သုၸႃႇတႃႇ

သုၸႃႇတႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းၵူၼ်းမီးလူင် သေႇၼႃႇၼီႇ ဢၼ်ယူႇဝၢၼ်ႈသေႇၼႃ တီႈဢုရုဝေႇလၼႆႉ ၵိူဝ်းလီၽီပႂ်ႉမႆႉၺွင်ႇ။ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ယွၼ်ႉၵေးၸူးၽီပႂ်ႉမႆႉၺွင်ႇသေ ၸင်ႇလႆႈၵူပ်ႉၵူႈပဵၼ်ႁူိၼ်းတင်းလုၵ်ႈၸၢႆးၵူၼ်းမီး မိူင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇ၊ သမ်ႉလႆႈၵိူတ်ႇလဵင်ႉမႃး လုၵ်ႈၸၢႆးလႄႈ ပေႃးလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းမႃးမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ မႃးတီႈဝၢၼ်ႈသေႇၼႃႇ ဢၼ်ပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းယူႇသဝ်းၼၼ်ႉသေ မႃးမူးၸႃးဝႆႈသႃ ၽီပႂ်ႉမႆႉၺွင်ႇတႃႇသေႇယူႇယဝ်ႉ။ ပွၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈ သုၸႃႇတႃႇၼႆႉ ႁုင်ဝႆႉၶဝ်ႈၼမ်ႉၼူမ်း (ၶၼႃႇ)သေ ၸင်ႇၸႂ်ႉလုၵ်ႈၸၢင်ႈမၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၽဵဝ်ႈပတ်းဝႆႉ တီႈငဝ်ႈမႆႉၺွင်ႇၼႆ။ ၽိူဝ်ႇမၼ်းၼၢင်းၽႅဝ်ၵႂႃႇငဝ်ႈမႆႉၺွင်ႇၼၼ်ႉ လႆႁၼ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၽႄႈတိူၼ်းၽႃႇဝၼႃႇယူႇတႂ်ႈမႆႉၺွင်ႇလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ - မိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ ၽီပႂ်ႉမႆႉၺွင်ႇၼႆႉ တႃႇတေႁပ်ႉဢဝ် ၶၼႃႇၶဝ်ႈၼမ်ႉၼူမ်းၼၼ်ႉ ၼႄႁၢင်ႈၼႄတူဝ်ဝႆႉၵႂႃႈ - လွမ်ထၢင်ႇၼင်ႇၼႆ။

လုၵ်ႈၸၢင်ႈၵေႃႈ လႅၼ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းသေ မိူဝ်းလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈၼႄတၢင်းမၼ်းယဝ်ႉ သုၸႃႇတႃႇၵေႃႈ ၸူမ်းသိူဝ်းလူင်လၢင်၊ ၸင်ႇဢဝ်ၶၼႃႇၶဝ်ႈၼမ်ႉၼူမ်းသႂ်ႇၼႂ်းၵွၵ်းၶမ်းသေ ၵႂႃႇတီႈငဝ်ႈမႆႉၺွင်ႇၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သုၸႃႇတႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းလႅတ်းသႅဝ်းလႄႈ ၽူႈဢၼ်ၼင်ႈယူႇတႂ်ႈမႆႉၺွင်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၽီပႂ်ႉမႆႉၺွင်ႇ၊ တေပဵၼ်ၵေႃႉၸၢႆးတပသီႇၸဝ်ႈၼိုင်ႈၵႂႃႈ - ထၢင်ႇၼင်ႇၼႆသေ ၸင်ႇဢဝ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉၼူမ်းၼွပ်ႇဢၢပ်ႈယိုၼ်ႈလူႇပၼ်ယူႇယဝ်ႉ။

သုၸႃႇတႃႇၼႆႉ ယူႇတင်းၽဝမႄႈႁိူၼ်းသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ်။ ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ယွၼ်ႉၵႄးၸူးၽီပႂ်ႉမႆႉၺွင်ႇသေ ၵၢင်ၸႂ်ၼ်းၸင်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်းၽႅဝ်မႃး ၸင်ႇမႃးႁိူၼ်းပေႃႈမႄႈမၼ်းၵူႈပီၵူႈပီယဝ်ႉ။ မႃးၵိူဝ်းလီဝႆႈသႃၽီပႂ်ႉမႆႉၺွင်ႇ ဢမ်ႇလုတ်ႈဢမ်ႇႁၢမ်း။ ပွၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈ တႃႇမႃးယွၼ်းသူး ႁႂ်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ပေႃႈလႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈ တၢင်းၵျေႃႇလေႃးၵီႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇမႃးယူႇယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးမႃးႁၼ်ၵေႃႉၸၢႆး တပသီႇၵေႃႈ ၸႂ်ဢၼ်ပဵၼ်မႄႈၼၼ်ႉ ၽုတ်းပဵၼ်မႃးသေ ၽိူဝ်ႇတေယွၼ်းသူးတၢင်ႇဢၼ် မၼ်းၼၢင်းၸင်ႇယွၼ်းသူး တမ်ႈတီႈၵေႃႉၸၢႆးတပသီႇၼၼ်ႉဝႃႈ "တြႃးဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵျၢင်ႉၵမ်ယူႇၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းတေႃႈ ႁႂ်ႈထိုင်တီႈသေၵမ်း" ၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်ႈသွမ်းၼမ်ႉၼူမ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းၵိၼ်ဢႃးႁၢၼ် ဢၼ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ လႆႈၵိၼ်ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်ၽြႃးၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈတေလႆႈၺၢၼ်ႇသမ်ႇမႃႇသမ်ႇၽေႃးထိယဝ်ႉလႄႈ ၽေႃးၸၼ်ႇ တႃႇၼၶဝ်ႈၼမ်ႉၼူမ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တႃႇၼ ဢၼ်ထွတ်ႈမျၢတ်ႈ ဢၼ်ထိုင်တီႈတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႒႖၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)