မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ်

ပိုၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပေႃးမႃးၸႅၵ်ႇၽႄတွၼ်ႈမၼ်း ၸွမ်းၼင်ႇၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်ဝႃႈၼႆ မီးႁူၵ်း တွၼ်ႈ ၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉ (1) ပိုၼ်းၵၢၼ်မိူင်း (2)ပိုၼ်းၵၢၼ်ၽွင်းၶဵဝ် (3)ပိုၼ်းၾိင်ႈထုင်း (4)ပိုၼ်းၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်း (5)ပိုၼ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး (6)ပိုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းပၺ်ႇၺႃႇ ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းၼႆႉ မၼ်းလွင်ႈယႂ်ႇတႄႉꧦ ၵွပ်ႈမၼ်းမီး ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီတႃႇ လုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်း ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈၸွႆႈႁဝ်း ႁႂ်ႈႁူႉထိုင်ၼႂ်းဝၼ်းပူၼ်ႉ ယၢမ်ႈပဵၼ်သင်မႃးလၢႆ ꧦၼႆသေ ႁႂ်ႈႁူႉၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ ၼႂ်းမိူဝ်းၼႃႈ တေပဵၼ်သင်မႃး ႁဝ်းတေလႆႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသင်ဝႆႉလၢႆꧦၼႆယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈၸွႆႈႁဝ်း ႁႂ်ႈငိူင်ႉဝႄႈလႆႈ လွင်ႈၵႆႉ ꧦႁဵတ်းၽိတ်း ဢၼ်ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆးလႆႈၼၼ်ႉသေ ၸၢင်ႈသွၼ်ႁႂ်ႈႁဝ်းလႄႈ လုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်း ႁူႉၸၵ်း မေႃဝႆႉၵႃႈၶၼ် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၾိင်ႈထုင်းပၢႆးမွၼ်း တီႈၵိူဝ်းယမ် ၵၢၼ်သိုၵ်း လႄႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ၶူဝ်းၵဝ်ႇၶူဝ်းမွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉပႃးယဝ်ႉ။ သင်ႁဝ်းဢမ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းၸိုင် ႁဝ်းတေဢမ်ႇႁူႉ လႆႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈပိူၼ်ႈလႅၼ်ႁဝ်း၊ ႁဝ်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႃႁၼ်လႆႈလွင်ႈမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၶွင်ႁဝ်းသေ တေပဵၼ်ၽၢႆႇ တူၵ်းသုမ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ၼႂ်းၵႃႈပိုၼ်းႁူၵ်းတွၼ်ႈၼၼ်ႉ ပိုၼ်းၾိင်ႈထုင်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ ၸဵမ်တီႈၵိူဝ်းယမ်၊ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်၊ ပၢႆးမွၼ်း၊ တၢင်းၵိၼ် ဢိၵ်ႇလွင်ႈၼုင်ႈလွင်ႈဝႆ၊ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၾိင်ႈထုင်းၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်းတႄႉꧦ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၾိင်ႈထုင်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းႁူႉၸၵ်း ၵႃႈၶၼ်ၶိူဝ်း ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈ ႁဝ်းလႄႈ ပၼ်ႁႂ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်း မီးတီႈပွင်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလူၺ်ႈ ႁဝ်းမီးၾိင်ႈထုင်း သုၼ်ႇတူဝ် ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးပိူၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းလႆႈႁူႉပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ႁဝ်းမီး လွင်ႈ ၶိုပ်ႈၼႃႈမႃးၸိူင်ႉႁိုဝ်? ႁဝ်းမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးၸိူင်ႉႁိုဝ်?။ လွင်ႈယုမ်ႇယမ် လႄႈ မၢႆမီႈဢၼ် ဢိင်ၼိူဝ် ၾိင်ႈထုင်းသေ ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ မီးတီႈပွင်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ပဵၼ်တႃႇၶိုၼ်းယႂ်ႇမႂ်ႇ သုင်ၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၾိင်ႈထုင်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းႁူႉတူဝ်ၵဝ်ႇဝႃႈ ႁဝ်းပဵၼ်ၽႂ်၊ ႁဝ်းမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းသင် တႃႇထိင်းသိမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈၼႆသေဢမ်ႇၵႃး ၾိင်ႈထုင်းၼႆႉ ယင်းသွၼ်ပၼ်ႁဝ်း ႁႂ်ႈမေႃဢီးလူၵၼ် ႁႂ်ႈမေႃၼပ်ႉယမ်ၵၼ်သေ ပၼ်လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈ ၾိင်ႈထုင်းမိူၼ်ၵၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်လႆႈ ၼႂ်းၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်း၊ ၼႂ်းၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၼမ်ႉတွၼ်း ဢၼ်လႆႈမႃးတီႈၾိင်ႈထုင်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵွပ်ႈလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၾိင်ႈထုင်းၼႆႉ လီဝႆႉလွင်ႈယႂ်ႇသေ ထိင်းသိမ်းတႄႉꧦ။

မိူင်းသီႇရိလင်းၵႃၼႆႉ တႄႇၸဵမ်တီႈၵိူဝ်းယမ် ပၢႆးမွၼ်း ဢိၵ်ႇလွင်ႈၼုင်ႈဝႆၶဝ်ၵဵပ်းတၢင်ႇပိုၼ်းဝႆႉလႄႈ ပဵၼ်မိူင်းမၢၵ်ႇမီး ၽၢႆႇၾိင်ႈထုင်းမိူင်းၼိုင်ႈ၊ ပဵၼ်တီႈဢၼ်ၸၼ်ၸႂ် ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်တႄႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ယွၼ်းတႅမ်ႈၼႄ လွင်ႈမၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ၶူဝ်းပူၺ်ႈၶွင်မွၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းသီႇရိလင်းၵႃၶဝ် တွင်ႈၶႅၵ်း ထိင်းသိမ်းဝႆႉၵႃႈၶၼ်မႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉ။

မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ် ၽၢႆႇၼႃႈဝတ်ႉဝႃး ၽႃသိူဝ်ႇ ၸၢဝ်းပုတ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းသီႇရိလင်းၵႃ ၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉတေလႆႈႁၼ် မၢၵ်ႇႁိၼ် ႁၢင်ႈလိူၼ်၊ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈၶုၼ်ၽီၽူႈပႂ်ႉပႃး လႄႈ ႁၢဝ်းၶူဝ်လႆမၢၵ်ႇႁိၼ်သၢမ်ဢၼ်ၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ်ၼႆႉ ၽၢႆႇဢင်းၵိတ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ Moonstone ၼႆသေ ပဵၼ်ႁၢင်ႈၽၢင်ဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၸဵမ် ၵွၼ်ႇ ꧦ၊ မၼ်းပဵၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ်မူၼ်း ဢၼ်မီးၼိုင်ႈၽၢၵ်ႇ ဢၼ်ဢဝ်ဝႆႉတီႈၽၵ်းတူတၢင်းၶဝ်ႈဝတ်ႉ ဢမ်ၼၼ်တိၼ်ၶူဝ်လႆဝတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ်ၼႆႉ ၼႂ်းပပ်ႉမႁႃႇဝမ်သတႄႉ လႆႈႁၼ်ႁွင်ႉၸိုဝ်ႈဝႃႈ ‘သမၼ်ထပသတိၵ’ၼႆသေ ၼႂ်း Wikipedia တႄႉ လႆႈႁၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ‘ၸၼ်တ ၵတပႃသႃၼ’ ၼႆယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈတႄႇငဝ်ႈၵဝ်ႉမၼ်း ပဵၼ်ႁၢင်ႈသီႇၸဵင်ႇသေ ဢမ်ႇမီးလၢႆးမွၵ်ႇလၢႆးမႂ်သင်၊ ဝၢႆးမႃး ၸွမ်းၼင်ႇပၢႆးမွၼ်းလွင်ႈတွင်ႈၶႅၵ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇသေ ၸင်ႇပဵၼ်ႁၢင်ႈမူၼ်း ဢၼ်မီးၼိုင်ႈၽၢၵ်ႇ မီးပႃးလၢႆးမွၵ်ႇလၢႆးမႂ်ၸွမ်း၊ မၢင်တီႈတေၸၢင်ႈလႆႈႁၼ် ပဵၼ်ႁၢင်ႈသၢမ်ၸဵင်ႇယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸွမ်းတီႈဝတ်ႉၵဝ်ႇၵႄႇ ၼႂ်းထိူၼ်ႇပႃႇမၢင်တီႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေၸၢင်ႈလႆႈႁၼ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်သီႇၸဵင်ႇ ဢမ်ႇမီးလၢႆးမွၵ်ႇမႂ်ႇသင်ၼၼ်ႉယူႇ။

မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ်ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်သေ မီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉ။ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈ လိူၼ်ၼႂ်း ပၢၼ် ဢၼုရထပူႇရ (Anuradhapura)ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ်မူၼ်းၼိုင်ႈၽၢၵ်ႇသေ ၽၢႆႇၼွၵ်ႈသုတ်းꧦ မၼ်းမီးႁၢင်ႈၾႆး လုၵ်ႉပဵၼ်ၶွပ်ႇဝႆႉ (ဢမ်ႇၼၼ် မိူၼ်ႁၢင်ႈမွၵ်ႇၸၢမ်းပူႈၼႆၵေႃႈဝႃႈ)၊ ဢၼ်တၢမ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁၢင်ႈၸၢင်ႉ၊ မႃႉ၊ သၢင်ႇသီႈ၊ ဝူဝ်း လႅၼ်ႈလမ်းၵၼ်၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁၢင်ႈၶိူဝ်းမွၵ်ႇႁၢမ်ႉၶႂ်ႈယႂ်ႇꧦ၊ ဢၼ်တၢမ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁၢင်ႈႁၢၼ်ႇၶၢဝ်ၶဝ်ယႆၵၼ်ဝႆႉ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁၢင်ႈၶိူဝ်းမွၵ်ႇလဵၵ်ႉမႃး၊ မၢင်မႃး လိုၼ်းသုတ်းတႄႉ ၼႂ်းၵၢင်မၼ်း မီးႁၢင်ႈမၢၵ်ႇမူဝ်ၵီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပၢၼ်ပေႃးရုၼလုဝၼၼ်ႉ သမ်ႉမီး ႁၢင်ႈၾႆးလုၵ်ႉပဵၼ်ၶွပ်ႇ၊ ႁၢင်ႈႁၢၼ်ႇၶၢဝ်၊ ႁၢင်ႈၸၢင်ႉ၊ ႁၢင်ႈမႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ ဢဝ်ႁၢင်ႈၶိူဝ်းမွၵ်ႇၶႅၼ်ႈဝႆႉသေ ၶပ်ႉၶဝ်ႈမႃးတၢမ်းၵၼ်၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မီးႁၢင်ႈၶိူဝ်း၊ လိုၼ်းသုတ်း ၸင်ႇမီးႁၢင်ႈမွၵ်ႇမူဝ်ၵီႈၼႂ်းၵၢင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပၢၼ် ၵၼ်ႇတီႇသမ်ႉ လႆႈႁၼ်မီးဝႆႉ ႁၢင်ႈၶိူဝ်းမွၵ်ႇလႄႈ ႁၢင်ႈမွၵ်ႇမူဝ်ၵီႈၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈသင် ဢဝ်ၸွမ်း ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ဝႃႈတႄႉ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ်ၼႆႉ သႅၼ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ် တိုၵ်ႉမီးထႅင်ႈ တင်းၼမ် ယူႇ။

ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ် ၼႂ်းပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်၊ ဢိင်ၼိူဝ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်သေ တီႈပွင်ႇႁၢင်ႈဢၼ်မီးၼိူဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈ လိူၼ်ၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈပႅၵ်ႇ ပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈလီ လိၵ်ႈႁူဝ်ၼႆႉတႄႉ ယွၼ်ႉၵွပ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၽိုၼ်လိၵ်ႈတႃႇတၢင်ႇ ပိုၼ်း၊ၵူၺ်းပဵၼ် ၽိုၼ်လိၵ်ႈ တႃႇႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းႁူႉ တႃႇၽူႈလူလိၵ်ႈႁဝ်းၶဝ်ၵူၺ်းလႄႈ တေဢမ်ႇတႅမ်ႈ ၼႄ တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ တေဢဝ်ႁၢင်ႈမၢၵ်ႇႁိၼ် လိူၼ် ၼႂ်းပၢၼ် ဢၼုရထပူႇရၼၼ်ႉသေ တႅမ်ႈၼႄၵႂႃႇၵူၺ်းယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇလႆႈႁၼ် ႁၢင်ႈမၢၵ်ႇႁိၼ်လိူၼ် ၼႂ်းပၢၼ် ဢၼုရထပူႇရ ၼၼ်ႉ 1. ၽၢႆႇၼွၵ်ႈသုတ်းꧦ ႁၢင်ႈၾႆးလုၵ်ႉပဵၼ်ၶွပ်ႇ (ဢမ်ႇၼၼ် မိူၼ်ႁၢင်ႈမွၵ်ႇၸၢမ်းပူႈ)ၼၼ်ႉ ၼႄတီႈပွင်ႇဝႃႈ ၾႆးသမ်ႇသရႃႇ မႆႈႁုပ်ႇသတ်တဝႃႇ ၽီသၢင်သတ်းၵူၼ်း၊ ယွၼ်ႉလူၺ်ႈလႆႈတၢႆꧦၵိူတ်ႇꧦ။ 2. ႁၢင်ႈၸၢင်ႉ၊ မႃႉ၊ သၢင်ႇသီႈ၊ ဝူဝ်း သီႇဢၼ်ၸိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႄတီႈပွင်ႇဝႃႈၼိမိတ်ႈသီႇပိူင် ဢၼ်ပဵၼ် လွင်ႈၵိူတ်ႇ၊ လွင်ႈထဝ်ႈ၊ လွင်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်လႄႈလွင်ႈတၢႆၼႆယဝ်ႉ။ 3. ႁၢင်ႈၶိူဝ်းႁၢင်ႈမွၵ်ႇဢၼ်ယႂ်ႇꧦၼၼ်ႉ ၼႄတီႈပွင်ႇဝႃႈ ၵိလေႇသႃႇတၢင်းလူဝ်ႇ လွင်ႈၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈ ပဵၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇမေႃသုတ်းသဵင်ႈ ဢၼ်မေႃၽႄႈမေႃတိူၼ်း မေႃမၢၵ်ႇတႃႇပဵၼ်ၸိူဝ်ႉၽၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ 4. ႁၢင်ႈႁၢၼ်ႇၶၢဝ်ၶၢဝ်ၼၼ်ႉ ၼႄတီႈပွင်ႇဝႃႈ ၽူႈၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တြႃးတႃႇႁူႉႁၼ် သတ်ႉၸႃႇ သီႇပႃးဝႃႈၼႆ။ ၶႂ်ႈဝႃႈ ႁၢၼ်ႇၶဝ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ၸႅၵ်ႇၽႄ ၼမ်ႉၼူမ်းဢွၵ်ႇလႆႈ ၵႃႈတီႈၼမ်ႉဢၼ် ၽေႃႇလေႃး ၼင်ႇၼၼ် ၵေႃႉဢၼ် ႁူႉႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်း သတ်ႉၸႃႇသီႇပႃးလီꧦၼင်ႇၼၼ်ၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈၵၢင်း ယၢၼ်လႆႈ ၵၢၼ်မိူၵ်ႈမႂ်ႈယူႇယဝ်ႉ။

5. ႁၢင်ႈၶိူဝ်းႁၢင်ႈမွၵ်ႇဢၼ်လဵၵ်ႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ၼႄတီးပွင်ႇဝႃႈ ၵိလေႇသႃႇ တၢင်းလူဝ်ႇ လွင်ႈၶႂ်ႈလႆႈ ၶႂ်ႈပဵၼ် ၼၼ်ႉ လဵၵ်ႉၵႄႇဢႄႇမၢင်မႃး။ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းမၢင် ၸိူဝ်း ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၼႄ တီႈပွင်ႇဝႃႈ ၶူင်းသုၵတိ တီႈမီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

6. ႁၢင်ႈမွၵ်ႇမူဝ်ၵီႈၼၼ်ႉ ၼႄတီႈပွင်ႇဝႃႈ တီႈယိူင်းမၢႆၸၢဝ်းပုတ်ႉဢၼ်ပဵၼ်တီႈၵတ်းယဵၼ် တီႈလွတ်ႈၽေး ၶဵၼ်ၵူႈလွင်ႈ ႁွင်ႉဝႃႈ ၼိပ်ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်တီႈပွင်ႇ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈလိူၼ် ဢၼ်ၽူႈလဵပ်ႈ ႁဵၼ်းၶဝ် ႁၼ်ထိုင်ဢၼ်ငမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ် တင်းလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၸၢဝ်းပုတ်ႉၼႆၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၶဝ်သေယင်းမီးတၢင်းႁၼ်ထိုင် ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ထႅင်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈလီမၢၵ်ႇႁိၼ်ႁၢင်ႈ လိူၼ်ၼႆႉတႄႉ တိုၼ်းပဵၼ်ၶူဝ်းပူၺ်ႈၶွင်မွၼ်ႇ ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်ပၼ် ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလင်းၵႃၶဝ် ႁူႉၸၵ်း ၾိင်ႈထုင်းတူဝ်ၵဝ်ႇ သိုပ်ႇထိင်းသိမ်းၵႂႃႇပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပိူၼ်ႈပေႃးႁူႉၸၵ်းဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းဢၼ််မၢၵ်ႇမီးၾိင်ႈထုင်းၸၢဝ်းၼိုင်ႈၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၶေႃႈလူပ်းလင် ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ဢိင်လွင်ႈတၢင်းပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉသေ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပိုၼ်းၼႆႉ မီးၽွၼ်းလီ တႃႇလုၵ်ႈ လၢၼ် ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်လႄႈ မီးလွင်ႈၶူင်သၢင်ႈသင် ပဵၼ်မႃးၵေႃႈလီ ထုၵ်ႇလီတႅမ်ႈပိုၼ်းဝႆႉယူႇတႄႉꧦ၊ ထုၵ်ႇလီ လဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းယူႇတႄႉꧦယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်ၾိင်ႈထုင်းသေ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းမီးၵႃႈၶၼ်၊ ဢိင်ၼိူဝ်ၾိင်ႈထုင်းသေ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်၊ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ်၊ ၸၢင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းၶိုၼ်ႈ ယႂ်ႇၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆလူးၵွၼ်ႇလႄႈ ၼင်ႇၾိင်ႈထုင်းႁဝ်းမီးၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇ လီထိင်းသိမ်း ထုၵ်ႇလီဢဝ် ၵုင်ႇမုၼ်ယူႇတႄႉꧦယဝ်ႉ။