လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ဝၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ

လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း

လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ် ဝၼ်းၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇ သႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထ ဝၼ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ဝႃႈၼၼ်ၸိုင်

1. ဝၼ်းဢၼ် ယသေႉသုမေႇထႃႇ ႁပ်ႉဢဝ်ၵႂၢမ်းတၵ်ႉမၼ်ႈ တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တီ,ပင်ႇၵရႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ် ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း။
2. မႁႃႇသၵ်ႉၵရၢတ်ႉ 68 ဝၼ်းဢၼ် ၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈ ၵိူတ်ႇ တမ်ႈတီႈ သူၼ်ပဝ်း လုမ်ႇပိၼီႇၵေႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်း လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း။
3. မႁႃႇသၵ်ႉၵရၢတ်ႉ 103 ဝၼ်းဢၼ် ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ လႆႈၺၢၼ်ႇသပ်ႉပၺ်ႇၺုသေ ပဵၼ်ၽြႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း။
4. မႁႃႇသၵ်ႉၵရၢတ်ႉ 148 ဝၼ်းဢၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸဝ်ႈၵေႃးတမ ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ တမ်ႈတီႈ သူၼ်ပဝ်း ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉ ၵႂၢမ်းပႃႇလိဝႃႈ ဝေသႃၶ ၼႆယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈ ပႃႇလိ ဝေသႃၶ ၼႆသေ ႁွင်ႉပွတ်းလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး ဝေႇသၵ်ႉ ၼႆယူႇ။ လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉ မိူင်းဢိၼ်ႇတိယ တင်းမိူင်းသီႇႁူဝ်ႇ (သီရိလင်ႇၵႃႇ) ၶဝ် ဢွၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ဝေႇသၵ်ႉ ၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်ၵေႃႈ ၸႂ်ႉဝႃႈ ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉ Vesak Day ၼႆယဝ်ႉ။ မိူင်းထႆးသမ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ဝၼ်းဝိသႃႇၶပူးၶျႃး ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းပႃႇလိယဝ်ႉ။ တူဝ်မႅၼ်ႈမၼ်း ပဵၼ် ဝိသႃၶပူꩡႃယဝ်ႉ။ မိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ ႁွင်ႉၸွမ်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ကဆုန်လပြည့်ဗုဒ္ဓနေ့ ၼႆသေ တႆးႁဝ်းတႄႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ဝၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ၼႆယူႇ။

ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ပဵၼ် ဝၼ်းဢၼ်ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ လႆႈၺၢၼ်,သပ်ႉပၺ်ႇၺု တီႈၼိူဝ်ပလၢင်ႇၶမ်း တႂ်ႈလမ်းမႆႉၺွင်ႇလႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵိူဝ်းလီ ပုတ်ထၶဝ် ၸင်ႇဢဝ် ၼမ်ႉႁူတ်းသွၼ်း တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်လီ ၵုသူဝ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈႁူတ်းၼမ်ႉ မႆႉၺွင်ႇၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈၼင်ႇၼႆ

• ၶၢဝ်းလိူၼ်ႁူၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းမႆႈ ၼမ်ႉႁႅင်ႈလႄႈ ၸဵမ်ဢၼ်မီးၸႂ် ဢမ်ႇမီးၸႂ် ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ တႂ်းမွင်းႁႃၼမ်ႉယူႇ။ တူဝ်မီးၸႂ်ၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၼႆၸိုင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈ သိုပ်ႇသၢႆၸႂ်လႆႈ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၸႂ် မိူၼ်ၼင်ႇ တူၼ်ႈမႆႉၼႆၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီး ၼမ်ႉၼႆၸိုင် တေဢမ်ႇသိုပ်ႇယိုၼ်းယၢဝ်းလႆႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႉ သိုပ်ႇယိုၼ်းယၢဝ်း ပဵၼ်တူၼ်ႈၵႂႃႇ ဝၼ်းတႃမိူဝ်းၼႃႈလႄႈ ၸင်ႇၶုၵ်းၶွပ်ႈ ၵုင်ႇမုၼ်ႇငဝ်း ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ ၵႂႃႇသွၼ်းၼမ်ႉ တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇယဝ်ႉ။
• တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် လၵ်းထၢၼ် တၢင်တူဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး၊ တၢင်တူဝ် သႃႇသၼႃႇလႄႈ လွင်ႈဢၼ်သွၼ်းၼမ်ႉ တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇသေ သိုပ်ႇသၢႆၼမ်ႉပၼ် ႁႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇ ဢမ်ႇႁႅင်ႈႁဵဝ်ႇၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ သိုပ်ႇသၢႆၸႂ်သႃႇသၼႃႇၼႆၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈယူႇ။ တိုဝ်းၵမ်ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ် ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈ ငိူင်ႉဝႄႈၵၢၼ်မိူၵ်ႈ လိူၵ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လီ သီၸႂ်ၶၢဝ်ၵူႇ ၵူႈသူႇၶမ်းၽြႃး ႁေႃးမႃးၼင်ႇၼႆ ႁဝ်းႁႃးလူဝ်ႇၸွမ်းပႆ ၼၼ်ႉယူႇ။

ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉ ၵႂၢမ်းၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇၸႂ်ႉ Vesak (ပႃႇလိ: Vesākha) (သၼ်းသၶရိတ်ႉ:Vaiśākha)သေ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ Buddha Purnima ဢမ်ႇၼၼ် ဝၼ်းပုတ်ႉၸဝ်ႈၸဝ်ႈယူႇ။ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃး ဝၼ်းႁဵတ်းပွႆးမၼ်း ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်သေတ မိူင်းဢိၼ်ႇတိယ၊ မိူင်းသီႇရိလင်ႇၵႃႇ၊ မိူင်းၼီႇပေႃး၊ မိူင်းတိပႅတ်ႉ၊ မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉသျ်၊ မိူင်းပူႇတၢၼ်ႇ၊ မိူင်းဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႃး၊ မိူင်းသိင်ႇၵႃႇပူႇ၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းၵမ်ႇပေႃးတီးယႃး၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းမလေးသျႃး၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းမုၼ်ႇၵူဝ်းလီးယႃး၊ မိူင်းၾိလိပ်ႉပိၼ်း၊ မိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းၵျပၢၼ်ႇ၊ မိူင်းၵူဝ်းရီးယႃးၸၢၼ်း၊ မိူင်းၵူဝ်းရီးယႃးႁွင်ႇ၊ မိူင်းထၢႆဝၢၼ်း၊ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ဝႆႉပဵၼ် ဝၼ်းၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉ ပုၼ်ႉတႃႇ ၸၢဝ်းပုတ်ႉသေ ႁဵတ်းပဵၼ် ဝၼ်းမၢႆတွင်းယူႇ၊ မိူင်းထေႇရဝႃႇတတႄႉ ဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ် ဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈ၊ ဝၼ်းပဵၼ်ၽြႃး လႄႈ ဝၼ်းဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ။

လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ

ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် သွၼ်းၼမ်ႉတူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇသေ ပွႆႇၼူၵ်ႉ၊ ပွႆႇပႃ၊ ပွႆႇသတ်း ႁႂ်ႈလွတ်ႈတၢင်းတၢႆယဝ်ႉ။ ဢွၼ်ၵၼ် လူႇတၢၼ်း လွင်းသွမ်းသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်၊ ဢွၼ်ၵၼ် ႁပ်ႉသိၼ်ႁႃႈ သိၼ်ပႅတ်ႇ၊ ထွမ်ႇထမ်း၊ ၶုၵ်းၶွပ်ႈၵုင်ႇမုၼ်ငဝ်းၽြႃး၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽႃႇဝၼႃႇၵမ်ႇမထၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်သွၼ်းၼမ်ႉ တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇၼႆႉ မိူင်းမၢၼ်ႈဝႆႉ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ပဵꧣ်ပိူင်လူင်မၼ်းလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ ‘’’ကဆုန်လ ညောင်ရေသွန်းပွဲ’’’ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ် ဝၼ်းဢိုတ်းလုမ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ဝၼ်းၼိုင်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။

လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း မိူင်းထႆး

မိူင်းထႆးတႄႉ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ‘’’ဝိသႃႇၶပူးၶျႃး’’’ ၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ် ဝၼ်းဢိုတ်းၵၢၼ်ငၢၼ်း ၼႂ်းမိူင်းသေ တႄႇဢဝ် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ၸိူဝ်းၶိူဝ်းႁေႃၶမ်း၊ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႃႈၵၢၼ်ၵူႈၸၼ်ႉၸၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈ ပွႆးဝိသႃႇၶပူးၶျႃး ၸွတ်ႇတူဝ်ႈမိူင်းယူႇ။ တုင်းသႃႇသၼႃႇၵေႃႈ ပူၵ်းတင်ႈ ၽႅတ်းပိဝ် ၼိူဝ်လူမ်းဝႆႉ တင်းမိူင်းယူႇယဝ်ႉ။ ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ လူႇတၢၼ်း ၶဝ်ႈသွမ်း ၽၵ်းသွမ်း သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်သေ ဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇၽဵဝ်ႈပတ်း တီႈဝတ်ႉတီႈၵျွင်းယဝ်ႉ။ ၵၢင်ဝၼ်းမႃး ၵႂႃႇထွမ်ႇထမ်း တီႈဝတ်ႉ၊ တီႈသႃလႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇ။ တၢမ်းၶမ်ႈမႃး ၵႂႃႇမိူဝ်းတမ်ႈတီႈဝတ်ႉ တီႈၵျွင်းသေ ဢွၼ်ၵၼ်တႆႈတဵၼ်း ၼိုင်ႈလႅမ်ႈ၊ တႆႈတဵၼ်းႁွမ် သၢမ်လႅမ်ႈ၊ ယိပ်းမွၵ်ႇၼိုင်ႈလူင်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ် ပၼ်ႇလဵပ်ႈဝတ်ႉ၊ ၵွင်းမူး သၢမ်ႁွပ်ႈ၊ ဢွၼ်ၵၼ် လွတ်ႈႁေႃး ၵုင်ႇၽြႃးၵဝ်ႈပိူင်၊ ၵုင်ႇတြႃးႁူၵ်းပိူင်၊ ၵုင်,သင်ႇၶႃႇၵဝ်ႈပိူင် ၽၢႆႇပႃႇလိသေ ၼပ်ႉယမ် ရတၼႃႇၵႅဝ်ႈမျၢတ်ႈယူႇ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈထွမ်ႇထမ်းတြႃးယဝ်ႉ။ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ဝိသႃႇၶပူးၶျႃးၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ဝိပတ်ႉသၼႃႇ ၵမ်ႇမထၢၼ်းသေ ႁႃတၢင်း တႃႇတေပူၼ်ႉတုၵ်ႉၼၼ်ႉယူႇ။

မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ သိုပ်ႇသၢႆၸႂ်ပၼ် တူဝ်သတ်းသေ ပွႆႇပႃ၊ တဝ်ႇ၊ ၼူၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ တမ်ႈတီႈ ပုၼ်ႉထမူၼ်းထူၼ်း (ၼၶွၼ်းပထူမ်) တႄႉ မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ တူဝ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း၊ မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၶဝ် တိုၼ်းၵႂႃႇဢွၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသေ လူႇတၢၼ်း မွၵ်ႇၼမ်ႉၾႆးတဵၼ်း လဵပ်ႈၽြႃးယဝ်ႉ။ တမ်ႈတီႈ ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈတႄႉ မၢင်ဝၢၼ်ႈၵေႃႈ မီးၸၢတ်ႈမီးသႅင်း၊ မၢင်ဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၸၢတ်ႈသႅင်းသင်၊ ၼႂ်းႁူင်းပွႆႇသဵင်ထႆးၵေႃႈ တေႃႈလၢတ်ႈလွင်ႈ သႃႇသၼႃႇသေ ၵၢင်ၶမ်ႈမႃး ၼႄပၼ် လွင်ႈထၢမ်တွပ်ႇ လိူင်ႈသႃႇသၼႃႇ၊ လွင်ႈသင်ႇၶၸဝ်ႈ ႁေႃၶမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၾိင်ႈငႄႈ မိူင်းထႆးတင်းမိူင်းလၢဝ်း ဢမ်ႇပေႃးပိူင်ႈၵၼ်လႄႈ လွင်ႈႁဵတ်း ဝိသႃႇၶပူးၶျႃး ဢမ်ႇပေႃးပိူင်ႈၵၼ်သင်။

လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း မိူင်းတႆး

မိူင်းတႆးႁဝ်းတႄႉ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပွႆးႁၢင်ၼမ်ႉ၊ ပွႆးၼူၾႆးယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်လိူၼ်လိၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼႂ်းပပ်ႉပေႇတၢင်ႇတႆးၼၼ်ႉ ၼပ်ႉဝႆႉဝႃႈ လိူၼ်ႁူၵ်းတဵင်ႈၶိုၼ်းၸၢႆႉ 4:00 မွင်းၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ယၢမ်းၶုၼ်ဢိၼ်း (ၶုၼ်သၵ်ႉၵျႃး)။ 4:00 မွင်းၸဝ်ႉ တေႃႇထိုင် ဝၢႆးဝၼ်းၸၢႆႉ 1:00 မွင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ယၢမ်းသထေး။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ပဵၼ်ယၢမ်း ထမ်ႇမတႃႇၼႆယဝ်ႉ။ ၾိင်ႈထုင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လွင်ႈဢၼ်သွၼ်းၼမ်ႉ မႆႉၺွင်ႇၼၼ်ႉ မၢင်တီႈၵေႃႈ တႆးႁဵတ်းယူႇ။ ဝဵင်းမိူင်းတႆး ႁႂ်ႈပေႃးႁဵတ်း ပွႆးဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ၶိုၵ်ႉၶိုၵ်ႉၶၢႆးၶၢႆးတႄႉ ဢမ်ႇသူႈႁၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝဵင်းယွင်ႈႁူၺ်ႇတႄႉ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းပွႆးဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ တႄႇမႃး မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉယွင်ႈႁူၺ်ႇ ၵူႈသိုပ်ႇသိုပ်ႇ ဢွၼ်ႁဵတ်းဝႆႉၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၽိတ်ႈလႄႈ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼၼ်ႉ ဝဵင်းယွင်ႈႁူၺ်ႇၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် ၼၢင်းယိင်းတင်းသဵင်ႈ သၢမ်ပၢၼ်ၸဵတ်းသႅၼ်း ဢွၼ်ၵၼ် ႁၢင်ႈၶိူင်ႈၼုင်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းမႂ်ႇသေ ယိပ်းၶူဝ်းလူႇ လဵပ်ႈဝဵင်းယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ် ဢႃႇယု 7 ၶူပ်ႇ တေႃႇထိုင် 20၊ တေႃႇမႄႈၶၢဝ်ႉ မႄႈထဝ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် ယိပ်းၶူဝ်းလူႇ၊ တဵင်ႇၶူဝ်းလူႇသေ လဵပ်ႈဝဵင်းယဝ်ႉ။ ပေႃးလဵပ်ႈယဝ်ႉ ၵႂႃႇသွၼ်းၼမ်ႉ တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇၽေႃးထိ၊ ၵႂႃႇဝႆႈသႃထၢတ်ႈ ၵွင်းမူး ၵႂႃႇလူႇ တီႈဝတ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈလႂ် ႁဵတ်းၼၼ် ၵူႈပီယဝ်ႉ။

လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း မိူင်းသီႇရိလင်ႇၵႃႇ, May 2015

လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇ

မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇတႄႉ ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉ လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈ။ ဢၼ်ၵိုၵ်းသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထသေ ပဵၼ်ဝၼ်းဢိုတ်းလုမ်း မႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ် ဢဵင်းၵလဵတ်ႈ ဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉၼႆႉ ၸၢဝ်းပုတ်ႉထ မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇၶဝ် ဝႆႉပဵၼ် ဝၼ်းယႂ်ႇဝၼ်းလူင်တႄႉတႄႉသေ ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁိူၼ်းပုတ်ႉထ ပူၵ်းၸွမ်ပိဝ်သႃႇသၼႃႇ ၵူႈႁိူၼ်းသေ ႁၢင်ႈၶိူင်ႈတႆႈၾႆး ၵူႈႁိူၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပွႆးဢွၵ်ႇဝႃႇ မိူင်းတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢွၵ်ႇဝႃႇ မိူင်းတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉၾႆးတဵၼ်းသေတႃႉ မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇတႄႉ ၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉသေ တႆႈပုင်းၾႆး ၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်း တီႈႁိူၼ်းၽႂ်ႇႁိူၼ်းမၼ်းယူ၊ မၢင်ႁိူၼ်းၵေႃႈ ဢဝ်ၸၢၵ်ႈၶႂၢၵ်ႈသေ ၽုၺ်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်း တီႈၼႃႈႁိူၼ်းၶဝ်ၵေႃႈ မီး၊ တီႈတၢင်းၽႄလူင် ၵူႈတီႈတီႈၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ တီႈဢၼ်မီးဝတ်ႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄးသင် တီႈတူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇၽေႃးထိၼၼ်ႉလႄႈသင် ၶၢမ်ႇသဵင်ငိုၼ်း ႁူဝ်သႅၼ်မၼ်းသေ ႁၢင်ႈၶိူင်ႈတႆးၾႆးၾႃႉ တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။

ႁဵတ်းၶဵင်ႇတႆႈၾႆးၾႃႉလူင်သေ ၸႂ်ႉမၢၵ်ႇသႅင်ၾႆး ၸႂ်ႉမၢၵ်ႇၾႆးမၢပ်ႈႁိူဝ်ႈ၊ ၸႂ်ႉမၢၵ်ႇၾႆးလႅင်းပၼ်ႇ ၵူႈပိူင်ပိူင် လွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉ ႁၢင်ႈပုတ်ႉထၸဝ်ႈသေ တႆႈတင်းၶိုၼ်း တေႃႇမိူင်းပေႃးလႅင်းယဝ်ႉ။ ၶဵင်ႇတႆႈၾႆးၶဝ်ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈႁၢင်ႈၽြႃးဝႆႉ ၼႂ်းၵၢင်မၼ်းသေ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ပၼ်ႇႁွပ်ႈ ႁၢင်ႈၽြႃးၼၼ်ႉ တႅမ်ႈႁၢင်ႈၸၢတ်ႈ ၸႃႇတၵသေဢၼ်ဢၼ်ယဝ်ႉ။ ပွႆးဝေႇသၵ်ႉ မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်း လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ဝၼ်းလဵဝ်ၵူၺ်း။ ၶဝ်ႁဵတ်း ၼိုင်ႈၶွပ်ႈ (ၸဵတ်းဝၼ်း)ယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ဝၼ်းဢိုတ်းလုမ်း၊ ဢိုတ်းၵၢတ်ႇသေ ဢမ်ႇၶၢႆၼိူဝ်ႉပႃႇ၊ ၵူၼ်းႁိူၼ်းၵေႃႈ ပေႃးထိုင်ဝၼ်းတႆႈၾႆးၾႃႉၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇတူၺ်း တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈ သမ်ႉပေႃးၵိုၼ်းဝႆႉယူႇ တင်းဝဵင်း။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၶီႇလူတ်ႉၶီႇၵႃးဢႅဝ်ႇ၊ ၸိူဝ်းၶီႇၵႃးၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁႆၵွင်ၵလႃးသေ ဢႅဝ်ႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၶီႇလႅင် ၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈသေ ဢႅဝ်ႇ၊ မၢင်ၸိူဝ်းတႄႉ ပႆတိၼ်ဢဝ်ၵူၺ်း။ ၵူၼ်းပႆတိၼ်ဢႅဝ်ႇၼႆႉ ၼမ်လိူ်ဝသေ ၵူၼ်းဢၼ်ၶီႇလူတ်ႉၶီႇၵႃးတႄႉတႄႉ။ ဝၼ်းပွႆးဝေႇသၵ်ႉၼႆႉ လူတ်ႉၵႃးၵေႃး တိတ်းၵၼ်ၼႃႇသေ တႃႇတေၵႂႃႇထိုင်လႆႈ တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ တီႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉ လႆႈသဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း တင်းႁိုင်ယဝ်ႉ။

ၼႂ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ပႆတိၼ်ၼၼ်ႉ ၵမ်ႉၼမ်ၼမ် ၸဵမ်မၢဝ်ႇၸဵမ်သၢဝ်၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢမ်ႇတိုဝ်းၶႅပ်းတိၼ်။ ဢွၼ်ၵၼ်ပႆသေ ၵႂႃႇတူၺ်း ၾႆးဢၼ်တႆႈလူႇၽြႃး မိူဝ်ႈၶၢဝ်းဝၼ်းပွႆးဝေႇသၵ်ႉ တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ တီႈၼိုင်ႈယူႇ။ ဢမ်ႇမီးပွႆးၵႃႈ ပွႆးႁွင်ႉၵႂၢမ်းသင်သေတ ပဵၼ်ပွႆးဢၼ်ၵိုၼ်းသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းဢၼ်ပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ တႆႈၾႆး တီႈႁိူၼ်းၶဝ်သေၵူၺ်း ဢမ်ႇၵႃး ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ လဵင်ႉၼမ်ႉၵတ်းၼမ်ႉဝၢၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ႁဵတ်းသုမ်ႉ ႁႅၼ်းၽိူၼ်သေ လဵင်ႉလူၸႃႇၵ တင်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းဢၼ် ဢႅဝ်ႇလႄႇပွႆးသေ တွင်ႉမႆႈသႆႈလိူတ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁႃၵိၼ် ၶဝ်ႈၸႃႇၵႃႉ တီႈပိူၼ်ႈၸႃႇၵၼၼ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းတွင်းသင်သေ လႄႇပွႆးၵေႃႈလႆႈယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းဢၼ်မႃး ပႂ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈၵေႃႈ ၸုပ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ ၸုပ်ႈၼိုင်ႈ သိုပ်ႇၵၼ်ဝႆႉယူႇ။

ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပႆႇထိုင် ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉၼၼ်ႉ ၸၢဝ်းပုတ်ႉ မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇၶဝ်ၼႆႉ ဢဝ်ႁၢင်ၽြႃး၊ ႁၢင်ႈၵွင်းမူး၊ ႁၢင်ႈမႆႉၺွင်ႇ ႁဵတ်းၶႅပ်းတွၼ်ႈ (Postcard) သေ တွၼ်ႈထိုင် ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ႁူႉၸၵ်း မိုတ်ႈၵိုဝ်း ၸဵမ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းယဝ်ႉ။ မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇၼႆႉ ၼိုင်ႈလိူၼ် မီးဝၼ်းသိၼ် ဝၼ်းလဵဝ်ၵူၺ်းသေ ပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ်မူၼ်းၵူၺ်း။ ဝၼ်းလိူၼ်မူၼ်းၼၼ်ႉ (ၸဵမ်ၼွၵ်ႈဝႃႇ ၼႂ်းဝႃႇ) ၸဵမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းလူင် ၼုင်ႈၶူဝ်းၽိူၵ်ႇသေ ၵႂႃႇဝႆႈသႃ တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇၽေႃးထိ၊ ၵႂႃႇဝႆႈၽြႃး၊ ၵႂႃႇဝႆႈထၢတ်ႈၵွင်းမူးသေ ႁပ်ႉသိၼ်ၾင်းထမ်း ႁဵတ်းၽႃႇဝၼႃႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈဝႆႈသႃ တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇၽေႃးထိ လွင်ႈသွၼ်းၼမ်ႉ ႁူတ်းၼမ်ႉ တူၼ်ႈၽေႃးထိၼႆႉ ပဵၼ်ၾိင်ႈၸၢဝ်းပုတ်ႉထ မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇၶဝ် တိုၼ်းႁဵတ်းယူႇ ၵူႈဝၼ်းဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ လွင်ႈႁူတ်းၼမ်ႉ တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇၽေႃးထိၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်း လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၵူၺ်း။ သီႇႁူဝ်ႇၼႆႉတႄႉ ၶဝ်တိုၼ်း ၵႂႃႇႁူတ်းၼမ်ႉ တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇၽေႃးထိ ၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ တိုၼ်းႁဵတ်းႁႂ်းမီး တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇၽေႃးထိလႄႈ ယွင်ၼမ်ႉ တႃႇႁူတ်း တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇ ၵူႈၵျွင်းယဝ်ႉ။

လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ပဵၼ်ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ၼႂ်းလူၵ်ႈ

ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းသီႇႁူဝ်ႇၶဝ် ဝႆႉပဵၼ် ဝၼ်းၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇၽႃႇသႃႇတႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် ၸၢဝ်းပုတ်ႉ ၵူႈမိူင်းမိူင်း (International Buddhist Conference) ဢၼ်ႁဵၻ်း တီႈမိူင်းသီႇႁူဝ်ႇ (သီရိလင်ႇၵႃႇ) ဝဵင်းၵူဝ်ႇလမ်ႇပူဝ်ႇ မိူဝ်ႈ 1998 ၼီႈ လိူၼ်ၼူဝ်ႇဝိမ်ႇပိူဝ်ႇ 5 ဝၼ်း တေႃႇထိုင် 14 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်သေ လႆႈမႃး တၢင်းၶႆႈၸႂ် ပုၼ်ႈတႃႇ တေဢဝ် ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉ (လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း) တၢင်ႇထိုင်ႁူ (ၸုမ်းမိူင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ United Nation) ႁႂ်ႈမၵ်းမၼ်ႈပၼ် ႁႂ်ႈပဵၼ် ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ၼႂ်းလူၵ်ႈ Vesak Universes Holiday ၼႆယူႇ။

လုၵ်ႉဢဝ် တီႈပၢင်ၵုမ်လူင် ၸၢဝ်းပုတ်ႉထၵူႈမိူင်းမူၼိင်းၼၼ်ႉသေ ထိုင်မႃး 1999 လိူၼ်သႅပ်ႉတိမ်ႇပိူဝ်ႇၼၼ်ႉ ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်း မိူင်းသီႇရိလင်ႇၵႃႇ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ လၵ်ႉၶျ်မၼ်းၵတိရ်ၵမ်ႇမႃး (Lakshaman Kadirgamar) ၸင်ႇဢဝ် လွင်ႈဝေႇသၵ်ႉၼႆႉ ၵႂႃႇတၢင်ႇထိုင် တမ်ႈတီႈ UN ယဝ်ႉ။ မၼ်းလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၼႆႉ ၸွႆႈထႅမ် ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် လွင်ႈၵတ်းယဵၼ် လွဝ်ႈသိူဝ်းၸႂ်ၵူၼ်း ၼႂ်းလူၵ်ႈ ဢၢၼ်ႇႁူဝ်လၢၼ်ႉ တင်းၼမ်သေ ပဵၼ်သႃႇသၼႃႇ ၵဝ်ႇၵႄႇ ဢၼ်ႁိုင်မႃး ပီပွင်း 2500 လိူဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဝၼ်းၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉ ထွတ်ႈမျၢတ်ႈ ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉ (လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း) ၸၢဝ်းပုတ်ႉထ ဢၼ်တူၵ်းမႅၼ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်မေႇၼၼ်ႉ ၸုမ်း UN ထုၵ်ႇလီ မၵ်းမၼ်ႈ ပဵၼ် ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ၼႂ်းလူၵ်ႈယူႇၼႆယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼႆ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် UN ပွၵ်ႈၵမ်း 45 ၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်း ၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းသီႇႁူဝ်ႇ တၢင်ႇထိုင်မႃး လွင်ႈဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ် ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ၼႂ်းလူၵ်ႈၼၼ်ႉ မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉ၊ ပူႇတၢၼ်ႇ၊ ၵမ်ႇပေႃးတီးယႃး၊ ၶႄႇ၊ ၶျီႇလီႇ၊ သၢႆးပလၢတ်ႉ၊ ၵရိၵ်ႉ၊ ၶၼေႇတႃႇ၊ ဢၢႆးသလႅၼ်း၊ ဢိၼ်ႇတိယ၊ ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႃး၊ ဢၢႆႇယႃႇလၢၼ်ႇ၊ လၢဝ်း၊ လီႇသူဝ်ႇတူဝ်း၊ မေႃႇလတၢႆႉ၊ မုၼ်ႇၵူဝ်းလီးယႃး၊ မၢၼ်ႈ၊ ၼီႇပေႃး၊ ၼီႇၵႃႇရႃးၵွႃး၊ ၼေႃႇဝူၺ်း၊ ပႃႇၵိတ်ႉသတၢၼ်ႇ၊ ၽိလိပ်ႉပိၼ်း၊ ပေႃႇတူႇၵိူဝ်ႇ၊ ၵူဝ်းရီးယႃး ၸၢၼ်း၊ ရသျႃး၊ သျီးသျႄး၊ သလူဝ်ႇဝႃးၼီးယႃး၊ သပဵၼ်ႇ၊ သႃႇရိၼမ်ႈ၊ ထႆး၊ ထူႇရၵီႇ၊ ယူႇၵရဵင်း လႄႈ မိူင်းဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ် ၵမ်ႉထႅမ်ၵႂႃႇလႄႈ မိူဝ်ႈလိူၼ်တီႇၸိမ်ႇပိူဝ်ႇ 13 ဝၼ်း ပီ 1999 ၼၼ်ႉ ၸုမ်း UN ၵေႃႈ ၸင်ႇမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉ (လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း) ၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ် ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ၼႂ်းလူၵ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ပၢင်ၵုမ် UN ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ႁႂ်ႈႁပ်းၵၢၼ်လုမ်း ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼၼ်ႉ မၢႆၶပ်ႉမၼ်းပဵၼ် 174 ယဝ်ႉ။ ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းၼၼ်ႉဝႃႈ

• ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈ သႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၸဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်သႃႇသၼႃႇ ဢၼ်ၵဝ်ႇၵႄႇႁိုင်လိူဝ်သေပိူၼ်ႈ ၼႂ်းလူၵ်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈသေဢမ်ႇၵႃး ၶေႃႈသင်ႇသွၼ် ပုတ်ႉထၸဝ်ႈၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်း ယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်မႃး 2500 ပီပၢႆသေ မိူဝ်းၼႃႈၼႆၵေႃႈ တေႃႈတေသိုပ်ႇပၼ် လွင်ႈၵတ်းယဵၼ် တူဝ်ၸႂ်သွင်ပိူင် ပုၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉယူႇၼႆလႄႈ ၼႂ်းငဝ်ႈငုၼ်း UN လႄႈသင်၊ ၸုမ်းၵိင်ႇၽႄ UN လႄႈသင်၊ ဢၼ်မီးၼႂ်းလူၵ်ႈ ၵူႈတီႈၼၼ်ႉလႄႈသင် တေလႆႈမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉ (လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း)ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ၼႂ်းလူၵ်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းဢၼ်ၼႆႉ တႃႇတေႁဵတ်း ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင် UN ။ ပီလႂ်ပီၼၼ်ႉ ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉ တေတူၵ်းမႅၼ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်လႂ် ဝၼ်းလႂ်ၼႆ လုမ်းငဝ်ႈငုၼ်း UN လႄႈ ၸုမ်းၽႄ UN ဢၼ်မီးတၢင်ႇတီႈၼၼ်ႉ တေလႆႈဢုပ်ႇၵၼ်သေ တႅပ်းတတ်းပဵၼ် ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ၼႂ်းလူၵ်ႈၵႂႃႇ ပီလႂ်ပီၼၼ်ႉယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် ထိုင်မႃး ၵၢပ်ႈပၢၼ် Internet ယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ မိူင်းဢၼ်မီး ဢိၼ်ႇထိူဝ်ႇၼႅတ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်တူၺ်းၶၢဝ်ႇ ဢိၼ်ႇထိူဝ်ႇၼႅတ်ႉသေ ႁူႉႁၼ်ၶဝ်ႈၸႂ် လွင်ႈသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်မႃႈၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းယူႇ။ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ငၢႆႈငႅမ်ႈမႃးလိူဝ်သေ ၵႃႈၵွၼ်ႇတွၼ်းဢွၼ်တႄတႄႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ႁူႉၶၢဝ်ႇၵၼ်လႆႈ ငၢႆႈငၢႆႈၽႂ်းၽႂ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၵမ်ႇၽႃႇလူင်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ တြႃးမုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၶိုတ်းၸွမ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် မီးၼႂ်းဢိၼ်ႇထိူဝ်ႇၼႅတ်ႉသေ ၸႅင်ႈၼႄ ၵူၼ်းမိူင်းၶူင်းၵၢင် ၵူႈတီႈယူႇ။ ၶၢဝ်ႇဝေႇသၵ်ႉ လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၼႂ်းလူၵ်ႈၵႂႃႇသေ ၸၢဝ်းပုတ်ႉထ ၵူႈမိူင်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ် ၶဝ်ႈၸႂ်တူင်ႉၼိုင် ႁဵတ်းသၢင်ႈ ဝၼ်းဝေႇသၵ်ႉ (ဝၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ) မႃးယူႇ။