ၸဝ်ႈရၢႁၢၼ်းတႃႇၶဝ် ယေႃးၶိင်းတေႇသၸႃႇရီႇ တႃႇပိုၼ်ၽႄႈတြႃးထမ်းၸဝ်ႈ

တြႃးထမ်ႇမၸဝ်ႈ ဢၼ်သႅၼ်ႈသႂ်ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတြႃးမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈသေ ၸင်ႇႁေႃးဝႆႉလီငၢမ်းလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်တြႃး (သႂၵ်ၶႃတေႃ) ယူႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇမီးတီႈထုၵ်ႇၸီႉၼမ်း ဢၼ်ၽိတ်းၽူၼ်၊ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈသိူင်ႇလပ်ႉ ဢၼ်ယုင်ႈယၢင်ႈလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်တြႃး (ဝၼ်ၻိꩦ်ꩧိၵေႃ) ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇပႂ်ႉၶိင်ႇယၢမ်းသေ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽွၼ်းလီလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်တြႃး (ဢၵႃလိၵေႃ) ယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈလႆႈၸိမ်းယႅမ်ႉမႅၼ်ႈ ရသႃႇတြႃးၸဝ်ႈယဝ်ႉ တႃႇတေႁွင်ႉပိူၼ်ႈမႃးၸိမ်းတူၺ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁွင်ႉဢမ်ႇယူႇလႆႈလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်တြႃး (ဢေႁိပသ်သိၵေႃ) ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈၽိုၵ်းသႃၶဝ် ၸမ်ၸွင်ႈဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ တိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်တြႃး (ဢေႃပၼေယျိၵေႃ) ၼႆသေ ၵိုင်ႇထိူၵ်ႈၽႂ်လႂ်ၵေႃႉမီးၺၢၼ်ႇ လႆႈၶုၺ်ႉႁၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်တြႃး ဢၼ်မီးၵုင်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ (ပၸ်ၸတ်တံ ဝေၻိတၿ်ၿေႃ ဝိၺ်ၺူႁိ) ယူႇယဝ်။

တေႃႈယေႃးၵီႇထမ်ႇမတႃႇ ၵေႃႉလႆႈၶုၺ်ႉႁၼ်ရသႃႇထမ်ႇမယဝ်ႉ ၸႂ်ဢၼ်ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းပိူၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉ ပဵꧣ်ပေႃႇမႃးၼႆၸိုင် ပုၼ်ႈတႃႇရႁၢၼ်းတႃႇႁူဝ်တီးႁူၵ်းသိပ်းတူၼ်ၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇလၢတ်ႈယဝ်ႉ။ တူဝ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ၶႂ်ႈပိုၼ်ၽႄႈတြႃးၸဝ်ႈယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ယူႇသၢင်ႈတီႈထိူၼ်ႇ ဢိသိပတၼ ဢၼ်တိုင်ၶဝ်ယူႇသဝ်းၵိၼ်ထင်ၼၼ်ႉသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းလိူၼ်မူၼ်း ဢၼ်ပူၼ်ႉၶၢဝ်းႁူဝ်ၽူၼ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁႂ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ ႁူၵ်းသိပ်းတူၼ် တုမ်ၵၼ်သေ "လုၵ်ႈႁၵ်ႉၶဝ်ဢိူၺ်း- ပုၼ်ႈတႃႇပဵၼ်ၽွၼ်းလီၵူၼ်းတင်းၼမ်လႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇလႆႈၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇၼၼ်ႉ ဢီးလူတူၺ်းထိုင်ၶဝ်သေ ယေႃးၶိင်းဢွၵ်ႇတေႇသၸႃႇရီႇတႃႉ"
"ၸရၸ ႁိ ꧤိၵ်ၶဝေ ၸႃရိၵ၊ ၿႁုꩡၼႁိတတ်ယႃယ၊ ၿႁုꩡၼ သုၶႃယ" ဝႃႈၼႆသေ ၸင်ႇႁႂ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽႄႈတြႃးၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။

"ၼႂ်းလေႃးၵလူင််ၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈတုၵ်ႉၶၶၢၼ်ၸႂ်ယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးၼမ်တႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼမ် တေလႆႈထွမ်ႇငိၼ်းတြႃးၸဝ်ႈၼၼ်ႉတႃႉ။ မိူဝ်ႈႁေႃႈၼႄတြႃးၸဝ်ႈ ပုၼ်ႈၵူၼ်းၼမ်ၼၼ်ႉ ဝႆႉၵရုၼႃႇသေ သင်ႇသွၼ်တႃႉ" ပုတ်ႉထၸဝ်ႈၸင်ႇသင်ႇၵႂၢမ်းၼင်ႇၼႆ။

ရႁၢၼ်းတႃႇႁူၵ်းသိပ်းတူၼ်ၶဝ်ၵေႃႈ ပုၼ်ႈတႃႇတေပိုၼ်ၽႄႈတြႃးၸဝ်ႈ ပၼ်ၵူၼ်းတင်းၼမ်ၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈၽၢႆႇၼႆႉ ယႃႇပေၵႂႃႇသွင်ၸဝ်ႈၸွမ်းၵၼ်၊ ၼိုင်ႈၽၢႆႇၼႆႉ ၵႂႃႇၼိုင်ႈၸဝ်ႈၵွႆး ("မႃဢေၵေ ၼ ၻူၺ် ဢၷမိတ်တ")ၸင်ႇသင်ႇၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈႁေႃးၼႄတြႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ႁႂ်ႈမီးရသႃႇၶေႃႈၵႂၢမ်းၵွႆးသေ ႁႂ်ႈသၢင်းလၢင်းၼႄပႃး တီႈပွင်ႇမၼ်း ("သႂၢတ်ထံ သၿျၺ်ꩡၼံ") သင်ႇၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈႁေႃးၼႄၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈႁၢင်ႈၶိူင်ႈၵႂၢမ်းသေ ပႃးတိႈတႅၵ်ႈမၼ်းယဝ်ႉ ၽူႈႁေႃးၼႄၶဝ်ၵေႃႈ ႁေႃးၸွမ်းပိူင်၊ ယူႇၸွမ်းတြႃးၸဝ်ႈယူႇၼႆ ႁႂ်ႈႁေႃးၼႄလၵ်းထၢၼ်မၼ်း ("ၿြႁ်မႃ ၸရယံ မၵႃသေထ")သင်ႇၼင်ႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။

သမ်ႉထႅင်ႈ ႁႂ်ႈသၢင်းလၢင်းႁေႃးၼႄလွင်ႈဝႃႈ ထမ်ႇမတြႃးၸဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇၵိူင်းၼိုင်ႈဢၼ်၊ ပဵၼ်တြႃးၸဝ်ႈ ဢၼ်ၵွင်ႉၵၢႆႇလူၺ်ႈတင်းၼမ်၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တြႃးၸဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇႁွင်ႉဝႃႈ "တြႃးပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ" ႁွင်ႉဝႃႈ "ထမ်ႇမ" ၼႆၵွႆးသေ ထမ်ႇမၼႆႉ တွၼ်ႈငဝ်ႈ၊ တွၼ်ႈၵၢင်၊ တွၼ်ႈပၢႆ တင်းသၢမ်တွၼ်ႈ ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီသုတ်း၊ ထမ်ႇမဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ သီႇလ၊ သမႃႇထိ၊ ပၺ်ႇၺႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်သိၵ်ႉၶႃႇသၢမ်ပိူင်ၼၼ်ႉ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

သမႃႇထိ ၵူၼ်းၵေႃႉ ဢၼ်သိၼ်မၼ်ႈၼၼ်ႉ မီးၽွၼ်းလီတႄႉတႄႉ။ ပၺ်ႇၺႃႇၵေႃႉဢၼ်တင်ႈၼိမ်သမႃႇထိၼၼ်ႉ မီးၽွၼ်းလီၼမ်တႄႉတႄႉ။ ပေႃးတင်ႈၼိမ်လႆႈ ပၺ်ႇၺႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈတၢင်းတုၵ်ႉၶတင်းလူင်ယဝ်ႉ။ ပူၼ်ႉလွတ်ႈသမ်ႇသရႃႇလူင် ဢၼ်ၵိူတ်ႇဢၼ်တၢႆၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

ဢရယမၢၵ်ႈၵၢင်ႇပႅတ်ႇပိူင်ၼႆႉ သီႇလ၊ သမႃႇထိ၊ ပၺ်ႇၺႃႇ တဵမ်ထူၼ်ႈတင်းပိုၵ်းယဝ်ႉ။ တီႈမၢၵ်ႇၵၢင်ပႅတ်ႇပိူင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈထႅမ်ထႅင်ႈသင်၊ ဢမ်ႇၼၼ် ဢမ်ႇတၢပ်ႈထွၼ်ပႅတ်ႈသင်ယဝ်ႉ။ ပေႃးထႅမ်ထႅင်ႈသေဢၼ်ဢၼ်ၼႆ တေၸၢင်ႈႁႂ်ႈလွင်ႈသႅၼ်ႈသႂ်ဢရိယမၢၵ်ႇၵၢင်ႇလူင်လူႉလႅဝ်သေ သင်ထွၼ်ပႅတ်ႈသေဢၼ်ဢၼ်ၵေႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းဢရိယမၢၵ်ႈၵၢင်ႇ တေဢူၼ်ႈၸွပ်ႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁူႉလွင်ႈၼႆႉလႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇဝႆႉၵရုၼႃႇၼိူဝ်သတ်းတဝႃႇတင်းလူင်၊ တႃႇၽွၼ်းလီသတ်းတဝႃႇ၊ တႃႇသိူဝ်းသႃႇသတ်းတဝႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇပွႆႇႁႂ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ ႁူၵ်းသိပ်းတူၼ်ၶဝ် ဢွၵ်ႇတေႇသၸႃႇရီႇယူႇယဝ်ႉ။

"ဝရေႃ ဝရၺ်ၺု ဝရၻေႃ ဝရႁရေႃ ဢၼုတ်တရေႃ ꩪမ်မဝရံ ဢၻေသယိ" ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ႁူႉလွင်ႈမျၢတ်ႈသုင်တွၼ်းသေ၊ ပၼ်လွင်ႈမျၢတ်ႈသုင်တွၼ်းယဝ်ႉ ၵျၢင်ႉၵမ်လွင်ႈမျၢတ်ႈသုင်တွၼ်းလႆႈ ၸင်ႇႁေႃးထမ်ႇမတြႃးၼႄၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႓႔၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)