ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ၵိတ်ႉတိသႃႇရ

ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ၵိတ်ႉတိသႃႇရ ထမ်ႇမၵထိၵ
ၵႅၵ်ႈၽူႈမၢႆ (1)
ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး

ၸႃႇတိလႄႈပေႃႈမႄႈ

ၸဝ်ႈသြႃႇၼႆႉ ၵိူတ်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီၵေႃးၸႃႇ 1292 ၼီႈ၊ လိူၼ်ၸဵင်မႂ်ႇ 2 ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းၸၼ်။ ပေႃႈၸဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ လုင်းၸၢင်းၶိူင်ႇ+ မႄႈၸဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈပႃႈၸၢင်းဢွင်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈလူင် ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း။ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ ၸၢႆးထုၼ်းလ ၼႆယဝ်ႉ။

ပဵၼ်သၢင်ႇလႄႈပဵၼ်ၸၢင်း

ပဵၼ်သၢင်ႇ မိူဝ်ႈပီ 1305 ၼီႈ၊ ပဵၼ်ၸၢင်းမိူဝ်ႈ 1312 ၼီႈ။

တီႈၸဝ်ႈယၢမ်ႈႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈမႃး

ယၢမ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈမႃး တီႈၵျွင်းဝႃႇသူဝ်ႇ လၢင်းၶိူဝ်း၊ ၵျွင်းပၢင်ဝွၵ်၊ ၵျွင်းမႁႃႇဝိႁႃႇရ လၢင်းၶိူဝ်း၊ ၵျွင်းမူႇလပထၢၼ်း ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။

ၼႃႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃ ဢၼ်ၸဝ်ႈႁဵတ်းမႃး

1. ပီ 1319 ၼီႈ လႆႈပဵၼ် ၵႅမ်ၽူႈမၢႆ မုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး။
   
2. လႆႈပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈပႃးၸုမ်းပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈတႆး တႄႇငဝ်ႈတေႃႇပၢႆသေ လႆႈႁပ်ႉတင်းယုၵ်ႉယွင်ႈ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းထမ်မၵထိၵ ၼႂ်းသင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး။
   
3. မိူဝ်ႈပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈတႆးၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ ပဵၼ်ၽူႈသူၼ်းတုမ်လူႇၶၢမ်ႇငိုၼ်း တႃႇပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈတႆး ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးဝၢၼ်ႈတႆး၊ ႁွတ်ထိုင်မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပွတ်းၵၢင်ၵူႈတီႈယဝ်ႉ။
   
4. မိူဝ်ႈၽွင်း မုၵ်ႉၸုမ်းသႃႇသၼႃႇၽႄႈ တိူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ တႄႇတင်ႈ ၽွတ်ႈပဵၼ်ၵေႃမႃးၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ လႆႈပဵၼ်ၽူႈတၢင်တူဝ်သင်ႇၶႃႇမိူင်းတႆး သင်ႇၶသမ်ႇမုတိ ၸဝ်ႈၼိုင်ႈသေ ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် ၵူႈတီႈၵူႈၸုမ်း တီႈၵမ်ႇၽႃႇဢေး၊ တႃႈၵုင်ႈ။
   
5. ဝၢႆးသေဢႃႇယူႉၸဝ်ႈယႂ်ႇမႃးယဝ်ႉၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉတၢင်းယုၵ်ႉယွင်ႈ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယ ၼႂ်းငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး။
   
6. လိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉတၢင်းယုၵ်ႉယွင်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်သင်ႇၶၼႃႇယၵ ၸေႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းတေႃႇပေႃးလွၼ်ႇယဝ်ႉ။
   
7. လႆႈႁပ်ႉတၢင်းသင်ႇၶႃႇ လႄႈ တၵႃႇ ယုၵ်ႉယွင်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ပၢင်ပွႆးတႅမ်ႈတွပ်ႇၶူၼ်ႉၶႆႈလိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိသတ်ႉထမ်မပႃႇလၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸဝ်ႈၵေႃၽႄ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း တေႃႇပေႃးလွၼ်ႇယဝ်ႉ။
   
8. မိူဝ်ႈပီ 1992 ၼီႈၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ တၢင်တူဝ်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆးသေ လႆႈမိူဝ်းမိုတ်ႇပၼ် ပၢင်ပွႆးတႅမ်ႈတွပ်ႇ/ၶူၼ်ႉၶႆႈလိၵ်ႈ ၵေႃၽႄတီႈ ဝဵင်းမိူင်းသူႈ။
   

လႆႈႁပ်ႉမိူင်းၾႃႉယႃႇမိူင်းလုမ်ႈ

သြႃႇၸဝ်ႈလူင်ႁဝ်းၼႆႉ လႆႈႁပ်ႉမိူင်းၾႃႉယႃႇမိူင်းလုမ်ႈ ၵႂႃႇမိူဝ်ႈပီၵေႃးၸႃႇ 1366-ၼီႈ၊ လိူၼ်သိပ်းမႂ်ႇ (12)ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းပုတ်ႉ၊ တီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ မႁႃႇဝိႁႃႇရ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။