ၸၢမ်ႇထုၼ်း၊ ၸဝ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းပွၼ်

ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း
1907 - 1947
ၸၢဝ်းၶိူဝ်း	မိူင်းတႆး
ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ်	ၸၢဝ်းပုတ်ႉ
ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈပႆႇၺႃႇ	ၵၢၼ်ႁဵၼ်း ႁူဝ်ၼႃႈပလိၵ်ႈ
ၼႃႈၵၢၼ်	ၸဝ်ႈၾႃႉ၊ ၶုၼ်ၽွင်းလူင်၊ ဢွင်ႈလုမ်း ၶုၼ်ၽွင်း ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈသၼ်လွႆ
ၵေႃႉၵူႈ	ၸဝ်ႈၼၢင်းၶိၼ်ႇတွင်း၊
လုၵ်ႈလၢင်း	႑. ၸဝ်ႈသုဝၼ်ႇတႃႇ၊ ႒. ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁူမ်ႇ၊ ႓. ၸဝ်ႈၵၢႆႇၾႃႉ၊ ႔. ၸဝ်ႈမျိၼ်ႉၵျီႇ
ၶၢဝ်ႇႁူင်လိုဝ်းလင်	ႁူဝ်ငၢၼ်လူင် မိူင်းတႆး
ဝၼ်းသဵင်ႈၵၢမ်ႇ	ၸူႇလၢႆႇ 20၊ 1947(1947-07-20) (ဢႃႇယု 40)

Sao San Tun Family

ဝၼ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ်

ၽူႈႁတ်းငၢၼ်ၼႆႉ ၵႂၢမ်းပႃလိ ႁွင်ႉ ဝီရပုရိသ၊ ဢႃၸႃၼီယ၊ ပွင်ႇ ၵႂၢမ်းတႆးဝႃႈ- ၽူႈႁတ်းတၢႆတၢင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵွပ်ႈၶဝ် တၢႆတၢင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇ ထိုဝ်ပဵၼ် ၵုၼ်းမုၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းသေ ယုၵ်ႉယွင်ႈသိုပ်ႇသိုပ်ႇၵၼ်မႃး။ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊ တႄႇႁဵတ်း ဝၼ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ်မႃး မိူဝ်ႈပီ 1948 ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸဝ်ႈသျူၺ်ႇတႅၵ်ႈ(ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ) လႄႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ဢူးၼု ဢွၼ်ႁူဝ် (1948-1962)၊ ထိုင်မႃး ၼႂ်းပၢၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၼေႇဝိၼ်း ႁုပ်ႈယိုတ်း ဢမ်းၼၢၸ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းမႃးဢဝ်ၼႃႈ ပိူဝ်ႈၵၢၼ် သူၼ်းတုမ် တႃႇတပ်ႉသိုၵ်းမႃးဢမ်ႇဝဵၼ်ႉဢမ်ႇလိုဝ်ႈ (1962-1987)။

ဝၼ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်း ဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်း ႁူမ်ႈတင်းၽွင်းလူင် 6 ၵေႃႉ ၽူႈယိပ်းလုမ်း 1 ၵေႃႉလႄႈ ၽူႈဢဝ်ႁူမ်ႈလူမ်ႈ သုၼ်ႇတူဝ်ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ တင်းသဵင်ႈ 9 ၵေႃႉ လႆႈထုၵ်ႇ ၵူၼ်းမိုဝ်းပိုၼ် ၾၢႆႇၵလူင်ႇဢူးၸေႃး (ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းမၢၼ်ႊၵဝ်ႇ) ၶဝ်ႈယိုဝ်းတၢႆၶမ် ၼႂ်းလုမ်းၽွင်းၵၢၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/07/1947 ၽွင်းတိုၵ်ႉ ႁဵတ်း ပၢင်ၵုမ်ၽွင်းလူင်ၶဝ် ယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးမိူင်းမၢၼ်ႊ လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃယဝ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊ ၸင်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်ၵျူႇလၢႆႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ် (ဝၼ်းဢႃႇၸႃႇၼီႇ) ၼႆသေ ယုၵ်ႉယွင်ႈဢဝ် ၵုၼ်းမုၼ်မႃး တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၼႂ်း 9 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပႃးတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ်။

ဝၼ်းတီႈ 12/02/1947 မၢၼ်ႊတင်းတႆး ၶၢင် ၶျၢင်း လႆႈလူင်း လၢႆးမိုဝ်း ၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊ။ ဝၢႆးၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ သၽႃးပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းသေ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ မၢႆမီႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (constitution)။ သၽႃးပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈမၵ်းမၼ်ႈပၼ် ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း- မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/09/1947 ဝၢႆးၽူႈႁတ်းငၢၼ်ၶဝ် သဵင်ႈၵမ် (တၢႆ) လႆႈ 2 လိူၼ်ပၢႆ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 04/01/1948 မိူင်းမၢၼ်ႊ လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊၼႆမႃးတေႃႇ 1962။

ပိုၼ်းၵႅပ်ႈၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း

ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ် (ၽူႈႁတ်းငၢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး)- တၢၼ်ႈၸဝ်ႈၵိူတ်ႇ မိူဝ်ႈ 31/05/1907။ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈၶုၼ်ထီး (ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ်) လႄႈမႁႃတေဝီၸဝ်ႈၼၢင်း ၸိင်ႇဢု (ႁေႃႁွင်ႇ)၊ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉႁွင်ႉ ၸဝ်ႈသႃႇထုၼ်း (ယႂ်ႇမႃးႁွင်ႉၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း)။

လွင်ႈၵၢၼ်ႁဵၼ်း

လႆႈႁဵၼ်းဢဝ်လိၵ်ႈဢင်ႊၵိသျ်ႉတင်းလိၵ်ႈမၢၼ်ႊ တီႈၽူႈမၢႆလူင်ၾၢႆႇတႅပ်းတတ်းတြႃး တီႈႁေႃမိူင်းပွၼ် မိူဝ်ႈဢႃယုတိုၵ်ႉလႆႈ 5 ၶူပ်ႇ (ပီ1912)။ ဢႃယု 7 ပီ လႆႈၵႂႃႇယူႇႁူင်းႁဵၼ်းလုၵ်ႈလၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်တီႈ ဝဵင်းတွင်ၵီႈ (ပီႈ 1914) တေႃႇယဝ်ႉၸၼ်ႉ 10။ ၶိုၼ်းၵႂႃႇသိုပ်ႇႁဵၼ်းဢဝ်ပၺ်ၺႃပၢႆးမၢႆမီႈ တီႈဝဵင်းမိတ်ႉ ထိလႃႇ 6 လိူၼ်ယဝ်ႉ သိုပ်ႇၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းပလိၵ်ႊသပ်ႊ (Police Training School) တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇထႅင်ႈ။

ဝၢႆးယဝ်ႉႁူင်းႁဵၼ်းသပ်ႊတီႈဝဵင်းလိုဝ်ႇယဝ်ႉ လႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၵမ်ႉၽွင်းၾိုၵ်းၵၢၼ် တီႈဝဵင်း မၢၼ်ႈမွၵ်ႇ (ပမေႃႇ-ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင်ယၢမ်းလဵဝ်)။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶၢႆႉ မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈလုမ်းၶုၼ်ၽွင်းငမ်း တီႈဝဵင်းတွင်ၵီႈ။ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼႆႉ သူင်တၢင်းလဵၼ်ႈႁႅင်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉလႄႈ ၾၢႆႇပၢႆးမွၼ်းၵေႃႈ ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလၢႆလၢႆသႅၼ်းသေ ပဵၼ်ၸဝ်ႈလၢႆးတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႂ်ႈတူင်ႇဝူင်းလုၵ်ႈလၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉတင်း လၢႆၼႆယူႇ။ ဢၼ်ၸဝ်ႈသူင်သေပိူၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈသေ ယင်းပိူတ်ႇဝႆႉပႃးႁွင်ႈဢၢၼ်ႇ လိၵ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ဝႆႉ လူးၵွၼ်ႇၼႆယဝ်ႈ။

ၼႃႈႁေႃတေႃႁိူၼ်း

ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း မီးၼၢင်းမိူင်းလူင်ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈၶိၼ်ႇတွင်း၊ ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၶိၼ်ႇမွင်ႇလႄႈၸဝ်ႈ ၼၢင်းဢိင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉ လူင်မိူင်းမိတ်ႈ။ မီးလုၵ်ႈလူၺ်ႈၵၼ် 4 ၸဝ်ႈ၊ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈသုၼၼ်ႇတႃႇ၊ ၸဝ်ႈ သိူဝ်ႁူမ်ႇ၊ ၸဝ်ႈၶႆႇၾႃႉ လႄႈၸဝ်ႈမျိၼ်ႉၵျီႇ။ တၢၼ်ႈၸဝ်ႈလႆႈၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ ႁူင်းယႃပၢၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်မီး တဵင်းၼွၼ်းတႃႇၵူၼ်းပဵၼ် 60 လင်ၼၼ်ႉ ဝႆႉပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းမိူင်းပွၼ်လင်ၼိုင်ႈ။

ပုတ်ႈႁၢင်ႈႁေႃ ႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း

လႆႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉတႅၼ်းပေႃႈၸဝ်ႈ မိူဝ်ႈ 27/06/1928 ။ ၶုၼ်ဢင်းၵိသျ်ႉၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၾႃႉမိူဝ်ႈ 1929 လႄႈမွပ်ႈပၼ်ဝႂ်သႃႊၼၢတ်ႉမိူဝ်ႈ 1932 ၼီႈ။ တၢၼ်ႈၸဝ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင် ၵမ်း 1 တီႈပၢင်လူင် (ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ) ဢၼ်ႁဵတ်းမိူဝ်ႈ 20-28/03/1946 ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈသေ ယင်းလႆႈ လၢတ်ႈသပ်းလႅင်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ဢၼ်ၶိုတ်းၵၢပ်ႈလႄႈလၢႆးလဵင်ႉသတ်း ဢၼ်ၶိုတ်းၸၼ်ႉ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်။ မိူဝ်ႈတင်ႈၶွင်ႊသီႊၸဝ်ႈၾႃႉလူင်တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ လႆႈၶဝ်ႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းသေ မိူဝ်ႈၶတ်း လိူၵ်ႈၸုမ်းပွင် ၵၢၼ်ၶွင်ႊသီႊၸဝ်ႈၾႃႉလူင် 7 ၸဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပႃး ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ။

လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်

ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင်ၵမ်း 2 ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉၵိုၵ်းပိုၼ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊ၊ တႆး ၶၢင် ၶျၢင်းတင်း မၢၼ်ႊ ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ပိူဝ်ႈတႃႇၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လူၺ်ႈၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/02/1947 ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 07/02/1947 တီႈပၢင်ၵုမ်လႆႈ ၶတ်းလိူၵ်ႈ ၸုမ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း 6 ၵေႃႉ မီးတင်းတႆး ၶၢင်လႄႈ ၶျၢင်း တႃႇတေႁပ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းတင်းၽူႈဢွၼ် ႁူဝ်မိူင်း မၢၼ်ႊ ဢၼ်မီးၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းတေၼမ်းႁူဝ်မႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11 ၼၼ်ႉလႂ်၊ မိူဝ်ႈၵေႃႇတင်ႈ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၶွင်ႊသီႊမိူင်းတႆး ၼႂ်းဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး ဝၼ်းတီႈ 7 ၼၼ်ႉလႂ်၊ မိူဝ်ႈၵေႃႇတင်ႈၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းသၼ်လွႆၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11 ၼၼ်ႉလႂ်၊ တီႈပၢင်ၵုမ်လႆႈလိူၵ်ႈဢဝ်ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၶဝ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈ ၸုမ်းၸွမ်းတင်းသၢမ်တီႈ။

ၼႃႈၵၢၼ်ၸဝ်ႈ

ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းပွၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈတၢင်တူဝ်မိူင်းတႆး ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼႂ်းလိၵ်ႈ ႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/02/1947 ၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼိုင်ႈသေ ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင် လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈ ပဵၼ်ၽွင်းလူင်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ မိူင်းသၼ်လွႆ ၼႂ်းၶွင်ႇသီႇပွင်ၵၢၼ်ၶႃႈလူင်ယႂ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႊ (မြန်မာနိုင်ငံ ဘုရင်ခံေကာင်စီ)။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/02/1947 ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၽူႈတၢင်တူဝ်ၸဝ်ႈၾႃႉ လႄႈ ၽူႈတၢင်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ႁဵတ်းတီႈႁေႃယွင်ႁူၺ်ႈ ဝဵင်းတွင်ၵီႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈလိူၵ်ႈတၢၼ်ႈ ၸဝ်ႈၶဝ်ႈပဵၼ် လုၵ်ႈၸုမ်းၶွင်ႇသီႇမိူင်းတႆး (ဝၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ႇမႃးပဵၼ်ၶွင်ႇသီႇမိူင်းတႆးၽွမ်ႉႁူမ်ႈ) ပႃး။ မႃးၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ၸဝ်ႈလႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းၶွင်ႊသီႊတွင်ႈထၢမ်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသၼ် လွႆထႅင်ႈသေ ထိုင်မႃးဝၼ်း တီႈ 26 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ၸဝ်ႈလႆႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၽွင်းလူင်တီႈၵိူဝ်းၵုမ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းသၼ်လွႆ ဢၼ်ဢမ်ႇ မီးႁွင်ႈၵၢၼ် ၼႂ်းၶွင်ႊသီႊပွင်ၵၢၼ်ၶႃႈလူင်ယႂ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႊ။ လႆႈထုၵ်ႇ လိူၵ်ႈပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၼႂ်းဝဵင်းမိူင်း ပွၼ် တႃႇၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈသၽႃး ပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/05/1947 ။ မိူဝ်ႈသၽႃးပူၵ်းပွင် ၸိုင်ႈမိူင်း ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း လႆႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶွမ်ႊမိတီႊၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမၢႆ မီႈပိူင်ငဝ်း ပိုင်းမိူင်းလႄႈ လႆႈၶဝ်ႈပႃးတင်းၵေႃၽႄ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႊလႄႈၵေႃၽႄၸေႊမိူင်း ႁူမ်ႈတင်းၵေႃၽႄဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ တင်းသၢမ်တီႈထႅင်ႈ။

ၼွၼ်းၽေး

မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၸုမ်းၽွင်းလူင်-လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႊ တီႈလုမ်းၽွင်းလူင် (ဢတႂႃၼ်းဝုၼ်ႇ မျႃးယူင်း- ဝၢႆးမႃးပဵၼ် ဝုၼ်ႇၵျီးမျႃးယူင်း) မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပီ 1947 ယၢမ်း 10:37 မူင်း ၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇယိုဝ်းၸွမ်းၵၼ်တင်း ၸွမ်ႁၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းသေ ပိူၼ်ႈတင်း 8 ၵေႃႉတၢႆထင်တီႈ သေတႃႉ တၢၼ်ႈၸဝ်ႈၼႆႉ လႆႈဝၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၵႂႃႇၼွၼ်း ၽႄး (တၢႆ) တီႈႁူင်းယႃမိူဝ်ႈဝၼ်း တီႈ 20 ယၢမ်း 12:00 မူင်းတဵင်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႈ။ ရုပ်ႈၵလၢပ်ႈၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈ လႆႈဢဝ်ၶိုၼ်းမႃး လုမ်းလႃးသၢင်းၵဵဝ်ႇ ၶိုၼ်းတီႈမိူင်းပွၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 08/04/1948 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ တဝ်ႈလုပ်ႇၸဝ်ႈမႅင်ႇ ပဵၼ်သွင်ပုၼ်ႈသေ ပုၼ်ႈၼိုင်ႈဢဝ်ၽဵတ်ႇၾင်ဝႆႉတီႈၵုတ်းၸဝ်ႈၾႃႉ ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းမိူင်း ပွၼ်။ ထႅင်ႈပုၼ်ႈၼိုင်ႈ ဢဝ်ၵႂႃႇၽဵတ်ႇၾင်ဝႆႉတီႈဝိမၢၼ်ႇဢႃႇၸႃႇၼီႇ (မိူဝ်ႈလဵဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ-တူႇယႄးၵွင်း သိၸ်ႉတီႇပိမၢၼ်ႇ- ဝိမၢၼ်ႇသိုၵ်းၽူႈႁတ်းႁၢၼ်) ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။

ပဵၵ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇတၢႆဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်ၵေႃႈ လႆႈထုၵ်ႇယိုဝ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ် (မိူၼ်တၢႆဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်) လႄႈ ၸင်ႇဢဝ်မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ဝၼ်း 19 မိူၼ်ၵၼ်၊ ႁွင်ႉဝႃႈဝၼ်းတီႈ 19 ဝၼ်းဢႃႇၸႃႇၼီႇၼႆ သိုပ်ႇၵၼ်မႃး ၵူႈၶူပ်ႇပဵၼ်ပီ လႄႈတေသိုပ်ႇၵႂႃႇတေႃႇၸူဝ်ႈ လုၵ်ႈပၢၼ်လၢၼ်ၼႆယူႇ။ ၵူၼ်းတႆးၼႂ်းမိူင်းထႆးတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းဝၼ်းၽူႈႁတ်းငၢၼ်တႆး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉမႃးၵူႊပီပီ။