တိပိတၵ
တိပိတၵ (ပိတၵၢတ်ႈသၢမ်ၵွင်) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းထမ်း ၽြႃးဢၼ်ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈႁေႃးမႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 45 ပီ ဝၢႆးသေ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ တပႄးတပၢၼ်း ရႁၢၼ်းၸဝ်ႈၶဝ် ၶိုၼ်းမႄးၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၸု ႁႂ်ႈပဵၼ်သၢမ်ၵွင်ယဝ်ႉ။
- ဝိၼေး ပဵၼ်ၶေႃႈႁၢမ်ႈလွင်ႈၵျၢင်ႉၵမ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇ၊ ရႁၢၼ်းၸဝ်ႈၶဝ်လႄႈရႁၢၼ်းၼၢင်းယိင်းၶဝ်ယဝ်ႉ။
- သုတ်ႉတၼ်ႇ ၶေႃႈထမ်းတြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁေႃးဝႆႉ ၼႂ်းတြႃးသုတ်ႉတၼ်ႇၼၼ်ႉ မီးတီႈ၊ ၵူၼ်း ၶေႃႈထမ်းတြႃးပႃးယဝ်ႉ။
- ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ပဵၼ်လွၼ်ႉထမ်းတြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ထမ်းတြႃးပဵၼ်လွၼ်ႉထမ်းလၢႆ ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးဝႃႈ ႁေႃးပၼ်ၽႂ် လႄႈတီႈလႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
တၢင်းသၢမ်ၵွင်ၼႆႉ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး ပိတၵတ်ႈသၢမ်ၵွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိတၵ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ "သွင်း၊ ၵူၺ်"ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႉ မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်တႄႉ မၢႆထိုင်ဝႃႈ ပိတၵၼႆႉ ပဵၼ်ယေးသႅင် တီႈဢၼ်ဢဝ် ထမ်းတြႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ သႂ်ႇဝႆႉၼႆယဝ်ႉ။ [1] ဝၢႆးသေ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၿီႇၸီႇ 483 ၸဝ်ႈမႁႃႇၵသ်သပ ဢဝ်တၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈသေ ၸိူဝ်းၶဝ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ 500 ၸင်ႇဢဝ်ပိတၵၢတ်ႈ သၢမ်ၵွင် မႄးၶွၼ်ႈၵၼ် ၶူၼ်ႉၶႆႉ ဢူမ်ဢၢၼ်ႇ တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ထမ်းပိတၵၢတ်ႈသၢမ်ၵွင်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉ ဢူမ်သူပ်းသေ သိမ်းပႅင်းမႃးသေတ ထိုင်မႃး ပၢၼ်တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းသီႇ တီႈမိူင်းသီႇႁူဝ်ႇ (သီရိလင်ႇၵႃႇ)ၼၼ်ႉတႄႉ တႅမ်ႈမၢႆသႂ်ႇၼိူဝ်ၽိုၼ်ပေႇယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃး ပၢၼ်တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်း 5 ပၢၼ်ၸဝ်ႈမင်းတုင်း ဝဵင်းမၢၼ်းတလေးၼၼ်ႉတႄႉ တႅမ်ႈမၢႆသႂ်ႇၼိူဝ် ၶႅပ်းႁိၼ်ယဝ်ႉ။
ၽိုၼ်ဢိင်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]- ↑ Dr. Tin Swe,MBBS,Ph.D - Illustrated History of Buddha's Sasana (Vol.2. 1990)