Jump to content

017 မႃႇလုတ၊ ၸၢတ်ႈ

လုၵ်ႉတီႈ ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၼၼ်ႉမႃး

(မႃလုတ=လူမ်း) ထွမ်ႇဢဝ်ၵႂၢမ်းၵူၼ်းႁူႉ ၸင်ႇႁူႉဢၼ်ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ

ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ

[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ꩡၢတ်ႈမႃႇလုတၼႆႉ ဢိင်ပိုင်ႈလူၺ်ႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းလူင်သွင်ၸဝ်ႈသေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးႁေႃး ၽွင်းမိူဝ်ႈ တိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇ တီႈမိူင်းသႃႇဝတ်ႉထိ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းလူင် သွင်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈဝတ်ႉၼႂ်းထိူၼ်ႇ တမ်ႈတီႈတိူင်းၵေႃးသလၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သွင်ၶႃ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ၸဝ်ႈၵႃꩮ လႄႈ ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇႁ”ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇႁၸင်ႇထၢမ် ၸဝ်ႈၵႃႇꩮဝႃႈ “ၶၢဝ်းလႂ်ၵတ်းလိူဝ်သေ ၶၢဝ်းလႂ်”ၼႆယူႇ။ ၸဝ်ႈၵႃႇꩮၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ “လိူၼ်လွင်ႈၵတ်းလိူဝ်” ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇႁ ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ၶေႃႈတွပ်ႇဢၼ်ၼၼ်ႉ။ မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ၸဝ်ႈၵႃႇꩮ ၸင်ႇထၢမ်ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇႁဝႃႈ “ၶၢဝ်းလႂ်ၵတ်းလိူဝ်ၶၢဝ်းလႂ်”ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇႁၸင်ႇ တွပ်ႇဝႃႈ “လိူၼ်မႂ်ႇၵတ်းလိူဝ်”ၼႆယဝ်ႉ။ ၶေႃႈတွပ်ႇဢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၵႃလ ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်။

ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၼင်ႇႁိုဝ် ၶေႃႈၶမ်ၸႂ်ၶႃ တေယဵၼ်ႁၢႆၼၼ်ႉ ၶႃသွင်ၸဝ်ႈ ၸင်ႇၵႂႃႇၸူးတမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ထၢမ်ဝႃႈ “မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတီႈၶႃႈ... ၶၢဝ်းလႂ်ၵတ်းလိူဝ်သေ ၶၢဝ်းလႂ်တီႈၶႃႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ “ၶေႃႈထၢမ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆၼႆႉ ၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇၵေႃႈ ၵဝ်ၽြႃးလႆႈတွပ်ႇပၼ် ၶိူဝ်သွင်ၵေႃႉ မႃးယဝ်ႉယဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ꧤဝၶၼ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉလႄႈ သွင်ၶိူဝ် ၸင်ႇဢမ်ႇတွင်းၵႂႃႈ”ၼႆသေ ၶိုၼ်းႁေႃးလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈꩡၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ-

မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ တီႈတိၼ်လွႆလုၵ်ႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉ မီးထမ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။ တီႈၼႂ်းထမ်ႈၼၼ်ႉ မီးသၢင်ႇသီႈ တူဝ်ၼိုင်ႈလႄႈ သိူဝ်တူဝ်ၼိုင်ႈ ႁဵတ်းၵေႃႉၵၼ်သေ ယူႇသဝ်း ထုၵ်ႇမေႃၵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ရသေႉၵေႃႈ ယူႇသဝ်း တီႈႁိမ်းတိၼ်လွႆၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈ သၢင်ႇသီႈ လႄႈ သိူဝ် ၸင်ႇထဵင်ၵၼ် လွင်ႈၵတ်းၼၼ်ႉယူႇ။ သိူဝ်သမ်ႉဝႃႈ “လိူၼ်လွင်ႈၵတ်းလိူဝ်”ၼႆသေ သၢင်ႇသီႈသမ်ႉဝႃႈ “လိူၼ်မႂ်ႇၵတ်းလိူဝ်”ၼႆယူႇ။ ႁဵတ်းၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၸႂ်ယုမ်ႇၽိတ်းၶဝ်တေ ယဵၼ်ႁၢႆၼၼ်ႉ ၸင်ႇၽႅဝ်ၵႂႃႇ တမ်ႈတီႈ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃးရသေႉသေ ၵႂႃႇတွင်ႈထၢမ်ယဝ်ႉ။ ၼေႃႇၶမ်းရသေႉၵေႃႈ ၸင်ႇဢဝ်ၷႃႇထႃႇ တီႈတႂ်ႈၼႆႉသေ တွပ်ႇပၼ် ၶေႃႈထၢမ်သတ်းသွင်တူဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ-

  • 17- ၵႃꩮေ ဝႃ ယၻိ ဝႃ ꩡုၼ်ႁေ၊ ယၻႃ ဝႃယတိ မႃလုတေႃ။
  • ဝႃတꩡႃၼိ ႁိ သီတႃၼိ၊ ဢုꧤွတ်ထ မပရႃꩡိတႃ။

သူၶဝ်ဢိူၺ်း... လွင်ႈၵတ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵွပ်ႈလူမ်းယဝ်ႉ။ လိူၼ်လွင်ႈလႄႈသင် လိူၼ်မႂ်ႇလႄႈသင် ပေႃးလူမ်းထွင်းၼႆ ၵတ်းမႃးယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၼ်ႁႃသွင်ဢၼ်ၼႆႉ သွင်ၶိူဝ်ဢမ်ႇသုမ်းသေၵေႃႉ။

  • ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ရသေႉ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။
  • သိူဝ် မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈၵႃႇꩮ။
  • သၢင်ႇသီႈ မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇႁ။
  • ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) ၼႂ်းလေႃးၵလူင်ၼႆႉ၊ ၵႆႉမီးတၢင်းႁၼ်ပိူင်ႈ။

(2) ထွမ်ႇဢဝ်ၵႂၢမ်းၵူၼ်းႁူႉ၊ ၸင်ႇႁူႉဢၼ်ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ။

  • ပႃႇရမီႇ ။ ။ ပၺ်ႇၺႃႇပႃႇရမီႇ။
  • မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ ပဵၼ်“သေႃဝၸသ်သတႃ မင်ၷလႃ၊ ပၼ်ꩦိတႃၼၺ်ၸ မင်ၷလႃ”။