ၶုၼ်ၽီ မတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီ
2။ ၸိူင်းမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၸိူင်းပတ်ႉၸုပ်ႉပၢၼ်ႇ ယၢမ်းလဵဝ်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၵႃႇထႃႇတုတိယ ဢၼ်ဢဝ် မၼေႃပုၿ်ၿင်ၵမႃ တႄႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢိင်ပိုင်ႈ လူၺ်ႈ ၸၢႆးမတ်ႉထၵၼ်ႇတလီႇသေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးႁေႃးၵႂႃႇ ၽွင်းမိူဝ်ႈတိုၵ်ႉ ယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ မိူင်းသႃႇဝတ်ႉထိ ၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
မတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇ လုၵ်ႈၸၢႆးသထေးလူင် ဢတိၼ်ႇၼပုပ်ႉပၵ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]တီႈမိူင်းသႃႇဝတ်ႉထိၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၵူၼ်းမၢၵ်ႈမီးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ဢတိၼ်ႇၼပုပ်ႉပၵၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးလူင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ ႁွၼ်ႇတွၼ်ႉဢဝ် ၶူဝ်းသွင်ပၼ်ပိူၼ်ႈ သေဢိတ်းသေဢွတ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် မၼ်းၸင်ႇ ၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဢၻိၼ်ၼပုၿ်ၿၵၼႆယဝ်ႉ။ ၶိင်းမၼ်းပုၼ်ႇၼႃးၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ လုၵ်ႈ ၸၢႆးႁၵ်ႉဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ၵမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းသမ်ႉၶႂ်ႈႁဵတ်းၶူဝ်းႁွႆႈၶူဝ်းတိုဝ်းပၼ် လုၵ်ႈ ၸၢႆးမၼ်းလႄႈ ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “ပေႃးဝႃႈ ၵဝ်ၵႂႃႇႁွင်ႉဢဝ် ၸၢင်ႈၶမ်းၶဝ် မႃးႁဵတ်း ပၼ်ၼႆၸိုင် သမ်ႉတေလႆႈပၼ်ၵႃႈမိုဝ်းၶဝ်” လႄႈ တူဝ်မၼ်း ၸင်ႇၶဵၼ်ႇသေ ႁဵတ်းပၼ် ပီႇႁူသၢင်ႇထုၵ်ႇ ပုၼ်ႈတႃႇ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ လုၵ်ႈ ၸၢႆးမၼ်းၵေႃႈ ၸင်ႇႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ မတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီၼႆယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ လုၵ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇမၼ်း ဢႃႇယုလႆႈမႃး 16 ၶူပ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး သမ်ႉပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ၶေႃႉယွမ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ မႄႈမၼ်း လွမ်တူၺ််းလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းသေ လၢတ်ႈဝႃႈ “ပုၼ်ႇၼႃးလူင်... လုၵ်ႈၸၢႆးသူၼႆႉ ပဵၼ်ရေႃးၵႃႇတၢင်းပဵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ၊ ၵႂႃႇ ႁေႃႁွင်ႉ မေႃယူတ်းမေႃယႃ မႃးယူတ်းယႃပၼ် လုၵ်ႈၸၢႆးတႃႉ” “ၼၢႆးၼႆႉ... ပေႃးႁွင်ႉ မေႃယႃမႃးယူတ်းယႃၸိုင် ႁဝ်းတေလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်း ဢိူဝ်ႈ... သူဢမ်ႇတူၺ်းႁၼ်ထိုင် လွင်ႈငိုၼ်းတေသဵင်ႈၼၼ်ႉႁႃႉ?” “ပေႃးဢမ်ႇႁွင်ႉမေႃယႃမႃးယူတ်းယႃၵေႃႈ သူတေႁဵတ်းႁိုဝ်လႃႇ?” “ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေၵႂႃႇထၢမ်မေႃယႃၶဝ်သေ ပိူၼ်ႈလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ် ယူတ်းယႃ ၵူၼ်းပဵၼ်မဵဝ်းၼႆႉၼႆသေ တေမႃးယူတ်းယႃပၼ်ၵႂႃႈ” ၼႆသေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၸူးမေႃယႃယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မၼ်းၵႂႃႇထူပ်းမေႃယႃယဝ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇ ထၢမ်ဝႃႈ “ပေႃးပဵၼ်ရေႃးၵႃႇၸိူင်ႉၼႆၸိုင် မေႃယႃၶဝ် ႁဵတ်းႁိုဝ်ယႃပၼ်ၶႃႈ” ၼႆလႄႈ မေႃယႃၶဝ်ၵေႃႈ ၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ပေႃးပဵၼ်ရေႃးၵႃႇ တၢင်းပဵၼ်မဵဝ်းၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈဢဝ် ႁၢၵ်ႈမႆႉႁၢၵ်ႈတွၵ်ႇ ႁူဝ်မႆႉႁူဝ်တွၵ်ႇ မဵဝ်းၼႆႉ တမ်လေႃးၵၼ်သေ ပၼ်ၵိၼ်ဢိူဝ်ႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးလူင်ၵေႃႈ ၵႂႃႇႁႃမႃးႁၢၵ်ႈမႆႉႁူဝ်တွၵ်ႇသေ ယူတ်းယႃပၼ် လုၵ်ႈ မၼ်းႁင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပိၵ်ႉသမ်ႉ မၼ်းယူတ်းယႃပၼ်ၼင်ႇၼၼ်သေတႃႉ တၢင်း ပဵၼ်လုၵ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းၼႃႇမႃးတိၵ်းတိၵ်း တေႃႇထိုင်ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၸၢင်ႈ ယူတ်းယႃလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးၵေႃႈ ၸင်ႇၵႂႃႇႁႃႁွင်ႉ မေႃယႃၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ မေႃ ယႃၵေႃႈ မႃးတူၺ်းႁၼ် လႅပ်ႈတေဢမ်ႇယႃလႆႈယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်း မီးတၢင်းၵႂႃႇ တၢင်ႇလွင်ႈၵွၼ်ႇဢိူဝ်ႈ ၵႂႃႇႁႃႁွင်ႉ မေႃယႃတၢင်ႇၵေႃႉလႄႈ”ၼႆသေ ပၢႆႈၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးၵေႃႈ လၢမ်းႁူႉဝႃႈ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၼႆႉ ယႃဢမ်ႇလႆႈသေ ၸမ်တေတၢႆယဝ်ႉ ၼႆယူႇ။ ပေႃးပိူၼ်ႈမႃးတူၺ်း ၵူၼ်းတၢႆၸိုင် ၵူဝ်ပိူၼ်ႈႁၼ် ၶူဝ်းၶွင်ဢုတ်ႉၸႃႇမၼ်း မၼ်းၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ တေဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼွၵ်ႈ ႁိူၼ်းၼႆသေ ဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း မႃးဝႆႉၼွၵ်ႈႁိူၼ်းမၼ်းယဝ်ႉ။
မုၼ်ၶမ်းၽြႃးႁၼ်ထိုင် မတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼင်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵူႈဢူင်းဢူင်းၼၼ်ႉသေ ၼႂ်ၼၼ်ႉၸဝ်ႉ ၸဝ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးဢွၵ်ႇမႁႃႇၵရုၼႃႇသမႃႇပၢတ်ႉမႃးယဝ်ႉ ဢဝ်ၺၢၼ်ႇၸဝ်ႈ လွမ် တူၺ်း ၼႂ်းၸၵျႃႇဝလႃႇမိုၼ်ႇၼိုင်ႈသေ လွမ်ႁႃတူၺ်း သတ်ႉတဝႃႇ ဢၼ်တေ ထိူၵ်ႈၽူတ်ႇထိူၵ်ႈၶျွတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႃၸဝ်ႈ ၸင်ႇၵႂႃႇမုင်ႈႁၼ် ၸၢႆးဢွၼ်ႇမတ်ႉ ထၵုၼ်ႇတလီႇ ပဵၼ်ၵိၼ်းၸမ်တၢႆသေ ၼွၼ်းယူႇဝႆႉ ၽၢႆႇၼႃႈၼွၵ်ႈႁိူၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ လႄႈ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၸင်ႇသုၵ်ႈၼႃႈလၢင်ႉတႃယဝ်ႉ ဢွၼ်ဢဝ်သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈသေ မႃး တုင်းသွမ်း ၼႂ်းဝဵင်းသႃႇဝတ်ႉထိယဝ်ႉ။ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၸင်ႇထိုင်မႃး ၽၢႆႇၼႃႈႁိူၼ်း ပုၼ်ႇၼႃးဢတိၼ်ႇၼပုပ်ႉပၵယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸၢႆးမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇ တိုၵ်ႉ ငဝ်တူၺ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၶဝ်ယူႇလႄႈ မၼ်းၸၢႆး ဢမ်ႇႁၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယေႃးၶိင်းမႃး၊ ယွၼ်ႉၼၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇပွႆႇငဝ်းႁိူဝ်ႈယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးမတ်ႉထၵုၼ်ႇ တလီႇ ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “ပဵၼ်ငဝ်းသင်ၼႆႉ”ၼႆသေ ဝိၼ်ႇၼႃႈမၼ်း ဝၢႆႇတူၺ်းမႃး လႆႈႁၼ်ၺႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ မၼ်းၸၢႆးၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “ၵဝ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လႆႈမႃးၵိူတ်ႇၺႃး တမ်ႈတီႈ ပေႃႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈလႄႈ လွင်ႈ ဢၼ်ဢဝ်တူဝ်သေ ၼပ်ႉယမ်ဝႆႈသႃၽြႃးလႄႈသင်၊ ဢဝ်ၶူဝ်းလူႇသေ လူႇတၼ်း ၽြႃးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ လွင်ႈထွမ်ႇတြႃးၼၼ်ႉလႄႈသင် ဢမ်ႇလႆႈမီးမႃးသေပွၵ်ႈ၊ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တၢင်းပဵၼ်မိပ်ႇငႅၼ်း ဢမ်ႇၶႅၼ်းၸႂ်လႄႈ တႃႇတေယုၵ်ႉမိုဝ်း ၶိုဝ်းတၢင်ႇတႃႈ ၼိူဝ်ၼႃႈၽၢၵ်ႇသေ ဝႆႈၽြႃးၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈလႄႈ ၵူၺ်းလႆႈ ဢဝ်ၸႂ်ဢွၼ်ႇသေ ၼပ်ႉယမ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵူၺ်းယဝ်ႉ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ႁူႉထိုင် ဝႃႈ “ၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႉၼႆ ဢဝ်ၸႂ်ဢွၼ်ႇမၼ်း ၼပ်ႉယမ်ၵဝ်ၽြႃးမွၵ်ႈတၢၼ်ႇၼႆႉ ၵူၺ်းၵေႃႈ သၢင်ႇထုၵ်ႇၼႃႇယဝ်ႉ”ၼႆသေ ယေႃးၶိင်းၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၸၢႆးဢွၼ်ႇ မတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇၵေႃႈ ဢဝ်ၸႂ်သတ်ႉထႃႇ ယၵ်ႉတူၺ်းၽြႃး တေႃႇပေႃးလပ်ႉ တႃၵႂႃႇသေ သၢႆၸႂ်မၼ်းၶၢတ်ႇၵႂႃႇလႄႈ ၸင်ႇမိူဝ်းၽုတ်းပေႃႇတီႈ မိူင်းၽီတႃႇဝတိၼ်ႇ သႃႇ လႆႈမိူဝ်းၸၢမ်ႇႁၢင်ႈႁေႃဝိမၢၼ်ႇ ဢၼ်သုင်သၢမ်သိပ်းယူႇၸၼႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ဢတိၼ်ႇၼပုပ်ႉပၵၵေႃႈ ဢဝ်တူဝ်တၢႆလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ၵႂႃႇ သၢင်းၵျူဝ်ႇယဝ်ႉသေ ၵႂႃႇႁႆႈတီႈၶုမ်ပႃႇႁဵဝ်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း “ဢူဝ်... လုၵ်ႈပေႃႈ ၵူၼ်းလဵဝ်ဢွၼ်ႇဢိူၺ်... လုၵ်ႈၵဝ် ၵႂႃႇမီးတီႈလႂ်လႃႇ” ၼႆ ၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ၽီ မတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇၵေႃႈ ၸင်ႇမႃးဝူၼ်ႉဝႃႈ “ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ၵဝ်မႃးလႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈ ၽီလီလီငၢမ်းငၢမ်းၼင်ႇၼႆၼႆသေ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၵွပ်ႈပိူူဝ်ႈ လႆႈဢဝ်ၸႂ်ဢွၼ်ႇ ၼပ်ႉ ယမ်ၽြႃးၵူၺ်း”ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၶုၼ်ၽီ တူၺ်းႁၼ်ထိုင် ပုၼ်ႇၼႃးသေ ၸင်ႇဝူၼ်ႉ ဝႃႈ “ပုၼ်ႇၼႃးၵေႃႉၼႆႉ မိူဝ်ႈၽွင်းၵဝ်ဢမ်ႇယူႇလီၼၼ်ႉ တေႃႈဢမ်ႇၶၢမ်ႇယူတ်းယႃ ပၼ်ၵဝ်သင်၊ ထိုင်မႃးယၢမ်းလဵဝ် ၸင်ႇမႃးႁွင်ႉႁႆႈယူႇ တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈၼႆႉယူႇ။ ၵဝ်ၵိုင်ႇ လီၵႂႃႇ ၼႄပၼ်လွင်ႈတၢင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ တီႈမၼ်းယူႇယဝ်ႉ”ၼႆသေ ၶုၼ်ၽီၸင်ႇ ၽၢၼ်ႇႁဵတ်းႁၢင်ႈၵူၼ်းၸၢႆးဢွၼ်ႇ ႁႂ်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ ၸၢႆးမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇသေ မႃး ယုၵ်ႉမိုဝ်းပူၵ်းၶႅၼ် ႁွင်ႉႁႆႈ တီႈႁိမ်းပႃႇႁဵဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ပုၼ်ႇၼႃး လႆႈႁၼ် မၼ်းႁႆႈၼင်ႇၼၼ် ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “ၵဝ်ၼႆႉတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လုၵ်ႈၸၢႆးၼုမ်ႇၵဝ် တၢႆလႄႈ ၵဝ်မႆႈၸႂ်သေႁႆႈယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆးၵေႃႉၼႆႉ သမ်ႉမႃးႁႆႈၵွပ်ႈသင်ၼေႃး ၵဝ်တေၵႂႃႇ ၸွပ်ႇထၢမ်တူၺ်းၵွၼ်ႇ” ဝူၼ်ႉၼင်ႇၼႆသေ ၸင်ႇလွတ်ႈႁေႃး ၵႃထႃႇ တွင်ႈထၢမ်ၼင်ႇၼႆ
ဢလင်ၵႃတေႃ မꩦ်ꩧၵုၼꩦလီ၊ မႃလꩪႃရီ ႁရိၸၼ်ၻၼုသ်သၻေႃ။
ၿႃႁႃ ပၷ်ၷယ်ႁ ၵၼ်ၻသိ၊ ဝၼမꩡ်ေꧢ ၵိံ ၻုၵ်ꧠိတေႃ တုဝံ။
ၸၢႆးဢွၼ်ႇ မႂ်းၸၢႆး ဢၼ်ႁၢင်ႈၶိူင်ႈဝႆႉ ဢၼ်မီးပီႇႁူၶႅမ်ႉလႅပ်ႈဝႆႉ ဢၼ်ပႃး မွၵ်ႇဝႆႉ ဢၼ်တႃးဝႆႉ ၼမ်ႉႁွမ်ၸၼ်းၵူးၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈသင် မႂ်းၸၢႆးမႃးယုၵ်ႉ ၶႅၼ်ယုၵ်ႉမိုဝ်းသေ မႃးႁႆႈယူႇ တီႈၼႂ်းပႃႇထိူၼ်ႇသေ ပဵၼ်လွင်ႈၶၢၼ်ၸႂ်ဝႆႉ ယူႇလႃႇ။
ၸၢႆးဢွၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းဢဝ်ၶေႃႈၵႃႇထႃႇၼႆႉသေ တွပ်ႇဝႃႈ
သေႃဝၼ်ၼမယေႃ ပꧤသ်သရေႃ၊ ဢုပ်ပၼ်ၼေႃ ရထပၺ်ၸရေႃ မမ။
တသ်သ ၸၵ်ၵယုၷံ ၼ ဝိၼ်ၻႃမိ၊ တေၼ ၻုၵ်ၶေၼ ꩡႁႃမိ ꩡီဝိတံ။
ၵဝ်ၶႃႈ မီးဝႆႉ ႁိူၼ်းလေႃႉၶမ်း သီႁိူဝ်ႈလမ်းၼိုင်ႈဢေႃႈ၊ လေႃႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ ပႆႇမီးမၢၵ်ႇလေႃႉမၼ်း၊ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးဢမ်ႇလႆႈမၢၵ်ႇလေႃႉၸိုင် ၵဝ်ၶႃႈတေၶၢမ်ႇ ၸုၼ်ႉသၢႆၸႂ်ၵဝ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃး ၶိုၼ်းဝႃႈ
သေႃဝၼ်ၼမယံ မၼိမယံ၊ လေႃႁိတၵမယံ ဢထ ရူပိမယံ
ဢႃၸိၵ်ၶ မေ ၿၻ်ၻ မႃၼဝ၊ ၸၵ်ၵယုၷံ ပꩦိပႃၻယႃမိ တေ။
ၸၢႆးႁၢင်ႈလီဢွၼ်ႇ လၢတ်ႈမႃးလႄႈ မႂ်းၶႂ်ႈလႆႈ မၢၵ်ႇလေႃႉၶမ်းႁႃႉ၊ မၢၵ်ႇလေႃႉ သႅင်ႁႃႉ၊ မၢၵ်ႇလေႃႉလဵၵ်းႁႃႉ မၢၵ်ႇလေႃႉငိုၼ်းႁႃႉ ၵဝ်တေပၼ်မႂ်းၸုမ်ႇၼိုဝ်ႈဢိူဝ်ႈ။ လႆႈငိၼ်းၼင်ႇၼၼ် ၶုၼ်ၽီၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “ပုၼ်ႇၼႃးၵေႃႉၼႆႉ မိူဝ်ႈလုၵ်ႈ ၸၢႆးမၼ်း ပဵၼ်ၵိၼ်းယူႇၼၼ်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈသဵင်ႈၵႃႈယူတ်းယႃ၊ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉ ပိူဝ်ႈဝႃႈ ၵဝ်မိူၼ်ႁၢင်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၼႆလႄႈ သမ်ႉဝႃႈ တေၶႂ်ႈလႆႈမၢၵ်ႇလေႃႉၶမ်း မၢၵ်ႇလေႃႉသႅင် မၢၵ်ႇလေႃႉလဵၵ်း မၢၵ်ႇလေႃႉငိုၼ်းၵေႃႈ သမ်ႉတေႁဵတ်းပၼ်ၼႆဝႃႈ ၵဝ်တေ သင်ႇသွၼ်ယွၼ်းမၼ်း မဵဝ်းၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ”ၼႆသေ ၸင်ႇဝႃႈ
သေႃ မႃၼဝေႃ တသ်သ ပႃဝၻိ၊
ၸၼ်ၻ သူရိယႃ ဢုꧤယတ်ထ ၻိသ်သရေ
သေႃဝၼ်ၼမယေႃ ရထေႃ မမ၊
တေၼ ၸၵ်ၵယုၷေၼ သေႃၽတိ။ ဢေႃႈ... ပုၼ်ႇၼႃးလူင် တီႈၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်ၼၼ်ႉ လိူၼ်လႄႈၵၢင်ဝၼ်း ဢၼ်မိူၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ထၢင်ႇၸႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ လိူၼ်လႄႈၵၢင်ဝၼ်း ၼၼ်ႉ ၵိုင်ႇလႅပ်ႈ ႁိူၼ်းလေႃႉၶမ်းၵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးၶိုၼ်းဝႃႈ
ၿႃလေႃ ၶေႃ တွံ ဢသိ မႃၼဝ၊ ယေႃ တွံ ပတ်ထယသိ ဢပတ်ထိယံ။
မၺ်ၺႃမိ တုဝံ မရိသ်သတိ၊ ၼ ႁိ တွံ လၸ်ꧡသိ ၸၼ်ၻသူရိယေ။
ၸၢႆးဢွၼ်ႇ... မႂ်းၼႆႉ ဢၼ်ဢမ်ႇလီမုင်ႈမွင်းၶႂ်ႈလႆႈၵေႃႈ မႂ်းၵႂႃႇၶႂ်ႈလႆႈ လိူၼ် လႄႈဝၼ်းၼၼ်ႉ မႂ်းၼႆႉမိူၵ်ႈမႂ်ႈတႄႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ထၢင်ႇတႄႉ မႂ်းတေတၢႆၵႂႃႇၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တႃႇတေလႆႈ လိူၼ်လႄႈၵၢင်ဝၼ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႈ ၶိုၼ်းဝႃႈ
ၷမၼႃၷမၻုမ်ပိ ၻိသ်သတိ၊ ဝၼ်ၼꩪႃတု ဢုꧤယတ်ထ ဝီထိယႃ။
ပေတေၢ ၵႃလၵတေႃ ၼ ၻိသ်သတိ၊ ၵေႃ ၼိꩪ ၵၼ်ꩪတံ ၿႃလျတရေႃ
ပုၼ်ႇၼႃး... လိူၼ်လႄႈၵၢင်ဝၼ်း ဢၼ်ၶၢႆႉၵႂႃႇၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်ၼၼ်ႉ ယင်း လႆႈႁၼ်ႁၢင်ႈမၼ်းယူႇ၊ ၵေႃႉဢၼ်တၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်။ ႁႃးတင်းသွင် ဢၼ်မႃးႁႆႈယူႇ တမ်ႈတီႈ ပႃႇႁဵဝ်ႈၼႆႉ ၽႂ်သမ်ႉမိူၵ်ႈမႂ်ႈလိူဝ်ၽႂ်လႃႇ။ ပုၼ်ႇၼႃးလႆႈငိၼ်းၼင်ႇၼၼ် ၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ
သၸ်ၸံ ၶေႃ ဝၻေသိ မႃၼဝ၊ ဢႁမေဝ ၵၼ်ꩪတံ ၿႃလျတရေႃ။
ၸၼ်ၻံဝိယ ၻႃရၵေႃ ရုၻံ၊ ပေတံ ၵႃလၵထႃ ꧤိပတ်ထယိံ။
ၸၢႆးဢွၼ်ႇ... မႂ်းၼႆႉ မေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်း ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈတႄႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၶႂ်ႈလႆႈလိူၼ်ၵၢင်ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵဝ်ၵေႃႈ သမ်ႉၵႂႃႇႁွင်ႉႁႆႈ ၶႂ်ႈလႆႈၶိုၼ်း လုၵ်ႈၵဝ် ဢၼ်တၢႆၵႂႃႇ ဢၼ်ဢမ်ႇၶိုၼ်းႁၼ်လႆႈၼၼ်ႉလႄႈ ၵဝ်ၼႆႉ မိူၵ်ႈမႂ်ႈလိူဝ် တႄႉယဝ်ႉ။
ဢႃၻိတ်တံ ဝတ မံ သၼ်တံ၊ ꧠတသိတ်တံဝ ပႃဝတံ။
ဝႃရိၼႃ ဝိယ ဢေႃသိၺ်ၸံ၊ သၿ်ၿံ ၼိၿ်ၿႃပယေ ၻရံ။
ဢၿ်ၿႁီ ဝတ မေ သလ်လံ၊ သေႃၵံ ႁၻယံၼိသ်သိတံ။
ယေႃ မေ သေႃၵပရေတသ်သ၊ ပုတ်တသေႃၵံ ဢပႃၼုၻိ။
သွႃႁံ ဢမ်ၿူꩮသလ်လေႃသမိ၊ သီတိꧤူတေႃသမိ ၼိၿ်ၿုတေႃ။
ၼ သေႃၸႃမိ ၼ ရေႃၻႃမိ၊ တဝ သုတွႃၼ မႃၼဝ။ ၸၢႆးဢွၼ်ႇ... မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉႁူတ်းႁႂ်ႈၽႆး ဢၼ်မႆႈလုၵ်ႉႁုၼ်ႈႁုၼ်ႈ ႁႂ်ႈ မွတ်ႇၼၼ်ႉလႄႈသင် တြႃးၼမ်ႉၵတ်းယဵၼ်မႂ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တၢင်းၸႂ်မႆႈၵဝ် ငိမ်းယဵၼ်မွတ်ႇယဵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၸၢႆးဢွၼ်ႇ... တၢင်းၶီတၢင်းမႆႈ ၵွပ်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးတၢႆသေ ၼၢမ်လူင် ဢၼ် ၸူၵ်ႉၶမ်ဝႆႉ ၼႂ်းၸႂ်ၵဝ်ၼၼ်ႉ မႂ်းၸၢႆးထွၼ်ဢွၵ်ႇပၼ်ယဝ်ႉ။ ၸၢႆးဢွၼ်ႇ... ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လႆႈငိၼ်းၵႂၢမ်းမႂ်းၸၢႆးသေ တၢင်းၶီ တၢင်းၼႅင် ၵဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မွတ်ႇဝွတ်ႈယဵၼ်ႁၢႆမူတ်းယဝ်ႉ။ ၸၢႆးဢွၼ်ႇဢိူၺ်... ၵဝ်တေ ဢမ်ႇ မီးတၢင်းမႆႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းႁႆႈသင်ထႅင်ႈယဝ်ႉ။
ၻေဝတႃ ၼုသိ ၷၼ်ꩪၿ်ၿေႃ၊ ဢၻု သဝၵ်ၵႃ ပုရိၼ်ၻၻေႃ။
ၵေႃ ဝႃ တွံ ၵသ်သ ဝႃ ပုတ်တေႃ၊ ၵထံ ꩡႃၼေမု တံ မယံ။ ၸၢႆးဢွၼ်ႇ မႂ်းၼႆႉပဵၼ်ၶုၼ်ၽီႁႃႉ ၶုၼ်ၵၼ်ႇထပ်ႉပႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် ပဵၼ် ၸဝ်ႈၶုၼ်ဢိၼ်းႁႃႉ၊ မႂ်းၸၢႆးပဵၼ်ၽႂ်၊ မႂ်းၸၢႆးပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၽႂ်၊ ႁဝ်းတေလႆႈႁဵတ်း ႁိုဝ်ႁူႉဝႃႈ မႂ်းပဵၼ်ၽႂ်ၼေႃး။ ၶုၼ်ၽီမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇၵေႃႈ ၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ
ယၺ်ၸ ၵၼ်ၻသိ ယၺ်ၸ ရေႃၻသိ
ပုတ်တံ ဢꩮႃႁၼေ သယံ ၻႁိတွႃ
သွႃႁံ ၵုသလံ ၵရိတွႃ ၵမ်မံ၊ တိၻသ်သႃၼံ သႁၿျတံ ၷတေႃ။ ပုၼ်ႇၼႃး... လုၵ်ႈၸၢႆးမႂ်းၼၼ်ႉ တူဝ်မႂ်းၵေႃႉမႃး ၽင်တမ်ႈတီႈပႃႇႁဵဝ်ႈၼႆႉ သေ မႃးႁွင်ႉႁႆႈ မႆႈၸႂ်ယူႇဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးမႂ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁဵတ်း ၵၢၼ် လီၵုသူဝ်ႇသေ လႆႈမိူဝ်းႁွတ်ႈထိုင် မိူင်းၽီတႃႇဝတဵင်ႇသႃႇယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃး ၸင်ႇၶိုၼ်းထၢမ်
ဢပ်ပံ ဝႃ ၿႁံု ဝႃ ၼၢၻ်ꩪသႃမ၊ ၻႃၼံ ၻၻၼ်တသ်သ သၵေ ဢၷႃရေ
ဢုပေႃသထၵမ်မံ ဝႃ တႃၻိသံ၊ ၵေၼ ၵမ်မေၼ ၷတေႃသိ ၻေဝလေႃၵံ။
ၸၢႆးဢွၼ်ႇ တီႈႁိူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ တၢင်းလူႇတၢင်းဢၢၼ်း ဢိတ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇတွၼ်ႉလူႇ၊ ၼမ်ၼမ်ၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇတွၼ်ႉလူႇ၊ လွင်ႈပႂ်ႉႁပ်ႉသိၼ်ၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇမီး၊ ၵွပ်ႈၵုသူဝ်ႇဢၼ်လႂ်လႄႈ သမ်ႉႁွတ်ႈမိူင်းၽီလႃႇ။
လွင်ႈလႆႈပဵၼ်ၶုၼ်ၽီ မိူင်းတႃႇဝတိင်ႇသႃႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ဢႃၿႃꩪိၵေႃႁံ ၻုၵ်ၶိတေ ၷိလႃၼေႃ၊
ဢႃတုရရူပေႃမႁိ သၵေ ၼိဝေသၼေ
ၿုၻ်ထံ ဝိၷတရꩡံ ဝိတိၼ်ၼၵင်ၶံ
ဢၻ်ၻၵ်ၶိံ သုၷတံ ဢၼေႃမပၺ်ၺံ။
သွႃႁံ မုၻိတမၼေႃ ပသၼ်ၼၸိတ်တေႃ
ဢၺ်ၸလိံ ဢၵရိံ တထႃၷတသ်သ၊
သွႃႁံ ၵုသလံ ၵရိတွႃၼ ၵမ်မံ
တိၻသႃၼံ သႁၿျတံ ၷတေႃ။
ပုၼ်ႇၼႃး... ၵဝ်ၼႆႉ လႆႈတုၵ်ႉၶယွၼ်ႉ တၢင်းပဵၼ် မိပ်ႇငႅၼ်းဝႆႉယူႇ။ ဢမ်ႇယူႇလီသေ ၸဵပ်းတူဝ်ၸဵပ်းၶိင်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၶႃႈ လႆႈႁၼ်လႆႈဝႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ႁူႉႁၼ်တြႃးသတ်ႉၸႃႇ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၵိလေႇသႃႇ၊ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူႈဢွၵ်ႇ မူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၽိတ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူႈထွတ်ႈမျၢတ်ႈ မီးပၺ်ႇ ၺႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်မီးၸႂ်ၼပ်ႉယမ်သေ လႆႈႁွမ်းမိုဝ်း ဝႆႈသႃမုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵုသူဝ်ႇဢၼ်လႆႈႁဵတ်းၼင်ႇၼၼ်သေ ၵဝ်လႆႈႁွတ်ႈထိုင် မိူင်းၽီတႃႇဝတဵင်ႇသႃႇ ယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃး ႁူမ်ၸူမ်း ၶူၼ်တုမ်ႇၼိူဝ်ႉပေႃးၵီႈသေ လၢတ်ႈဝႃႈ
ဢၸ်ꧡရိယံ ဝတ ဢၿ်ꧤုတံ ဝတ၊
ဢၺ်ၸလိၵမ်မသ်သ ဢယမိၻိသေႃ ဝိပႃၵေႃ။
ဢႁမ်ပိ ပမုၻိတမၼေႃ ပသၼ်ၼၸိတ်တေႃ၊
ဢꩡ်ꩡေဝ ၿုၻ်ꩪံ သရၼံ ဝꩡႃမိ။ ၸၢႆးဢွၼ်ႇ... ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁွမ်းမိုဝ်းဝႆႈၵူၺ်းလႄႈ လႆႈႁၼ်ၽွၼ်းလီၼင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ လီဢၢမ်းတႄႉယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇႁွၼ်ႇပဵၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႃးလၢၵ်ႇလၢႆးတႄႉ ယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၵေႃႈ မီးၸႂ်ႁူမ်ၸူမ်း မီးၸႂ်ၼပ်ႉယမ်ယဝ်ႉလႄႈ တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈၼႆႉၵႂႃႇ ၵဝ်တေၼပ်ႉယမ်ပိုင်ႈဢိင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။
ၶုၼ်ၽီမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇ တိုၵ်းသူၼ်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ဢꩡ်ꩡေဝ ၿုၻ်ꩪံ သရၼံ ဝꩡႃႁိ၊ ꩪမ်မၺ်ၸ သံꧠၺ်ၸ ပသၼ်ၼၸိတ်တေႃ။
တထေဝ သိၵ်ၶႃပၻႃၼိ ပၺ်ၸ၊ ဢၶၼ်ꩦၽုလ်လႃၼိ သမႃၻိယသ်သု။
ပႃၼႃတိပႃတႃ ဝိရမသ်သု ၶိပ်ပံ၊ လေႃၵေ ဢၻိၼ်ၼံ ပရိဝꩡ်ꩡယသ်သု၊
ဢမꩡ်ꩡပေႃ မႃႁ မုသႃ ꧤၼႃႁိ၊ သၵေၼ ၻႃရေၼ ႁ ႁေႃတိ တုꩦ်ꩧေႃ။
“ပုၼ်ႇၼႃး... တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈၼႆႉၵႂႃႇ ဝႆႉၸႂ်ၼပ်ႉယမ်သေ ပိုင်ႈဢိင်ၵိူဝ်းလီ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး၊ တြႃးၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ၊ သင်ႇၶႃႇတူၼ်ၸဝ်ႈတႃႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ႁပ်ႉပႃး သိၼ်သီႇလႁႃပႃးတႃႉ” “ငိူင်ႉဝႄႈ လွင်ႈဢဝ်တၢႆ သၢႆၸႂ်ပိူၼ်ႈတႃႉ။ ငိူင်ႉဝႄႈ လွင်ႈလၵ်ႉဢဝ် ၶူဝ်း ၶွင် လေႃးၵႃႉတႃႉ။ ယႃႇပေ ၵိၼ်လဝ်ႈ။ ယႃႇပေပႅတ်ႉလႅၼ်၊ ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်း ၵေႃႉပဵၼ် မေးၼၢင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းတႃႉ” ၼႆလႄႈ ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ
ဢတ်တၵႃမေႃ သိ မေ ယၵ်ၶ၊ ႁိတၵႃမေႃသိ ၻေဝတေ။
ၵရေႃမိ တုယ်ႁံ ဝၸၼံ၊ တွံသိ ဢႃႁရိယေႃ မမ။
ဢုပေမိ သရၼံ ၿုၻ်ꩪံ၊ ꩪမ်မၺ်ၸႃပိ ဢၼုတ်တရံ။
သံꧠၺ်ၸ ၼရၻေဝသ်သ၊ ၷၸ်ꧡႃမိ သရၼံ ဢႁံ။
ပႃၼႃတိပႃတႃ ဝိရမႃမိ ၶိပ်ပံ၊ လေႃၵေ ဢၻိၼ်ၼံ ပရိဝꩡ်ꩡယႃမိ။
သၵေၼ ၻႃရေၼ ႁ ႁေႃမိ တုꩦ်ꩧေႃ။
ၶုၼ်ၽီ... မႂ်းၶုၼ်ၽီၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵဝ်မီးၽွၼ်းလီယဝ်ႉ၊ မႂ်းၶုၼ်ၽီၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၵဝ်မီး ၽွၼ်းပၢင်ႈယဝ်ႉ။ ၵဝ်တေထွမ်ႇဢဝ်ၵႂၢမ်းမႂ်းယဝ်ႉ။ မႂ်းၼႆႉ ပဵၼ်သြႃႇၵဝ်ယဝ်ႉ။ တမ်ႈတီႈ ၽြႃးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ တမ်ႈတီႈ တြႃးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ တမ်ႈတီႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉတပႄးၽြႃး ဢၼ်ပဵၼ်သင်ႇၶႃၸဝ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉလႄႈသင် ၵဝ်ပိုင်ႈဢိင် ၵိူဝ်းလီယဝ်ႉ။ “ၵဝ်တေငိူင်ႉဝႄႈ လွင်ႈဢဝ်တၢႆပိူၼ်ႈၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ တေငိူင်ႉဝႄႈ လွင်ႈ လၵ်ႉလၢႆ ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းလေႃးၵႃႉယဝ်ႉ။ တေဢမ်ႇၵိၼ်လဝ်ႈယဝ်ႉ။ တေဢမ်ႇပႅတ်ႉ လႅၼ်ယဝ်ႉ။ တေႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်း ၵေႃႉပဵၼ်မေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းယဝ်ႉ” ဝၢႆးသေ ပုၼ်ႇ ၼႃး ယိုၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းယဝ်ႉၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ ၶုၼ်ၽီမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီ ၸင်ႇတိုၵ်းသူၼ်း ဝႃႈ “ပုၼ်ႇၼႃး... တီႈႁိူၼ်းမႂ်းၼၼ်ႉ မီးၶူဝ်းၶွင်တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵႂႃႇမိူဝ်း ၶဝ်ႈၸူးၸမ် ၽြႃးသေ လူႇတၢၼ်းလႄႈ၊ ၵႂႃႇတုင်းထွမ်ႇဢဝ် တြႃးလႄႈ၊ ၵႂႃႇထၢမ် ၶေႃႈထၢမ်လႄႈ” ၼႆသေ ႁၢႆတူဝ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။
ပၢင်းၽြႃးသေ ပူႇၸေႃႇမူးၸႃး
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ပုၼ်ႇၼႃး ဢတိၼ်ႇၼပုပ်ႉပၵ ပွၵ်ႈမိူဝ်းတီႈႁိူၼ်း မိူဝ်းႁွင်ႉမေးမၼ်း သေ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ၼၢႆးၼႆႉ... ႁဝ်းတေပၢင်းၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၵေႃးတမသေ တေတွင်ႈထၢမ် ၶေႃႈထၢမ်လူးၵွၼ်ႇ၊ တေပူႇၸေႃႇမူးၸႃးလူးၵွၼ်ႇ” ၼႆသေ မိူဝ်းတီႈၵျွင်း မိူဝ်းၼင်ႈ တီႈသၢင်ႇထုၵ်ႇသေ ၸင်ႇဝႆႈလဝ်ႈဝႃႈ “မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸဝ်ႈၵေႃးတမတီႈၶႃႈ... ၼႂ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈႁဝ်း ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈတင်းလၢႆ ၶႅၼ်းတေႃႈ မိူဝ်းႁပ်ႉဢဝ် ၶဝ်ႈသွမ်းတီႈႁိူၼ်းၶၶႃႈ တၵႃႇ သေၵမ်းၶႃႈ”ၼႆလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယူႇတဵတ်ႇယဵၼ်သေ ႁပ်ႉဢဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ပုၼ်ႇၼႃးယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးၵေႃႈ ၸင်ႇၼႅတ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်း တီႈႁိူၼ်း၊ မိူဝ်းၸႂ်ႉပိူၼ်ႈ ၶပ်ႉၶိုင်ပၼ် ၶဝ်ႈသွမ်းၽၵ်းသွမ်း မိူဝ်းသိူဝ်ႇပၼ် တီႈယူႇတီႈၼင်ႈယဝ်ႉ။ ထိုင်ၶၢဝ်း မၼ်းၵေႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁူမ်ႈပႃး သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈတင်းလၢႆ ဢွၼ်ၵၼ် ယေႃးၶိင်း မိူဝ်းၸူး တမ်ႈတီႈ ႁိူၼ်းပုၼ်ႇၼႃး မိူဝ်ႈယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဢၼ်သိူဝ်ႇဝႆႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတင်းၼမ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၽႅဝ်မႃးယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ် မိတ်ႉသႃႇတိတ်ႉထိၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ဝႆႉၸႂ်ဝႃႈ “ႁဝ်း တေလႆႈႁၼ် ၶေႃႈထၢမ်ဢၼ်ၼၵ်းၸႂ် ၶမ်ၸႂ် တီႈၼိူဝ် ၽြႃးၵေႃးတမယဝ်ႉ” ၼႆသေ ၽႅဝ်မႃးယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်သမ်ႇမႃႇတိတ်ႉထိၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ သမ်ႉဝႆႉၸႂ် ဝႃႈ “ႁဝ်းတေလႆႈႁၼ် လွင်ႈသပ်ႉပၢႆႇမုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ”ၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ် ႁွတ်ႈမႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သုင်းသွမ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ၼင်ႈ တီႈတႅမ်ႇသေ ထၢမ်ဝႃႈ “ၸဝ်ႈၵေႃးတမတီႈၶႃႈ... တမ်ႈတီႈ ၼိူဝ်ၸဝ်ႈႁဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ လူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈလူႇပၼ်သင်၊ တြႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈထွမ်ႇသင်၊ သိၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉ၊ ၵူၼ်ႈၵေႃႉဢၼ် ဢဝ်ၸႂ်သေ ၼပ်ႉယမ်ၸဝ်ႈႁဝ်းၵူၺ်းသေ ႁွတ်ႈထိုင်ၵႂႃႇ မိူင်းၽီ ၼၼ်ႉ ၸွင်ႇမီးၶႃႈႁိုဝ်” “ပုၼ်ႇၼႃး... ၵွပ်ႈသင် သမ်ႉမႃးထၢမ်ၵဝ် ႁဵတ်းသင်လႃႇ။ သုတ်းတီႈ လုၵ်ႈၸၢႆးမႂ်း မတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇ ပေႃးလၢတ်ႈၼႄမႂ်းဝႃႈ မၼ်းလႆႈဢဝ်ၸႂ်သေ ၼပ်ႉယမ်ၵဝ်ၽြႃးလႄႈ လႆႈႁွတ်ႈထိုင် မိူင်းၽီၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈႁိုဝ်?” “ၸဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ... လၢတ်ႈမိူဝ်ႈလႂ်ၶႃႈ?” မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၶိုၼ်းလၢတ်ႈလွင်ႈဢၼ်ပုၼ်ႇၼႃး ၵႂႃႇႁၼၢ်ၸႆးဢွၼ်ႇ တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈ ငဝ်ႈတေႃႇပၢႆသေ ၵမ်းလိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ “ပုၼ်ႇၼႃး... ဢၼ်ဢဝ်ၸႂ် ၼပ်ႉယမ်ၵဝ်ၽြႃးသေ ၵႂႃႇႁွတ်ႈထိုင် မိူင်းၽီ ၼၼ်ႉ ဢၢၼ်ႇၼပ်ႉၵေႃႉမၼ်း ပေႃးဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ”ၼႆယဝ်ႉ။
ၶုၼ်ၽီလႆႈလူင်းမႃးၼႄတူဝ်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၵမ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ဢွၼ်ၵၼ် ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ပုၼ်ႇၼႃးလႄႈ ၽြႃး လွမ်လမ်ၼမ်ႉယၵ်းမိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉသေ မႃးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆၼႆယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃးႁူႉထိုင် ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသေ ၸင်ႇဢတိတ်ႉထၢၼ်ႇဝႃႈ “ၶုၼ်ၽီမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇ ဢဝ်တင်းႁၢင်ႈႁေႃ ၸီးၸိမ်ႇမႂ်းသေ လူင်း မႃးသေၵမ်း” ၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ၽီမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇၵေႃႈ ၼႄပၼ်တူဝ်မၼ်း ဢၼ်မီးဝႆႉ သၢမ်ၵႃႇဝုတ်ႉ ႁၢင်ႈၶိူင်ႈၶူဝ်းၽီလီလီ ဢဝ်ၸဵမ်ႁၢင်ႈႁေႃဝိမၢၼ်ႇမၼ်းသေ လူင်းမႃးၸူးၽြႃး မႃးယူႇသဝ်း တီႈသၢင်ႇထုၵ်ႇၼၼ်ႉယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇ ထၢမ်ဝႃႈ
ဢꧤိၵ်ၵၼ်တေၼ ဝၼ်ၼေၼ၊ ယႃ တွံ တိꩦ်ꩧိသိ ၻေဝတေ။
ဢေႃꧤႃသေၼ်ထီ ၻိသႃ သၿ်ၿႃ၊ ဢေႃသꩪီဝိယ ၵႃရၵႃ။
ပုၸ်ꧡႃမိ တံ ၻေဝ မႁႃၼုꧤႃဝ၊ မၼုသ်သꧤူတေႃ ၵိမၵႃသိ ပုၺ်ၺံ။
“ၶုၼ်ၽီ... ဢူၽုင်းယႂ်ႇ ဢၼ်ဢူငဝ်းႁိူဝ်းႁႅင်း ပိူင်းလႅင်းၵူႈၽၢႆႇဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ လၢဝ်ႁိူဝ်ႈလႅင်း ၵဝ်ၽြႃးတေထၢမ်ႇတူၺ်းမႂ်းၵွၼ်ႇ၊ မိူဝ်ႈမႂ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၼၼ်ႉ မႂ်းလႆႈႁဵတ်း ၵုသူဝ်ႇတၢင်းလီသင်မႃး” ၶုၼ်ၽီၵေႃႈ ၶိုၼ်းဝႃႈ “ၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈၶႃႈ... ဢၼ်ၶႃႈတပႄး လႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၸီးၸိမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢဝ်ၸႂ်သေ ၼပ်ႉယမ်ၽြႃးၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ” ၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆ ဢွၼ်ၵၼ် လွမ်တူၺ်း ၶုၼ်ၽီမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇသေ ဢွၼ်ၵၼ်ဢၢမ်း ၵုင်ႇၵုၼ်း မုၼ်ငဝ်းၽြႃး လွင်ႈလႆႈဢဝ်ၸႂ်ၼပ်ႉယမ်သေ လုၵ်ႈၸၢႆးပုၼ်ႇၼႃး ၸၢႆးမတ်ႉထၵုၼ်ႇ တလီႇ လႆႈႁွတ်ႈမိူင်းၽီၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။
သွင်ၵေႃႉပေႃႈလုၵ်ႈ ပဵၼ်သေႃးတႃႇပၢၼ်ႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁေႃးလၢတ်ႈဝႃႈ
2။ မၼေႃပုၿ်ၿင်ၷမႃ ꩪမ်မႃ၊ မၼေသေꩦ်ꩧႃ မၼေႃမယႃ။
မၼသႃ ၸေ ပသၼ်ၼေၼ၊ ꧤႃသတိ ဝႃ ၵရေႃတိ ဝႃ။
တတေႃ ၼံ သုၶမၼဝေတိ၊ သႃယႃဝ ဢၼုပႃယိၼီ။
ၸႂ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ဢွၼ်ၵၼ်း ၸႂ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ဢၼ်ယိုင်ႈယႂ်ႇသုင် ၸႂ်ၼႆႉ ၸုင်ၸၼ်ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၵေႃႉဢၼ် ဢဝ်ၸႂ်လီသေ လၢတ်ႈၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ လွင်ႈလီ တေၸွမ်းလင်မၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၵေႃႉငဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၵႃႇထႃႇႁူဝ်ၼၼ်ႉ သုတ်းၵေႃႈ သတ်ႉတဝႃႇ ပႅတ်ႇမိုၼ်ႇသီႇႁဵင် လႆႈတြႃး ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈၵွႃႇယဝ်ႉ။ ၶုၼ်ၽီမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီႇၵေႃႈ ပဵၼ် သေႃးတႃႇပၢၼ်ႇၵွႃႇ၊ ပုၼ်ႇၼႃးဢၼိၼ်ၼပုပ်ႉပၵၵေႃႈ ပဵၼ် သေႃးတႃႇပၢၼ်ႇၵႂႃႇသေ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ဢုတ်ႉၸႃႇမၼ်း လူႇတၢၼ်းၵမ်ႉထႅမ် သႃႇသၼႃႇၽြႃးၵႂႃႇ တင်းယႂ်ႇ တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။
ၸိူင်းမၢႆသွင် ပိုၼ်းမတ်ႉထၵုၼ်ႇတလီ သုတ်းယဝ်ႉ။