လုၵ်ႉတီႈ ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၼၼ်ႉမႃး
ၽႃႇသႃႇသိၵ်ႉၶ် ၼႆႉ ပဵၼ် ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ် ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးတီႈ ၸႄႈမိူင်းပၼ်ႇၵျႅပ်ႉ၊ မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး မိူဝ်ႈ ပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 15 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵေႃႉတႄႇတင်ႈတႄႉ ပဵၼ် ၵုရု ၼႃၼႅၵ်ႇ တဵပ်ႉ သေ ဝၢႆးလင်မႃး ၶိုၼ်ယႂ်ႇမႃးထိုင် မီး ၵုရု 10 ၵေႃႉသေ ၵေႃႉဢၼ်လၢတ်ႈႁေႃး ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ် သိၵ်ႉၶ် ဢၼ်ပဵၼ်ၵေႃႉလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ ပဵၼ် ၵုရု ၵူဝ်ႇပိၼ်ႇ သိင်း သေ တွၼ်ႈတႃႇ သိုပ်ႇၵိူဝ်းယမ်ၼႆသေ လႆႈဢဝ် ၵုရု ၵရႅၼ် သႃႁိပ်ႉ တၢင်ႇပဵၼ် ၵုရုယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ် ထူၼ်ႈႁႃႈ ဢၼ်ၵူၼ်းၵိူဝ်းယမ်ၼမ်သေပိူၼ်ႈသေ ၵူၼ်းၵိူဝ်းယမ် မီးယူႇ 30 လၢၼ်ႉပၢႆယဝ်ႉ။ ၸႄႈမိူင်းပၼ်ႇၵျႅပ်ႉ၊ မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃးၼႆႉ ပဵၼ် တီႈဢၼ် ၵူၼ်းၵိူဝ်းယမ် ၽႃႇသႃႇသိၵ်ႉၶ် ၼမ်သေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။
ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸၢဝ်းသိၵ်ႉၶ်ၶဝ်ၼႆႉ လႆႈမၵ်းမၢႆဝႆႉဝႃႈ တေလႆႈမီး ၼမ်ႉၸႂ် ၸဝ်ႈမျၢတ်ႈ သိုၵ်းႁၢၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ လွင်ႈဢမ်ႇလီတီႈၼႂ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵေႃႉတေလႆႈ ၵုမ်းထိင်းၼႆသေ တေလႆႈၶတ်းၸႂ် လွင်ႈမူတ်းသႂ် လႄႈ တေလႆႈ ထႅမ်သၢင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ၵုရု ၵရႅၼ် သႃႁိပ်ႉ လႆႈႁေႃးလၢတ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢဝ်းသိၵ်ႉၶ် ၼႆႉ လႆႈမၵ်းမၢႆဝႆႉဝႃႈ တေလႆႈမီးတၢင်းႁတ်းႁၢၼ် တွၼ်ႈတႃႇ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင် ႁူမ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ် ၽႃႇသႃႇၸၢဝ်းလႂ်၊ သႃၼိူဝ်လႂ်၊ ၸၢတ်ႈသုင်ၸၢတ်ႈတႅမ်ႇလႂ် သေဢမ်ႇဝႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။
- ၵုရု ၼႃၼႅၵ်ႇ တဵပ်ႉ (Guru Nanak Dev )
- ၵုရု ဢမ်မႃး တႃႉသ် (Guru Amar Das )
- ၵုရု ဢႅင်ၵၢတ်ႉ တဵပ်ႉ(Guru Angad Dev )
- ၵုရု ရႅမ် တဵပ်ႉ (Guru Ram Das )
- ၵုရု ဢႃးၸၼ် တဵပ်ႉ( Guru Arjan Dev )
- ၵုရု ႁႃး ၵူဝ်ႇပိၼ်ႇ (Guru Har Gobind )
- ၵုရု ႁႃး ရၢႆး (Guru Har Rai)
- ၵုရု ႁႃး ၶရိသျၢၼ်း (Guru Har Krishan)
- ၵုရု ထႅၵ်ႉ ပႁႃးတိူဝ်ႇ (Guru Tegh Bahadur)
- ၵုရု ၵူဝ်ႇပိၼ်ႇ သိင်း(Guru Gobind Singh )
- ၵုရု ၵရႅၼ် သႃႁိပ် (Guru Granth Sahib)
- ဝႄႈလွင်ႈ ၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ် : ယွၼ်ႉၼပ်ႉယမ်ၼိူဝ် လွင်ႈၽၢၼ်ႇသၢင်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမီး တီႈတႅၵ်ႈၼိူဝ် ၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ်သေၵေႃႈ ဝႆႉမိူၼ်ၼင်ႇၸွမ်း ၽိင်ႈတိုၼ်းမၼ်း။
- ဝႄႈ လွင်းမဝ်းၵမ် : လွင်ႈၵိၼ်လဝ်ႈ၊ ၵိၼ်ယႃ၊ မႂ်ယႃႈ လႄႈ လွင်ႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းဢၼ်ထုၵ်ႇ ႁႄႉႁၢမ်ႈဝႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇ "သိၵ်ႉၶ် ရႃႇႁိတ်ႉ မႃႇယႃႇတႃႇ" [1] ဢၼ်ပဵၼ်ႁင်း ၽႃႇသႃႇသိၵ်ႉၼၼ်ႉ တေလႆႈငိူင်ႉဝႄႈသဵင်ႈသဵင်ႈယဝ်ႉ။
- တေလႆႈဝႄႈ လွင်ႈၵိၼ်ၼိူဝ်ႉ : ၶၢမ်ႇသၢင်ႈယဝ်ႉလႄႈသင်၊ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈၶၢမ်ႇသၢင်ႈလႄႈသင် ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸၢဝ်းသိၵ်ႉၶ် ၼႆႉ တေလႆႈငိူင်ႉဝႄႈ လွင်ႈၵိၼ်ၼိူဝ်ႉ (ၼိူဝ်ႉဢၼ်ထိူဝ်ၶေႃး လၢႆး ႁလႃႇ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။[2]