သမ်ႇမေႃးတမႃႇၼ၊ ၸၢတ်ႈ

33 - ꩡၢတ်ႈသမ်ႇမေႃးၻမႃႇၼ

(သမ်ႇမေႃးၻမႃႇၼ = ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်) ၽွမ်ႉၵၼ်ပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်း၊ ပႅင်းၵၼ်ၸင်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ

ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ

ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉၼိၷြေႃးꩪႃႇရႃႇမ မိူင်းၵပိလဝတ်ႉၼၼ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ လွင်ႈၽိတ်းထဵင်ၵၼ် ၶဵၼ်းႁူဝ်သေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇတေႁေႃး ၸၢတ်ႈ တီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။ (ၸိူင်းတီႈၵႂၢင်ႈမၼ်း တူၺ်းတီႈၼႂ်း ꩡၢတ်ႈ“ၵုၼႃႇလ”ၼၼ်ႉတႃႉ) ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈတီႈ သၢႆၶိူဝ်းသႃႇၵီႇမၼ်းၸဝ်ႈဝႃႈ “ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီ ၽိတ်းၽႅၵ်ႇ တႅၵ်ႇထဵင်ၵၼ်၊ ၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇ တေႃႈၵႃႈ ပဵၼ်သတ်းတိရၸ်ႉꧡၢၼ်ႇၵူၺ်းသေတႃႉ မိူဝ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉ ဢွင်ႇပႄႉၽူႈၶဵၼ်သေ မိူဝ်ႈဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈလူႉလႅဝ် တူၵ်းသုမ်းမႃးယဝ်ႉ”ၼႆသေ ၸင်ႇတေ ႁေႃးၼႄ ꩡၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင်ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ-

ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ

မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ပဵၼ်ၶိူဝ်းၼူၵ်ႉၶုမ်ႈသေ ယူႇသဝ်းလူၺ်ႈ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈတင်းၼမ် တီႈၼႂ်း ထိူၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ သမ်ႉမီး မူးသိူဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႆႉလႄႇတီႉၺွပ်းဢဝ် ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈၶၢႆသေ ႁႃလဵင်ႉ တွင်ႉမၼ်းယူႇ။ ၼေႃႇၶမ်းၼူၵ်ႉၶုမ်ႈ ၸင်ႇသင်ႇလၢတ်ႈ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈတင်းသဵင်ႈဝႃႈ “ပေႃးဝႃႈ မူးသိူဝ်းဢဝ်ၶႄ ဝၢၼ်ႇၺႃးသႂ်ႇၼႆၸိုင် ဢွၼ်ၵၼ် ဢဝ်ႁူဝ်မူၼ်ႉဢွၵ်ႇႁူးၶႄ ၼိုင်ႈႁူးၼိုင်ႈတူဝ်သေ မိၼ်ႁူမ်ႈၵၼ် ဢဝ်ၵႂႃႇပူဝ်ႉသႂ်ႇ ၼိူဝ်ယုမ်းသေ မူၼ်ႉဢွၵ်ႇတႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼင်ႇ ၶုၼ်ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈ သင်ႇလၢတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ မူး သိူဝ်း ဢမ်ႇတီႉလႆႈၼူၵ်ႉၶုမ်ႈသေ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇ မိုဝ်းလၢႆလၢႆယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မူးသိူဝ်းမိူဝ်းၵႂႃႇ မိုဝ်းပဝ်ႇၼႆၸိုင် ၼၢႆးမူးသိူဝ်း ႁၼ်ၽိတ်းၼိူဝ်မူးသိူဝ်းသေ တၢင်ႇတၢင်းၽိတ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၵမ်းၼၼ်ႉ မူးသိူဝ်း ၸင်ႇဝႃႈ “ယႃႇပေထၢင်ႇၽိတ်းယူႇ၊ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈၶဝ် ၽွမ်ႉၵၼ်လႄႈ ၸင်ႇဢမ်ႇၺွပ်းလႆႈၶဝ်ဢိူဝ်ႈ၊ ယႃႇပေ မႆႈၸႂ်၊ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇပႄႉၽွမ်ႉၵၼ်လႆႈတႃႇသေႇ၊ ဝၼ်းၼိုင်ႈၶဝ်တေတႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ်ယူႇ၊ ပေႃးဝႃႈ ၶဝ်တႅၵ်ႇၵၼ်ၼႆတႄႉ တေဢဝ်ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈသေ ပွၵ်ႈမႃးႁိူၼ်းယူႇၵႂႃႈ” ၵွပ်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈဝႃႈၼင်ႇၼႆ လႄႈ ၸင်ႇလွတ်ႈႁေႃးၷႃႇထႃႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-

ပႃႇꩮိ

33 - သမ်မေႃၻမႃၼႃ ၷၸ်ꧡၼ်တိ၊ ꩡႃလမႃၻႃယ ပၵ်ၶိၼေႃ။ ယၻႃ တေ ဝိဝၻိသ်သၼ်တိ၊ တၻႃ ဢေႁိၼ်တိ မေ ဝသံ။

ပိၼ်ႇတႆး

ၼၢႆးၸဝ်ႈႁိူၼ်း... ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈၶဝ် ၽွမ်ႉၵၼ်သေ ယွင်ႈဢဝ်ၶႄၵႂႃႇဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးဝႃႈ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၽိတ်းၽႅၵ်ႇတႅၵ်ႇထဵင်ၵၼ်မႃးၼႆ တေပဵၼ်မႃး ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၵဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ႁိုင်မႃး သၢမ်ဝၼ်း ၽွင်းမိူဝ်ႈ လူင်းၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ဢလိူၵ်ႈဢလႄႇ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈ တူဝ်ၼိုင်ႈ သမ်ႉၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃး ၵွၵ်းႁူဝ်ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈတူဝ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ်ယဵပ်ႇၺႃးႁူဝ်ၵၼ်ၼင်ႇၼၼ် သေ တူဝ်ၼိုင်ႈလႄႈတူဝ်ၼို်င်ႈ ၽိတ်းၽႅၵ်ႇတႅၵ်ႇထဵင်ၵၼ်ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၶုၼ်ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈ လႆႈငိၼ်းၼင်ႇၼၼ် ၸင်ႇႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ “လွင်ႈၽိတ်းၽႅၵ်ႇ တႅၵ်ႇထဵင် ၵၼ်ၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈလႂ်ၵေႃႈ တေႃႈတေ ဢမ်ႇမီးတၢင်းသိူဝ်းသႃႇလႆႈ။ လွင်ႈၽွမ်ႉၵၼ်သေ ယွင်ႈႁၢမ်ၶႄၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇႁဵတ်းယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း တေလႆႈတူၵ်းၼႂ်းမိုဝ်း မူးသိူဝ်းယူႇယဝ်ႉ”ၼႆသေ ၸင်ႇတေဢွၼ်ဢဝ် လုမ်းလၢင်းမၼ်း ပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း မူးသိူဝ်းၽႅဝ်မႃး ၸင်ႇမႃး ဝၢၼ်ႇၶႄမၼ်းသႂ်ႇၵေႃႈ ၽွင်းၼူၵ်ႉၶုမ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵုမ်ႇထဵင်ၵၼ်ဝႃႈ “မႂ်းယွင်ႈ လႄႈ မႂ်းယွင်ႈလႄႈ”ၼႆယူႇၼၼ်ႉ တူၵ်းၵႂႃႇၼႂ်းမိုဝ်း မူးသိူဝ်းယူႇယဝ်ႉ။

• ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ၶုၼ်ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈဢၼ်လၵ်းလႅမ် မႃးပဵၼ် ၽြႃး။

ၼူၵ်ႉၶုမ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈယၢပ်ႇၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၻေႇဝၻတ်ႈ။

• ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၽွမ်ႉၵၼ်၊ ယၼ်ဢွင်ႇပႄႉၽူႈၶဵၼ်။

(2) ၽွမ်ႉၵၼ်ပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်း၊ ပႅင်းၵၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းၵႅၼ်ႇ။ (3) ဝူဝ်းၽၢတ်ႇၽုင်ပဵၼ်ၼိူဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းၽၢတ်ႇၸိူဝ်ႉပဵၼ်ပိူၼ်ႈ။

• ပႃႇရမီႇ ။ ။ ပၺ်ႇၺႃႇပႃႇရမီႇ။

• မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ ၽၢႆႇၼႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်“သေႃဝၸသ်သတႃ မင်ၷလႃ၊ ပၼ်ꩦိတႃၼၺ်ၸသေဝၼႃ မင်ၷလႃ”သေ ၽၢႆႇလင်ၼႆႉ မင်ႇၷလႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လူႉသုမ်းယဝ်ႉ။