တိတ်ႉထ၊ ၸၢတ်ႈ

25 - ၸၢတ်ႈတိတ်ႉထ

(တိတ်ထ = တႃႈဢၢပ်ႇၼမ်ႉ) လူဝ်ႇမေႃႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၼင်ႇ ၸရိတ်ႈမၼ်း

ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ

ပဵၼ်ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်း ၼိုင်ႈ ၵႅမ်ၶႂႃမိုဝ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တပႄးမၼ်း ဢၼ်ပဵၼ် လုၵ်ႈၸၢႆးၸၢင်ႈၶမ်း တေႁွတ်ႈထိုင် ဢရႁတ်ႉတၽူလ်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇပၼ်ၵမ်ႇမထၢၼ်း ဢသုꧤယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၶတ်းၸႂ်ၵၢၼ်တြႃးလႆႈမႃး သီႇလိူၼ်သေတႃႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵမ်ႇမထၢၼ်း ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸရိတ်ႈမၼ်းလႄႈ ၼိမိတ်ႉဢွၼ်ႇၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇထၢင်ႇၸႅင်ႈသင်မႃး။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတ ၸင်ႇဢဝ်တပႄးမၼ်း သူင်ႇၵႂႃႇၸူး မုၼ်ၶမ်းၽြႃႈယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇမီး ၺၢၼ်ႇဢႃႇသယႃႇၼုသယ ၺၢၼ်ႇဢၼ်ႁူႉႁၼ် ၵၢင်ၸႂ်ပိူၼ်ႈလႄႈ ၸင်ႇပၼ် ဢသုꧤၵမ်ႇမထၢၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇမႅၼ်ႈ ၸရိတ်ႈတပႄးမၼ်းယဝ်ႉ။ တပႄးမၼ်းၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼႂ်းၵႃႈꧤဝႁႃႈပၢၵ်ႇ သမ်ႉယၢမ်ႈ တႄႇသၼ်ႇꩪေႇမႃး တမ်ႈတီႈ ႁိူၼ်းၸၢင်ႈၶမ်းလႄႈ ယၢမ်ႈႁၼ်ၶမ်း ဢၼ်ႁၢင်ႈလီ ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်း။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဢဝ် ၺၢၼ်ႇဢႃႇသယႃႇၼုသယ ႁူႉႁၼ် လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ထိုင်မႃးတၢမ်းၶမ်ႈ တီႈသူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈ ၼႂ်းၵၢင်ၼွင်သီႇၸဵင်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇၽၢၼ်ႇသၢင်ႈ ႁဵတ်းပဵၼ် မွၵ်ႇမူဝ်လူင် လူင်ႇၼိုင်ႈသေ ႁႂ်ႈယၵ်ႉတူၺ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇဢဝ် ဝိပသ်ႉသၼႃႇယၵ်ႉတူၺ်း မွၵ်ႇမူဝ် ဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၽၢၼ်ႇသၢင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁူႉထိုင် လွင်ႈဝႃႈ ၺၢၼ်ႇဝိပသ်ႉသၼႃႇ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ၸင်ႇယူႇသဝ်း တီႈ ၷၼ်ႇꩪၵုꩦီႇသေ လွတ်ႈႁေႃးၷႃႇထႃႇ ဢၼ်တႄႇ “ဢုၸ်ꧢိၼ်ၻ သိၼေႁမတ်ထၼေႃ”ၼၼ်ႉသေ ၸီႉၼႄ တၢင်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၷႃႇထႃႇႁူဝ်ၼၼ်ႉ သုတ်းၼႆ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈဢရႁၼ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်ၼႆႉ ၽႄႈၸွတ်ႇႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ်လႄႈ ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸုသုမ်တုမ်ၵၼ်သေ ယွင်ႈယေႃး “လွင်ႈၽုင်းတၼ်းၶူဝ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယႂ်ႇ”ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လႆႈႁူႉလွင်ႈၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇတေၶိုၼ်း ႁေႃးမွၵ်ႇ ၶႆႈဢွၵ်ႇၼႄ လွင်ႈ ꩡၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ဢွၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ-

ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ

မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တီႈမိူင်းၿႃႇရႃႇၼသီႇ ပၢၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၿြႁမၻတ်ႈၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ပဵၼ် သြႃႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ၵူၼ်းထိင်း မႃႉမင်ႇၷလႃႇၼၼ်ႉ ဢဝ်မႃႉမင်ႇၷလႃႇ လူင်းဢၢပ်ႇၼမ်ႉ တီႈတႃႈၼမ်ႉ ဢၼ်ယၢမ်ႈဢၢပ်ႇယူႇ ၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉသေတႃႉ မႃႉမင်ႇၷလႃႇ ဢမ်ႇလူင်းဢၢပ်ႇသေ ၸုၵ်းၸိူဝ်ႈဝႆႉယူႇ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း လႆႈႁူႉလွင်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇၸႂ်ႉႁႂ်ႈ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇ ၵႂႃႇၸွပ်ႇတူၺ်း လွင်ႈဢၼ် မႃႉမင်ႇၷလႃႇ ဢမ်ႇလူင်း တီႈတႃႈၼမ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ “မႃႉတူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်မႃႉသိၼ်းꩪေႃးဢိူဝ်ႈ၊ ဢမ်ႇပဵၼ်ရေႃးၵႃႇ သေသမ်ႇသေပိူင်သေ သမ်ႉဢမ်ႇလူင်းဢၢပ်ႇၼမ်ႉၼၼ်ႉတႄႉ တေပဵၼ် ၵွပ်ႈ မႃႉယုတ်ႈတၢင်ႇတူဝ် မႃး ဢၢပ်ႇၼမ်ႉ တီႈတႃႈၼမ်ႉၼႆႉယဝ်ႉ”ၼႆ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ် မႃႉမင်ႇၷလႃႇၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇတိုၵ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈၵႂႃႇဢဝ်ဢၢပ်ႇၼမ်ႉပၼ် တီႈတႃႈၼမ်ႉ တၢင်ႇဢၼ်လႄႈ ၸင်ႇလွတ်ႈႁေႃးၷႃႇထႃႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-

ပႃႇꩮိ

25 - ဢၺ်ၺမၺ်ၺေႁိ တိတ်ထေႁိ၊ ဢသ်သံ ပႃယေႁိ သႃရတိ။ ဢၸ်ၸႃသၼသ်သ ပုရိသေႃ၊ ပႃယႃသသ်သပိ တပ်ပတိ။

ပိၼ်ႇတႆး

ၵူၼ်းထိင်းမႃႉ... ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵိၼ်ၶဝ်ႈႁုင်ၼမ်ႉၼူမ်းꧠၼႃႇလိူဝ်ၼႃႇလႄႈ ပီးသၼ်းယူႇၸိုင် မၼ်းဢိမ်ႇဢိူဝ်ႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ (ၵွပ်ႈၼႆ မႃႉတူဝ်ၼႆႉ ႁႅင်ႉၵႆႉလႆႈဢၢပ်ႇၼမ်ႉ တီႈတႃႈၼမ်ႉၼႆႉ တႃႇသေႇ လႄႈ မၼ်းတေဢိမ်ႇဢိူဝ်ႇၵႂႃႇယူႇ) ဢဝ်မႃႉမင်ႇၷလႃႇၼႆႉ ၵႂႃႇဢၢပ်ႇၼမ်ႉ တီႈတႃႈၼမ်ႉ တၢင်ႇတီႈတႃႉ။

• ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ မႃႉသိၼ်းꩪေႃးေꧤႃးꩡႃႇꩡႃႇၼီႇယ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။

ၶုၼ်လူင်ၿႃႇရႃႇၼသီႇ မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇၻႃႇ။ မႃႉမင်ႇၷလႃႇၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉ။

• ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1)လူဝ်ႇလႆႈၸွမ်းလူမ်းပၼ်၊ ဢၼ်ၶဝ်သူႈမိုတ်ႈမၵ်ႉ။

• ပႃႇရမီႇ ။ ။ ပၺ်ႇၺႃႇပႃႇရမီႇ။

• မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ ပဵၼ်“ၿႃႁုသ်သၸ်ၸ မင်ၵလႃ”။