013 ၵၼ်ႇတိ၊ ၸၢတ်ႈ

13- ၸၢတ်ႈၵၼ်ႇꩦိ

(ၵၼ်ꩦိ = ၵေႃႉဢၼ် ပိုၼ်ၵၢင်ႇၵႃႇမၵုၼ်ႇပၵ်းၶမ်ဝႆႉ) ပေႃးၸွမ်းၽၢႆႇၽူႈယိင်း ၸၢင်ႈလူႉလႅဝ်

ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ

ၽွင်းမိူဝ်ႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ ဢိင်ပိုင်ႈလူၺ်ႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇ မေးၵဝ်ႇမၼ်း မႃးႁူၺ်းၵဝ်းၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇတေႁေႃးꩡၢတ်ႈၵၼ်ႇꩦိၼႆႉယဝ်ႉ။

တီႈၵႂၢင်ႈမၼ်း တူၺ်းဢဝ်ၼႂ်း “ဢꩦ်ꩧၵၼိပၢတ်၊ ꩡၢတ်ႈဢိၼ်တြိယ”ၼၼ်ႉတႃႉ။

ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ

မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တီႈတိူင်းမၷꩪ၊ ဝဵင်းရႃႇꩡၵႁၼၼ်ႉ ၶုၼ်မၷꩪႁဵတ်းၶုၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၶဝ်ႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်းမၷꩪၶဝ် လိူင်မႃးၼၼ်ႉၼႆ တိုင်ၶဝ် ၵႆႉၸၢင်ႈမီးၽေးၶဵၼ်ယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေလွတ်ႈၽေးၶဵၼ်ၼၼ်ႉ တိုင်ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇသဝ်း တီႈတိၼ်လွႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းတိုင်တင်း ၼမ်ၼၼ်ႉ တိုင်ပေႃႈတူဝ်ၼိုင်ႈ ၵႂႃႇမိုတ်ႈၵိုဝ်း တိုင်မႄႈတူဝ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ယူႇၸမ် ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၼၼ်ႉသေ ၽွင်းမိူဝ်ႈ တိုင်ၸိူဝ်းယူႇၸမ်ဝၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈမႃး ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လႆႈမီး ၸႂ်ႁၵ်ႉႁႅင်းပႅင်းယႂ်ႇၼိူဝ် တိုင်မႄႈဢွၼ်ႇတူဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇၸွမ်းတိုင်မႄႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ မႃးႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းယဝ်ႉ။ တိုင်မႄႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉဝႃႈ မီးၽေးၶဵၼ်ၼမ်ၼႃႇသေ ႁၢမ်ႈမၼ်းၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇလႆႈ။

ၵူၼ်းမိူင်းမၷꩪၶဝ်ႁူႉဝႃႈ တိုင်ၶဝ် လူင်းလွႆမႃးယဝ်ႉၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်ၵၢင်ႇသေ မႃးပႂ်ႉၸွမ်းတႃႈ ၸွမ်းတၢင်း မူၵ်းယုမ်းဝႆႉယူႇ။ တိုင်မႄႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈငိၼ်းဢၢႆသႅဝ်ၵူၼ်းသေ ႁူႉဝႃႈ မူးသိူဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ပႂ်ႉဝႆႉယူႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇၸႂ်ႉႁႂ်ႈ တိုင်ပေႃႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵႂႃႇဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ။ မူးသိူဝ်းၵေႃႈ ၸင်ႇဢဝ် ၵၢင်ႇမၼ်း ပိုတ်းယိုဝ်းပၼ် တိုင်ပေႃႈ ဢၼ်မႃးဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ လႆႈႁူႉဝႃႈ တိုင်ပေႃႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၺႃးပိုၼ်ၵၢင်ႇယဝ်ႉၼႆ တိုင်မႄႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၼႅတ်ႈဢႅၼ်ႇပၢႆႈၽႂ်းၽၢႆ ပေႃးတၢၼ်ႇလူမ်းယဝ်ႉ။

လွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆၼႆႉ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ပဵၼ် ၶုၼ်ၽီတူၼ်ႈမႆႉ ဢၼ်ယူႇတီႈထိူၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈႁၼ်သေ “လွင်ႈဢၼ် တိုင်ပေႃႈဢွၼ်ႇလႆႈလူႉႁၢႆတၢႆၼႆႉ တၢႆယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပေႃႈမႄႈမၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ တၢႆယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵႃႇမၷုၼ်ႇယဝ်ႉ”ၼႆသေ ၸင်ႇဢဝ်ၷႃႇထႃႇသၢမ်ႁူဝ်ၼႆႉ သႄႉသွမ်း ႁေႃးလၢတ်ႈယူႇယဝ်ႉ-

ပႃႇꩮိ

• 13- ꩪိရတ်ထု ၵၼ်ꩦိၼံ သလ်လံ၊ ပုရိသံ ၷႃꩮႁဝေꩪိၼံ။

ꩪိရတ်ထု တံ ꩡၼပၻံ၊ ယတ်ထိတ်ထီ ပရိၼႃယိၵႃ။

တေ ၸႃပိ ꩪိၵ်ၵတႃ သတ်ထႃ၊ ယေ ဢိတ်ထီၼံ ဝသံ ၷတႃ။

ပိၼ်ႇတႆး

ဢူဝ်းသူၶဝ်ဢိူၺ်း... ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉဢၼ်ပိုတ်းပိုၼ်ၵၢင်ၽၢႆ ပၵ်းသဵပ်ႇသႂ်ႇပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ လီသႄႉ သွမ်းယဝ်ႉ။ ဢိူင်ႇတီႈဢၼ် ၼၢင်းယိင်း ၵွၼ်းဢုပ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်တီႈသႄႉသွမ်းယဝ်ႉ။ သတ်ႉတဝႃႇ ဢၼ်ၸွမ်းၸႂ်ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်တီႈသႄႉသွမ်းယဝ်ႉ။

• ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ၽီပႂ်ႉတူၼ်ႈမႆႉ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။

• တိုင်ပေႃႈ ဢၼ်ယူႇၼႂ်းထိူၼ်ႇၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇသိူဝ်းၸႂ် ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇ။

• တိုင်မႄႈ ဢၼ်ယူႇၸမ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် မေးၵဝ်ႇမၼ်း။

• ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) မဝ်းမႄႈယိင်းမႄႈယႃႈ၊ ၸၢင်ႈထိုင်တႃႈလူႉသုမ်း။

(2)တူဝ်ယုင်းဢိၵ်ႇမႅင်းမဝ်ႈ၊ ဝႅၼ်ၶဝ်ႈၽႆးသုမ်းပၢၼ်။

• ပႃႇရမီႇ ။ ။ ဢုပဵၵ်ႉၶႃႇပႃႇရမီႇ။

• မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ “ပဵၼ်ပꩦိရူပၻေသ မင်ၷလႃ သေ၊ ဢတ်တသမ်မႃပၼိꩪိ မင်ၷလႃလူႉလႅဝ်”။