တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ

တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ (ၻုၵ်ၵရၸရိယႃ) ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ ပဵၼ် လွင်ႈတိုၵ်းၵမ် ဢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈယၢပ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈတိုဝ်းၵမ်မဵဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇတိုဝ်းၵမ်လႆႈ ၵူႈၵေႃႉ။ ၵွပ်ႈလႆႈၶၢမ်ႇ တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ်သေ တိုဝ်းၵမ်ဢဝ် ယၢပ်ႇယၢပ်ႇယဵၼ်းယဵတ်း တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈလႄႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈပၢႆလၢတ်ႈဝႃႈ တုၵ်ႉၶၸရိယႃႇ (ၻုၵ်ၶၸရိယႃ) ၼႆလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ တီႈတႄႉမၼ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ တုၵ်ႉၶၸရိယႃႇ (ၻုၵ်ၶၸရိယႃ) ပဵၼ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ (ၻုၵ်ၵရၸရိယႃ) ၵူၺ်း။

• ၻု+ၵရ+ၸရိယႃ
• ၻု = ယၢပ်ႇယၢပ်ႇယဵၼ်းယဵၼ်း
• ၵရ = ႁဵတ်းသၢင်ႈ
• ၸရိယႃ = လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် (လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် ဢၼ်လႆႈႁဵတ်း ယၢပ်ႇယၢပ်ႈယဵၼ်းယဵၼ်း)

တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းတိုဝ်းၵမ် (ၵျၢင်ႉၵမ်) ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈၶၢၼ်ၸႂ်လူင် ဢၼ်ၶႃႈပႅတ်ႈ ၸႂ်ၵႃႇမၵုင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ငဝ်ႈတိုၼ်းမၼ်းတႄႉ လုၵ်ႉတီႈ လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် တပၼၼ်ႉသေမႃးလႄႈ ပဵၼ်တၢင်းတိုဝ်းၵမ် ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တူဝ်ၶၢၼ်ၸႂ်သေ ၶတ်းၸႂ် ၵုမ်းထိင်းၸႂ်ၵႃႇမၵုင်ႇ ႁႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ ၽိုၵ်းတိုဝ်းၵမ် ပႅင်ႈၼင်ႇ ၸဝ်ႈယၢမ်ႈႁူႉ ယၢမ်ႈငိၼ်းမႃးၼၼ်ႉယူႇ။

လွင်ႈတိုဝ်းၵမ်တပ

1. ဢမ်ႇၼုင်ႈၶူဝ်းသင်
2. ဢမ်ႇၵိၼ်သင်
3. ၵိၼ်ၼိုင်ႈဢူမ်ၵူၺ်း
4. ၶႅၼ်ႈဝၼ်းသေၵိၼ်ၵူၺ်း
5. ၼွၼ်းၼိူဝ်ၼၢမ်
6. (ပေႃးၵတ်း) ဢၢပ်ႇၼမ်ႉ
7. (ပေႃးမႆႈ) ဢွမ်ႇၽႆး
8. တၢၵ်ႇလႅတ်ႇ
9. တိုဝ်းၵမ်ႁဵတ်းၼင်ႇမႃ
10. တိုဝ်းၵမ် ႁဵတ်းၼင်ႇဝူဝ်း ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

တပယၢပ်ႇလူင် 3 ပိူင်

လုၵ်ႉတီႈ ၼႂ်းတၢင်းတိုဝ်းၵမ်တပၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်တပ 3 ပိူင်ၼႆႉယဝ်ႉ။

1. ဢဝ်ၸႂ် ၶိုၼ်းၶႃႈပႅတ်ႈၸႂ်
2. ၵၼ်ႈၸႂ်ဝႆႉသေ ဢမ်ႇထူၺ်ႈၸႂ် (ဢပ်ႉပၼႃႇသၢၼ်ႇ)
3. ဢမ်ႇၵိၼ်သင်သေ တိုဝ်းၵမ်ယူႇသဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇၼႆႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵေႃးတမ လႆႈၶၢမ်ႇၸုၼ်ႉဢႃႇယုသၢႆၸႂ်သေ တိုဝ်းၵမ်ဢဝ်ယဝ်ႉ။ လႆႈၶၢမ်ႇဢိုပ်းယၢၵ်ႈ ဢူတ်းယိူတ်ႉ တၢင်းၵိၼ်ဢႃႇႁႃႇရသေ တိုဝ်းၵမ်မႃး ႁူၵ်းပီလုမ်းလုမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၵွပ်ႈ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇၼၼ်ႉသေလႄႈ ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင်ၸဝ်ႈ ပေႃးလႆႈၸွပ်ႈႁဵဝ်ႇ ႁႅင်ႈႁႅတ်ႇၵႂႃႇ၊ လၵ်ႉၶၼႃႇလူင်ၸဝ်ႈ 32၊ လၵ်ႉၶၼႃႇဢွၼ်ႇၸဝ်ႈ 80 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉပေႃး လႆႈႁၢႆလၢႆၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ လွင်ႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇသေ ၼႂ်းဢပႃၻႃၼၵထႃ ၼႃႈလိၵ်ႈ 1၊ 81 ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ

• မႁႃသတ်တသ်သ ꧡၿ်ၿသ်သႃၼိ ၻုၵ်ၵရ ၵႃရိၵံ ၵရေၢၼ်တသ်သေဝ ဢႃၵႃသေ ၵꧣ်ꩧိၵရꧣ ၵႃလေႃဝိယ ဢႁေႃသိ ၼႆယဝ်ႉ။
• ၵႃႈ(ၼႃႈၵၢၼ်) ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တိုဝ်းၵမ်ဢဝ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ 6 ပီလုမ်းလုမ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းဢဝ်ၸိူၵ်ႈသေ ႁႃမတ်ႉႁႃၶွၼ်ႇယူႇ တီႈၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တီႈပွင်ႇမၼ်းဝႃႈ တီႈၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ် ပၢင်ႇပွင်ႇသူဝ်ႇႁူဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢဝ်ၸိူၵ်ႈမတ်ႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမတ်ႉ ၵိုၵ်းသင်။ မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမေႃႁဵတ်း ႁႂ်ႈႁူႉႁၼ်တြႃးၸႅတ်ႈ တြႃးမၢၼ်ႇလႆႈ။ တိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ ႁိုင်ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉႁၼ် သတ်ႉၸႃႇ 4 ပႃးလႆႈ။ ဢမ်ႇပဵၼ် ၽြႃးလႆး ၼႆယဝ်ႉ။

• ဢယံ ၻုၵ်ၷရၵႃရိၵႃၼႃမ ၿေႃꩪႃယ မၷ်ၷေႃ ၼ ႁေႃတိ (လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇလူင်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႃႈၵၢၼ် ပုၼ်ႈတႃႇ ႁူႉၸႅင်ႈလႅင်းႁၼ် ဢရိယႃႇမၢၵ်ႈ)

ၽွင်းၼေႃႇၶမ်းၽြႃးၸဝ်ႈ တိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ လႆႈႁူၵ်းပီယဝ်ႉၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇဝူၼ်ႉပွင်ႇဢွၵ်ႇမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ ၶေႃႈၵႂၢမ်းပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉသေ မႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈၸႂ် ဝူၼ်ႉႁႃ လွၵ်းလၢႆးမႂ်ႇ တႃႇတေပဵၼ် ၽြႃးၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၵွပ်ႈၶဝ်ႈပဵၼ် ၸဝ်ႈၽူႈလႆႈထႅမ်သၢင်ႈဝႆႉ ပႃႇရမီႇ တဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ၽွင်းၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ တိုၵ်ႉပဵၼ် ၼေႃႇလွင်းၸဝ်ႈသေ တိုဝ်းၵမ်တြႃးၼၼ်ႉၵူၺ်း သမ်ႉပေႃး လီယွင်ႈယေႃး ဢၢမ်းၼႃႇၼႅၼ်ႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ တိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇမႃးၼၼ်ႉ ႁူႉထိုင်ဝႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ် လွင်ႈၽွၼ်းလီ တႃႇလႆႈမၢၵ်ႈၽူဝ်ႇၼႆလႄႈ ပူတ်းဝၢင်းပႅတ်ႈ ၵမ်းလဵဝ်သေ ႁဵတ်းႁႃ လွၵ်းလၢႆးမႂ်ႇထႅင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈၵူၼ်းႁဝ်း ထုၵ်ႇလီဢဝ်သႂ်ႇၸႂ် ယိူင်ႈၸွမ်းတႄႉတႄႉ။ ၵူၼ်းႁဝ်း ၵမ်ႉၼမ်ၼႆႉ ၵုမ်ႇၵူမ်ႈႁူဝ်သေ မိုင်ႉႁဵတ်းယူႇ ၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ယၢမ်ႈႁဵတ်းမႃး (ဢၼ်ပေႃႈမႄႈ ဢွၼ်ႁဵတ်းမႃး) ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လီႁိုဝ်၊ ဢမ်ႇလီႁိုဝ်၊ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းသၢင်ႇထုၵ်ႇသေတ ဝၼ်းၼႆးႁဵတ်း ၸွင်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမေႃဝူၼ်ႉ။ တႃႇဝၢင်းပႅတ်ႈ လၢႆးၵဝ်ႇ ဢၼ်ဢမ်မီး ၼမ်ႉတွၼ်းၼၼ်ႉသေ ႁႃလႅင်ႈ လွၵ်ႈလၢႆးမႂ်ႇ ႁႂ်ႈပေႃးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမေႃဝူၼ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁူႉလၢႆလၢႆ ဢမ်ႇမေႃဝူၼ်ႉ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁူႉသေဝူၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇပွင်ႇလႄႈ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်း ၼႃႈလဵၵ်ႉတူၵ်းတႅမ်ႇ ႁဵတ်းၶႃႈၸွမ်းလင်ပိူၼ်ႈယူႇၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈႁိုဝ်၊ တေလႆႈဝႃႈ ၵၢမ်ႇ ၺၢၼ်ႇ ဝီႇရိယ ပႃႇရမီႇႁဝ်း ၶျေႃႉၵူၺ်းယူဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃးၸဝ်ႈ ဝၢင်းပႅတ်ႈ လွင်ႈတိုၵ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၸင်ႇသိုပ်ႇတိုဝ်းၵမ်ၸွမ်း လွၵ်းလၢႆးသဵၼ်ႈၵိဝ်ၵၢင် (မꩡ်ꧢိမပꩦိပၻႃ)ယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈမႃးတိုဝ်းၵမ် လၢႆးသဵၼ်ႈၵိဝ်ၵၢင် (သဵၼ်ႈတၢင်းပၢၼ်ၵၢင်)သေ တုင်းသွမ်းၵိၼ်ၼႆ ဢၼ်ပဵၼ် လၵ်ႉၶၼႃႇ ၶိုၼ်းပေႃႇမႃး၊ ႁၢင်ႈၽၢင် ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉ တူဝ်ၶိင်းမၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ ၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇမႃးဝႆႉ ၼင်ႇသီၶမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၽွင်းၼင်ႇၼၼ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၽူႈလူလွမ်လုမ်းလႃးမၼ်းၸဝ်ႈ ပၺ်ႇၸဝၵ်ႉၵီႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ဝူၼ်ႉပိူင်ႈ ထၢင်ႇၽိတ်းဝႃႈ “ၼေႃႇၶမ်းၽြႃးၸဝ်ႈတူၼ်ၼႆႉ ၵၼ်ႉတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ ႁူၵ်းပီလုမ်းလုမ်းသေတၵေႃႈ ဢမ်ႇႁုပ်ႈဢဝ်လႆႈ သပ်ႉပၺ်ႇၺုတတၢၼ်ႇ၊ ၵမ်းၼႆႉ သမ်ႉဝၢင်းပႅတ်ႈ လွင်ႈတိုၵ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇယဝ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ မၼ်းတေ ဢမ်ႇႁုပ်ႈဢဝ်သပ်ႉပၺ်ႇၺုတၺၢၼ်ႇလႆႈ မၼ်းတေ ဢမ်ႇပဵၼ်ၽြႃးလႆးယဝ်ႉ” ၼႆသေ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ် ဢွၵ်ႇယၢၼ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၵႂႃႇယူႇသဝ်းၵူၺ်း ႁင်းၶဝ် တၢင်ႇတီႈယူႇယဝ်ႉ။

လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၶိုၼ်းႁေႃးဝႆႉ ၼႂ်းထမ်ႇၸၵၵ်ႉၵသုတ်ႉၼၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် ဢတ်တၵိလမထႃၼုယေႃၷ ၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် မꩡ်ꧡိမပꩦိပၻႃ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ဢမ်ႇတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇၵေႃႈ တိုၼ်းၵိုင်ႇထိူၵ်ႈပဵၼ် ၽြႃးလႆးယူႇ။ လွင်ႈၼႆႉ ၼႂ်း မꩡ်ꧡိမ ပꧣ်ꧣႃသဢꩦ်ꩧၵထႃ မႁႃသၸ်ၸၵသုတ်ႈ ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈၽုၺ်ႇဝႆႉဝႃႈ

• ၵိံပၼ ꧤၷဝႃ ၻုၵ်ၵရံ ဢၵတွႃ ၿုၻ်ꩪေႃ ꧤဝိတုံ ၼသမတ်ထေႃတိ။ ၵတွႃပိ ဢၵတွႃပိ သမတ်ထေႃဝ။
• ပေႃးဢမ်ႇတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ ဢမ်ႇပဵၼ်ၽြႃးလႆးႁႃႉ?၊ တိုဝ်းၵမ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၽြႃးလႆႈယူႇ၊ ဢမ်ႇတိုဝ်းၵမ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တိုၼ်းပဵၼ် ၽြႃးလႆးယူႇ။

ၵွပ်ႈသင် ၸဝ်ႈၵေႃးတမ လႆးတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ 6 ပီ

လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇၼႆႉ ၵွပ်ႈပဵၼ် မဵဝ်းဢတ်ႉတၵိလမထႃႇၼုယေႃးၵ (ႁဵတ်းႁႂ်းၶၢၼ်တူဝ်ၶၢၼ်ၸႂ်) လႄႈ ဢမ်ႇတိုဝ်းၵမ်မၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၽြႃးလႆးယူႇ၊ ပေႃးၼႆၸိုင် ၵွပ်ႈသင် ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၵေႃးတမ သမ်ႉလႆႈတိုဝ်းၵမ်မၼ်းလႃႇ။ ၵွပ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈ လႆႈႁဵတ်းမႅၼ်ႈ ၵၢၼ်ဢမ်ႇလီ (ဢၵုသူဝ်ႇ)၊ လႆႈၽိတ်းမႅၼ်ႈ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵတ်ႉသပ မိူဝ်ႈပဵၼ်ပုၼ်ႇၼႃး ၸေႃးတိပႃႇလၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလႆးၶၢမ်ႇဝူတ်ႈၶိုၼ်းၼႆ ၼႂ်းဢပႃၻႃၼ ဢꩦ်ꩧၵထႃ ၼႃႈလိၵ်ႈ 1၊ 129 ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ

• တေၼ ၵမ်မဝိပႃၵေၼ၊ ဢၸရိ ၻုၵ်ၵရံ ၿႁုံ။ ꧡၿ်ၿသ်သႃၼုရုဝေလႃယံ၊ တတေႃ ၿေႃꩪိမပႃပုꧣိ

ပေႃးၼႆ ၼႂ်းထမ်ႇမတႃႇ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ သၢမ်သိပ်းၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈသင် လႆႈသႂ်ႇပႃး တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ? ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ သူႇဢွၼ်တၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉလူး ၵွပ်းသင် လႆႈတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ? ၼႂ်းဝေႇမတ်ႉတ တြႃးႁႃႈယိူင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵွပ်ႈသင်လႄႈ လႆႈသႂ်ႇပႃး ပထႃႇၼဝေမတ်တလႃႇ? ပေႃးၼႆၸိုင် ၶေႃႈတွပ်ႇမၼ်းတႄႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၶဝ်ပဵၼ်ပုၵ်ႉၵူဝ်ႇ လႆႈထၢပ်ႈပႃႇရမီႇမႃး တဵမ်ထူၼ်ႈလီငၢမ်းယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇၵေႃး တိုၼ်းပဵၼ်ၽြႃးလႆႈယူႇ။ ပေႃးၼၼ် ၵွပ်ႈသင်လႄႈ လႆႈၶၢမ်ႇယၢပ်ႇၶၢမ်ႇယၢၵ်ႈသေ တိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇလႃႇ ပေႃးၼႆၸိုင် ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၶႂ်ႈႁႂ်းပဵၼ် လွင်ႈၸူမ်းသိူဝ်းၶိုၼ်း ႁႅင်းၶတ်းၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ ၸင်ႇလႆႈတိုဝ်းၵမ်ယဝ်ႉ။

တီႈတႅၵ်ႈမၼ်းၸမ်ႉ ၼႂ်းၶူင်းလေႃးၵၼႆႉ မီးဝႆႉ ၶုၼ်သွင်မဵဝ်း။ မဵဝ်းၼိုင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈၶတ်းၸႂ် သႂ်ႇႁႅင်းသင် ယူႇယူႇသေ ပိူၼ်ႈယုၵ်ႉယွင်ႈ ဢဝ်ႁဵတ်းၶုၼ်၊ ထႅင်ႈမဵဝ်းၼိုင်ႈၼႆႉ တႃႇတေလႆႈပဵၼ်ၶုၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈၶတ်းၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်း တိုၵ်းပႅတ်ႈၵေႃႉၶႄႉၶဵင်ႇ ၽူႈၶဵၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်။ ၼႂ်းၵႃႈ ၶုၼ်သွင်မဵဝ်းၼႆႉ ၵေႃႉဢၼ်ယူႇလၢႆလၢႆသေ ပဵၼ်ၶုၼ်မႃးၼၼ်ႉ ပိုၼ်းမၼ်း ဢမ်ႇၶိုၵ်ႉ။ ၵူၼ်းတင်းၼမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇထၢင်ႇယႂ်ႇ။ ၵေႃႉဢၼ်ယိပ်းလႅဝ်း ယိပ်းၵွင်ႈသေ တိုၵ်ႉႁိုဝ်ႉ ၽၼ်းႁိုဝ်ႉၼႆ လႆႈၶတ်းႁႅင်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈသေ ၸင်ႇပဵၼ်ၶုၼ်မႃးၼၼ်ႉတႄႉ ပိုၼ်းမၼ်းၵေႃႈၶိုၵ်ႉ၊ ၵူၼ်းတင်းၼမ်ၵေႃႈ တၵ်းတေ ထၢင်ႇယႂ်ႇ ယုမ်ႇယမ်ယူႇယဝ်ႉ။

မိူၼ်ၼင်,ၼၼ်ယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇလႆႈ တိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇသေ ပဵၼ်ၽြႃးပေႃးၼႆၸိုင် ပိုၼ်းပုတ်ႉထ တေဢမ်ႇၶိုၵ်ႉ၊ ၵူၼ်းတင်းၼမ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်၊ လႆႈတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇၸိူင်ႉၼႆသေ ပဵၼ်မႃးၽြႃးၵွၼ်ႇ ပိုၼ်ႈပုတ်ႉထၸင်ႇတေၶိုၵ်ႉ၊ သတ်ႉတဝႃႇ ၽီ သၢင် သတ်း ၵူၼ်း တင်းလၢႆၵေႃႈ ၸင်ႇတေထၢင်ႇယႂ်ႇ ယုမ်ႇယမ်လႆႈယူႇယဝ်ႉ။

ထႅင်ႈလၢႆးၼိုင်ႈၸိုင် ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈၼွင်ႉတပႄး လိုၼ်းလင်ၶဝ် တေမေႃယူင်ႈသေ တိုဝ်းၵမ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇယဝ်ႉ။ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈၼွင်ႉ တပႄး လိုၼ်းလင်ၶဝ် ဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ “ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ပႃႇရမီႇ ပေႃးတဵမ်ထူၼ်ႈယဝ်ႉ တေႃႈယင်းတိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ် ယူႇတၢၼ်ႇၼၼ်ႉ၊ ႁဝ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈၶတ်းၸႂ်တႄႉတႄႉဢိူဝ်ႈၼႆ” ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈ တိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇယဝ်ႉ။

ပထႃႇၼဝေႇမတ်ႉတ လွင်ႈတိုဝ်းၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်

ပထႃႇၼဝေႇမတ်ႉတ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တူၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ တူၼ်ၼိုင်ႈ လွင်ႈလႆႈၵျၢင်ႉၵမ် ၶၢဝ်းယၢမ်း တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မိူၼ်ၼင်ႇ ၽြႃးၻီပင်ၵရႃ၊ ၽြႃးၵေၢꧣ်ꩦၺ်ၺ၊ ၽြႃးသုမၼ၊ ၽြႃးဢၼေႃမၻသ်သီ၊ ၽြႃးသုꩡႃတ၊ ၽြႃးသိၻ်ꩪတ်ထ ၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈၵျၢင်ႉၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ (10) လိူၼ်၊ ၽြႃးမင်ၷလ၊ ၽြႃးသုမေꩪ၊ ၽြႃးတသ်သ၊ ၽြႃးသိၶီ 4 တူၼ်ၼႆႉ လႆႈၵျၢင်ႉၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ (8) လိူၼ်၊ ၽြႃးရေႇဝတ လႆးၵျၢင်ႉၵမ် (7) လိူၼ်၊ ၽြႃးသေႃၽိတ လႆႈၵျၢင်ႉၵမ် (4) လိူၼ်၊ ၽြႃးပၻုမ၊ ၽြႃးဢတ်ထၻသ်သီ၊ ၽြႃးဝိပသ်သီ 3 တူၼ်ၼႆႉ လႆႈၵျၢင်ႉၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ (14) ဝၼ်း၊ ၽြႃးၼႃရၻ၊ ၽြႃးပၻုမုတ်တရ၊ ၽြႃးဝေသ်သ ꧤူ၊ ၽြႃးၵေႃၼႃၵမၼ 4 တူၼ်ၼႆႉ လႆႈၵျၢင်ႉၵမ် (6) လိူၼ်၊ ၽြႃးၵေႃတမ လႆႈၵျၢင်ႉၵမ် (6) ပီယဝ်ႉ။

ဢၼ်ပထႃႇၼဝေမတ်ႉတ လွင်ႈလႆႈၵျၢင်ႉၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ၵွပ်ႈၵၢမ်ႇဝၼ်းလင်ၶဝ်ၸဝ်ႈယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽြႃးၵေႃးတမၼႆႉ မိူဝ်ႈလႆႈႁူႉဝႃး ၽြႃးၵသ်သပ ၵျၢင်ႉၵမ် တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ 6 ဝၼ်းသေ ပဵၼ်ၽြႃးၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ပေႃးၵဝ်တေပဵၼ် ၽြႃးယူႇတႄႉ ၵျၢင်ႉၵမ် 6 ပီၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်သင်” ၼႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈမႃး ၵျၢင်ႉၵမ် ၸွမ်းၼင်ႇမၼ်းၸဝ်ႈ လၢတ်ႈဝႆႉ 6 ပီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢပၻႃၼ ပႃႇလိ ပပ်ႉမၢႆၼိုင်ႈ 349၊ 39၊ ဢဝတၽလဝၷ်ၷ 10၊ ပုၿ်ၿၵမ်မပိလေႃႁိတၿုၻ်ꩪႃပၻႃၼၼႆႉ ႁေႃးၼႄဝႆႉ လွင်ႈၵျၢင်ႉၵမ် တုၵ်ၵရၸရိယႃႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်း ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်လူၺ်ႈ ၵၢမ်ႇပႃႇရမီႇ ဝၼ်းလင်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

• ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸဵဝ်းဢွၵ်ႇပူၼ်ႉယၢၼ်လွတ်ႈ တၢင်းမႆႈၶၢၼ်ၸႂ် သမ်ႇသရႃႇသေ ၽႅဝ်ၵွႃႇ တီႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၵတ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ သူ ၵဝ် ႁဝ်း ႁႃး လုၵ်ႇလႆႈၶတ်းၸႂ်ယူႇ တႃႇသေႇယဝ်ႉ။
• ႁႅင်းၶတ်းၸႂ် 99 ပုၼ်ႈ တင်းႁႅင်းၺၢၼ်ႇ 1 ပုၼ်ႈသေ ၵဵဝ်ႇႁွမ်းၸွမ်းၵၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈၸိုင် တၵ်းတေထိုင်ယိူင်းမၢႆ ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။