မၵသ၊ ၸၢတ်ႈ

44 - ꩡၢတ်ႈမၵသ

(မၵသ = ယုင်း လိူၵ်ႇ) ဢူၺ်းၵေႃႉဢၼ်ဢမ်ႇမီးပႆႇၺႃႇၼၼ်ႉ လီၵူဝ်သေ ၽူႈၶဵၼ်ဢၼ်မီးပႆႇၺႃႇ

ဝတ်ႉထု ပၸ်ၸုပ်ႉပၼ်ႇ

ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ တီႈ ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းတိူင်း မၷꩪၼၼ်ႉ ဢိင်ပိုင်ႈလူၺ်ႈ လွင်ႈတၢင်းၵူၼ်းမိူၵ်ႈသေ ၸင်ႇတေႁေႃးလၢတ်ႈ ၸၢတ်ႈဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူၵ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၶဝ် တမ်ႈတီႈ ၵၢင်ဝၢၼ်ႈၶဝ် ၼၼ်ႉယူႇ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇၵုမ်ၵၼ်ဝႃႈ “ၽွင်းမိူဝ်ႈ ႁဝ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈၼႂ်းထိူၼ်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ယုင်း လိူၵ်ႇ ၶူပ်းႁဝ်းၼႃႇလႄႈ ၵၢၼ်ႁဝ်းလူႉၼႃႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ဢွၼ်ၵၼ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢင်ႇ၊ ပိုၼ်လၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃး ႁင်းၽႂ်မၼ်းတႃႉ ႁဝ်းတေတိုၵ်းယုင်း၊ လိူၵ်ႇဢိူဝ်ႈ” ၼႆယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ် ၶဝ်ဢဝ်ပိုၼ်ၵၢင်ႇ ပိုတ်းယုင်း ပိုတ်းလိူၵ်ႇသေ ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ပိုတ်းၸပ်းၵၼ်လႄႈ မၢတ်ႇတိူဝ်ႉၸဵပ်း လႆႈတၢင်းတုၵ်ႉၶသေ ၵႂႃႇၼွၼ်းမၢၵ်ႇမိူဝ်ယူႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးႁွမ်းလူၺ်ႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ယႆၵၼ် မႃးတုင်းသွမ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမီးပႆႇၺႃႇတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းသုမ်ႉသႃလႃး တမ်ႈတီႈ ၽၵ်းတူၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉသေ လူႇတၢၼ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်ယဝ်ႉ ၼင်ႈဝႆႈသႃၽြႃးယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇထၢမ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမီးပႆႇၺႃႇတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉဝႃႈ “ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၸိုင်ပႄႉမႃးၼမ် တၵႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ် ပဵၼ်သင်”ၼႆလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမီးတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉ ၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတိုၵ်းၵၼ် တင်းယုင်းလိူၵ်ႇလႄႈ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ၼႆတီႈၶႃႈ ၼႆလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁေႃးလၢတ်ႈၼႄ ၸၢတ်ႈဝၼ်း လင်ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။-

ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ

တီႈမိူင်းၿႃႇရၼသီႇ ၽွင်းမိူဝ်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၿြႁမၻတ်ႈ ပဵၼ်ၶုၼ်ၼင်ႈႁေႃၼၼ်ႉ ၼေႃႇလွင်း ၽြႃးႁဝ်း ပဵၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၵႃႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ တီႈတိူင်းၵႃသိ ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ မေႃမိုဝ်း ၶဝ်တင်းၼမ် ယူႇသဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈ မေႃမိုဝ်းတင်းၼမ်ၼၼ်ႉ မေႃမိုဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈမၼ်း တိုၵ်ႉ ၸဵၼ်ႈမႆႉယူႇ ၸင်ႇမီးလိူၵ်ႇတူဝ်ၼိုင်ႈ မႃးၶူပ်း ၵွၵ်းႁူဝ်မၼ်း။ မၼ်းၸဵပ်းမိူၼ်ၼင်ႇ ပိူၼ်ႈဢဝ် ႁွၵ််ႇ မႃးတႅၵ်းၵွၵ်းႁူဝ်မၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မေႃမိုဝ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈတီႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း “လုၵ်ႈၸၢႆး လိူၵ်ႇလူင် ၶူပ်းၵွၵ်းႁူဝ်ၵဝ် ဢိူဝ်ႈ၊ မႂ်းလိုပ်ႈပႅတ်ႈလူး”ၼႆယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ၸင်ႇဝႃႈ “ပေႃႈ ပႂ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈလႄႈ၊ တေႁႅမ်လိူၵ်ႇတူဝ် ၼႆႉပႅတ်ႈ ႁႂ်ႈမၼ်းတၢႆၵမ်းလဵဝ်လႆ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၼေႃႇလွင်းၽြႃး ၵူၼ်းၵႃႉၵေႃႈ မႃးၸွမ်း ၼႃႈၵၢၼ်မၼ်းသေ ၽႅဝ်မႃး တီႈၼၼ်ႈဝႆႉယူႇ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈမိူၵ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ် တႃမၢတ်ႇလူင်သေ ထုပ်ႉတႅၼ်ႇပၼ် လိူၵ်ႇ ဢၼ်ၸပ်းဝႆႉ တီႈၵွၵ်းႁူဝ်ဢူႈမၼ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၸူးဢဝ် ၵွၵ်း ႁူဝ်ဢူႈမၼ်း တႅၵ်ႇလႅဝ်ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လုၵ်ႈၸၢႆးမိူၵ်ႈမၼ်းလႄႈ မေႃမိုဝ်းလူင် ၸင်ႇတၢႆထင်တီႈ ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၼေႃႇလွင်းၽြႃး ၵူၼ်းၵႃႉလႆႈႁၼ်ၼင်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၸင်ႇလွတ်ႈႁေႃး ၵႃႇထႃႇ တီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။

ပႃႇꩮိ

44။ သေယျေႃ ဢမိတ်တေႃ မတိယႃ ဢုပေတေႃ၊ ၼ တဝေဝ မိတ်တေႃ မတိဝိပ်ပႁီၼေႃ။ “မၵသံ ဝꩪိသ်သ”ၼ်တိ ႁိ ဢေꩮမူၷေႃ၊ ပုတ်တေႃ ပိတု ဢၿ်ꧤိၻႃ ဢုတ်တမင်ၵံ။

ပိၼ်ႇတႆး

ၽူႈၶဵၼ် ဢၼ်မီးပႆႇၺႃႇတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉ ယင်းမႅတ်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ဢူၺ်းၵေႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇမီး တၢင်း ႁူႉပႆႇၺႃႇၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇမႅတ်ႈ။ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးသေတႃႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ငိူၼ်ႈသိူၼ်ႈလႄႈ ဢၢင်ႈတေဢဝ် တၢႆလိူၵ်ႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၸင်ႇၵႂႃႇၽႃႇႁူဝ်ပေႃႈမၼ်းယဝ်ႉ။

ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ၵူၼ်းၵႃႉ ၽူႈမီးပႆႇၺႃႇၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။
ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) ဢူၺ်းၵေႃႉဢၼ်ဢမ်ႇမီးပႆႇၺႃႇတၢင်းမေႃၼၼ်ႉ လီၵူဝ်သေ ၽူႈၶဵၼ်ဢၼ်

မီး ပႆႇၺႃႇတၢင်းႁူႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ (2) ၵၢၼ်ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈသေတႃႉ သင်ဝႃႈ တၢင်းႁဵတ်းဢမ်ႇၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈၼႆၸိုင် လႆႈမႆႈလိူတ်ႇမိူၼ်ၽႆးယဝ်ႉ။

ပႃႇရမီႇ ။ ။ ပၺ်ႇၺႃႇပႃႇရမီႇ။
မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ “ပၼ်ꩦိတႃၼၺ်ၸ မင်ႇၷလႃႇ၊ ဢသေဝၼႃ ၸ ၿႃလႃၼ မင်ႇၷလႃႇ” လူႉလႅဝ်။