ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇမႆႉၽႃၶိူဝ်း

ၸဝ်ႈၸၢႆးသိတ်ႉထတ်ႉထၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းဢၼ်တႅပ်းတတ်းဝႃႈ တေပိုတ်ႉပႅတ်ႈၼႃႈႁေႃတေႃႁိူၼ်းၼႆၼၼ်ႉ ၼၢင်းယေႃႇတရႃႇ ၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈလုၵ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ရႃႇႁုလႃႇယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းၵၢင်ၶမ်ႈ၊ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ၼင်ႈၼိမ်ယူႇၼႂ်းလွင်ႉၵႃႈဝႅၼ် ႁွင်ႉမေႃသေႃၵႂၢမ်းယူႇၼၼ်ႉၵႅပ်ႉၼိုင်ႈ။ ၼၢင်းယိင်းၵႃႈဝႅၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈၵႃႈဝႅၼ်ႁွင်ႉၵႂၢမ်းတေႃႇပေႃးလိုၵ်းလႄႈ ႁိူဝ်ႉမွႆႈၼႃႇသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၼွၼ်းလပ်းၵႂႃႇ။ သိူဝ်ႈၶူဝ်းၶဝ်ၵေႃႈ ယုင်ႈယၢင်ႈၽူတ်းၽၢတ်းဝႆႉယူႇ။ လႆႈႁၼ်လွင်ႈလီၸႂ်သဵင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းၸႂ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ယုပ်းၼဵတ်းတိုၼ်ႈၽၢၼ်ႈ လီၸၢၼ်ႈမိူဝ်ႇမႃးၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ တႅပ်းတတ်းတႃႇပွႆႇၽႃႈ ၼႃႈႁၢင်ႈႁေႃၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸူဝ်ႈပႆႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝူၼ်ႉလႆႈဝႃႈ ထုၵ်ႇလီငွၵ်ႈတူၺ်းလုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈမႃး ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ၵႂႃႇၸူးတီႈၶွင်ႉၼွၼ်းသေ ယုၵ်ႉဢဝ်ၽႃႈၵင်ႈၶိုၼ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇလႆႈႁၼ် ၼၢင်းယသေႃႇတရႃႇတင်းလုၵ်ႈၸၢႆးဢွၼ်မၼ်း ရႃႇႁုလႃႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၼွၼ်းလပ်းဝႆႉယူႇ။ မိုဝ်းၼၢင်းယသေႃႇတရႃႇၼႆႉ ၵွတ်ႇဝႆႉႁူဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ယင်းဢမ်ႇလႆႈယၵ်ႉႁၼ်ၼႃႈလုၵ်ႈၸၢႆးလီလီ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉလွင်ႈၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပူၵ်းတိုၼ်ႇၼၢင်းယသေႃႇတရႃႇ ၸဝ်ႈၸၢႆးႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ယသေႃႇတရႃႇတိုၼ်ႇမႃးၼႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈတေတိုၼ်ႇမႃးၸွမ်း။ သင်ဝႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတိုၼ်ႇမႃးၸွမ်း ယွၼ်ႉသဵင်ႁႆႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇသေ ၸဝ်ႈပေႃႈသုတ်ႉထေႃးထၼလႄႈ ၸဝ်ႈမႄႈမႁႃႇပၸႃႇပတိၶဝ်ၵေႃႈ တေတိုၼ်ႇမႃး။ ၽူႈၸၢႆးၽူႈယိင်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈၵႅမ်တူဝ်လႄႈ ၸိူင်ႉၼၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေတိုၼ်ႇမႃး။ တေပဵၼ်မႃးလွင်ႈဢူၼ်ဢၢၼ်မေႃးမႄးလႄႈ လွင်ႈယုင်ႈယၢင်ႈယဝ်ႉ။

လွင်ႈတၢင်းယိူင်းဢၢၼ်းၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ဢၼ်ဢၢၼ်းဢွၵ်ႇယၢၼ်ႁၢင်ႈႁေႃၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလူႉမူတ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဝၢႆးသေ ယၵ်ႉငွၵ်ႈတူၺ်းလုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈ - ရႃႇႁုလႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇယၢၼ်ႁၢင်ႈႁေႃၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ဝၢႆးသေပဵၼ်ၽြႃး လႆႈသပ်ႉပၺ်ႇၺုတၺၢၼ်ႇမႃးၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေထူပ်းလုၵ်ႈၸၢႆး တႅပ်းတတ်းၼင်ႇၼႆ၊ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ၶီႇတင်းမႃႉၵၼ်ႇတၵယဝ်ႉ ပႃးဢဝ်တင်းၽွင်းမိူင်းသၼ်ႇတသေ ဢွၵ်ႇယၢၼ်ႁၢင်ႈႁေႃၵႂႃႇ။

ၽွင်းယၢမ်းဢွၵ်ႇႁၢင်ႈႁေႃၼၼ်ႉ ၶုၼ်သူင်ၼႆႉ ၸွမ်းႁွင်ႉဢဝ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈသေ ယိုၼ်ႈယွၼ်းဝႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႆ။ ပေႃးထႅင်ႈဝူင်ႈၼိုင်ႈၼႆၸိုင် ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈတေပဵၼ် ၶုၼ်ၸိၵ်းၸွမ်ၸၵ်ႉၵျႃႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးပဵၼ်ၶုၼ်ၸၵ်ႉၵျႃႇလူင်ၼႆ တေႁဵတ်းပၼ်ၽွၼ်းလီဢီႈသင်လႄႈ တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ဢီႈသင်လႆႈတႃႇသတ်းတဝႃႇတင်းလၢႆ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ သင်ဝႃႈဢွၵ်ႇယၢၼ်ႁၢင်ႈႁေႃယဝ်ႉ ၵီႈလွၼ်ႉပဵၼ်ၽြႃးမႃးၼႆ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တေၸွႆႈထႅမ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈႁူဝ်တီးမၼ်း။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေလႆႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇလွင်ႈၵိူတ်ႇ၊ လွင်ႈတၢႆလႄႈ သမ်ႇသရႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ လွၵ်းလၢႆးဢၼ်လွတ်ႈဢွၵ်ႇယၢၼ်ၽဝသမ်ႇသရႃႇၼၼ်ႉ သင်သင်ႇသွၼ်ပၼ် သတ်းတဝႃႇတင်းလၢႆၼႆ ၶဝ်ၵေႃႈတေဢွၵ်ႇလွတ်ႈလႆႈ လွင်ႈၵိူတ်ႇလွင်ႈတၢႆလႄႈ သမ်ႇသရႃႇလူင်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ဢၼ်မျၢတ်ႈတွၼ်း ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်လူင်ဢၼ်ၼႆႉ သင်ဝႃႈဢဝ်တႅၵ်ႈၼိူင်းၵၼ်တင်း တၢင်းၵျေႃႇၵႃႇမၵုင်ႇဢႃႇရုပ်ႁၢင်ႈႁေႃၼၼ်ႉၸိုင် တၢင်းၵျေႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လဵၵ်ႉတႅမ်ႇတႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ဢၼ်ၶုၼ်သူင် လဝ်ႈလၢတ်ႈတႃႇႁႂ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်ၸၵ်ႉၵျႃႇၼၼ်ႉ ဝိုတ်ႉထိုမ်ႈပႅတ်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇထူမ်ႇၼမ်ႉလၢႆးပႅတ်ႈၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

လွင်ႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ယိူင်းမၢႆဢၼ်ၼိုင်ႈဢၼ်လဵဝ် တႃႇၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢွၵ်ႇယၢၼ်ၵႂႃႇတင်းၸိုင်ႈမိူင်းသၵျႃႉ (Sakya Kingdom)သေ ၶၢမ်ႈလတ်းၼမ်ႉဢၼေႃႇမႃႇယဝ်ႉ ၽႅဝ်ႇၵႂႃႇၸင်ႇၼမ်ႉၽၢႆႇပုၼ်ႉ ၸင်ႇၵိုတ်းလိုဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႑႘၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)