ၼၢင်းၶႃႈၸႂ်ႉ ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇ

ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းၶႃႈၸႂ်ႉတီႈႁိူၼ်းၵူၼ်းမီးလူင်ၵေႃးသိတ မိူင်းၵေႃးသမ်ႇပီႇယူႇယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈမၼ်းပဵၼ်ဢုတ်ႉတရႃႇၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၵွင်းလင်မၼ်း မီးပူမ်လူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ ၶုတ်ႉတရႃႇ ၵွင်းလင်ပူမ်၊ ၶုတ်ႉတရႃႇၵွင်းလင်ၵွမ်းၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းၼၼ်ႉသေ ဝၢႆးလိုၼ်းမႃး ၸင်ႇလႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇပဵၼ်သၢဝ်မႃးၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၶႃႈၸႂ်ႉၼၢင်းၸုမ်ႈလူင်မိူင်းၵေႃးသမ်ႇပီႇ၊ ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင်ၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းပၼ်ငိုၼ်းၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇပႅၵ်ႇပၢၵ်ႇသေ ႁႂ်ႈသိုဝ်ႉမွၵ်ႇပၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇၼႆႉ ၵွႆးသိုဝ်ႉတႃႇငိုၼ်းသီႇပႃၵ်ႇသေ တႃႇသီႇပၢၵ်ႇတႄႉ ဢဝ်ဝႆႉတႃႇၸႂ်ႉၸၢႆႇသုၼ်ႇတူဝ်မၼ်းၼၢင်း။

မီးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇၵႂႃႇႁႃသိုဝ်ႉမွၵ်ႇတီးၵၢတ်ႇ၊ မိူဝ်ႈၽႅဝ်ပွတ်းတၢင်းၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းလႆႈငိၼ်းသဵင်တြႃးထမ်ႇမၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈၽွင်းလႆႈငိၼ်းထွမ်ႇတြႃးယူႇၼၼ်ႉ တူၺ်းတွင်းလွင်ႈပဵၼ်လူႉၼႂ်းတူဝ်ၶၼ်ႇထႃႇမၼ်း။ ပဵၼ်ၸႂ်ၶႂ်ႈၽႅဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇဝႆႉယူႇၵမ်းလဵဝ်။ တူၺ်းဝိပသ်သၼႃႇသေ လႆႈပဵၼ်သေႃးတႃႇပၢၼ်ႇ (Sotapanna) ၵႂႃႇ။ ဝိပသ်သၼႃႇၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸူဝ်ႈပၢၼ်ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇလူင်လူင်လၢင်လၢင်ယူႇယဝ်ႉ။

တေႃႈလဵဝ်တႄႉ ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇၼႆႉ ငိုၼ်းပႅတ်ႇပၢၵ်ႇၼၼ်ႉ ဢဝ်သိုဝ်ႉမွၵ်ႇတင်းမူတ်းမူတ်းယဝ်ႉ။ တႃႇတေလႆႈဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ပိူၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၼၼ်ႉ ၼၵ်းၸႂ်တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ မေႃပွင်ႇၸႂ်မႃးဝႃႈ လွင်ႈလၵ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၼႆ ပဵၼ်ဢၵုသူဝ်ႇတုၸရိူၵ်ႈၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ယုမ်ႇယမ်ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ သရၼၵုင်ႇမၼ်းၼိမ်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

"ဢၻိၼ်ၼႃၻႃၼႃ ဝေရမꧣိသိၵ်ၶႃပတံ ဝမႃၻိယႃမိ"

ၵဝ်ၼႆႉ တေတိုဝ်းၵမ်မၼ်ႈ သိၵ်ႈၶႃႇပုတ်ႈ (သီႇလမျၢတ်ႈၸဝ်ႈ) ဢၼ်ဝႃႈ ဝႄႈလွင်ႈလၵ်ႉၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ၸဝ်ႈမၼ်းဢမ်ႇပၼ်ၼၼ်ႉ လွတ်ႈႁေႃးၼင်ႇၼၼ်။

ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင် လႆႈႁၼ်လွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉ၊ လွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးတႄႉ လႆႈႁၼ်မွၵ်ႇၼႆႉ မီးၼမ်လိူဝ်တၢင်ႇဝၼ်း၊ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵွပ်ႈသင်ၼႆ မၼ်းၸင်ႇထၢမ်ႇၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇ၊ ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇၵေႃႈ ၸင်ႇလွတ်ႈဢၢၼ်ႇသီႇလမျၢတ်ႈၸဝ်ႈ ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။

"မုသႃဝၻႃ ဝေရမꧣိသိၵ်ၶႃပတံ သမႃၻိယႃမိ"

ဝႄႈလွင်ႈလၢတ်ႈၸႃၵႂၢမ်းဢမ်ႇၸိုဝ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ၵႂၢမ်းဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင်ၵေႃႈ လႆႈႁူႉလွင်ႈပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉမၼ်း၊ ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင်သႃႇမႃႇဝတီႇ ၸင်ႇပူင်ၵႂၢမ်းႁႂ်ႈၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇ ဢဝ်တေႇသၼႃႇဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁေႃးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းႁေႃးၼႄပၼ်မၼ်းၸဝ်ႈၼၢင်း။ ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင်သေ ၶိုၼ်းဢဝ်တေႇသၼႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ၼၼ်ႉ ႁေႃးၼႄပၼ်ၶိုၼ်း။ ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင်လႄႈ ၸိူင်ႉၼၢင်းၼႂ်းႁၢင်ႈႁေႃၶဝ်ၵေႃႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ထွမ်ႇငိၼ်းတြႃးၸဝ်ႈသေ တင်းသဵင်ႈလႆႈပဵၼ်သေႃးတႃႇပၢၼ်ႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇၼႆႉ ၺၢၼ်ႇလႅတ်းၽၢႆၼႃႇ။ ဝၢႆးမႃး ဢူမ်ဢၢၼ်ႇလႆႈ ပိတၵၢတ်ႈသၢမ်ၵွင်သေ ပဵၼ်မႃး "တိပိꩦၵၻရ" ယူႇယဝ်ႉ။ ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင်သႃႇမႃႇဝတီႈၼႆႉ ႁႂ်ႈၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇၼင်ႈတီႈသုင်သေ ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင်သမ်ႉၼင်ႈတီႈတႂ်ႈတီႈတႅမ်ႇ။ မၼ်းၸဝ်ႈၼၢင်း ၼပ်ႉယမ်ႁၵ်ႉသႃၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ဝၢႆးလိုၼ်းမႃးတႄႉ ၸင်ႇလူတ်းယွၼ်ႇပၼ် ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ပၢၼ်ၶႃႈၸႂ်ႉၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၸင်ႇၵိူတ်ႇလဵင်ႉပၼ်ၸူဝ်ႈပၢၼ်ဢၼ်မႂ်ႇ တႃႇၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇတႄႉတႄႉယူႇယဝ်ႉ။

ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸင်ႇဝႃႈ "ဢေၵတၷ်ၷံ ၽိၵ်ၶဝေ မႃမသႃဝၵႃၼံ ဢုပႃႇသိၵႃၼံ ၿႁုသုသ်သုၼံ ၶုꩡ်ၸုတ်တရံ" ၼႆသေ ၸင်ႇပၼ်ဢေႇၵတၵ်ႉၵယူႇယဝ်ႉ။

ရႁၢၼ်းၶဝ်ဢိူၺ်၊ ၼႂ်းဢုပႃႇသိၵႃႇသႃဝၵ ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇၵဝ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ တီႈဢၼ်မီးပိုၼ်ႉႁူႉယႂ်ႇၼမ်ၼၼ်ႉ ၶုတ်ႉၸုတ်ႉတရႃႇၼႆႉ တွၼ်းလိူဝ်၊ မျၢတ်ႈလိူဝ်ႈ၊ ၶိုၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။

(ဢင်ၷုတ်တၼိယႃႇၵ ႑.႑.႒႖႐ ဢေၻၵ်ၷဝၷ်ၷ)

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႖႑၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)