တၢင်းသုမ်းၵၢၼ်ႉၶုၼ်သူင်လႄႈ လုၵ်ႈယိင်းမၼ်း

ဝၢႆးသေ လႆႈၺၢၼ်ႇသမ်ႇမႃႇသမ်ႇၽေႃးထိယဝ်ႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ သမ်ႇမႃႇသမ်ႇပုတ်ႉထၼႆႉ မိူဝ်ႈသတ်ႉတႃႇႁထူၼ်ႈႁႃႈၼၼ်ႉ ၼင်ႈယူႇတႂ်ႈငဝ်ႈမႆႉၺွင်ႇ ဢꩡပႃႇလၼၼ်ႉယူႇ။ ၽွင်းယၢမ်းၼၼ်ႉ ၶုၼ်သူင်ၼႆႉ တႃႇတေတွပ်ႇထဵင်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆသေ ၶိုၼ်းမႃးၶိုၼ်း။ "ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ လႆႈလွင်ႈဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ သမ်ႇသရႃႇသေ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ သမ်ႉလႆႈဢဝ်ဢတိတ်ႉထၢၼ်ႇ တႃႇၶိုၼ်းသွၼ်ပၼ်ပိူၼ်ႈ" ဝႃႈၼႆႁင်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ၊​ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈတႄႉ တဵတ်ႇယဵၼ်သေ သိုပ်ႇၼင်ႈၵၢၼ်တြႃးယူႇ။ ၶုၼ်သူင်ၼႆႉ လႆႈသုမ်းၵၢၼ်ႉထႅင်ႈပွၵ်ႈသွင်လႄႈ ပဵၼ်ၸႂ်တူၵ်းသေ ၵႂႃႈၼင်ႈယူႇတီႈၼိုင်ႈယူႇ။

လုၵ်ႈယိင်းၶုၼ်သူင် ၸိူဝ်းပဵၼ် တၼ်ႇႁႃႇ၊ ဢရတီႇ(ၻေႃးသ)၊ ရၷႃႇ(ရႃႇၵ) ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၼႆႉ ၽႅဝ်မႃးတမ်ႈတီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ မႃးႁူၺ်းပၢႆးတင်းမႃႇယႃႇၵူႈပိူင်ပိူင်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇသမႃႇပၢတ်ႈဝႆႉသေ ယင်းဢမ်ႇၽုၺ်ႇမၢၵ်ႇတႃတူၺ်းၶဝ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ လုၵ်ႈယိင်းၶုၼ်သူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သုမ်းၵၢၼ်ႉသေ ၶိုၼ်းမိူဝ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ဢတ်ိတ်ႉထၢၼ်ႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ မိူၼ်သဝ်ႁိၼ်လူင် ဢမ်ႇဝႆ ဢမ်ႇၼိုင် ဢမ်ႇၶွၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸုၵ်းမၼ်ႈၼိူဝ်ပၺ်ႇၺႃႇတဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။

ဝီတရႃꧤယၵေႃ ꩧိတꩪီမုရုꩡ်ၸတေ၊ (ꧤၵဝတ် ၷီတႃ)
မႁႃမုၼိၼႆႉ ꩧိတꩪ (ဢမ်ႇၼၼ်) ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်မၼ်ႈၼိူဝ်ပၺ်ႇၺႃႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈၸင်ႇပဵၼ် ဝီတရႃႇၵ ယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈယိင်းၶုၼ်သူင်ၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇယွၵ်ႈမွၼ်ႇလႆႈတင်းၵႃႇမရႃႇၵတီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ။ ၵႃႇမရႃႇၵၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽေး ꧤယ လႄႈ ပေႃးဢဝ်ပၺ်ႇၺႃႇထွၼ်ပႅတ်ႈသေ ပဵၼ်ဝႆႉ ဝီတꧤယ ယူႇယဝ်ႉ။ ယင်းဢမ်ႇပဵၼ် ၵေႃးꩪ (ဢမ်ႇၼၼ်) တေႃးသတေႃႇသိုၵ်းၶုၼ်သူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေဢိတ်း။ ဢဝ်ပၺ်ႇၺႃႇတႅပ်းၶၢတ်ႇႁၢၵ်ႈ ၵေႃးꩪ ယဝ်ႉလႄႈ ပဵၼ် ဝတီၵေႃးꩪ ဝႆႉယူႇ။ ၸဵမ်တူဝ်ႁူဝ်ၸႂ် ၵရုၼႃႇတဵမ်ထူၼ်ႈဝႆႉယူႇလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ မၼ်ႈတီႈပၺ်ႇၺႃႇ (ဢမ်ႇၼၼ်) ꩧိတꩪီ ယူႇယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈပၢၼ်ၽဝဝၼ်းလၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ပရမ်ႇမၼမႃႇၵမ်ႇထိယၼႆႉ ယၢမ်ႈယိုၼ်ႈယွၼ်း ႁႂ်ႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၵူပ်ႉၵူႈတင်းလုၵ်ႈယိင်းမၼ်းၵွၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈယၢမ်းၼၼ် ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ၸင်ႇလွတ်ႈၵႃႇထႃႇၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉသေ ထဵင်ၶိုၼ်း လွင်ႈယိုၼ်ႈယွၼ်းၼၼ်ႉယူႇ။

ၻိသွႃၼတꧣ်ၼံ ဢရတိင်ႇၷၼ်ၸ၊ ၼႃႁေႃသိ သၼ်ၻေႃပိ မေထုၼသမိင်
ၵိမေၻိၻံ မုတ်တၵရီသ ပုꧣ်ၼံ၊ ပႃၻႃပိ ၼံ သမ်ၽုသိတံု ၼ ဢိၸ်သေႁိ။
"ႁၼ်လုၵ်ႈယင်းၶုၼ်သူင် ၸိူဝ်းပဵၼ် တၼ်ႇႁႃႇ၊ ပရတီႇ၊ ရၵႃႇ ၶဝ်သေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵႃႇမရႃႇၵ၊ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၼ်ၼင်ႇၽၢႆႈလူင် ၽၢႆႈဢွၼ်ႇသေ ယင်းဢမ်ႇမီးၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈဢဝ်တိတ်တိူဝ်ႉၵွၼ်ႇယဝ်ႉ" ၼႆ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႒႙၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)