လူႇတၢၼ်း ၶဝ်ႈသွမ်းၼမ်ႉမွၵ်ႇၽႆးတဵၼ်း

ဢေႃးၵႃႇသ ဢေႃးၵႃႇသ ဢေႃးၵႃႇသ ၸင်ႇၼႆႉ တူဝ်ၶႃႈ မီးတင်း သွမ်းႁွမ် ႁူၺ်းႁိူၼ်း ၶိူင်ႈတၢင်းတၢၼ်း ၵၢပ်ႈလူႇ။ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ၽေႃးၸၼ်ႇ ၸဵမ်းသူမ်ႈ ၶူမ်ၽၢတ်ႇ ဝၢၼ်ၼႃႇ ဢရသႃႇၵူႈလွင်ႈ မီးယူႇၸေးမဵဝ်း။ ဢိၵ်ႇသမ်ႉၼမ်ႉၵတ်း ၼမ်ႉသႂ် မႂ်မွၵ်ႇတဵၼ်းတႆႈ လုၵ်ႉထွင်ႈႁိူဝ်ႈ ၶူဝ်းလူႇတၢင်းတၢၼ်း။ ၶႃႈၸင်ႇၼွမ်းၼူးမူးၸႃး ၽြႃးတူၼ်ႁူင်ၼိူဝ်မိူင်း မူပ်ႇၵွပ်းတၢၼ်းၵၢပ်ႈၸဝ်ႈၶႃႈဢေႃႈ။
ဢၵျူဝ်းတၢင်းလီ မီးၸႂ်တႂ်းမွင်း တွင်းတႃးတြႃးၵႃႈၸႂ်ဢၢၼ်းၸႅင်ႈပွင်ႇ ႁႂ်းလႆႈႁဵတ်းၵေႃႉ မႁႃႇပုရိသ ၽူႈမျၢတ်ႈၺၢၼ်ႇၶွင်ႇ ဢိင်ပိုင်ႈဝၼ်းၶိုၼ်း။ ႁႂ်းလႆႈႁူႉၸႅင်ႈ လေႃးၵီႇလေႃႇၵုတ်ႉတရႃႇပၺႃႇ လူင်ႉၸွတ်ႇသဵင်ႈလႅင်းပွင်ႇတွင်းၸေး။ ႁႂ်းလႆႈၸဵဝ်းထူပ်းၸဵဝ်းထိုင် ႁွမ်ႁိုဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်း ၽုင်ႇၵတ်းဢေး ၽူဝ်မၢၵ်ႈလူၺ်ႈၶႃႈ မုၼ်႟... မုၼ်ၼေႃး။

လွင်ႈလူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈသွမ်း

တမ်ႈတီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၽူႈမီးၽုင်းၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတ ၵၢမ်ႇၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတ ၺၢၼ်ႇၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတၼၼ်ႉ တူၶႃႈ ဢဝ်တင်း ၶဝ်ႈသွမ်းႁွမ်းလူၺ်ႈ ၽေႃးၸၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ လူႇတၢၼ်းထိုင်တီႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ၽွၼ်းလီဢၼ်လႆႈလူႇတၢၼ်း ၶဝ်ႈသွမ်းႁွမ်းလူၺ်ႈ ၽေႃးၸၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်းၸဵဝ်းလႆႈ ႁွတ်ႈထိုင် ၼိပ်ႉၢၼ်ႇၶၼ်ၶၼ်ၽႂ်းၽႂ်း သေၵမ်းတီႈၶႃႈဢေႃႈ။

ၵႂၢမ်းယွၼ်းသူး လႆႈလူႇၶဝ်ႈသွမ်း

လႆႈလူႇတၢၼ်းသွမ်းၶၢဝ် ၊ တမ်ႈသႅင်လၢဝ်ၿုတ်ႉထ
ပုၺတၢင်းလီမၼ်း ၊ ႁႂ်ႈတဵမ်တၼ်းပၺႃႇ
ဢုၵ်ႉၸႃႇၵႅဝ်ႈသႅင်ၶမ်း ၊ ၼင်ႇၸေႃးလမ်းႁႂ်ႈထူၼ်ႈ
ႁႂ်းလႆႈယူႇမူၼ်ႈသိူဝ်း ၊ တွၼ်းတိူဝ်းထၢပ်ႈပႃႇရမီႇၵႂႃႇၼႃႈပုၼ်ႉတႃႉ။

ၽွၼ်းလီ လႆႈလူႇၶဝ်ႈသွမ်း

ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၼႆၸိုင် ဢႃႇယုၸူဝ်ႈပၢၼ်ဢမ်ႇယၢဝ်း၊ ႁၢင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇႁၢင်ႈလီ၊ တူဝ်ၸႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇသိူဝ်းသႃႇ၊ ႁႅင်းၵေႃႈဢမ်ႇမီး၊ ၺၢၼ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇၽၢႆ၊ ပေႃးလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၵွၼ်ႇ ဢႃႇယုၸင်ႇတေယၢဝ်း ႁၢင်ႈၽၢင်ၸင်ႇတေလဝ်း၊ ၸင်တေလႆႈမူၼ်ႈသိူဝ်း ၸင်ႇတေလႆႈမီးဢဵၼ်မီးႁႅင်း၊ ၸင်ႇတေမီးၺၢၼ်ႇလႅတ်းၽၢႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵေႃႉဢၼ်လူႇတၢၼ်းသွမ်းၼၼ်ႉ လႆႈၽွၼ်းလီႁႃႈပိူင် ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ဢူမ်သူပ်း

ဢႃႇယုယိုၼ်းယဝ်း ၊ ႁၢင်ႈၽၢင်လဝ်း ၊ သိူဝ်းသဝ်းႁႅရ်းပၺႃႇယႂ်ႇ။

ၽွၼ်းလီလူႇသွမ်း ၊ ႁူႉႁၼ်ၸွမ်း ၊ ဢမ်ႇၼွမ်းၽုင်းၵၢမ်ႇယႂ်ႇ။

လွင်ႈလူႇတၢၼ်းၼမ်ႉ

တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၽူႈမီးၽုင်းၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတ ၵၢမ်ႇၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတ ၺၢၼ်ႇၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတၼၼ်ႉ တူၶႃႈဢဝ်တင်း ၼမ်ႉၵတ်း ၸိုၼ်ႈသႂ်ယဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႇတၢၼ်းထိုင်တီႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ၽွၼ်းလီဢၼ်လႆႈလူႇတၢၼ်း ၼမ်ႉၵတ်း ၸိုၼ်ႈသႂ် ယဵၼ်ၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈၸဵဝ်းလႆႈႁွတ်ႈထိုင် ၼိပ်ႇပၢၼ်ႇၶၼ်ၶၼ်ၽႂ်းၽႂ်း သေၵမ်းတီႈၶႃႈဢေႃႈ။

ၵႂၢမ်းယွၼ်းသူး လႆႈလူႇၼမ်ႉ

လႆႈလူႇတၢၼ်းၼမ်ႉယဵၼ် ၊ တမ်ႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ
ၵူႈၽဝ်ႈႁႂ်ႈၺၢၼ်ႇယႂ်ႇ ၊ ႁႂ်းၸိုၼ်ႈမႂ်ႇၼွၵ်ႈၼႂ်း
ႁႂ်းၵတ်းယဵၼ်ယႂ်းယႂ်းသေၵမ်းတီႈၶႃႈဢေႃႈ။ ။

ၽွၼ်းလီ လႆႈလူႇၼမ်ႉ

ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၼမ်ႉ ဢႃႇယူႉဢမ်ႇယၢဝ်း၊ ဢမ်ႇႁၢင်ႈလီ၊ ဢမ်ႇသိူဝ်းၸႂ်၊ ဢမ်ႇမီးႁႅင်း၊ ဢမ်ႇမီးၺၢၼ်ႇ၊ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈဢၢပ်ႇၼမ်ႉၸိုင် ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်။ ၵွပ်ႈၼၼ်​ ၵေႃႉဢၼ်လႆႈလူႇတၢၼ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈၽွၼ်းလီ ဢႃႇယုယၢဝ်း၊ ႁၢင်ႈလီၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ဢူမ်သူပ်း

ၸူဝ်ႈယၢဝ်းႁၢင်ႈလဝ်း ၊ သိူဝ်းၸႂ်သဝ်း ၊ ႁႅင်းႁဝ်းၺၢၼ်ႇႁဝ်းယႂ်ႇ။
ၸိုၼ်ႈသႂ်သၢင်းလၢင်း ၊ ၸိုဝ်ႈႁူင်ႁၢင်း ၊ လုမ်းလၢင်းမီးၼမ်ယႂ်ႇ။
ဢမ်ႇဢိုပ်းၼမ်ႉၼၼ် ၊ သမ်ႉၽႂ်းၶၼ် ၊ သိပ်းဢၼ်ၽွၼ်းၼမ်ႉယႂ်ႇ။

လွင်ႈလူႇတၢၼ်းမွၵ်ႇ

တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၽူႈမီးၽုင်းၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတ ၵၢမ်ႇၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတ ၺၢၼ်ႇၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတၼၼ်ႉ တူၶႃႈဢဝ်တင်း မွၵ်ႇႁၢင်ႈလီႁွမ်ႁူၺ်းၸိူဝ်းၼႆႉ လူႇတၢၼ်းထိုင်တီႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ၽွၼ်းလီဢၼ်လႆႈလူႇတၢၼ်း မွၵ်ႇလူင်ႇႁၢင်ႈလီ သီလဝ်းႁွမ်ႁူၺ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်းၸဵတ်းလႆႈႁွတ်ႈထိုင် ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ၶၼ်ၶၼ်ၽႂ်းၽႂ်းသေၵမ်းတီႈၶႃႈဢေႃႈ။

ၵႂၢမ်းယွၼ်းသူး လႆႈလူႇမွၵ်ႇ

လႆႈဢဝ်မွၵ်ႇလူႇတၢၼ်း ၊ ယိူင်းဢၢၼ်းယွၼ်းသူးၵႂႃႇ
ပၺႃႇႁႂ်ႈလိူဝ်တွၼ်း ၊ မွၼ်းၵုင်ႇႁႂ်ႈသုင်ၶိုၼ်ႈ
ႁႂ်ႈၸိုၼ်ႈၵူႈၽၢႆႇၽၢႆႇ ၊ ၶၢဝ်ႇႁွမ်ယႃႇႁႂ်ႈၸၢႆႇႁၢႆဝၢႆးသေၵမ်း။

ၽွၼ်းလီ လႆႈလူႇတၢၼ်းမွၵ်ႇ

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ လႆႈလူႇတၢၼ်း မွၵ်ႇဢွၼ်ႇလူင်ႇၼိုင်ႈၵူၺ်းသေတႃႉ ၼႂ်းၵႃႈ ၵမ်ႇၽႃႇသႅၼ်ၼိုင်ႈၼႆႉ လႆႈပဵၼ်ၽဝၽီ၊ ၽဝၵူၼ်းသေ ၽဝၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈႁွတ်ႈမၢၵ်ႇၽူဝ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ မီးဝတ်ႉထုမၼ်းတင်းၼမ်ယူႇ။

လွင်ႈလူႇတၢၼ်းၽႆး

တမ်ႈတီႈ မုၼ်းၶမ်းၽြႃး ၽူႈမီးၽုင်းၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတ ၵၢမ်ႇၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတ ၺၢၼ်ႇၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတၼၼ်ႉ တူၶႃႈဢဝ်တင်း ၽႆးလႅင်းႁိူဝ်ႈလႅင်း လိုပ်ႈလပ်းသိင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ လူႇတၢၼ်းထိုင်တီႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ၽွၼ်းလီဢၼ်လႆႈလူႇတၢၼ်း ၽႆးလႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်းၸဵဝ်းလႆႈႁွတ်ႈထိုင် ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ၶၼ်ၶၼ်ၽႂ်းၽႂ်းသေၵမ်းတီႈၶႃႈဢေႃႈ။

ၵႂၢမ်းယွၼ်းသူးလႆႈလူၽႆး

လႆႈလူႇတၢၼ်းၽႆးလႅင်း ၊ ႁိူဝ်ႈႁႅင်းပိူင်းၸွတ်ႇၵႂႃႇ
ပၺႃႇႁႂ်းတွၼ်းၸႂ်ႈ ၊ သရေႇႁဝ်းႁႂ်းမိူၼ်
လုၵ်ႈလိူၼ်လႄႈ လုၵ်ႈဝၼ်း ၊ ၺၢၼ်ႇလၼ်းၵၼ်းၽႂ်းၽၢႆ
မၢႆႁၢင်ႈၵေႃႈႁႂ်ႈၶိုၵ်ႉလႅတ်းသႅဝ်းသေၵမ်းတႃႉ။

ၽွၼ်းလီလႆႈလူႇၽႆး

• လႆႈပဵၼ်တီႈမိူင်းၽီ မိူင်းၵူၼ်းၽဝတင်းၼမ်။
• လႆႈမီးသီငဝ်းတူဝ်ႁိူဝ်ႈလႅင်း။
• ၸၢင်ႈလႆႈမီးၺၢၼ်ႇတႃလႅင်း ဢၼ်တူၺ်းပွင်ႇၽၢတ်ႇႁၼ်ၵႆလႆႈ ၶၢဝ်းတၢင်းယူႇၸၼႃႇ ၼိုင်ႈပၢၵ်ႇ။
• ၽဝလိုၼ်းသုတ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈလႆႈတြႃးငၢႆႈငၢႆႈလူမ်လူမ်။

ဢၼ်လူဝ်ႇလႆႈပွင်ႇၸႂ်ႁူႉဝႆႉၼၼ်ႉ - လူႇတၢၼ်းသင်သေဢမ်ႇဝႃႈ လူဝ်ႇလႆႈၶုၵ်းၶူၼ်ႉဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင် ၵုင်ႇၵုၼ်းမုၼ်ငဝ်းၽြႃးသေလူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

<References>