ပၼ်ꩦိတ၊ ၸဝ်ႈ
ၸဝ်ႈၶူးမေႃတႆး ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်မိူင်းၼွင် ၸဝ်ႈပၼ်ႇꩦိတ (ဢၷ်ၷမႁႃပၼ်ꩦိတ) ၻုတိယမႁႃၼႃယၵ၊ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး
ပီၵိူတ်ႇ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ပီမိူင်း - 1274 ၼီႈ၊ လိူၼ်ပႅတ်ႇမႂ်ႇ (7) ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းၽတ်း။
ၸႃႇတိ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ဝၢၼ်ႈၶူဝ်ယၢဝ်း၊ ၼႂ်းလိၼ်မိူင်းလိူၼ်း (မိူဝ်ႈလဵဝ် တၢင်ႉယၢၼ်း) ဝၢႆးၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈယဝ်ႉ ပေႃႈမႄႈ ဢွၼ်ၶၢႆႉယူႇဝၢၼ်ႈဝ၊ တူင်ႇဝဵင်းၵေးသီးဝၢၼ်ႈၸၢမ်။
ပေႃႈမႄႈ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
လုင်းမွၵ်ႇၶမ်းၸၢႆး၊ ပႃႈသႅင်သႃႇ။
မိူဝ်ႈယူႇၵျွင်းၶၢမ်ႇသၢင်ႇ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
1286 ၼီႈ၊ ၶိုၼ်ႈယူႇၵျွင်းဝၢၼ်ႈဝ၊ တူင်ႇဝဵင်းၵေးသီးဝၢၼ်ႈၸၢမ်သေ ၶၢမ်ႇပဵၼ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇ၊ တမ်ႈတီႈၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ၼၼ်ႇတ။
မိူဝ်ႈၶၢမ်ႇၸၢင်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ၼႂ်းသိမ်ႇသမ်ႇမုတ်ႈ၊ ၵျႂင်းဝႃႇသူဝ်ႇ၊ ဝဵင်းမိူင်းၼွင်။
သြႃႇဢုပ်ႉပတ်ႉသၢႆႇ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ၸဝ်ႈသြႃႇပၺ်ႇၺႃႇ၊ ၵျွင်းမၢၵ်ႇလၢင်း၊ တူင်ႇဝဵင်းမိူင်းၼွင်၊ (မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵေးသီး)။
တီႈယၢမ်ႈယူႇသဝ်းႁဵတ်းလိၵ်ႈ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
- တမ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇၼၼ်ႇတ၊ ၵျွင်းဝၢၼ်ႈဝ၊ တူင်ႇဝဵင်းၵေးသီးဝၢၼ်ႈၸၢမ်။ (ပမ-1288)။
- တမ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇတိၼ်ၼၵမ်ႇမၸေႇယ၊ ၵျွင်းဝႃႇသူဝ်ႇ၊ ဝဵင်းမိူင်းၼွင်။
- တမ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇၸႃႇၵရ၊ ၵျွင်းယၼ်ႇၵုင်ႇ၊ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး။
- တမ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇၼၼ်ႇတဝမ်ႇသ၊ ၵျွင်းယွတ်ႈ၊ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး။
- တမ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇၸယၼ်ႇတႃႇၽိသီႇရိ၊ ၵျွင်းမၸူဝ်းယိင်ႇ၊ ၵသေး၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ပွတ်းတူၵ်း။
- တမ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ပၺ်ႇၺႃႇၽေႃးၵ၊ ၵျွင်းယုမ်းပွင်ႇ၊ ဝဵင်းမိူင်းသူႈ။
- တမ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းယၢၼ်ႇၵုင်ႇ၊ ဝဵင်းႁၢင်ႁူၺ်ႈ (ယွင်ႁူၺ်ႈ)။ (မိူဝ်ႈပမ-1305 ၼီႈ)။
- တမ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇဝိမလႃႇၽိဝမ်ႇသ၊ ၵျွင်းၵၢၼ်ႇၵျီး၊ ဝဵင်းႁၢင်ႁူၺ်ႈ။
- တမ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇၼေႇမိၼ်တႃꧤိဝံသ၊ ၵျွင်းသႃးလေးၸၢၼ်း၊ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
- (ၵ) ၼင်ႈၵျွင်း။ မိူဝ်ႈပမ - 1299 ၼီႈ၊ ၸဝ်ႈၽၶုၼ်သႃႇ ဢိၵ်ႇတၵႃႇ ၸွမ်းပၢင်းလႄႈ လုၵ်ႉမိူင်းၵုတ်ႈ ၶိုၼ်းမႃးၼင်ႇၵျွင်းဝႃႇသူဝ်ႇ မိူင်းၼွင်။
- (ၶ) ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းသင်ႇၶႃႇ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈသၼ်လွႆမိူင်းတႆး။ (ၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးယုၵ်ႉတၢင်ႇ၊ မိူဝ်ႈ 1315 ၼီႈ)။
- (င) ႁႃသူၼ်းတုမ် တႃႇပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈပဵၼ်ၽၢႆႇတႆး။ ပမ1317 ၼီႈ၊ ႁႃသူၼ်းတုမ်သင်ႇၶႃႇလႄႈ တၵႃႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းမိူင်းပွၼ်၊ လွႆလႅမ်၊ ပၢင်လူင်၊ လၢႆးၶႃႈ၊ မိူင်းၵိုင်၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းသူႈၸိူဝ်းၼႆႉ တႃႇႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈ။
- (ၸ) ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽႃႇဝၼႃႇ။ ပမ 1218 ၼီႈ၊ ၵႂႃႇၶဝ်ႈၵၢၼ်ၽႃႇဝၼႃႇ တီႈသထုင်ႇမူႇလမိၼ်းၵုၼ်း လၢင်းၶိူဝ်း။ မႃးဢုပ်ႇၵုမ် သြႃႇၸဝ်ႈလူင် ၵျွင်းယုမ်းပွင်ႇ မိူင်းသူႈသေ ၽွတ်ႇမူႇၸုမ်းလူင်ႈၼႃႈ ပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈ။ ယုၵ်ႉသြႃႇၸဝ်ႈလူင်မိူ်ငးသူႈ ႁဵတ်းၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈယဝ်ႉ။ ထိုင်မိူဝ်ႈ 1325 ၼီႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ပရႁိတၼမ်ယဝ်ႉၼႆသေ ဢွၵ်ႇမိူဝ်းႁဵတ်းၽႃႇဝၼႃႇဢတ်ႉတႁိတ တီႈတိူၵ်ႈၵမ်ႇမထၢၼ်း လၢင်းၶိူဝ်း ထႅင်ႈပွၵ်ႈသွင်။
- (သ) ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းသတ်ႉထသိင်ႇၵီႇၵႃႇရၵ။ ပမ 1318၊ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ပၢင်းတငၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းႁူၵ်း။
- (ၺ) ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး။ သင်ႇၶႃႇတႆးၵူႈမိူင်း ယုၵ်ႉတၢင်ႇ၊ မိူဝ်ႈၽွတ်ႇမူႇၸုမ်းပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈ ပမ1319 ၼီႈ၊ တီးႁူင်းငဝ်းဢွင်ႇသီႇရီႇ၊ ဝဵင်းလွႆလႅမ်။
- (တ) ပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈပဵၼ်ၽၢႆႇတႆး။ ပႃႇရႃႇၸိၵၢၼ်ႇ၊ ပထၢၼ်းတွႆးၼိုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။
- (ထ) ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်၊ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းသင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး။ မိူဝ်ႈပမ-1321 ၼီႈ။
- (ၼ) ဢွၼ်ႁူဝ်သူၼ်းသေႃႇ ႁႂ်ႈႁဵတ်းပွႆးၶူၼ်ႉၶႆႈတႅမ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈၽၢႆႇတႆး။ (ပမ-1321)။
- (ပ) ဢွၼ်ပိုတ်ႇ တိူၵ်ႈၵမ်ႇမထၢၼ်းမိၼ်းၵုၼ်း။ တီႈမိူင်းၼွင်၊ ၼွင်သွမ်း၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းၵိုင်၊ ပၢင်လူင်၊ လွႆလႅမ်၊ ၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ ၵုၼ်ႁိင်း၊ ၼွင်မွၼ်ၼႂ်းပူင်းၸိူ်ဝးၼႆႉယဝ်ႉ။ တီႈတိူၵ်ႈၵမ်ႇမထၢၼ်းမိၼ်းၵုၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼွၵ်ႈဝႃႇ၊ ၼႂ်းဝႃႇ ၼင်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇၼၼ်ႉ ပၼ်ႇႁေႃးတြႃးပၼ်ၵူႈပီယဝ်ႉ။ (ပမ1327-1348)။
- (ၽ) ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၸုမ်းၵမ်ႇမထၢၼ်းမိၼ်းၵုၼ်း။ မုၵ်ႉၸုမ်း ပတိပတ်ႉတိသႃႇသၼႃႇၼုၵ်ႉၵႁ သထုင်ႇမူႇလမိၼ်းၵုၼ်း ယုၵ်ႉယွင်ႈ 1337 ၼီႈ။
- (မ) သင်ႇၶမႁႃႇၼႃႇၵယ။ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး ယုၵ်ႉတၢင်ႇမိူဝ်ႈပမ-1344 ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်သီႇပီၶွပ်ႈၶူပ်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်းသီႇ။
- (ယ) တၢင်တူဝ်သင်ႇၶႃႇမိူင်းတႆးသေ ၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ၶုၼ် တီႈတႃႈၵုင်ႈ။ တႃႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵိူင်း မုၼ်ၸဝ်ႈၵူႈၵိူင်းၵိူင်း၊ မိူဝ်ႈ 1342 ၼီႈၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပၢင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ (66)တူၼ်သေ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃးသြႃႇၸဝ်ႈလူင်။
- (ရ)ၼၢႆႇငၢၼ်ႇတေႃႇ ပႁူဝ်ႇသင်ႇၶဝူၼ်ႇသွင်ႇ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ယုၵ်ႉတၢင်ႇမိူဝ်ႈ 1343 ၼီႈ။
- (ဝ) ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းသင်ႇၶမႁႃႇၼႃႇယၵၸိုင်ႈမိူင်း။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ယုၵ်ႉတၢင်ႇမိူဝ်ႈ ပမ-1346 ၼီႈ။
လိၵ်ႈလၢႆး ဢၼ်တႅမ်ႈဢွၵ်ႇ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
- (ၵ) သၢႆလႅင်းၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ။
- (ၶ) ၵမ်ႇၽီရတ်ႉထပၵႃႇသၼီႇ၊ (လိၵ်ႈလွႆႈ)။
- (င) သတိပတ်ႉထႃႇၼသင်ႇၶေႇပ။
- (ၸ) ပရိတ်ႈလူင်ပႃႇလိၸဝ်ႈၽေတႆး။
- (သ) မႁႃႇသတိပတ်ႉထၢၼ်ႇ။
- (ၺ) ဢၼတ်ႉတလၵ်ႉၶၼႃႇသုတ်ႈ။
- (တ) ထမ်ႇမေႃးသထ၊ (လိၵ်ႈလွႆႈ)။
- (ထ) ပႃႇတိမွၵ်ႈထၢမ်တွပ်ႇ။
- (ၼ) လေႃးၵၼီႇတိ၊ (ဝွၵ်းႁႃႈၶေႃႈ)။
- (ပ) လေႃးၵီႇသိပ်ႉပမ်ႇ ၵမ်ႇပေႃးၸၵျၢမ်း။
- (ၽ) သႃႇသၼႃႇသၢမ်ပိူင်။
- (မ) ၵျၢမ်းပုတ်ႉထဝၼ်ႇတၼႃႇ။
- (ယ) ၸႃႇတိၽဝသင်ႇဝေႇၵ၊ (လင်ႇၵႃႇလူင်)။
- (ရ) ဢွင်ႇပႅတ်ႇပိူင်၊ (လင်ႇၵႃႇလူင်)။
- (လ) ၸဝ်ႈသီႇဝလိ၊ (လင်ႇၵႃႇလူင်)။
- (ဝ) ၸဝ်ႈဢုပၵုတ်ႈ၊ (လင်ႇၵႃႇလူင်)။
- (ႁ) လွင်ႈမိူဝ်ႈတူၵ်းၶွၵ်ႈ၊ (လင်ႇၵႃႇလူင်)။
- (ဢ) လိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇ သႃႇပၼသြႃႇၸဝ်ႈလူင်မိူင်းသူႈၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
လွင်ႈႁပ်ႉလႆႈၸုမ်ႈၵုၼ်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
- (ၵ) ၸဝ်ႈၵႂၢၼ်းပၢႆးလူင်၊ မိူင်းၼွင်။ (ၸဝ်ႈၽၶုၼ်သႃႇမိူင်းၼွင်၊ ၼွင်ႇဢၢပ်ႈမိူဝ်ႈ ပမ-1299 ၼီႈ)။
- (ၶ) ၸဝ်ႈငမ်းပၢႆးလူင်သီႇၵိူင်း၊ မိူင်းၼွင်။ (ၸဝ်ႈၽၶုၼ်သႃႇမိူင်းၼွင်၊ ၼွပ်ႇဢၢပ်ႈမိူဝ်ႈ ပမ1307 ၼီႈ။
- (င) သင်ႇၶႃႇမႁႃႇၼႃႇယၵ ပၢင်ပရိယတ်ႉတိဝိၼယႃတိၼုၵ်ႉၵႁ၊ မိူင်းၼၢင်း။ (ၵေႃႇမတီႇပၢင်ပွႆးယုၵ်ႉတၢင်ႇ)။
- (ၸ) သင်ႇၶမႁႃႇၼႃႇယၵ၊ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး။ (ၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆးယုၵ်ႉတၢင်ႇမိူဝ်ႈ ပမ-1344 ၼီႈ။
- (သ) ဢၵ်ႉၵမႁႃႇပၼ်ႇတိတ။ (လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼွပ်ႇဢၢပ်ႈၵၢပ်ႈမိူဝ်ႈ ပမ1346။ မီးသုၼ်ႇ ၶီႇႁိူဝ်းၼ်ႉ၊ လူတ်ႉလဵၼ်းလၢႆတေႃႇၸူဝ်ႈ)။
- (ၺ) ၸဝ်ႈၶူးမေႃတႆး။ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး ၼွပ်ႇဢၢပ်ႈပၼ်မိူဝ်ႈ ပမ1370 တဵမ်၊ လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း၊ ပွႆးပီၵွၼ်းၶမ်း ပရိယတ်ႉတိသတ်ႉထမ်ႇမပႃႇလၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်းပၢင်လူင်။
ပီလွၼ်ႇ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ပမ-1351ၼီႈ၊ လိူၼ်ၵမ်မူၼ်း။ ၽုင်းလွင်း သၢင်းၵျူဝ်ႇၶၢပ်ႈၸဝ်ႈ မိူဝ်ႈပမ-1352၊ တီႈဝဵင်းပၢင်လူင်။ ၵွင်းမူးမၢႆၵိုမ်းတႃႇသြႃႇၸဝ်ႈလူင်မိူင်းၼွင်ၼႆႉ သြႃႇၸဝ်ႈဝိပတ်ႉသၼ ဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်းဝႆႉ ႁိမ်းၶႅပ်ႇၵျွင်းၵမ်ႇမထၢၼ်း မိၼ်းၵုၼ်း ဝဵင်းပၢင်လူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၵုင်ႇမုၼ် ဢၼ်လီၼပ်ႉယမ်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
- (ၵ) တၢင်းလၢတ်ႈတၢင်ႈႁေႃး ၵျ၊ (ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ)။
- (ၶ) သဵင်လီ။ လွတ်ႈလင်ႇၵႃႇလူင်ၶႅမ်ႉ။
- (င) ဢမ်ႇယူႇပဝ်ႇၽၢင်းလၢႆ ႁႂ်ႈမူတ်းၶၢဝ်းယၢမ်း။
- (ၸ) ဝူၼ်ႉၵႂၢင်ႈလူၺ်ႈ ၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇလိၵ်ႈလၢႆး ႁႂ်ႈၵုမ်ႇတႃႇတင်းၶိူဝ်း။ ဢမ်ႇဝူၼ်ႉတႃႇထုင်ႉၼႆႉထုင်ႉၼၼ်ႉၵူၺ်း။
- (သ) ႁၢင်ႈၽၢင် ဢုပထိသမ်ႉပတ်ႉတိတဵမ်ထူၼ်ႈ။
- (ၺ) မေႃသင်ႇသွၼ်ပွၼ်ႈဢွႆႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉတပေး။
ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ယၢမ်ႈလၢတ်ႈ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ႁဝ်းပဵင်းၶႃ၊ ႁႃးပဵင်းၶဝ်-ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵင်းႁူဝ်မႄႈတိၼ်-ဝႃႇ။ ႁႃးသွင်ၵေႃႉၵူၺ်းၵေႃႈ တေပဵၼ်ႁူဝ်ၶဝ်ႇၵူၺ်း၊ ၵဝ်ၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈ တေပဵင်းႁူဝ်မႄႈတိၼ်ၵူၺ်း၊ တေဢမ်ႇပဵၼ်းၶႃလႆႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေပဵင်းၶႃၼၼ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵွၼ်ႇဢိူဝ်ႈ။
ၶေႃႈပၼ်ႁႅင်း ပရိယတ်ႉတိ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ပေႃးၶႂ်ႈမေႃၼပ်ႉဢၢၼ်ႇ တူဝ်တြႃး (သဵၼ်ႈတြႃး၊ ၸိုဝ်ႈတြႃး) တၢင်းၼမ်တၢင်းဢေႇမၼ်းၸိုင် တေလႆႈၵႂႃႇၸူးတမ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈၽူႈဢၼ်ပူင်သွၼ်ပၼ် လိၵ်ႈထမ်းပိတၵၢတ်ႈၼၼ်ႉသေ ႁူႉႁၼ်တွင်းမၢႆဢဝ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ "သုတမယၺၢၼ်ႇ" ၼႆသေ မီးၽွၼ်းလီ ယႂ်ႇမႃႈၵႃႈသုင် ပုၼ်ႈတႃႇ သႃႇသၼႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈတႄႉတႄႉ။
ၶေႃႈသွၼ်ၵမ်ႇမထၢၼ်းၸဝ်ႈ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ပတ်ႉၸုပ်ႉပၢၼ်ႇယၢမ်းၽွင်း
တႅင်ႇၸႂ်တွင်းမႅၼ်ႈမိူဝ်ႈ
လီၸဢမ်ႇတၼ်းပေႃႇ
သတိလေႃႇဢဝ်ဝႆး
ဢုပဵၵ်ႉၶႃႇတြႃး
ပေႃႇပဵၼ်မႃးသိုဝ်ႈၼႃႈ
ၼႆႉပဵၼ်ၸိူဝ်ႉၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ
ဢေႇဝၵၢၼ်ႇၵမ်းလဵဝ်
ၶေႃႈႁၼ်ထိုင် ၼိူဝ်သႃႇသၼႃႇၸိုၼ်ႈသႂ်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
ဝူဝ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးၽုင်မၼ်းယႂ်ႇမႃးၸိုင် ၸၢင်းမီးမႃး ဝူဝ်းလဵၼ်း ဝူဝ်းလၢႆးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၼၼ် တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းၸုမ်းသင်ႇၶႃႇၵေႃႈ ပေႃးၼမ်မႃးၼႆႉ ၸၢင်ႈမီးမႃး ၸဝ်ႈလဵဝ်းၸဝ်ႈလၢႆးလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် သႃႇသၼႃႇ တေၸိုၼ်ႈသႂ်မၼ်ႈၵိုမ်းၼၼ်ႉ ၵူႈသိုပ်ႇၵူႈပၢၼ် လႆႈဢဝ် ထမ်ႇမၸၢၵ်ႈ ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ သႃႇသၼႃႇသႅၼ်ႈသႂ်မႃးယူႇယဝ်ႉ။
ၶႅပ်းၵႅဝ်ႈၸဝ်ႈၶူးမေႃတႆး ပုၼ်ႈတႃႇၸဝ်ႈသြႃႇမိူင်းၼွင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵေႃႇမတီႇၶိုင်ပၢင်ပွႆးပီၵွၼ်းၶမ်းမဢဝ်ၵႂႃႇ ၸဵၼ်းလူႇပၼ် တမ်ႈတီႈၵျွင်းၵမ်ႇမထၢၼ်း သထုင်ႇမူႇလမိၼ်းၵုၼ်း ဝဵင်းပၢင်လူင်ယူႇယဝ်ႉ။
ၽိုၼ်ဢိင်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]
- သိူၵ်ႈပိုၼ်းသြႃႇၸဝ်ႈလူင်မိူင်းၼွင် - ၸဝ်ႈသြႃႇသေႃးၽၼ မိူင်းၼွင်တႅမ်ႈ၊ ဢိတ်ႇ-1987
- ၸဵင်ၶမ်းလႅင်း မၢႆ ႑႑ ၊ ဢိတ်ႇ ပၶ-2003၊
- ၵျၢမ်းပုတ်ႉထဝၼ်ႇတၼႃႇ၊ သြႃႇၸဝ်ႈလူင်မိူင်းၼွင်တႅမ်ႈ၊
- ၼႃႈလိၵ်ႈ - ႓႕၊ ပပ်ႉ ႁၢင်ႈၵႅဝ်ပီၵွၼ်းၶမ်း၊ ပၢင်ပွႆးလူင် ပရိယတ်တိသၻ်ꩪမ်မပႃလ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸိုင်ႈတႆး