တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီး

တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီး

ၸဝ်ႈတပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးၼႆႉပဵၼ် ၸဝ်ႈဢၼ်ၶိုၼ်ႈဢုပ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈပေႃႈမၼ်း မိၼ်းၵျီးၺူဝ်ႇတၢႆၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၵ်ႉ မီး14ၶူပ်ႇၵွၺ်းၵေႃႈ မၼ်းလႆႈပဵၼ်ၶုၼ်တွင်ႇဢူႇ ယဝ်ႉ။ မၼ်းၵေႃႈသိုပ်ႇၶတ်းၸႂ် တႃႇတေတႄႇတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၶိုၼ်းသိုပ်ႇသိမ်းဢဝ် မိူင်းရႃႇမၺ ဢၼ်ပဵၼ် မိူင်းမွၼ်း ၼၼ်ႉသေဢမ်ႇၵႃး သိုပ်ႇမႄႇၶႂၢၵ်ႈၵႂႃႇ မိူင်းဢႃႇဝႃႉ လႄႈမိူင်းထႆး ထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈယႃႉၵဝ်း ၵူၼ်းသိုၵ်းၵေႃႉၼိူင်ႈ(တမဵင်ႇသေႃးထူတ်ႇ)လႄႈ မၼ်းလႆႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇ မိူဝ်ႈမၼ်းလႆႈ 35 ၼၼ်ႉ။

ပိုၼ်းဝၼ်းလင်လႄႈ ၸႃႇတီႉမၼ်း

ၶဝ်ႈပႃးပၢင်တိုၵ်းပီႊ40ၼၼ်ႉသေ ၸဝ်ႈဢၼ်တေၶိုၼ်ႈၼင်ႈပလၢင်ႇ မိူင်းဢႃႇဝႃႉလႄႈ မိူင်းမွၼ်း တင်း သွင်ၽၢႆႇၼၼ်ႉ သမ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈဢၼ် လႆႈၸႂ်ပၢင်သိုၵ်းသိူဝ်လႄႈ။ယွၼ်ႉၼၼ် ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ သိုပ်ႇမီးယူႇ တေႃႇထိုင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူင်းမၢၼ်ႊတင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်၊ ႁိုင်မႃးၵေႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းၶဝ် လႆႈယွမ်းလူင်း ၵႂႃႇ မိူင်းၶိုၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼပ်ႉထိုဝ်ၶဝ်မႃး။ ၼႂ်းမိူင်းမွၼ်းၵူႊတီႈတီႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးမိူင်းၶိုၼ်ႈ ဢၼ်လႂ် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မႃးသေတႃႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းဢႃႇဝႃႉဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁေႃၵႅဝ်ႈၼရႃႉပတီႉ ၼၼ်ႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းမၼ်းၵေႃႈ လႆႈယွမ်းၵႂႃႇ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပွတ်းႁွင်ႇသမ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈလူင်မိူင်းယၢင်း ၵေႃႈ တူင်ႉတူင်ႉၼိုင်ၼိုင်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇမႃး၊ မိူင်းတွင်ႇဢူႇ လႄႈ မိူင်းတွင်ႇတုင်းၸီး ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵမ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်း သိုၵ်းပၼ် ဢႃႇဝႃႉ ၶဝ်ယဝ်ႉလႄႈ ၶတ်းၸႂ် တင်ႈမိူင်းသေ သဵင်ႇတႃႉမႃးထႅင်ႈ။

ၽိူဝ်ႇၶဝ်သဵင်ႇတႃႉလွင်ႈ တႄႇတင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တီႈမိူင်းတွင်ႇဢူႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈမိၼ်းၵျီးၺူဝ်ႇ ၼႆႉသမ်ႉပဵၼ် ၵူၼ်းဢၼ်မီးဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇသုတ်းလႄႈ မၼ်းလွၵ်ႇလႆႈမိူင်း ဢႃႇဝႃႉလႄႈ မိူင်းမွၼ်းတင်းသွင်ၽၢႆႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းမိူဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈၺႃတေ ဢမ်ႇမီးၽူႈသိုပ်ႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉၺႃးမိူဝ်ႈၽွင်းမၼ်းတေႁဵတ်း ၼွင်ၸၢင်ႉၼၼ်ႉလႄႈ မၼ်းၸင်ႇလႆႈႁွင်ႉၵူၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈသေ သမ်ႉပႃးမႃးလုၵ်ႈယိင်းၶဝ်လႄႈ မၼ်းၵေႃႈၸင်ႇလႆႈမီး လုၵ်ႈဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈတပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးမႃးမိူဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ၽိင်ႈမၢၼ်ႊ ဝႃႈတႄႉမၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ် ၵိူတ်ႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ၵၢမ်ႇလီၼႆၵေႃႈဝႃႈလႆႈလႄႈ၊ ပေႃးဢဝ်ၽိင်ႈထႆးဝႃႈသမ်ႉ မိူဝ်ႈမၼ်းၵိူတ်ႇၼၼ်ႉၼိူဝ်လိၼ်ႉမၼ်း ပႃးမႃးတုမ်ႇလမ်လမ်လႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉမၼ်းဝႃႈၸဝ်ႈသျႃႇၼတ်ႉမိၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇၵိူတ်ႇမႃးၵေႃႈ မီးၶူၼ်ႁူဝ်သီၶမ်း သဵၼ်ႈၼိူင်ႈ မိူၼ်ပေႃႈမၼ်း မိၼ်းၵျီးၺူဝ်ႇ လီလီလႄႈ ၸင်ႇတၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈမၼ်း တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးၵမ်းသိုဝ်ႈယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်ၶိုၼ်ႈၼင်ႈပလၢင်ႇ

မိူဝ်ႈပီႊ879၊လိူၼ်12၊ ဝၼ်းထီႈ5၊ပဵၼ်ဝၼ်းၽတ်း ၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉၸွမ်းလူၺ်ႈ46ပီႊတဵမ် ၸဝ်ႈမိၼ်းၵျီးၺူဝ်ႇ လႆႈၶိုၼ်ႈၼင်ႈပလၢင်ႇမႃး ယူႇယူႇသေယဝ်ႉ မၼ်းလႆႈ  ၸပ်းလူမ်းၼၢဝ်သေ လႆႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇၶမ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈမၼ်းသဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်ပူၼ်ႉဝၼ်းၼၼ်ႉသေ ၽိူဝ်ႇမီး1မူင်းၵေႃႈ ႁႂ်ႈတပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီး ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႇလဵဝ် ဢႃႇယူႉတိုၵ်ႉလႆႈ14ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈၼင်ႈပလၢင်ႈၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။လၢႆးမၼ်းၶိုၼ်ႈၼင်ႈပလၢင်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၶိုၼ်ႈၼင်ႈလူၺ်ႈမႃးပုတ်ႈၵွၺ်း၊ မၼ်းၶိုၼ်ႈၼင်ႈလူၺ်ႈဝႃႈ မၼ်းသိမ်းလႆႈမိူင်းမွၼ်းၸႅတ်ႈၸၢင်ႇယဝ်ႉၼႆ ၶိုၼ်းႁဵတ်းပၢင်ပွၺ်းၶိုၼ်ႈၼင်ႈဢဝ်ယဝ်ႉ။ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၶုၼ်ဢၼ် ဢႃႇယူႉလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉသေတႃႉ ဢမ်ႇႁၼ်ၸဝ်ႈလႂ် ၽႂ်လႂ်မႃးတိုၵ်းမၼ်းလႄႈ လႆႈၾၢင်ႉမႅၼ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူင်းတွင်ႇဢူႇၼႆႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇၵႃႊႁိုဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၽိူဝ်ႇတိုၵ်ႉၶိုၼ်ႈၼင်ႈပလၢင်ႇၵွၺ်းၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈပၼ် သူး၊လၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ႁူဝ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၸႃႉတူၺ်းထိုင်မၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းၵုမ်းထိင်းၵေႃႉပဵၼ်၊ ယဝ်ႉၵေႃႈပဵၼ်ထႅင်ႈပီႈၼွင်ႉၽၢႆႇပေႃႈ ဢၼ်ပဵၼ် မိၼ်းၵျီးသူၺ်ႇၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ မိၼ်းယႄးတဵင်ႇၶတူႇ၊ သိၼ်ႇတီႇတႃႇ ႁွင်ႉ တတူဝ်းတမႃႉယႃႇသႃႇ၊ လႄႈ သိၼ်ႇၼၢတ်ႇတူႇ ႁွင်ႉ တယၼၼ်ႇတူႇ သေ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းဢဝ်ဢူၺ်းၵေႃႉႁၵ်ႉ ဢၼ်ဝႆႉမိူၼ်ပီႈဢၢႆႈတေႉတေႉၼၼ်ႉ တၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၵျေႃႇထိၼ်ႇၼေႃႇရထႃႇ သေ ပၼ်ၵူပ်းၵူႈတင်းပီႈၼၢင်း တၶိၼ်ႇၵျီး မၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးယဝ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၼွင်ႉသိၼ်ႇယႄးထုတ်ႉ လႄႈ လုၵ်ႈသိၼ်ႇၼီႇတႃႇ ၶိၼ်ႇမႅတ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းယုၵ်ႉဢဝ်ပဵၼ် မေးသၢႆႉ၊ မေးၶႂႃ ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးမၼ်းၵေႃႈပဵၼ်ဝႃႈ သမ်ႉဝႃႈမၼ်း ယုၵ်ႉဢဝ်မေးၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းပွၺ်းႁပ်ႉ ၸဝ်ႈမေးၼၢင်းလူင်သေ တေႃႇထိုင်မၼ်းတၢႆၵေႃႈလႆႈႁူႉဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈမေးၼၢင်းလူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပၢင်ပွၺ်းၸီးႁူ

ၽိူဝ်ႇတပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးၶိုၼ်ႈၼင်ႈမိူင်းယဝ်ႉသွင်ပီႊ၊ မိူဝ်ႈဢႃႇယူႉမၼ်းလႆႈ17ၼၼ်ႉ မၼ်းထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်တေလႆႈၽွၵ်ႈႁူလႄႈ မူၺ်းၶူၼ်ႁူဝ် ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီး ၼႆႉ မီးတၢင်းဝူၼ်ႉလီလီမႃး။ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလၢၵ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးလၢႆးသင် ၼင်ႇၵွၼ်ႇ၊ မၼ်းပဵၼ်ဝႃႈ မၼ်းတေၵႂႃႇၽွၵ်ႈႁူလႄႈ မူၺ်းၶူၼ်ႁူဝ် တီႈ ႁိမ်းမိူင်းၽူႈၶဵၼ် မိူင်းမွၼ်း ၸဝ်ႈတူႉသိၼ်ႇတၵႃႇယုတ်ႉပီႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၽြႃးသူၺ်ႇမေႃႇတေႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။  ဢမၢတ်ႈတင်းၼမ်ႁမ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈဝႃႈ မီးၽေးၼမ် ယႃႇပေၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ ၵူၺ်းၵႃႊ ပီႈဢၢႆႈမၼ်း ၵျေႃႇထိၼ်ႇၼေႃႇရထႃႇ သမ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးမီးၵၢင်ၸႂ်တေႉၵေႃႈ ၵႂႃႇလႆႈယူႇ ၵူၺ်းၵႃႊတေလႆႈပႃးၸွမ်း ၽူႈႁတ်းႁၢၼ် ဢၼ်ၵႅၼ်ႇၶႅင် ၵႂႃႇသေ မၼ်းၵေႃႈၸင်ႇသင်ႇ ႁႂ်ႈလိူၵ်ႈၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လၢႆးလိူၵ်ႈမၼ်းၵေႃႈပဵၼ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈဢဝ်ၼိဝ်ႉမိုဝ်း ပုၵ်းၶိုၼ်ႈသေ ဢဝ်ၶဵမ်ပၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင် မၼ်း ၵူၼ်းဢၼ်ၶၢမ်ႇလႆႈသေ ၾၢင်ႁၢင်ႊဢမ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႊ ၼၼ်ႉၵွၺ်း မၼ်းၸင်ႇလိူၵ်ႈဢဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လူၺ်ႈလၢႆးၶဝ်လိူၵ်ႈၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ လႆႈႁၼ် ၶုၼ်သိုၵ်းၸဝ်ႈတပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီး ဢၼ်ပဵၼ် ပလႃႉယႄးထိၼ်ႇ ၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ၼႃႈမၼ်း လႅၵ်ႈလၢႆႊၵႂႃႇလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈၺႃးလိူၵ်ႈသေ ႁႅမ်တူဝ်တၢႆပႅတ်ႈႁင်းမၼ်း။ ၽိူဝ်ႇမိူဝ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးၼႆႉ ၵိုၵ်းပိုၼ်းၵႂႃႇတေႃႇထိုင်တေႃႈလဵဝ် ယဝ်ႉ။  ဢၼ်ပဵၼ်ဝႃႈ“ငါ့ကျွန် ဗလရဲထင်မှာ မိုက်ကားမိုက်၏။ သို့သော်သတ္တိမူမရှိ..။” ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမၼ်းလႆႈ ၶုၼ်သိုၵ်း500ၵေႃႇ ၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်း တႄႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ဢၼ်ပဵၼ်ဢမၢတ်ႈသီႇသိပ်းလႄႈ ၶုၼ်သိုၵ်း500 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵျေႃႇထိၼ်ႇၼေႃႇရထႃႇဢွၼ်ႁူဝ်သေ ႁႂ်ႈပႂ်ႉဝႆႉတႂ်ႈတိၼ်ၵွင်းမူးယဝ်ႉၵေႃႈ ပုင်ႇၼႃးပႅတ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉသမ်ႉ မူၺ်းပၼ်ၶူၼ်ႁူဝ် လႄႈ ၸီးပၼ်ႁူ ၸဝ်ႈတပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၶဝ်တိုၵ်ႉၸီးပၼ်ႁူၸဝ်ႈ တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီးၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈမိူင်းမွၼ်း ၸဝ်ႈတူႉသိၼ်ႇတၵႃႇယုတ်ႉပီႉ ၵေႃႈလႆႈၸႂ်လမ်သေ ႁႂ်ႈဢမၢတ်ႈ မၼ်းႁွင်ႉတပ်ႉသိုၵ်းသေ ၵႂႃႇတိုၵ်းယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇပၢင်ပွၺ်းၸီးႁူၼၼ်ႉယဝ်ႉၵေႃႈ တၢမ်တူဝ် ၸဝ်ႈတပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီး ၵေႃႉၶီႇမႃႉ တတ်ႉတႃႉယူႉသေႇယ သေတိုၵ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈၶိုၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၵမ်းလဵဝ်။  ၸုမ်းတပ်ႉမွၼ်းၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းၸွမ်းလင် တပ်ႉတွင်ႇဢူႇၵႂႃႇ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃးၽၢႆႇမၢၼ်ႊသေပိၼ်ႇမႃးၶႃႈ။