လွင်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇတႆး
လၢႆးၸႂ်ႉ လွင်ႈၼပ်ႉၵိုၵ်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်း ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းယူႇၵူႈဝၼ်းၼၼ်ႉ လွင်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ၶူဝ်းၶွင်သင်သိင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈၶဝ်ႈပႃးဝႆႉယူႇ တင်းၼမ်။ ၸွမ်းၼင်ႇ ဝေႃးႁႃႇရ ၶေႃႈၵႂၢမ်းလွင်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ဢၼ်ၵိုၵ်းၶူဝ်းၶွင်ၼၼ်ႉ ၽိင်ႈၵႂၢမ်းတႆး မီးဝႆႉၶေႃၶေႃလႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈ လီၶဝ်ႈၸႂ် လီမၢႆတွင်းဝႆႉယူႇ။ သင်ဝႃႈ မေႃၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၸိုင် ၶေႃႈၵႂၢမ်းၵေႃႈ ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မီးလွၼ်ႉမွၼ်းလိူဝ်မႃးယူႇ။
လုၵ်ႈ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ဝၢၼ်ႈ၊ မိူင်း၊ ၵၢတ်ႇ၊ လွႆ၊ လိူၼ်၊ လၢဝ်၊ ပႃႇႁဵဝ်ႈ၊ တင်ႇ၊ ၽိူၼ်၊ မၢၵ်ႇတၵႃႉမၢၵ်ႇ၊ ၶႆႇတၵႃႉၶႆႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၼပ်ႉဢၢၼ်ႇဝႃႈ လုၵ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း
- ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈလုၵ်ႈ၊ မိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ၊ ၶႆႇသွင်လုၵ်ႈ။
လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈၶူဝ်း ပၢၵ်ႇၵႂၢင်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈဢဝ် ၶူဝ်းၶွင် သႂ်ႇၼႂ်းမၼ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ သႃႉ၊ ၵူၺ်၊ သွင်း၊ ပဵတ်ႇ၊ ၵွၵ်း၊ မေႃႈ၊ ငွႆး၊ ထူင်၊ သပိတ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လၢႆးၼပ်ႉမၼ်း လႆႈၼပ်ႉဝႃႈ လုၵ်ႈၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- သႃႉၼိုင်ႈလုၵ်ႈ၊ ၵူၺ်ၼိုင်ႈလုၵ်ႈ၊ ၵွၵ်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ၊ မေႃႈၼိုင်ႈလုၵ်ႈ။
လမ်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]လွင်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ၶိူင်ႈၶီႇတင်းလူင် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵႃး၊ ႁိူဝ်း၊ လေႃႉ၊ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ၊ လေႃႉမႃႉ၊ လေႃႉရထႃး ႁိူဝ်းမိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း
- ၵႃးၼိုင်ႈလမ်း၊ ႁိူဝ်းသၢမ်လမ်း။
ႁူၺ်ႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ႁူၺ်ႇၼႆႉ ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း မိူဝ်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ မၢၵ်ႇတင်းလူင်၊ ၶႆႇတင်းလူင်သေ ငၢႆးမိူၼ်ၼင်ႇ လုၵ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း
- မၢၵ်ႇၵႃႇ သွင်ႁူၺ်ႇ၊ မၢၵ်ႇလေႃႉသွင်ႁူၺ်ႇ။
မႂ်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]မႂ်ၼႆႉ ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း မိူဝ်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ဝၢၼ်ႇ၊ ၵုပ်း၊ တူၺ်၊ ၽၵ်းတူ၊ ႁူ ၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ် ၶႅပ်းပဵၼ်မႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း
- ဝၢၼ်ႇသီႇမႂ်ႇ၊ ၵုပ်းမႂ်ၼိုင်ႈ၊ ၽၵ်းတူသွင်မႂ်။
တူဝ်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]တူဝ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း မိူဝ်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ တူဝ်သတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း
- ၵႆႇသၢမ်တူဝ်၊ ငူးသီႇတူဝ်၊ သိူဝ်ႁႃႈတူဝ်။
လိူဝ်သေၼၼ်ႉ တီႈတူဝ်လိၵ်ႈၵေႃႈ ၼပ်ႉဢၢၼ်ႇယူႇ။
- လိၵ်ႈၼိုင်ႈတူဝ်
ႁူဝ်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ႁူဝ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ႁူဝ်ၼႂ်းလိၼ်တင်းလူင် ၸိူင်ႉၼင်ႇ မၼ်းလႅင်၊ မၼ်းတွင်ၸိင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- မၼ်းလႅင်သွင်ႁူဝ်၊ မၼ်းႁိင်ႇၼိုင်ႈႁူဝ်၊ မၼ်းတွင်ၸိင် သၢမ်ႁူဝ်။
လိူဝ်သေၼၼ်ႉ လွင်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ တြႃး၊ မူႇလိၵ်ႈ၊ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလွင်ႈတၢင်း သေဢၼ်ဢၼ် ငဝ်ႈတေႃႇပၢႆ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸႂ်ႉႁူဝ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- တြႃးသွင်ႁူဝ်၊ မူႇလိၵ်ႈသိပ်းႁူဝ်။
ၶွၼ်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၶွၼ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း လွင်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ဢၼ်မီးသွင်ဢၼ် သွင်ဢၼ်ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ တိၼ်၊ မိုဝ်း၊ တႃ၊ ၶႃ၊ ၶႅၼ်၊ ၶႅပ်းတိၼ်ၽၢႆႇၼိုင်ႈ၊ ႁူ၊ ႁူပဵတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- တိၼ်သွင်ၶွၼ်၊ ၶႅၼ်ၼိုင်ႈၶွၼ်၊ တႃသွင်ၶွၼ်။
ၼိဝ်ႉ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၼိဝ်ႉၼႆႉတႄႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ၼိဝ်ႉတိၼ် ၼိဝ်ႉမိုဝ်းၵူၺ်း။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- ၼိဝ်ႉမိုဝ်း မီးသိပ်းၼိဝ်ႉ။
လႅမ်ႈ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]လႅမ်ႈၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း လွင်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်လူၼ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ မႆႉ၊ ၶွၼ်ႉ၊ ၵမ်တႅမ်ႈ၊ သဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- မႆႉသၢမ်လႅမ်ႈ၊ ၵမ်ၸိုၼ်းသွင်လႅမ်ႈ၊ သဝ်သိပ်းလႅမ်ႈ။
တဝ်ႈ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]တဝ်ႈၼႆႉတႄႉ လႆႈႁၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း မိူဝ်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ တိင်ႇ (တိင်ႇတဝ်ႈ) ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- လဝ်ႈသွင်တဝ်ႈ။ ၼမ်ႉမၼ်းသီႇတဝ်ႈ။
ၵူႈ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ၵူႈၼႆႉ ၼပ်ႉဢၢၼ်ႇတီႈ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်ပဵၼ်ၵူပ်ႉ ဢၼ်မီးသွင်ဢၼ်ၶၢင်းၵၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၶႅပ်းတိၼ်၊ ထူႇ၊ မၢဝ်ႇသၢဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- ၶႅပ်းတိၼ်ၼိုင်ႈၵူႈ။ ထူႇသၢမ်ၵူႈ။
မၢင်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]မၢင်ၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း မိူဝ်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၽိုၼ်မၢင်မၢင် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸေႈ၊ ငိုၼ်းၸေႈ၊ ၵၢပ်ႇၼႃ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- ၸေႈသိပ်းမၢင်။ ငိုၼ်းၸေႈသၢမ်မၢင်။ ၸေႈသႃ သၢဝ်းမၢင်။
ၶႅပ်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၶႅပ်းၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း မိူဝ်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်ၽႅပ်ႉတင်းသဵင်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပႅၼ်ႈ၊ ပႅၼ်ႈလမ်၊ ၽၢႆႉၸေႈ၊ လဵၵ်းမုင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- ပႅၼ်ႈသၢမ်ၶႅပ်း။ ၽၢႆႉသၢမ်ၶႅပ်း။ ၽႃႇၶႅပ်းတိၼ် ၼိုင်ႈၶႅပ်း။
ၽိုၼ်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၽိုၼ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း မိူဝ်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ၶူဝ်းၼုင်ႈၶူဝ်းမႆ ၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢၼ်သိူဝ်ႇ ဢၼ်ဝဵၼ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ သိူဝ်ႈၶူဝ်း၊ သၢတ်ႇ၊ ၽႃႈသိူဝ်ႇ၊ ၵူၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- သိူဝ်ႈသွင်ၽိုၼ်၊ ၵူၼ်ၼိုင်ႈၽိုၼ်၊ သၢတ်သၢမ်ၽိုၼ်။
မၢၵ်ႈ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]မၢၵ်ႈၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း မိူဝ်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ၶိူင်ႈယိပ်းၽၢႆ ဢၼ်မီးၵၼ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၽႃႉ၊ မိတ်ႈ၊ လႅဝ်း၊ ႁွၵ်ႇ၊ သဵမ်၊၊ၸေႃး ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း -
- လႅဝ်းသွင်မၢၵ်ႈ၊ မိတ်ႈၼိုင်ႈမၢၵ်ႈ၊ သဵမ်သၢမ်မၢၵ်ႈ။
မဵတ်ႉ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]မဵတ်ႉၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း မိူဝ်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ ၵႃႈပဵၼ်သၢၼ် ၵႃႈပဵၼ်ၸိူဝ်ႉ ၵႃႈပဵၼ်ႁူၺ်ႇဢွၼ်ႇဢိတ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ သၢၼ်ထူဝ်ႇလိၼ်၊ သၢၼ်ငႃး၊ ၸိူဝ်ႉမၢၵ်ႇၵႅင်း၊ လဵၼ်ငိုၼ်းယွႆႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- ထူဝ်ႇလိၼ် သီႇမဵတ်ႉ။ ငႃးၼိုင်ႈမဵတ်ႉ။ ၸိူဝ်ႉမၢၵ်ႇၵႅင်း သိပ်းမဵတ်ႉ။ ငိုၼ်းယွႆႈသီႇမဵတ်ႉ။
လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ႁူၺ်ႇဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉၼွႆႉလႂ် တုမ်ႇၼမ်ႉလဵၵ်ႉၼွႆႉလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်း မဵတ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း -
- သၢႆးၽွင် သွင်မဵတ်ႉ။ ၼမ်ႉသွင်မဵတ်ႉ။
လင်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]လင်ၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း မိူဝ်ႈၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ တီႈယူႇတၼ်းသဝ်း ဢၼ်မီးမုင်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ ႁိူၼ်း၊ ၵျွင်း၊ သုမ်ႉ၊ ထဵင်၊ ၶူဝ်၊ ႁိူဝ်းမီးမုင်း၊ လေႃႉမီးမုင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း-
- ႁိူၼ်းသိပ်းလင်။ ၵျွင်းၼိုင်ႈလင်။ ၶူဝ်သွင်လင်။ လေႃႉလင်ၼိုင်ႈ။