လွင်ႈဢၼ်လီဢၢမ်း ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇ ၽူႈဢၼ်ၸႂ်ၼိမ်မၼ်ႈဢူတ်းယိူၼ်ႉ

ၽူႈၵေႃႉၸႂ်ၼိမ်မၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လႆႈၵေႃႉဢူတ်းယိူၼ်ႉယူႇ။ ပေႃးဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၵေႃႉဢူတ်းယိူၼႉၵေႃႈ ၸႂ်မၼ်းဢမ်ႇၼိမ်မၼ်ႈလႆႈ။ လွင်ႈဢူတ်းယိူၼ်ႉၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်ထမ်မသေႇၼႃႇပတိ လုၵ်ႈၼွင်ႉၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီဢၢမ်းတႄႉတႄႉ။ တီႈငဝ်းလၢႆးဢၼ်လႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇၼႆႉ ဢူတ်းယိူၼ်ႉလႆႈတႄႉတႄႉ။

မီးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၵူၺ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ယၢမ်ႈထုပ်ႉပေႃႉသႂ်ႇၵွၵ်းႁူဝ် ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇႁႅင်းႁႅရ်း။ တီႈၼႆႉ သင်ပဵၼ်တၢင်ႇၵေႃႉတႄႉ ယင်းတေၸၢင်ႈတၢႆၵွၼ်ႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ဢွၵ်းဢေႃလႄႈ ဢဵၼ်ႁူႉၶဝ် တေၸၢင်ႈလူႉလႅဝ်ၵႂႃႇယူႇ။ သင်ဝႃႈပဵၼ်ၸၢင်ႉမီးႁႅင်းလူင်သေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးၸဵပ်းမွၵ်ႈတၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ယင်းတေဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇတႄႉ ဢမ်ႇတိုၼ်ႇၽၢၼ်ႈသေဢိတ်း။ ဝၢႆးသေလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းထုပ်ႉပေႃႉယဝ်ႉ ၸဝ်ႈမႁႃမွၵ်ႇၵလၢၼ်ႇထၢမ်ဝႃႈ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉမိူၼ်ႁိူဝ်ၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းၸဵပ်းသင်လူင်လၢင် (တိုၼ်းလီယူႇလုမ်းလုမ်းၵူၺ်း)၊ ၼိူဝ်ၵေႃႉထုပ်ႉပေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇတေႃးသသေ ပၢႆၶႂၢင်းလွတ်ႈပၼ်ၵွၼ်ႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၵႃႈၶႂ်ႈပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးဢမ်ႇလီၸိူင်ႉႁိုင်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၸႂ်ထမ်ႇမသေႇၼႃႇပတိတႄႉ ဢမ်ႇတိုၼ်ႇၽၢၼ်ႈသေဢိတ်း။ "မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇဢွၵ်ႇတေႃးသ" ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ၼႆႉ ၽႅဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းၵူၼ်းတၢင်းလၢႆ။ ပရမ်ႇမၼၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ငိၼ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်ၼႆႉသေ ၸင်ႇဝႃႈ တေၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈဢွၵ်ႇတေႃးသၵႂႃႈ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၸင်ႇပႂ်ႉၶိင်ႇယၢမ်းဢၼ်သၢင်ႇတေႃႇပွၵ်ႈၼိုင်ႈသေ ထုပ်ႉပေႃႉသႂ်ႇၵွင်းလင်ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇႁႅင်းႁႅင်း။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ထုပ်ႉပေႃႉၼႆၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇလၢတ်ႈဢွၵ်သေ သိုပ်ႇပႆယၢင်ႈၵႂႃႇ။ ပဵၼ်ၽႂ်ၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇဝၢႆႇတူၺ်းၵွၼ်ႇ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ပရမ်ႇမၼၸင်ႇပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်ၽူႈဢမ်ႇမီးတေႃးသ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉၵုင်ႇဢူတ်းယိူၼ်ႉၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇမႃး။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇၼွမ်းတူဝ်ဝႆႈသႃလႄႈ လဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ-
"ꧤၼ်တေ - ၸဝ်ႈႁဝ်း ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇ၊ ၶႅၼ်းတေႃႈၶႂၢင်းလွတ်ႈပၼ်ၶႃႈၶဝ်သေၵမ်း"
ယၢမ်းၼၼ် ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇၸင်ႇထၢမ်ဝႃႈ "ၵွပ်ႈသင်၊ မီးလွင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်" ၼႆယူႇယဝ်ႉ။
ပရမ်ႇမၼၸင်ႇဝႃႈ "ၶႃႈၶဝ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈႁူႉလွင်ႈငမ်းယဵၼ် (လွင်ႈလွတ်ႈၵၢင်းတေႃးသ)"ၼႆယူႇယဝ်ႉ။
"ပေႃးၼၼ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၸဝ်ႈ ၶႂၢင်းလွတ်ႈပၼ်သူယူႇ"
"ꧤၼ်းတေ- ပေႃးဝႃႈၶႂၢင်းလွတ်းပၼ်ၶႃႈၶဝ်ၵေႃႈ ၶႅၼ်းတေႃႈယေႃးၶိင်းမိူဝ်းႁိူၼ်းၶႃႈႁဝ်းၶဝ်သေ ႁပ်ႉတုင်းဢဝ်သွမ်းၽေႃးၸၼ်ႇသေၵမ်းတီႈၶႃႈ"
ပေႃးဝႃႈၼၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇၸင်ႇယေႃးၶိင်းမိူဝ်းႁိူၼ်းမၼ်းယဝ်ႉသေ ၵိၼ်သွမ်းယူႇယဝ်ႉ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ဢုပႃႇသၵႃႇၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇ ဢၼ်လႆႈႁူႉၸွမ်းလွင်ႈၼႆႉငဝ်ႈတေႃႇပၢႆႇ တႃႇတွပ်ႇတႅၼ်းပရမ်ႇမၼၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်မႃးတုမ်ပႃႈၼႃႈႁိူၼ်း ပရမ်ႇမၼယူႇယဝ်ႉ။
ယၢမ်းၼၼ် ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇၸင်ႇတွင်ႈထၢမ်ၶဝ်ဝႃႈ-
"မၼ်းၼႆႉ ထုပ်ႉပေႃႉသူႁ ဢမ်ႇၼၼ် ထုပ်ႉပေႃႉၵဝ်ႁႃႉ"
"ထုပ်ႉပေႃႉၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈၶႃႈဢေႃႈ"
"ယွၼ်ႉဢၼ်ထုပ်ႉပေႃႉၼၼ်ႉသေ ၵဝ်ၸဝ်ႈပေႃးၶႂၢင်းလွတ်ႈပၼ်မၼ်းယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁဵတ်းသင်လႄႈ သူသမ်ႉၶႂ်ႈပၼ်တၢမ်ႇမၼ်းလႃႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ သူၶဝ်တင်းသဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်မိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းၽႂ်ႁိူၼ်းမၼ်းတႃႉ"။
ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတရႃႇၼႆႉ ႁႂ်ႈၶဝ်မိူဝ်းသေ မၼ်းၸဝ်ႈၸင်ႇယေႃးၶိင်းမိူဝ်းၵျွင်းမၼ်းၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။

ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်ၼႆႉသေ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸင်ႇႁေႃးဝႃႈ-
ꧣ ၿြႁ်မꧣသ်သ ပႁရေယျ၊ ၼသ်သ မုၼ်ၸေထ ၿြႁ်မၼေႃ
ꩪီ ၿြႁ်မꧣသ်သ ႁၼ်တႃရံ၊ တတေႃ ၻီ ယသ်သ မုၼ်ၸတိ။
(ꩪမ်မပၻ ႓႘႙၊ ၿြႁ်မꧣဝၵ်ၷ)

ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီလူလၢႆၽူႈၵူၼ်းလီ (ပရမ်ႇမၼ) ၽူႈၵူၼ်းလီၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၸႂ်လမ်တေႃႇၽူႈၵေႃႉလူလၢႆႁဝ်း။ လွင်ႈလူလၢႆၽူႈၵူၼ်းလီၼႆႉ လီမိူဝ်ႇလီႁၢင်ႈတႄႉတႄႉ။ ၵေႃႉဢၼ်ၸႂ်လမ်ႇတေႃႇၵေႃႉလူလၢႆၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းလီမိူဝ်ႇႁၢင်ႈတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႗႑၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)