ်ႉလိူၵ်ႈပဵၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁုပ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်းယူႇယဝ်ႉ၊ ဝၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁုပ်ႈတုမ်လႅၵ်ႈလၢႆႈ သိုၵ်းလႆႈၶိုၼ်ႈမႃးယိုတ်းဢမ်းၼၢတ်ႈ ၸဝ်ႈၶမ်းသိူၵ်ႈ ပေႃႈၸဝ်ႈၸၢင်ႉ လႆႈထုၵ်ႇၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်ႉၶဝ်ႈထွင်ႇသေ လႆႈႁၢႆလၢႆၵႂႃႇဢမ်ႇႁူႉဝႃႈတၢႆႁိုဝ်လိပ်းတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်၊ မႄႈၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်ႈၶမ်း ၵေႃႈပဵၼ်ၵူၼ်ႈဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႈတႆး မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်တေႇၸၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းတႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉပဵၼ်ၸုမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းသေ လႆႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၵၢၼ်မိူင်း လွင်ႈလုၵ်ႈၽိုၼ်ႉတႆး လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးမႃးယူႇတႃႇသေ။
ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ပီ 1961 မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၸၢင်ႉဢႃႇယုလႆႈ 22 ပီ မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း (Nationalities Students United Front) ဝၢႆးသေၼၼ်ႉၼိုင်ႈပီ သိုၵ်ႈမၢၼ်ႈဢၼ်မီးၸွမ်သိုၵ်းၼေႇဝိၼ်းပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈ လႆႈယိုတ်းဢႃႈၼႃႇ ၸဝ်ႈၾႃႉၶမ်းသိူၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်းၶဝ်ႈၶွၵ်ႈသေ ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇၼႂ်းၶွၵ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၶၢဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်တၢႆတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်၊ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉပႃးၸဝ်ႈမီ ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁူမ်ႇၾႃႉ ၼွင်ႉၸၢႆးၸဝ်ႈၸၢင်ႉ လႆႈထုၵ်ႇၺႃးႁႅမ်တၢႆ မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်းမႃးၺွပ်းပေႃးမၼ်းၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉၼိုင်ႈပီ ပီ 1963 ၸင်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၸၢင်ႉတႅပ်းတတ်းၸႂ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈတပ်းသိုၵ်းတႆးတႃႇတိုၵ်းဢဝ်လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ် (SSIA) ၸဝ်ႈၸၢင်ႉလႆႈႁပ်ႉၼႃႈတီႈပဵၼ်ၽွင်းၶဵဝ် တႃႇဢုပ်ႇၵုမ်ၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူၺ်းၵႃႈလွင်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵေႃႈဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်လႆႈ။
ၽိမ်းဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈ ပီ 2010
တေႇဢဝ်မိူဝ်ႈပီ 1964 တေႃႇပေႃးထိုင် 1976 ၸဝ်ႈၸၢင်ႉလႆႈၶဝ်ႈမႃးၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း ၸုမ်းသိုၵ်းတိုၵ်းဢဝ်လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃတႆးမႃးယူႇတႃႇသေႇ၊ မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈႁပ်ႉၼႃႈတီႈ လႆႈမီးၸၼ်ႉထၢၼ်ႈဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ လႆႈပဵၼ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တပ်ႉၸုမ်း (1) တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး၊ ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး၊ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ တပ်ႉတိူင်းမၢႆ (1) တပ်ႉသိုၵ်းၸိုဝ်ႈတႆး လႄႈလႆႈပဵၼ်ၽူႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး (Shan State Progress Party) သေ၊ ပဵၼ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ပႃႇတီႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈပီ 1972 ၸဝ်ႈၸၢင်ႉလႆႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇၽူႈသိုဝ်ႇဢင်ႇၵိတ်ႉမႃးႁဵတ်းဝီးတီးဢူဝ်းပၼ်တၢင်းႁူႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းတႆး ဢၼ်မီးလွင်ႈမုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈၸွႆႈလိူဝ်ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၼႂ်းလွင်ႈဢၼ်လႆႈတေႃႇသူႈၸွမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဝၢႆးသေဢႃႇမေႇရိၵၢၼ်ႇတႅပ်းတတ်းၸႂ်ၸွႆႈမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်ဝၢင်းဝႆႉ လုပႅတ်ႈသေ ဝၢႆးၼၼ်ႉ SSA လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း CPB (Communist Party of Burma) ၸုမ်းၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈ တွၼ်ႈတႃႇယွၼ်းလွင်ႈၸွႆႈထႅမ် ၵွင်ႈၵၢင်ႇလႄႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ၵူၺ်းၵႃႈမီးလွင်ႈတူၵ်းလူင်းဝႃႈတေလႆႈယူႇၽၢႆႇတႂ်ႈပေႃႇလႃႇသီႇၶွင်ၸုမ်း CPB ၼႆယူႇယဝ်ႉ။
ၼႂ်းပီ 1975 ၸုမ်းသိုၵ်းတႆးလႆႈထူပ်းၺႃးပၼ်ႁႃ ၶၢတ်ႇငိုၼ်းသိုဝ်ႉၵွင်ႈၵၢင်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းတႆးၵမ်ႉၼမ်ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းၸႂ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၸုမ်းၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈ (CPB) တွၼ်ႈတႃႇတေလႆႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈၸုမ်းတပ်ႉသိုၵ်းတႆး ဢၼ်ယႅၵ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼႆႉ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းဝႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၽၢႆႇတႂ်ႈ CPB ၸင်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်တပ်ႉသိုၵ်းတႆးဢၼ်မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ CPB ဝၢႆးၼၼ်ႉၸဝ်ႈၸၢင်ႉၸင်ႇလႆႈထုၵ်ႇၺႃးလွင်ႈမိပ်ႇႁႂ်ႈၵိုတ်းယူတ်းယႃတူဝ်သေ လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈလွင်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းတႆးၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။
ၶပ်ႉၸႅၼ်ႇလွင်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸဝ်ႈၸၢင်ႉ
- 1963 ၶဝ်ႈလၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး (SSIA) ဝၢႆးမႃးပဵၼ် တပ်ႉသိုၵ့် (SSA)၊ လႆႈၵႂႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈၵတ်းယဵၼ် တင်းၸွမ်သိုၵ်းၼေႇဝိၼ်း။
- 1964 ပဵၼ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တပ်ႉၸုမ်း (1) တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး။
- 1966 ပဵၼ် ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး။
- 1968 ပဵၼ် ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ တပ်ႉတိူင်းမၢႆ (1) တပ်ႉသိုၵ်းၸိုဝ်ႈတႆး။
- 1971 ၶွၼ်ႇၽွတ်ႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး (SSPP) သေ ပဵၼ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ပႃႇတီႇ။
- 1976 ဢိင်ၼိူဝ် တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်သေ ၵိုတ်းပေႃးၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ ယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး။ လႆႈၽႃႇတတ်း ႁူဝ်ၸႂ်။
- 1984 တႅမ်ႉဢွၵ်ႇပပ်ႉ ၸိုဝ်ႈဝႃႈ "တႆးပႃႇၽိူင်းမိူင်းၼွၵ်ႈ"
- 1985 ၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇ တမ်ႈတီႈ မိူင်းၶၼေႇတိူဝ်ႇ Canada
- 1990 ႁပ်ႉလႆႈၸုမ်ႈ M.A ပၢႆးၵၢၼ်မိူင်း။
- 1996 ပဵၼ်တီႈတိူင်ႇပၢင်ႇ ႁူမ်ႈတုမ်တီႇမူဝ်ႇၶရေႇသီႇ ၸိုင်ႈတႆး (SDU)
- 1997 လႆႈၸုမ်ႈ Ph.D ပၢႆးၵၢၼ်မိူင်း
- 1998 ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းႁူမ်ႈတုမ် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း (UNLD-LA)
- 1999 တီႈတိူင်ႇပၢင်ႇ ၶူင်းၵၢၼ်မႄးလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (NRP) လႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼွၵ်ႈမိူင်း (NCGUB)
- 2001 တီႈတိူင်ႇပၢင်ႇ ၵေႃႇမတီႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈ လႄႈ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (ENSCC) ဝၢႆးမႃးပဵၼ် ၶွင်ႇသီႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (ENC)
- 2004 ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ENSCC ၊ လိူၼ်မေႇ ၵူတ်ႇၺႃး ၼိူဝ်ႉငွၵ်း တႂ်ႈဢွၵ်းဢေႃ။
- 2004 လိူၼ်ၵျူႇလၢႆႇ 24 ဝၼ်း သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်။
လၢႆႈလွင်ႈႁဵတ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်း မႃးႁဵတ်ႈၵၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆး[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ဝၢႆးသေဢွၵ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းမႃးယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉလႆႈပိၼ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးႁဵတ်ႈၵၢၼ် ဢဝ်တႄႉဢဝ်ဝႃႈလွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆးတႅၼ်း မိူဝ်ႈပီ 1984 ၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈဢွၵ်ႇမႃးပပ်ႉၼိုင်ႈ မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ “The Shan of Burma: Memoirs of a Shan Exile” (ၼုမ်ႇတႆးယၢၼ်ႁိူၼ်း) ဢၼ်ပဵၼ်လွင်ႈပိုၼ်းတႆး ဢၼ်လၢတ်ႈၶႆႈၼေပိုၼ်းတႆးၸဵမ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပၢၼ်ၵွၼ်ႇ သိုပ်ႇမႃးတေႃႇပေႃးထိုင်ပၢၼ် တိုၵ်းဢဝ်လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း တေႃႇပေႃးထိုင် ပၢၼ်ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈတႅပ်းတတ်းၸႂ် ၵိုတ်းလိုဝ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သိုၵ်းမၼ်းၸဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၸိုဝ်ႈတၢင်ႇဢၼ်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
1. ၸဝ်ႈသိူဝ်လိူၼ်ၾႃႉ
2. ၸဝ်ႈသိူဝ်ဝၢႆႇ
3. ၶုၼ်လုမ်ႉၾႃႉ
4. Eugene Thaike
ၽိုၼ်ဢိင်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
1. ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈၵၢၼ်ဢုပ်ႇပိူင်ႇ၊ 2004၊ သႃလဝိၼ်းၽူတ်း ပပ်ႉထူၼ်ႈ 15၊ ၸၼ်မႃးတီႈ၊ http://salweenpost.blogspot.com/2011/06/blog-post_4595.html