ၼၼ်ႇတိဝိသႃႇလ၊ ၸၢတ်ႈ
28 - ၸၢတ်ႈၼၼ်ႇၻိဝိသႃလ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ](ၼၼ်ႇၻိဝိသႃလ = ၸိုဝ်ႈဝူဝ်းဢုသၽ) ၵႂၢမ်းလီၶဝ်ႈႁူၽႂ်ဢမ်ႇၸႃႉ ၵႂၢမ်းၸႃႉၶဝ်ႈႁူၽႂ်ဢမ်ႇလီ
ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ ရႁၢၼ်းသၿ်ႉၿၷီႇ (ရႁၢၼ်းၸုမ်းႁူၵ်းၸဝ်ႈ)ၶဝ် ၽိတ်းၽႅၵ်ႇပိူၼ်ႈသေ ဢွၼ်ၵၼ်သႄႉၼႄး ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းလီၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လႆႈႁူႉလွင်ႈၼၼ်ႉၼႆ ၸင်ႇႁွင်ႉ ရႁၢၼ်းသၿ်ႉၿၷီႇၶဝ်သေ ၸင်ႇသင်ႇသွၼ်ဝႃႈ “ရႁၢၼ်းၶဝ်... ၵႂၢမ်းၸႃႉပၢၵ်ႇၸၢင်ၼႆႉ ယႃႇပေၽူမ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းၵွၼ်ႇလႃႈ တေႃႈၵႃႈ သတ်းၵေႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈ ငိၼ်းၵူၺ်း”ၼႆသေ ၸင်ႇႁေႃးၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-
ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]တီႈတိူင်းၷၼ်ႇꩪႃႇရ မိူင်းတၵ်ႉၵသူဝ်ႇၼၼ်ႉ ၶုၼ်ၷၼ်ႇꩪႃႇရ တိုၵ်ႉႁဵတ်းၶုၼ်ယူႇ။ ၽွင်း ၼၼ်ႉ ပုၼ်ႇၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇလူႇၶၢမ်ႇလႆႈမႃး ဝူဝ်းတူဝ်ၼိုင်ႈသေ တၢင်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ၼၼ်ႇၻိဝိသႃႇရ” ၼႆသေ လဵင်ႉလူမိူၼ်ၼင်ႇ လုၵ်ႈမၼ်းယဝ်ႉ။ ဝူဝ်းတူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼေႃႇၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။ ၼေႃႇၶမ်း ၽြႃး ဝူဝ်းတူဝ်ၼၼ်ႉ မီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈတွပ်ႇတႅၼ်း ၵျေးၸူးပၼ် ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ဢၼ်လဵင်ႉလူမၼ်း မိူၼ် ၼင်ႇလုၵ်ႈလၢင်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸင်ႇႁႂ်ႈပုၼ်ႇၼႃး ၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈ သထေးလူင်ၷေႃးဝိတ်ႉတၵဝႃႈ ဝူဝ်းမၼ်းတူဝ်လဵဝ် ၼႆႉ လၢၵ်ႈပႄႉလႆႈ ဝူဝ်းလေႃႉပၢၵ်ႇလမ်း ဢၼ်မတ်ႉၸပ်းၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉၼႆသေ ၸႂ်ႉလွင်းၵၼ် ငိုၼ်းဢသပြႃႇ ၼိုင်ႈႁဵင်ယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးၸဝ်ႈဝူဝ်းၵေႃႈ ၵႂႃႇလၢတ်ႈၸိူင်ႉၼင်ႇ ဝူဝ်းမၼ်းလၢတ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ သထေး ၷေႃးဝိတ်ႉတၵၵေႃႉ ၽွမ်ႉဝႃႈ တႃႇတေလွင်းၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးၵေႃႈ ၸင်ႇဢဝ် မၢၵ်ႇႁိၼ်မၢၵ်ႇသၢႆး တၢင်ႇလေႃႉတင်းပၢၵ်ႇလမ်း၊ ၸင်ႇဢၢပ်ႇၼမ်ႉ ႁွႆႈမွၵ်ႇပၼ်ဝူဝ်း ၼၼ်ႇၻိဝိသႃႇလသေ ဢဝ်ၵႂႃႇႁၢင်ႈဝႆႉ တီႈလေႃႉၽၢႆႇၼႃႈသုတ်းသုတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပုၼ်ႇၼႃး ၸင်ႇၶိုၼ်ႈၼင်ႈ ၼိူဝ်ႁူဝ်လေႃႉသေ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းႁၢင်ႈၸႃႉဝႃႈ “ႁိုၺ်ႉ! ဝူဝ်းယွၵ်း ၵႂႃႇလႄႈ တိုတ်ႉလႄႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ဝူဝ်းသူဝ်း ၸင်ႇပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ “ၸဝ်ႈၵဝ်ၼႆႉ လၢတ်ႈၵႂၢမ်း ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းႁူၵ်ႉႁၢႆႉလူင်ၼႆႉ”ၼႆ ၸႂ်လမ်သေ ၸင်ႇဢမ်ႇတူင်ႉဢမ်ႇၼိုင်လႄႈ ၸူးဢဝ်ပုၼ်ႇၼႃး သုမ်းငိုၼ်းဢသပြႃႇႁဵင်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ယဝ်ႉ ပွၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းဝူဝ်း လႆႈမႃးႁၼ်ပုၼ်ႇၼႃး သုမ်းငိုၼ်း ႁဵင်ၼိုင်ႈ ၸႂ်ဢမ်ႇသိူဝ်းငဝ်ဝႆႉယူႇလႄႈ ၸင်ႇၵႂႃႇဝႃႈ “ပုၼ်ႇၼႃးၸဝ်ႈ... ဢၼ်သုမ်းၵႂႃႇ တီႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ တၢင်းၽိတ်းၵဝ်၊ ပဵၼ်တၢင်းၽိတ်း မႂ်းဢိူဝ်ႈ၊ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၵဝ်ယူႇတီႈႁိူၼ်းမႂ်းမႃးၼႆႉ မေႃႈဝၢၼ်ႇ ၼိုင်ႈဢၼ်ၵေႃႈ ၵဝ်တေႃႈဢမ်ႇဢဝ်လႅဝ်၊ ဢမ်ႇယဵပ်ႇလႅဝ်၊ ၶီႈၶီႈယဵဝ်ႈယဵဝ်ႈၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇလႃႈလီႈ ၶီႈဝူၺ်ႇၵႂႃႇ သေပွၵ်ႈ၊ ၵဝ်ႁဵတ်းလီ တေႃႇမႂ်းၼင်ႇၼႆသေတႃႉ မႂ်းသမ်ႉဝႃႈတီႈၵဝ် “ဝူဝ်းယွၵ်း”ၼႆႁဵတ်းသင်၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမႂ်းဝႃႈ ၼင်ႇၼႆလႄႈ မႂ်းၸင်ႇသုမ်းယဝ်ႉ၊ ၵမ်းၼႆႉ ၶိုၼ်းၵႂႃႇလွင်းၵၼ် ငိုၼ်းဢသပြႃႇသွင်ႁဵင်တႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃး ၶိုၼ်းၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈ သထေးၷေႃးဝိတ်ႉတၵ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဝူဝ်းမၼ်းလၢတ်ႈၼၼ်ႉသေ လွင်းၵၼ် ၵေႃႉသွင်ႁဵင်ဢသပြႃႇလႄႈ ပုၼ်ႇၼႃး ၸင်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ၵႂႃယူႇတီႈႁူဝ် လေႃႉ ပွတ်ႈလုပ်ႈလင်ဝူဝ်းသေ “ဝူဝ်းလီ၊ ဝူဝ်းၶႅမ်ႉ ၵႂႃႇလႄႈ၊ တိုတ်ႉလႄႈ”ၼႆ ၼေႃႇၶမ်းဝူဝ်း ၸင်ႇၽၢင်ႈတိုတ်ႉၸၼ်ဢဝ် ဝူဝ်းလေႃႉတင်းပၢၵ်ႇလမ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸဝ်ႈဝူဝ်းပုၼ်ႇၼႃးလူင် လႆႈၼမ်ႉတွၼ်းငိုၼ်းဢသပြႃႇႁဵင်ၼိုင်ႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ၵူၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ မႃးတွၼ်ႈသူးဝူဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဢဝ်ဢွၵ်ႇမွၵ်ႇၶႆႈ ၸိူင်းဝူဝ်းသူဝ်း ၼၼ်ႇၻိဝိသႃႇလသေ သႄႉၼႄးၸဝ်ႈ ရႁၢၼ်းꧡၿ်ႉၿၷီႇၶဝ်သေ ၸင်ႇတေလွတ်ႈႁေႃး ၷႃႇထႃႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-
ပႃႇꩮိ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]- 28 - မၼုၺ်ၺမေဝ ꧤႃသေယျ၊ ၼႃမၼုၺ်ၺံ ၵုၻႃၸၼံ။
မၼုၺ်ၺံ ꧤႃသမႃၼသ်သ၊ ၷရံု ꧤႃရံ ဢုၻ်ၻꩪရိ။ ꩪၼၺ်ၸ ၼံ ဢလႃေꧤသိ၊ တေၼ ၸတ်’တမၼေႃ ဢႁု။
ပိၼ်ႇတႆး
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ်... (ပေႃးလၢတ်ႈတေႃႇပိူၼ်ႈၼႆႉ) လူဝ်ႇလႆႈမေႃလၢတ်ႈ ၵႂၢမ်းလီၵႂၢမ်းဝၢၼ်ယဝ်ႉ။ ၵႂၢမ်းဢမ်ႇလီဢမ်ႇဝၢၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလူဝ်ႇလၢတ်ႈသေပွၵ်ႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဝၢၼ် ပုၼ်ႇၼႃးလႄႈ ဝူဝ်းသူဝ်း ၼၼ်ႇၻိဝိသႃႇလၼၼ်ႉ လၢၵ်ႈၸၼ်ပႄႉၶူဝ်းၼၵ်းသေ ႁဵတ်းပၼ်ႁႂ်ႈပုၼ်ႇၼႃးလႆႈၶူဝ်းၶွင် ဢုၸ်ႉၸႃႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸင်ႇလႆႈသိူဝ်းၸႂ်ယဝ်ႉ။
ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ဝူဝ်းသူဝ်း ၼၼ်ႇၻိဝိသႃႇလၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။
ၸဝ်ႈဝူဝ်း ပုၼ်ႇၼႃးၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇၻႃႇ။
ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) ၵႂၢမ်းလီၶဝ်ႈႁူၽႂ်ဢမ်ႇၸႃႉ၊ ၵႂၢမ်းၸႃႉၶဝ်ႈႁူၽႂ်ဢမ်ႇလီ။
(2) သူပ်းၸၢင်ႈယေႃး၊ ၶေႃးၵိၼ်ဢိမ်ႇ။
ပႃႇရမီႇ ။ ။ ဝီႇရိယပႃႇရမီႇ။
မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ ပဵၼ်“သုꧤႃသိတႃ ၸ ယႃဝႃၸႃ မင်ၷလႃ၊ ၵတၺ်ၺုတႃ မင်ၷလႃ”။