ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၵုၼပိယ

ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၵုၼပိယ (ဢၵ့်ၵမႁႃႇပၼ်ႇတိတ)
ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် မၢႆ (5)
ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ့်ၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး
ဝတ့်ပိတၵၢတ်ႈတႆး တူၼ်ႈတီး

ၸႃႇတိလႄႈပေႃႈမႄႈ

ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆ့ ပေႃႈမႄႈၸဝ်ႈ ပဵၼ်လုင်းၸိင်ႇတႃႇ+ပႃႈၼၢင်းၽၢၼ်ႇ၊ ၵိူတ်ႇမႃးမိူဝ်ႈပီ 1295 ၼီႈ၊ လိူၼ် (12) မႂ်ႇ (6) ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းၸၼ်၊ တီႈဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈမၢၵ်ႇၽိူင်း ၸေႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ။ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ့် ႁွင့် ၸၢႆးၽူင်းမိၼ့်။

ပဵၼ်သၢင်ႇလႄႈပဵၼ်ၸၢင်း

ပဵၼ်ၸဝ်ႈပဵၼ်သၢင်ႇ မိူဝ်ႈပီ 1307 ၼီႈ၊ ပဵၼ်ၸၢင်းမိူဝ်ႈပီ 1316 ၼီႈ။

တီႈၸဝ်ႈႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈမႃး

မၼ်းၸဝ်ႈယၢမ်ႈသွၼ်ႁဵၼ်း တီႈၵျွင်းမင်ႇၵလႃႇရႃႇမ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ၵျွင်းသူၺ်ႇၵူႇ ဝဵင်းယွင်ႈႁူၺ်ႇ၊ ၵျွင်းသတ့်ထမႃႇလင်ႇၵႃႇရ ဝၢၼ်ႈဢိၼ်းၶျၢၼ်ႇ ၼႂ်းၼွင်၊ တီႈသူၺ်ႇႁင်းသႃႇ တေႃးယ ပႃႇလိတၵ့်ၵသူဝ်ႇ တီႈဝဵင်းၺွင်ႇတူင်း။ တိူင်းဢေႇရႃႇဝတီႇ တီႈၵျွင်းတွင်ႇပွၵ့် ဝဵင်းမေႃႇလမျဵင်ႇ မိူင်းမွၼ်း တီႈၵျွင်းဢလူင်ႇတိူၵ်ႈမႂ်ႇ၊ ဝဵင်းယၢၼ်ႇၵူင်ႇ၊ တီႈၵျွင်းဢလေႇတေႃးယ ပႃႇလိတၵ့်ၵသူဝ် ဝဵၼ်းယၢၼ်ႇၵူင်ႇ။

ၼႃႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇဢၼ်ၸဝ်ႈႁဵတ်းမႃး

ပီ 1325 ၼီႈ၊ လႆႈဢုပ့်ထိင်း သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈတီႈၵျွင်းၵုင်းပိၼ်း ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ။ ပီ 1327 ၼီႈ ႁဵတ်းၶူးသွၼ် တီႈၵျွင်းမိၼ်းၵုၼ်း ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ 1332 ၼီႈ၊ လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇႁူၵ်းၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းၸၼ် ပိုတ်ႇတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ၊ ၵျွင်းပုပ့်ပႃႇရူင်ႇ ဝဵင်းလွႆၵေႃႇ။ မၼ်းၸဝ်ႈ လႆႈၶဝ်ႈပွႆးထၢမ်လိၵ်ႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း၊ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ဝဵင်းယွင်ႈႁူၺ်ႇ၊ ဢၽိထမ်ႇမႃ၊ ဝိၼႄးၽြႃးၽိူၵ်ႇ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ၊ ၽၢႆႇယႃႈယႃ လႄႈ ဢွင်ႇၸၼ့်ၶူးသွၼ် ထမ်ႇမႃႇၸရိယ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇႁဝ်းၼႆ့ ဢွၼ်တႄႇဝႆ့တိူၵ်ႈ သွၼ်လိၵ်ႈမီးယူႇ 25 တိူၵ်ႈယူႇယဝ့်။

ၵၢၼ်ဢၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈ

1။ ႁူဝ်ပဝ်ႈပွႆးထၢမ်လိၵ်ႈ မိူင်းယၢင်းလႅင် ဝဵင်းလွႆၶေႃ။
2။ ၵမ့်ႁူဝ်ပဝ်ႈပၢင်ပွႆး တႅမ်ႈတွပ်ႇ/ၶူၼ့်ၶႆႈလိၵ်ႈ ပရိယတ့်တိသတ့်ထမ်မပႃႇလၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်းပၢင်လူင်။
3။ ၽူႈထုၵ်ႈၶေႃႈထၢမ် ၸၼ့်ၶူးသွၼ် ၼႂ်းပွႆးထၢမ်လိၵ်ႈ ဝဵင်းပၢင်လူင် လႄႈ ဝဵင်းယွင်ႈႁူၺ်ႇ။
4။ ပီ 1347/1353 ၼီႈ၊ လႆႈပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ၽၢႆႁၢပ်ႇၵၢၼ် သင်ႇၶၸိုင်ႈမိူင်း လႄႈ ၽၢႆတႅပ်းတတ်း တြႃးသင်ႇၶၸိုင်ႈမိူင်း။

ၸုမ်ႈဢၼ်ႈသြႃႇၸဝ်ႈလႆႈ

မိူဝ်ႈပီ 1353 ၼီႈ၊ လႆႈ ဢၵ့်ၵမႁႃႇပၼ်ႇတိတ

လႆႈႁပ့်မိူင်းၾႃ့ယႃႇမိူင်းလုမ်ႈ

သြႃႇၸဝ်ႈလူင်ႁဝ်း လႆႈႁပ့်မိူင်းၾႃ့ယႃႇမိူင်းလုမ်ႈ ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈပီ 2001 လိူၼ်မေႇ (26)ဝၼ်းၼၼ့်ယဝ့်။