မတ်ႉသ၊ ၸၢတ်ႈ
34 - ꩡၢတ်ႈမၸ်ႉꧡ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ](မၸ်ꧡ = ပႃ) ပေႃးၸွမ်းလင်ၵႃႇမ ၊ ၸၢင်ႈတုၵ်ႉၶၽိတ်းတၢင်း
ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉယူႇသဝ်းတမ်ႈတီႈ မိူင်းသႃႇဝတ်ႉထိ ဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ ဢိင်ပိုင်ႈလူၺ်ႈ လွင်ႈတၢင်း ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်း မေးၵဝ်ႇမၼ်း ႁူၺ်းၸၼ်လႄႈ ၸင်ႇတေ ႁေႃးၼႄ ꩡၢတ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇႁွင်ႉ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉသေ “လုၵ်ႈႁၵ်ႉ... လွင်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇသိူဝ်းသႃႇ ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်”ၼႆလႄႈ ၸင်ႇတွပ်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ “ၸႂ်ႈတီႈၶႃႈ ဢေႃႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃး... ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းႁူၺ်းၸၼ် ၼမ်ႉမိုဝ်းမေႃႁဵတ်းၽၢၵ်းဝၢၼ် မေးၵဝ်ႇ ၶႃႈတပႄးၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇဢမ်ႇသိူဝ်းသႃႇ ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇၼႆႉ တီႈၶႃႈဢေႃႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ “ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼႆႉ ႁဵတ်းၽွၼ်းပဝ်ႇပၼ်မႂ်း ꩡၢတ်ႈၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး။ ꩡၢတ်ႈၵွၼ်ႇၵေႃႈ ဢိင်ပိုင်ႈ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼႆႉသေ ဢၢင်ႈၸမ်တၢႆယူႇၼၼ်ႉ ၵဝ်ၽြႃး လႆႈဢဝ်မႂ်း ပူၼ်ႉလွတ်ႈ တၢင်းတၢႆမႃးယူႇယဝ်ႉ ၼႆသေ ၸင်ႇတေႁေႃးၼႄ ꩡၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင် ၼႆႉယဝ်ႉ-
ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တီႈမိူင်းၿႃႇရႃႇၼသီႇ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၿြႁ်မၻတ်ႈ ပဵၼ်ၶုၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး သမ်ႉပဵၼ် ပုရေႃးႁိတ်ႈ တမ်ႈတီႈ ၶုၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸႂ်ၸပ်းပႅၼ်း ပႃမႄႈ လႄႈ ပႃပေႃႈလူင်တူဝ်ၼိုင်ႈ ၸင်ႇၵႂႃႇၺႃး ၶႄ ဢၼ်တမ်ႇငႃႈၶဝ် ဝၢၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပႃမႄႈတႄႉ လႆႈလွတ်ႈၽေးၶဵၼ်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်ပႃမႄႈ လွတ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မၼ်းလႆႈငိၼ်းသႅဝ်ၶႄ လႄႈ ၸင်ႇငိူင်ႉဝႄႈ လွတ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။ တႃႇတေပိင်ႈၵိၼ် ပႃလူင်တူဝ်ၼၼ်ႉ တမ်ႇငႃႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် သႂ်ႇၽႆးသုမ်ၽႆးယူႇ။ ဝိတ်ႉမႆႉလႅမ်ယူႇ။ ပႃလူင်တူဝ်ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈဝႃႈ “တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ် ဢၼ်တေလႆႈၶၢမ်ႇပိင်ႈၽႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမႃးပဵၼ် လွင်ႈတုၵ်ႉၸႂ်ၵဝ်။ တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ် ဢၼ်ပဵၼ်မႃးလူၺ်ႈ ပႃမႄႈၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ မႃးပဵၼ် လွင်ႈတုၵ်ႉၸႂ်ၵဝ်ယဝ်ႉ”ၼႆသေ ၸင်ႇတေလွတ်ႈၷႃႇထႃႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-
ပႃႇꩮိ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]34 - ၼ မံ သီတံ ၼ မံ ဢုၼ်ႁံ၊ ၼ မံ ꩡႃလသမိ ၿႃꩪၼံ။ ယၺ်ၸ မံ မၺ်ၺတေ မၸ်ꧡီ၊ ဢၺ်ၺံ သေႃ ရတိယႃ ၷတေႃ။
ပိၼ်ႇတႆး
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]တၢင်းမႆႈ တၢင်းၵတ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမႃးပၼ်တၢင်းတုၵ်ႉၶၵဝ်လႆႈ။ လွင်ႈၸဵပ်းသႅပ်ႇၼႂ်းၶႄၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ဢမ်ႇမႃးပၼ်တၢင်းတုၵ်ႉၶၵဝ်လႆႈ။ ဢၼ်မႃးပၼ် တၢင်းတုၵ်ႉၶၵဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ဢၼ်ပႃမႄႈ တေထၢင်ႇၽိတ်းဝႃႈ “ပႃပေႃႈတူဝ်ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈၵႂႃႇသိူဝ်းလူၺ်ႈၸွမ်း ပႃမႄႈတၢင်ႇတူဝ်ယဝ်ႉ”ၼႆၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ပႃပေႃႈလူင်ၼၼ်ႉ ၼွၼ်းၼိူဝ်ႁၢတ်ႇသၢႆး မႆႈၸႂ်ၸွမ်း ပႃမႄႈတူဝ်ၼၼ်ႉသေ ႁႆႈယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ပုရေႃးႁိတ်ႈ ၸင်ႇႁူမ်ႈလူၺ်ႈလုမ်းလၢင်းမၼ်းသေ လူင်းမႃးတမ်ႈတီႈ တႃႈၼမ်ႉယဝ်ႉ။ ပုရေႃးႁိတ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်မေႃထွမ်ႇႁူႉပွင်ႇ သဵင်သတ်းၶဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ လႆႈငိၼ်းသဵင် ပႃလူင်တူဝ်ၼၼ်ႉႁႆႈၼႆ ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “ပႃတူဝ်ၼႆႉ ႁႆႈၵွပ်ႈတၢင်းမႆႈ ၵိလေႇသႃႇယူႇလူင်ၼႆႉ၊ ပေႃးဝႃႈ ႁဵတ်းၼႆသေ တၢႆၵႂႃႇၼႆ မၼ်းတေတူၵ်းငရၢႆးယူႇယဝ်ႉ။ ၵဝ်တေ ဢဝ်မၼ်းလွတ်ႈၵွၼ်ႇ”ၼႆသေ ၸင်ႇၵႂႃႇ ယွၼ်းဢဝ်ပႃ တမ်ႈတီႈတမ်ႇငႃႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ လႆႈပႃမႃးၼႆ “မိူဝ်ႈၼႆႉ သင်ဝႃႈ ၵဝ်ဢမ်ႇႁၼ်မႂ်း ၼႆၸိုင် မႂ်းတေလႆႈတၢႆ ဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵႂႃႇ ယႃႇပေၸွမ်းၸႂ်ၵိလေႇသႃႇ”ၼႆသေ ၸင်ႇၶိုၼ်းပွႆႇပၼ် ၼႂ်းၼမ်ႉယဝ်ႉ။
- ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ပုရေႃးႁိတ်ႈ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။
ပႃပေႃႈလူင်ၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇသိူဝ်းသႃႇ ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇ။
ပႃမႄႈၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် မေးၵဝ်ႇၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
- ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) ၸႂ်ၸပ်းၸွမ်းၼၢင်းယိင်း၊ လႆႈလူႉၶိင်းတူၵ်းမႂ်ႈ။
(2) ပေႃးၸွမ်းလင်ၵႃႇမ၊ ၸၢင်ႈတုၵ်ႉၶတူၵ်းၵိၼ်း။
- ပႃႇရမီႇ ။ ။ တႃႇၼပႃႇရမီႇ။
- မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ “ၻႃၼ မင်ၷလႃ။