ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် လႃၽဝမ်သ

ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် လႃၽဝမ်သမႁႃၼႃယၵ မၢႆ (3)
ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး
ၵျွင်းမင်ႇၵလႃႇၽူဝ်းတေႃႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ

ၸႃႇတိလႄႈပေႃႈမႄႈ

သြႃႇၸဝ်ႈလူင်ၼႆႉ ၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 1251-ၼီႈ၊ လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ (3) ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းပုတ်ႉ၊ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပႃလၢင်း ဝဵင်းသီႇပေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈပေႃႈမႄႈ

ၸဝ်ႈဝႃႈ လုင်းယွတ်ႈ+ပႃႈယွတ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ၸၢႆးလူၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ပဵၼ်သၢင်ႇလႄႈပဵၼ်ၸၢင်း

ထိုင်မႃး ပီ 1260 ၼီႈၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၶိင်းသေႃး+ၼၢႆးၵူႇ ယူႇဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ႁဵတ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၶၢမ်ႇငဝ်ႈသေ ဢဝ် ၸၢႆးလူၼ်း

ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇသႃႇမၼေႇ တမ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈသြႃႇဝႃႇရိင်ႇတ ၵျွင်းမၢၵ်ႇမၼ်ႉလူင်တွၼ်းသေယဝ်ႉ လၢႆႈပၼ်ၸိုဝ်ႈမႂ်ႇ သႂ်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈလီဝႃႈ

ၸဝ်ႈသၢင်ႇလႃႇၽဝမ်ႇသ ၼႆယဝ်ႉ။ ပီ 1276 ၼီႈၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်တၵႃႇလူင် လုင်းၸၢင်းဢေႃး+ပႃႈၸၢင်းဢေႃး ဝၢၼ်ႈပုင်ႇဝူဝ်း ၶၢမ်ႇ ပတ်ႉၸေးသီႇပိူင်၊

ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼၼ်ႇတိယ ႁဵတ်းပဵၼ် သြႃႇဢုပတ်ႉသေႇသေယဝ်ႉ ဢဝ် ၸဝ်ႈသၢင်ႇလႃႇၽဝမ်ႇသ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၽဝရႁၢၼ်း ၼႂ်းသိမ်ႇၶၼ်ႇထလူင် ၵျွင်းၼမ်ႉသိမ်ႇ၊

ဝဵင်းသီႇပေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တီႈၸဝ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈမႃး

ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆႉ ယၢမ်ႈသွၼ်ႁဵၼ်းဢဝ်လိၵ်ႈတီႈ ၵျွင်းမူဝ်းထိ ဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ၊ ၵျွင်းသူၺ်ႇၸီးၶူင်ႇ ဝဵင်းမေႇမဵဝ်ႉ၊ ၵျွင်းမႅင်ႇၵျီး ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵျွင်းၵတိပိၼ်ႇ

ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး၊ ၵျႂင်းဝေႇလုဝၼ်ႇ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ၼႃႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇဢၼ်ၸဝ်ႈႁဵတ်းမႃး

ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆႉ လႆးသွၼ်ဢဝ်လိၵ်ႈ တီႈ ၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းပႃႈၼိူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸဵမ်လိၵ်ႈ လေႃးၵီႇလေႃးၵုတ်ႉတရႃႇတင်းသွင်ပိူင်သေ ၶိုၼ်းမႃးပူင်သွၼ်ပၼ်ၶိုၼ်း

လုၵ်ႈၼွင်ႉၸဝ်ႈတီႈဝတ်ႉမင်ႇၵလႃႇၽူဝ်းတေႃႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉယူႇယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆႉ

1. လႆႈပဵၼ်ၸဝ်ႈငမ်းပၢႆးလူင် တူင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ
   
2. လႆႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် သင်ႇၶၼႃႇယၵ ၸႄႈဝဵင်း
   
3. လႆႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယ ၸုမ်းၵေႃးပၵ ၵွင်းမူးပေႃႇၵျူဝ်ႇ
   
4. လႆႈပဵၼ်ၼႃႇယၵ ပၢင်ပွႆးပရိယတ်ႉတိ ၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ
   
5. လႆႈပဵၼ်မႁႃႇၼႃႇယၵၺ ငဝ်ႈငုၼ်း မုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
   

လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆႉ လႆႈမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃး ၵျွင်းၸေႇတီႇၵွင်းမူး ၸလွပ်ႈသႃလႃး ၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ သုမ်သႄႇ၊ မိူင်းတုင်၊ မိူင်းလူင် မိူၼ်ၼင်ႇ

ၵွင်းမူးပုင်ႇဝူဝ်း၊ ၵွင်းမူးပျွင်ႇၶွင်း၊ ၵွင်းမူးၵုင်ႇၺု၊ ၵွင်းမူးၵိင်ႇသိ သၢမ်သူႇ၊ ၵွင်းမူးမိူင်းလိူၼ်း၊ ၵွင်းမူးဢူမ်မူႉ၊ ၵွင်းမူးပေႃႇၵျုဝ်ႇ၊ ၵွင်းမူးပၢင်ႇသု၊ ၵွင်းမူးတူၼ်ႈတီး၊

ၵွင်းမူးမိူင်းတေ၊ ၵွင်းမူးၵုၼ်ၸၢင်ႈလဵၵ်း၊ ၵွင်းမူးမၢၼ်ႈၼႃး၊ ၵွင်းမူးမူးလေး၊ ၵွင်းမူးဢွင်ႇမင်ႇၵလႃႇၽူဝ်းတေႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၸဝ်ႈလႆမႄႈၵုမ်းလုမ်းလႃး

ပႃးၸဵမ်သိမ်ႇၵဝ်ႇ ၵျွင်းၵဝ်ႇသႃလႃးၵဝ်ႇသေဢမ်ႇၵႃး ၽြႃးဢွၵ်ႇၼေႃႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးတင်းၼမ်တင်းလၢႆယဝ်ႉ။

ပီ 1351 ၼီႈ၊ လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ (12)ၶမ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈလိူၵ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇဢေႃးဝႃႇတၸရိယမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယဝ်ႉ။

ၶဵဝ်ႈၵႅဝ်ႈလႄႈ ထၢတ်ႈၸဝ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်ႇႁွင်ႉ ၸဝ်ႈၶုၼ်သႅင် ပၢင်းမႃး သီႇႁူဝ်ႇ မိူဝ်ႈပီ 1256 ၼီႈၼၼ်ႉသေ ႁႂ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈငမ်းပၢႆး

ၵူႈသိုပ်ႇၵူႈပၢၼ် ထိင်းသိမ်းမႃးၼၼ်ႉ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပၢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ မႄးႁဵတ်းတိူၵ်ႈမၼ်းသေ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတင်းၼမ် လႆႈလူႇလႆႈဝႆႈလႆႈသႃယူႇယဝ်ႉ။

ၸဝ်းသြႃႇလူင်လႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈ

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ် သႃႇသၼႃႇမႃး တင်းၼမ်တင်းလၢႆသေဢမ်ႇၵႃး မီးၵုင်ႇသီလ သမႃႇထိ ပၺႃႇ တဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ပီ 1355 ၼီႈၼၼ်ႉ

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈလူႇၵၢပ်ႈၸုမ်ႈသူး ဢၵ်ႉၵမႁႃႇသတ်ႉထမ်ႇမၸေႃးတိၵထၸယူႇယဝ်ႉ။

လႆႈႁပ်ႉဢဝ်ၾိင်ႈမိူင်းၾႃႉ ယႃႇမိူင်းလုမ်ႈ

ပေႃးဝႃႈမီးမႃး ရုပ်ႈၼၢမ်ႇၵေႃႇ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈလွင်ႈထဝ်ႈပဵၼ်တၢႆလႄႈ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ႁဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈႁပ်ႉဢဝ်ၾိင်ႈမိူင်းၾႃႉ ယႃႇမိူင်းလုမ်ႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈပီ 1357 ၼီႈ

လိူၼ်ၵဝ်ႈလွင်ႈ (4)ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းပုတ်ႉၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ဢႃႇယုၸဝ်ႈလႆႈ 107 ပီ ဝႃႇၸဝ်ႈလႆႈ 81 ဝႃႇသေ ပဵၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇဢႃႇယုယႂ်ႇလူင်ၶႃႈယဝ်ႉ။