018 မတၵၽတ်ႉတ၊ ၸၢတ်ႈ

18-ၸၢတ်ႈမတၵꧤတ်တ

(မတၵꧤတ်တ=ၶဝ်ႈသွမ်း ဢၼ်ယိူင်းၸူးၵူၼ်းတၢႆသေလူႇ) ဢဝ်တၢႆတူဝ်ပိူၼ်ႈသေ ယႃႇပေႁဵတ်းတၢင်းလူႇ

ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ

ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းသႃႇဝတ်ႉထိၶဝ် ဢဝ်တၢႆ ပႄႉတင်းၼမ်သေ ယိူင်းဢၢၼ်း လူႇတၢၼ်းသွမ်းၶွႆႈၸဵတ်း၊ သွမ်းၶွႆႈလိူၼ်၊ သွမ်းၶွႆႈပီပၼ် ပီႈၼွင်ႉၶဝ် ၸိူဝ်းဢၼ် လူႉႁၢႆတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် လႆႈႁၼ် ပိူၼ်ႈလဵင်ႉသွမ်းၼင်ႇၼၼ် ၶဝ်ၸင်ႇဝႃႈ “ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ဢွၼ်ၵၼ် ႁႅမ်တၢႆ တူဝ်သတ်းတင်းၼမ်သေ ယိူင်းဢၢၼ်းလူႇတၢၼ်းသွမ်းၶွႆႈၸဵတ်း၊ သွမ်းၶွႆႈလိူၼ်၊ သွမ်းၶွႆႈပီပၼ် ပီႈၼွင်ႉၶဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်လူႉႁၢႆတၢႆၵႂႃႇၼင်ႇၼၼ် ၸွင်ႇတေမီးၽွၼ်းလီႁိုဝ်”ၼႆသေ ၸင်ႇၵႂႃႇထၢမ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ “ဢဝ်တၢႆတူဝ်ၸႂ်ပိူၼ်ႈသေ လဵင်ႉလူႇသွမ်းပၼ် ၸိူဝ်းဢၼ် လူႉႁၢႆတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီသင်။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၵေႃႈ ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ် ယူႇသဝ်း ၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်သေ ႁေႃးတြႃးၼႄ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၵူၼ်း ၼႂ်းၵုၼ်ၸမ်ႇပူႇၻီႇပႃႇတင်းသဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၸုၼ်ႉပႅတ်ႈမႃးယူႇယဝ်ႉ”ၼႆသေ ၸင်ႇႁေႃးၼႄ ꩡၢတ်ႈဝၼ်းလင်ၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-

ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ

မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၶုၼ်ၿြႁ်မၻတ်ႈ တိုၵ်ႉပဵၼ်ၶုၼ်ယူႇ တမ်ႈတီႈ မိူင်းၿႃႇရႃႇၼသီႇ၊ သြႃႇပုၼ်ႇၼႃးၻိသႃႇပႃႇမွၵ်ႉ ဢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ၽၢႆႇၿေႇၻၢင်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇသိုဝ်ႉပႄႉတူဝ်ၼိုင်ႈ သင်ႇတပႄးမၼ်းဝႆႉဝႃႈ “ဢဝ်ပႄႉတူဝ်ၼႆႉ ဢၢပ်ႇၼမ်ႉပၼ်မၼ်းသေ ဢဝ်တူင်ႇမွၵ်ႇသုပ်းပၼ်ၶေႃးမၼ်း ဢဝ်ၼမ်ႉႁွမ်ၼၢမ်ႇသႃႇ တႃးဝၢႆႈပၼ် တီႈၼႃႈမၼ်း ႁႃႈႁွႆးသေ ႁၢင်ႈၶိူင်ႈပၼ်မၼ်းတႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ။

တပႄးမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ သြႃႇၶဝ် သင်ႇလၢတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉသေ ဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉ တမ်ႈတီႈၽင်ႇၼမ်ႉယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ပႄႉတူဝ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇမီးၺၢၼ်ႇၶုၵ်းၶူၼ်ႉဝူၼ်ႉႁၼ် ꧤဝဝၼ်းလင် မၼ်းသေ ၸင်ႇၶူဝ်ႁႅင်းႁႅင်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မၼ်းႁူႉထိုင်ဝႃႈ လွင်ႈဢၼ်မၼ်းလႆႈၶၢမ်ႇ ပိူၼ်ႈတႅပ်းႁူဝ် မႃးႁႃႈပၢၵ်ႇပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၼႆႉတဵမ် ႁႃႈပၢၵ်ႇသေ ပဵၼ်ပွၵ်ႈလိုၼ်းသုတ်းယဝ်ႉလႄႈ ႁူႉထိုင်လွင်ႈမၼ်း တေပူၼ်ႉလွတ်ႈယဝ်ႉၼႆလႄႈ ၸင်ႇၶူဝ်ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁၼ်ထိုင် သင်ဝႃႈပုၼ်ႇၼႃး ဢဝ်တၢႆမၼ်းၸိုင် ပုၼ်ႇၼႃးၵေႃႈ တေႃႈတေလႆႈၶၢမ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇမၼ်းၼႆလႄႈ ၸင်ႇဢီးလူႇပုၼ်ႇၼႃးသေ ႁႆႈႁႅင်းႁႅင်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ တပႄးမၼ်း လႆႈႁၼ် ပႄႉလူင်တူဝ်ၼၼ်ႉ ႁႆႈၵေႃႈႁႆႈ ၶူဝ်ၵေႃႈၶူဝ်ၼႆၸိုင် ၶဝ်ၸင်ႇဢဝ် ပႄႉတူဝ်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၸူး ပုၼ်ႇၼႃးသေ လၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်းမၼ်းယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼၼ်ႉ ပုၼ်ႇၼႃးၸင်ႇထၢမ် “ၵွပ်ႈသင်လႄႈၶူဝ် ၵွပ်ႈသင်လႄႈႁႆႈ”ၼႆယူႇ။ ပႄႉတူဝ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈ “ၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵဝ်ၵေႃႈတေႃႈပဵၼ် ပုၼ်ႇၼႃး ဢၼ်လွတ်ႈႁေႃးၿေႇၻၢင်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇမႂ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၵဝ်ၵေႃႈ လႆႈထိူဝ်ၶေႃး ၸဵၼ်ဢွၼ်ႇတူဝ်ၼိုင်ႈသေ ယိူင်းဢၢၼ်းလူႇတၢၼ်းပၼ် ၵေႃႉဢၼ်လူႉႁၢႆတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽွၼ်းၸႃႉဢၵုသူဝ်ႇၼၼ်ႉသေ ၵဝ် လႆႈၶၢမ်ႇထိူဝ်ၶေႃးမႃး သီႇပၢၵ်ႇၵဝ်ႈသိပ်းပၢႆၵဝ်ႈꩡၢတ်ႈယဝ်ႉသေ ၵမ်းၼႆႉပဵၼ် ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း သမ်ႉႁူႉဝႃႈ တေလႆႈပူၼ်ႉ လွတ်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇၶူဝ်ယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ မႂ်းပုၼ်ႇၼႃး သမ်ႉဢဝ်ၵဝ်တၢႆၸိုင် သမ်ႉႁူႉဝႃႈ တေလႆႈၶၢမ်ႇ ထိူဝ်ၶေႃး ၽဝႁႃႈပၢၵ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇၵဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇႁႆႈယဝ်ႉ”ၼႆယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼၼ်ႉ ပုၼ်ႇၼႃးၸင်ႇဝႃႈ “ၵဝ်ဢမ်ႇဢဝ်တၢႆမႂ်းယဝ်ႉ။ ယႃႇပေၵူဝ်လႃႈ”ၼႆသေ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းပၼ်ႁႅင်းမၼ်းယဝ်ႉ။ ပႄႉၸင်ႇၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ “မႂ်းဢဝ်တၢႆၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇဢဝ်တၢႆၵေႃႈယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၼႆႉ ႁူႉၵႃႈ ၵဝ်တေဢမ်ႇလွတ်ႈတၢင်းတၢႆလႆႈ”ၼႆယဝ်ႉ။

ပုၼ်ႇၼႃးလူင်လၢတ်ႈဝႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇလႆႈတၢႆၼၼ်ႉ တေပႂ်ႉပႃးပၼ်ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈယူႇ ၼႆသေတႃႉ ပႄႉလူင်ၼၼ်ႉၸင်ႇဝႃႈ “ဢၵုသူဝ်ႇၵဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းႁႅင်းယႂ်ႇလိူဝ်သေ ဢၼ်မႂ်းပႂ်ႉပႃးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇငၢႆႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ၸင်ႇပွႆႇပႄႉၼၼ်ႉလွတ်ႈသေ ၼင်ႇႁိုဝ်ပႄႉတေ ဢမ်ႇလႆႈထူပ်းၽေးတၢႆၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈတပႄးမၼ်း ပႂ်ႉထိင်းၸွမ်းသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းပႄႉၼၼ်ႉယူႇ။

ပေႃးဝႃႈ ပွႆႇလွတ်ႈယဝ်ႉၼႆ ပႄႉလူင်တူဝ်ၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉလိူၼ်းၶေႃးသေ ဢၢင်ႈဢဝ်ၵိၼ်ၽိူဝ်မႆႉ ၽိူဝ်တွၵ်ႇ ဢၼ်မီးတီႈႁိမ်း ၽႃမၢၵ်ႇႁိၼ်လူင်ၼၼ်ႉယူႇလႄႈ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၽႃႉၽႃႇသႂ်ႇမၢၵ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉသေ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇႁိၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ မၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃး မႃးပၢတ်ႇသႂ်ႇၶေႃးပႄႉၼၼ်ႉ ၶၢတ်ႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၽႅဝ်မႃး တီႈၼၼ်ႈၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ပဵၼ်ၽီပႂ်ႉတူၼ်ႈမႆႉ ၸင်ႇမႃး ယူႇသဝ်းၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ် ၼႄတူဝ်သေ လွတ်ႈႁေႃး ၷႃႇထႃႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယူႇယဝ်ႉ-

ပႃႇꩮိ

• 18 - ဢေဝံ ၸေ သတ်တႃ ꩡႃၼေယျံႃ၊ ၻုၵ်ၶႃ’ယံ ꩡႃတိသမ်ꧤဝေႃ။

ၼ ပႃၼေႃ ပႃၼိၼံ ႁၺ်ၺေ၊ ပႃၼꧠႃတိ ႁိ သေႃၸတိ။

ပိၼ်ႇတႆး

သူၶဝ်ဢိူၺ်း... လွင်ႈဢၼ် လႆႈတႄႇတင်ႈသၼ်ႇꩪေႇယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ လွင်ႈဢၼ် ယႂ်ႇမႃႈၵႃႈသုင်မႃးတိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် (ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပဵၼ်တီႈၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇ ၽေးထဝ်ႈ၊ ၽေးၸဵပ်း၊ ၽေးတၢႆလႄႈ) ပဵၼ်တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ်တႄႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ သတ်ႉတဝႃႇၶဝ် ႁူႉႁၼ်ၼင်ႇၼႆၸိုင် သတ်ႉတ ဝႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဢဝ်တၢႆသတ်ႉတဝႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၸႂ်ႈတႄႉယဝ်ႉ။ ၵေႃႉဢၼ်ဢဝ်တၢႆ သၢႆၸႂ် ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ (တေလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းၶၢၼ်ၸႂ်ငရၢႆးသေ) တေလႆႈမႆႈၸႂ်ယူႇယဝ်ႉ။

• ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။ ၽီတူၼ်ႈမႆႉ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။

• ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) ဢဝ်တၢႆပိူၼ်ႈၼိုင်ႈၸၢတ်ႈ၊ လႆႈသၢတ်ႈၶိုၼ်းႁႃႈပၢၵ်ႇ။

(2) ၵေႃႉႁဵတ်းပဵၼ်ဢၼ်မႂ်ႇ၊ ၵေႃႉပဵၼ်ပဵၼ်ဢၼ်ၵဝ်ႇ။ (3) ဢဝ်တၢႆတူဝ်ပိူၼ်ႈသေ၊ ယႃႇပေႁဵတ်းတၢင်းလူႇ။

• ပႃႇရမီႇ ။ ။ မဵတ်ႉတႃႇပႃႇရမီႇ။

• မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ ပဵၼ်“ၻႃၼ မင်ၷလႃ၊ ꩪမ်မႃၸရိယႃ မင်ၷလႃ၊ ဝိရတီပႃပႃ မင်ၷလႃ”။