ၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇ

လုၵ်ႉတီႈ ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၼၼ်ႉမႃး
Aum Om navy blue circle coral

ၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇၼႆႉ ၸၢဝ်းၽႃႇသႃႇႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၽႃႇသႃႇ ဢၼ်ၵဝ်ႇၵႄႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ၊ မီးမႃးႁိုင်ႁီးသေပိူၼ်ႈ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်ထမ်းမၼ်းၼၼ်ႉ မႃးဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၶူင်းၵၢင် ဢိင်ပိုင်ႈၵိူဝ်းလီ ၼပ်ႉယမ်ဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၿီႇၸီႇ 3000 ပုၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းပဵၼ် ၽႃႇသႃႇ ဢၼ်ၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႇတိယ ၼပ်ႉယမ် ၼမ်လိူဝ်သေပိူၼ်ႈ။ ၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ၶိုၼ်းႁွင်ႉၽႃႇသႃႇၶဝ်ဝႃႈ သၼႃႇတၼထမ်မ सनातन धर्म၊ (ၽႃႇသႃႇတြႃးထႃႇဝရ) ၼႆယဝ်ႉ။

  • ၵေႃႉၵေႃႇတင်ႈ = သျီႇဝ
  • တီႈၵေႃႇတင်ႈ = မိူင်းဢိၼ်ႇတိယ
  • ၽူႈယိုင်ႈယႂ်ႇ = ၶုၼ်သၢင်၊ ဝိသၼု၊ သျီႇဝ
  • ၽိုၼ်ထမ်း = ဝေႇၻ၊ ဢုပၼိသ်သျ၊ ရႃႇမႃႇယၼ၊ မႁႃႇၽႃရတ၊ ၽၷဝၻ်ၷီတ

ပိုၼ်ႉထၢၼ် လွင်ႈယုမ်ႇယမ်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၶူင်းၵၢင်လေႃးၵလႄႈ သတ်ႉတဝႃႇတင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶုၼ်သၢင်လူင် ၽၢၼ်ႇပဵၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ ဝိသၼု သမ်ႉၵေႃႉ လူႁၼ်ပႂ်ႉပႃး။ သျီႇဝသမ်ႉ ၵေႃႉယႃႉလူႉလႅဝ်။ မေးၼၢင်း ၸဝ်ႈၶုၼ်သၢင်လူင် သမ်ႉပဵၼ် သူရသ်သတီ။ မေးၼၢင်း ဝိသၼုသမ်ႉပဵၼ် လၵ်ႉၶျမီး၊ မေးၼၢင်း သျီႇဝသမ်ႉပဵၼ် ပၿ်ႉၿပ်ႉတီႇ။ ၶုၼ်သၢင် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၿြႁ်မႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ပရမ်မဢတ်ႉတယဝ်ႉ။ ပရမ်မဢတ်ႉတၼႆႉ သမ်ႉပဵၼ် ၵေႃႉၽၢၼ်ႇသၢင်ႈ လေႃးၵလူင်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ဢတ်ႉတၼႆႉ မီးၵႂႃႇၵူႈတီႈ။ လေႃးၵၼႆႉ ပဵၼ်ဢတ်ႉတ၊ လေႃးၵၼႆႉ ပဵၼ်ၿြႁ်မႃႇ၊ သတ်ႉတဝႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢတ်ႉတ၊ ဢတ်ႉတၼႆႉပဵၼ် ၿြႁ်မႃႇ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢတ်ႉတ၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၿြႁ်မႃႇ။

ၽႃႇသႃႇႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႇတ ဢၼ်ၵူၼ်းသေၵေႃႉၵေႃႉ ၵေႃႉတႄႇတင်ႈပဵၼ်မႃး ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဝႃႇတပုတ်ႉထလႄႈ ဝႃႇတၶရိယၢၼ်ႇၼၼ်ႉ။ ပေႃးမႃးၶႆႈတူၺ်း ငဝ်ႈငႃႇ ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇပေႃးၼႆၸိုင် ဢမ်ႇၸႅင်ႈဢမ်ႇလႅင်းလီ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈဝႃႇတၿြမၼ ဢၼ်ၵူၼ်းဢႃႇရိယၢၼ်ႇၶဝ် ဢဝ်မႃးထိုင် တမ်ႈတီႈ မိူင်းဢိၼ်ႇတိယ ၸဵမ်မိူဝ်ႈမိုၼ်ႉမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပီၶရိတ်ႉပႆႇတႄႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝႃႇတဢၼ်ၵဝ်ႇၵႄႇလိူဝ်သေပိူၼ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပၢၼ်ပိုၼ်းသင်ပႆႇတႄႇတင်ႈၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း သွင်ႁဵင်ပီ ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ မီးမႃး ၸဝ်ႈရသေႉၶဝ်၊ ၸဝ်ႈၸိုၼ်ႈသႂ်ၶဝ်၊ ၸဝ်ႈပၢႆးဝူၼ်ႉၶဝ် တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၽိင်ႈထုင်းလႄႈ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ် ႁိၼ်ႇတူႇ ႁႂ်ႈၽႄႈတိူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပၢႆးဝူၼ်ႉ ႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ၼမ်လၢႆတႄႉတႄႉ။ တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ ပၢႆးဝူၼ်ႉၻသ်သၼ မီးႁူၵ်းပိူင်သေ ႁွင်ႉဝႃႈ သၻသ်သၼၼႆသေ မီးမႃး မိူဝ်ႈပႆႇထိုင် ႁႃႈၿီႇၸီႇၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ် ၺႃႇယ၊ ဝိသေသိၵ၊ သံၶယႃႇ၊ ယေႃးၵ၊ ပုၿ်ၿမီႇမံသႃႇ (မီႇမံသႃႇ)၊ ဝေၻၼ်တ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

  • ၵေႃႉတႄႇတင်ႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၺႃႇယၻသ်သၼႆႉ ပဵၼ်မႁႃႇရသေႉၵေႃးတမယဝ်ႉ။ ၺႃႇယၻသ်ၼၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၸွမ်းၽိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်သေ ပေႃႇပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
  • ၵေႃႉတႄႇတင်ႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉ ဝိသေသိၵၻသ်သၼၼႆႉ ပဵၼ် မႁႃႇရသေႉၵꧣႃၻယဝ်ႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ဝိသေသိၵ ၻသ်သၼၼႆႉတႄႉ ပဵၼ် ပုၼ်ႈတႃႇ သတ်ႉတဝႃႇ တင်းသဵင်ႈ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႈလွတ်ႈယဝ်ႉ။
  • ၵေႃႉတႄႇတင်ႈ သံၶယႃႇၻသ်သၼၼႆႉ ပဵၼ်မႁႃႇရသေႉ ၵပိလယဝ်ႉ။ ပၢႆးဝူၼ်ႉ သံၶယႃႇၻသ်သၼၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ဢၼ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးထႃႇဝရၽြႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
  • ၵေႃႉတႄႇတင်ႈ ယေႃးၵၻသ်သၼၼႆႉ ပဵၼ် မႁႃႇရသေႉ ၸေမိၼီႇ ယဝ်ႉ။
  • မီႇမံသႃႇ ၼႆႉ ပုၿ်ၿမီႇမံသႃႇၼႆၵေႃႈ ႁွင်ႉယဝ်ႉ။ ပၢႆးဝူၼ်ႉ မီႇမံသႃႇၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်းမၼ်း ပဵၼ် ပုၼ်ႈတႃႇ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၵမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းပၼ် ဝႃႇတလႄႈ ၾိင်ႈထုင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
  • ဝေၻၼ်တၻသ်သၼၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ဢုပၼိသ်သယသေ ပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းဢုပၼိသ်သယၼႆႉ ပၢႆးဝူၼ်ႉ ဝေၻ ပဵၼ်ဢၼ် ႁွတ်ႈထိုင် ၸိၵ်းၸွမ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပိူၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ ဢုပၼိသ်သယၼႆႉ ပဵၼ်ၶွတ်ႇယွတ်ႈ ၸိၵ်းၸွမ် ဝေႇၻၼႆယူႇ။

ဝႃႇတဢတ်ႉတ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ပေႃးဢဝ် ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇဝႃႈၸိုင် ၽီ၊ ၵူၼ်း၊ ထိူၼ်ႇ၊ လွႆ၊ ၼမ်ႉ၊ လိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢၵ်ႇပဵၼ်ၽိတ်ႇ ပရမတ်ႉမႃႇ (ၽြႃးၸဝ်ႈ) ၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ လေႃးၵ ဢၼ်တႃႁၼ်ယူႇၼႆႉ မၼ်းၵူၺ်းပဵၼ် လွင်ႈမႃႇယႃႇ (ဢၼ်မၢႆတွင်းၽိတ်း) ဝႆႉၵူၺ်းလႄႈ တေလူႉလႅဝ် ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ဢၼ်ဢမ်ႇလူႉလႅဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ၵူၺ်းပဵၼ် ပရမတ်ႉမႃႇၼၼ်ႉၵူၺ်းသေ ပရမတ်ႉမႃႇၼႆႉ တိုၼ်းမၼ်ႈၵိုမ်းဝႆႉ တႃႇသေႇၼႆယဝ်ႉ။

ၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ယုမ်ႇယမ် ဢတ်ႉတမႃႇ (ဝိၺၢၺ်) ယဝ်ႉ။ ဢတ်ႉတမႃႇၼႆႉ သင်ဝႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵၢမ်ႇ ပႆႇမူတ်းသေ ပႆႇလႆႈၵႂႃႇ ႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်း မရမတ်ႉတမႃႇၸိုင် တိုၵ်ႉတေလႆႈ သိုပ်ႇတႄႇသၼ်ႇထေႇ ၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်း ၼႂ်းၽဝႃႉထႅင်ႈ တင်းၼမ် ဢမ်ႇသုတ်း ဢမ်ႇသဵင်ႈလႆႈယူႇ။ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းလႆႈ ႁႂ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁွတ်ႈထိုင်တီႈၸၼ်ႉသုင်ယူႇ၊ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်း တူၵ်းတီႈတႅမ်ႇၵေႃႈ လႆႈယူႇ။ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ပေႃႈႁဵတ်း လွင်ႈဢမ်ႇလီသေ ပေႃးတၢႆမႃးၸိုင် တေလႆႈထူပ်း တၢင်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တေလႆႈ ၶၢမ်ႇငရၢႆးယဝ်ႉ။

ပေႃးႁဵတ်း ၵၢၼ်လီၵုသူဝ်ႇၸိုင် တေလႆႈႁွတ်ႈ မိူင်းၽီယဝ်ႉ။ တၢင်းတုၵ်ႉၶ ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇတီႈ ငရၢႆးၼၼ်ႉလႄႈသင် တၢင်းသုၶ ဢၼ်လႆႈၸၢမ်ႇ တီႈမိူင်းၽီၼၼ်ႉလႄႈသင် ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း။ ၸူဝ်ႈၵႃႈ ဢတ်ႉတမႃႇ (ဝိၺၢၺ်) ပႆႇလႆႈ လွင်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈ (မေၢၵ်ၶ = မွၵ်ႉၶ)၊ ၸူဝ်ႈၵႃႈ ပႆႇၶိုၼ်းႁွတ်ႈထိုင် ငဝ်ႈတိုၼ်း ႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ပႆႇၵႂႃႇ ႁူမ်ႈၶိုၼ်းၿြႁမ (ၶုၼ်သၢင်)ၼၼ်ႉ ၽဝႃႉၼႆႉ တေသိုပ်ႇ ပဵၼ်ဢၼ်မႂ်ႇ ၵိူတ်ႇတၢႆ ၵိူတ်ႇတၢႇယူႇ တိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း။ တႃႇတေလႆႈ မွၵ်ႉၶ လွင်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈၼၼ်ႉ ယုမ်ႇဢဝ်လၢႆလၢႆဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈ။ တေလႆႈ ၵျၢင်ႉၵမ်ဢဝ်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေလႆႈယဝ်ႉ။

ၽီဢၼ်ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ၼပ်ႉယမ်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ ၶဝ်ၼပ်ႉယမ် ၽီယဝ်ႉ။ ၽီလူင် ၸိူဝ်းပဵၼ် ဢိၼ်ၻရ၊ ဢၷ်ၷၼိ၊ သူရိယ ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းထမ်ႇၵီႇတ တီႈၼႂ်းၽိုၼ်ထမ်းဝေၻၼၼ်ႉ ႁိၼ်ႇတူႇ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၶဝ် ဢမ်ႇလေႉၵၼ် သူင်ၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၿြႁမ (ၶုၼ်သၢင်)တႄႉ ဢမ်ႇပႃးၼႂ်းၼၼ်ႉ။ ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉ ပိုၼ်ႉထၢၼ်မၼ်း လုၵ်ႉတီႈ ဢိသ်သရ (လွင်ႈၽၢၼ်ႇသၢင်ႈ) ၿြႁမဝႃႇတသေ ပဵၼ်မႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢိသ်သရ (ပရမတ်ႉတမႃႇ) ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼိၸ်ၸထႃႇဝရ ဢၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းလူင်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ မၼ်းမီး မူႇလၽူႇတ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းယဝ်ႉ။ တီႈသတ်ႉတဝႃႇၶဝ် ၶွတ်ႇယွတ်ႈသုတ်းပၢႆၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်တီႈဢၼ် ၶိုၼ်းၵႂႃႇႁူမ်ႈၶိုၼ်း ၶုၼ်သၢင်လူင် (ၿြႁမ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပရမတ်ႉတမႃႇ ဢၼ်ပဵၼ် ဢိသ်သရၼၼ်ႉ ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵိုၵ်းလူၺ်ႈ ၽီသၢမ်ၸဝ်ႈ (တရိမူႇရတိ)လႄႈသင်၊ ၽီသၢမ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၸတ်းၼႃႈၵၢၼ် ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၽီသၢမ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ၶုၼ်သၢင်ၿြႁမၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉၽၢၼ်သၢင်ႈ လေႃးၵယဝ်ႉ။ ဝိသၼုၼႆႉ ပဵၼ် ၵေႃႉၵုမ်းထိင်း လေႃးၵယဝ်ႉ။ သျီႇဝၼႆႉ ပဵၼ် ၵေႃႉဢၼ် ယႃႉလႅဝ်လေႃးၵ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ၶိုၼ်း ႁဵတ်းပဵၼ်ပၼ် လေႃးၵမႂ်ႇ ၽဝႃႉမႂ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၽီသၢမ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ၽိင်ႈထုင်း လွင်ႈပူႇၸေႃႇ မူးၸႃးၶုၼ်သၢင် ၿြႁမၼၼ်ႉ လဵၵ်ႉၵေႇဢေႇမၢင်တႄႉတႄႉ။ တမ်ႈတီႈ မိူင်းဢိၼ်ႇတိယၼၼ်ႉ လွင်ႈဢၼ်ႁဵတ်း ၶဵင်ႇသၢင်သေ ပူႇၸေႃႇၼၼ်ႉ မီးဢေႇတႄႉတႄႉ။ တမ်ႈတီႈ ဝိသၼုလႄႈ သျီႇဝၼၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ် ပူႇၸေႃႇမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၶႂၢင်ယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေ ၽီသၢမ်ၸဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ ၽီတၢင်ႇၸိူဝ်ႉ တၢင်ႇပိူင်ၵေႃႈ ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ပိုင်ႈဢိင်ယဝ်ႉ။ ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ်ၼႆႉ တမ်ႈတီႈ ဝူဝ်းမႄႈၵေႃႈ ၶဝ်ၼပ်ႉယမ်ယဝ်ႉ။

တီႈၼႂ်းဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းၸိူဝ်း ဢၼ်ပိုင်ႈဢိင်ၵိူဝ်းလီ သျီႇဝ (သျၢႆႉဝ) လႄႈ ၸုမ်းပိုင်ႈဢိင်ၵိူဝ်းလီ ဝိသၼု (ဝၢႆႉသၼု)ၼႆသေ တႅၵ်ႇၵၼ် မီးသွင်ၸုမ်း။ သျၢၼ်ႇၵရ ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵိူဝ်းယမ် သျီႇဝသေ ရႃႇမၼုၸ သမ်ႉပဵၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းၸိူဝ်းၵိူဝ်းယမ် ဝိသၼုယဝ်ႉ။ သျၢၼ်ႇၵရ (ဢေႇတီႇ 19) ၼႆႉ ဢဝ်လွၵ်းလၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပိုတ်ႇၼႄတီႈပွင်ႇ ၽိုၼ်ထမ်းဝေႇၻၼ်ႇၼ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်သျီႇဝ ႁိူဝ်ႈႁိူင်းပိူင်းသႂ်ယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵိူဝ်းယမ် သျီႇဝၼၼ်ႉ ၶဝ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ သျၢၼ်ႇၵရၼႆႉ ပဵၼ် ၵူၼ်းတူဝ်ၽႄ ၽြႃးၽီၶဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ သျၢၼ်ႇၵရ ၸႅၵ်ႇၽႄဝႆႉပၼ် ပၺ်ႇၺႃႇထၢၼ်ႈတႂ်ႈ လႄႈ ထၢၼ်ႈၼိူဝ်သွင်ပိူင်။ ပၺ်ႇၺႃႇ ထၢၼ်ႈတႂ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင် လွင်ႈမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ လေႃးၵၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၺ်ႇၺႃႇ ထၢၼ်ႈသုင်ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင် မႃႇယႃႇ လေႃးၵၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႃႇတေ ႁွတ်ႈထိုင် ပၺ်ႇၺႃႇ ထၢၼ်ႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း သွၼ်ဢၢၼ်ႇဝေႇတ၊ တေလႆးၵျၢင်ႉၵမ် ၽႃႇဝၼႃႇၼႆယဝ်ႉ။ သျၢၼ်ႇၵရၼႆႉ မၼ်းယိူင်ႈဢဝ် လွၵ်းလၢႆးပုတ်ႉထၸဝ်ႈသေ တီႈၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႇတိယၼၼ်ႉ တႄႇတင်ႈ ဝတ်ႉၵျွင်းႁိၼ်ႇတူႇ ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇ မုၼ်ၸဝ်ႈႁိၼ်ႇတူႇၼၼ်ႉ တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၸုမ်းသျၢၼ်ႇၵရၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၵိူဝ်းယမ် သျီႇဝယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၵိူဝ်းယမ် ဝိသၼု။ ၶဝ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃး ၶရိသျၼၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်ၽႄ ဝိသၼုသေ လူင်းမႃးမိူင်းၵူၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵေႃႉဢၼ်ၽႄႈတိူၼ်းပၼ် ဝႃႇတဝိသၼုၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ် ရႃႇမၼုၸ (ဢေႇတီႇ 13) ယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းဢၼ်ထၢင်ႇၸႅင်ႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေ သိုပ်ႇပုတ်ႈ ရႃႇမၸုၼၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ် မႃႇထဝ (ဢေႇတီႇ 13)၊ ရႃႇမၼၼ်ႇတ (ဢေႇတီႇ 14) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸုမ်းသျီႇဝလႄႈ ၸုမ်းဝိသၼုၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းပိူင်လူင် သွင်ၸုမ်းယဝ်ႉ။ တမ်ႈတီႈ ပွႆးပၢင်ၵႅဝ်ႈဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၶဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ပုၼ်ႇၼႃး (ၿြႁမၼ)ၶဝ် ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈယဝ်ႉ။ ပၢင်ၵႅဝ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ႁွင်ႉဝႃႈ “သမ်ႇသၵႃးရ်” ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ၵႅဝ်ႈၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၢင်ဢၼ်ၵေႃႈ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ၿြႁမၼ၊ ၶတ်ႉတိယၶဝ်ၵူၺ်းသေ မၢင်ၸိူဝ်းတႄႉၵေႃႈ ၵပ်းၵၢႆႇတင်းမူတ်းယူႇ။ ပၢင်ၵႅဝ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉယူႇသၼ်ႇထေႇ ၼႂ်းတွင်ႉ တေႃႇထိုင်ပေႃးတၢႆၼၼ်ႉ မီးမဵဝ်းမၼ်း တင်းၼမ်။ တီႈၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃး ပၢင်ၵႅဝ်ႈပၼ်ၸိုဝ်ႈ၊ ပၢင်ၵႅဝ်ႈသႂ်ႇလေႃးပႄး၊ ပၢင်ၵႅဝ်ႈၵူပ်ႉၵူႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ပၢင်ပွႆးၶွပ်ႈၶူပ်ႇ ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵိူဝ်းလီၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၵူႈပီယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈ ပွႆးတင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ ပွႆးၻီႇဝႃႇလီ ဢၼ်ပဵၼ်ပွႆးတႆႈၾႆး ပူႇၸေႃႇ ၼၢင်းၽီလၵ်ႉၶျမီး မိူဝ်ႈၶမ်ႈလိူၼ်သိပ်းသွင်လပ်းၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႄႈသင် ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ၵျွင်းၽြႃးႁိၼ်ႇတူႇ မီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆယဝ်ႉ။ ၵျွင်းၽြႃးဝႃႈၼႆသေတႃႉ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵျွင်းၽီၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၶိူင်ႈၶူဝ်း ပူႇၸေႃႇပၢႆႈၽီတႄႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႇမႆႉ မၢၵ်ႇတွၵ်ႇ လႄႈ မွၵ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်ၵေႃႈ တေႃႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆ တူဝ်သတ်းသေ ပူႇၸေႃႇၵေႃႈ မီးယူႇ။ တမ်ႈတီႈ ႁေႃၽီၵႃႇလီႇၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ၵႆႉ ႁႅမ်တၢႆပႄႉသေ ပူႇၸေႃႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၽိုၼ်ထမ်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၽိုၼ်ထမ်း ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၶဝ်ၼႆႉ ဢဝ်လိၵ်ႈသၵ်ႉၵတသေ တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉ။ ၽိုၼ်ထမ်းဝေႇၻၼၼ်ႉတႄႉ ၵူၼ်းႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၶေႃႈသဵင်သူပ်းၵႂၢမ်း ၸဝ်ႈၽြႃးၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ် ၼပ်ႉယမ်ၵၼ်ယဝ်ႉ။ ဝေႇၻၼႆႉ ၸႅၵ်ႇၽႄဝႆႉ ရိၵ်ႉဝေႇၻ၊ ယၸုဝေႇၻ၊ သႃႇမဝေႇၻ၊ ဢထၿ်ႉၿဝေႇတ ၼႆသေ မီးသီႇပိူင်။ ၼႂ်းသီႇပိူင်ၼၼ်ႉ ရိၵ်ႉဝေႇၻၼႆႉ ၸဝ်ႉသေပိူၼ်ႈ ၵဝ်ႇႁိုင်သေပိူၼ်ႈ၊ လမ်ႇလွင်ႈသေပိူၼ်ႈ။ တီႈၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်း ဝေႇၻၼၼ်ႉ ၸႅၵ်ႇၽႄဝႆႉထႅင်ႈ သံႁိတႃ၊ ၿြႁမၼ၊ ဢႃႇရၺ်ၺၵ၊ ဢုပၼိသျၢတ်ႉၼႆ မီးသီႇပိူင်။ လိူဝ်သေ ၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်းဝေႇၻၼၼ်ႉ သမ်ႉမီးထႅင်ႈ ၽိုၼ်ထမ်းပုရၢၼ်ႇ၊ ၽိုၼ်ထမ်း မႁႃႇၵပျႃႇၵွၼ်ႇ။ ရႃႇမယၼ လႄႈ မႁႃႇၽႃႇရတၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်းၵပျႃႇ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ သွင်ၽိုၼ်ယဝ်ႉ။

ၵေႃႉၽူႈဢၼ်တႅမ်ႈ ရႃႇမယၼတႄႉ ပဵၼ် ရသေႉဝႃႇလမိၵိ (ဝမ်ႇမိၵိ) ၵေႃႉတႅမ်ႈသေ မႁႃႇၽႃႇရတတႄႉ ပဵၼ်ရသေႉ ၿျႃႇသ ၵေႃႉတႅမ်ႈဝႆႉ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်း ရႃႇမႃႇယၼၼၼ်ႉ ဢဝ်လိၵ်ႈသၵ်ႉၵတ တႅမ်ႈဝႆႉပဵၼ်ဝွၵ်း တႅမ်ႈလူၺ်ႈ လွင်ႈၶုၼ်ရႃႇမ ဢၼ်ပဵၼ် လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း မိူင်းဢယုတ်ထယၼၼ်.ယဝ်ႉ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်း မႁႃႇၽႃႇရတႄႉ တႅမ်ႈဝႆႉ လုၵ်ႈၸၢႆးထတရတ်ႉထ ဢၼ်ပဵၼ် လွင်ႈၶုၼ်ၸၢႆးတရႃႇ လႄႈ လုၵ်ႈၸၢႆးၶုၼ်ပၼ်ႇတု ႁႃႈၸၢႆးတိုၵ်းၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မႁႃႇၽႃႇရတၼႆႉ ဝႃႇတႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ဝႆႉပဵၼ် ၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်းထွတ်ႈမျၢတ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ပိတၵၢတ်ႈၽိုၼ်ၼိုင်ႈသေ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၽၷဝတ်ႉၵီႇတႃႇယဝ်ႉ။

MurudeshwarStatue
Durga Mahisasuramardini
A powerful deity in her own right, Shri Lakshmi herself

ၾိင်ႈထုင်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၵလႃးႁိၼ်ႇတူႇၶဝ်ၼႆႉ ဢဝ်ၸွမ်းၼင်ႇ ၾိင်ႈထုင်းၵဝ်ႇၵႄႇၶဝ်ၼၼ်ႉသေ ၶဝ်တတ်းတွၼ်ႈၽဝႃႉၶဝ်ဝႆႉ သီႇတွၼ်ႈသေ ႁွင်ႉဝႃႈ “ဢႃႇသျရမ်ႇ” ၼႆယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈမၢႆၼိုင်ႈ ႁွင်ႉဝႃႈ “ၿြႁမၵျရ” ၼႆသေ ပဵၼ်ပၢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် လႆႈၵႂႃႇတီႈ ၵျွင်းသၢင်ႇၶၢမ်း ၿြႁမၸႃႇရီႇသေ လႆႈၵႂႃႇႁဵၼ်းတၢင်းမေႃ။ ပေႃးဝႃႈ ဢႃႇယု လႆႈမႃး 24 ၸိုင် ၸင်ႇတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈဝႃႈ တႄႇတင်ႈၽဝႃႉ တွၼ်ႈမၢႆသွင်ၵႂႃႇသေ ႁွင်ႉဝႃႈ “ၵရိႁတ်ႉသတ” ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႃႈၵၢၼ် ပိူင်လူင်ၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်တႃႇႁၢပ်ႇႁၢမ် ၵၢၼ်ၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဢႃႇယု လႆႈမႃး 50 ၸိုင် ဢဝ်ၵၢၼ်ၼႃႈႁိူၼ်း ဢၢပ်ႈပၼ် လုၵ်ႈၸၢႆးယဝ်ႉသေ ပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ ၵႂႃႇၵျၢင်ႉၵမ်ယဝ်ႉ။ ပၢၼ်တွၼ်ႈသၢမ်ၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ “ဝၼပရသထ” ၼႆယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ၼၢင်းယိင်းၶဝ်ၵေႃႈ ၸွမ်းၽူဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းထိူၼ်ႇသေ ၵႂႃႇၵျၢင်ႉၵမ်တြႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးဢႃႇယု လႆႈမႃး 75 ၸိုင် ႁွတ်ႈထိုင် ပၢၼ်တွၼ်ႈသီႇ ႁွင်ႉဝႃႈ သၼ်ႇၼျႃႇသသေ လႆႈၼုင်ႈမႆ သၢင်ၵၢၼ်း ႁဵတ်းရသေႉ ရႁၢၼ်းယဝ်ႉ။ ၵေႃႉဢၼ်ၼုင်ႈၽႃႈလိူင်ယဝ်ႉၼၼ်. ဢမ်ႇယူႇသဝ်း တီႈလဵဝ်ယဝ်ႉသေ လႆႈၵႂႃႇႁႃတုင်းသွမ်းၵိၼ် တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ တီႈၼိုင်ႈ၊ လႆႈၵႂႃႇ ဢဝ်တြႃးႁေႃးပၼ်ပိူၼ်ႈ တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ တီႈၼိုင်ႈယူႇ။ ၵူၼ်းၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇၶဝ်ၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ၶဝ်မီးဝႆႉ ၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း သီႇၸၢဝ်း ဢၼ်ပဵၼ် ၿြႁမၼ၊ ၶတ်ႉတိယ၊ ဝဵတ်ႉသ (ဝေသ်သ)လႄႈ သုၻ်ၻယဝ်ႉ။ ၼႂ်းသီႇၸၢဝ်းၼၼ်ႉ ၿြႁမၼၼႆႉ ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈၶဝ် သုင်သေပိူၼ်ႈသေ ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈ သုၻ့်ၻၼၼ်ႉ တႅမ်ႇသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၼႃႈၵၢၼ် ၸၢဝ်းၸၢဝ်ႈၿြႁမၼၼႆႉတႄႉ ဢွၼ်ပိူၼ်ႈ တၢင်ႇၽီပူႇၸေႃႇၽီလႄႈ ႁေႃးတြႃးၶႆႈထမ်းပၼ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈ ၶတ်ႉတိယၼႆႉတႄႉ ၼႃႈၵၢၼ်ၶဝ် ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢုပ်ႉဝၢၼ်ႈ ပွင်မိူင်း။ ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈ ဝဵတ်ႉသၼၼ်ႉတႄႉ ၼႃႈၵၢၼ်ၶဝ် ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ။ ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈ သုၻ်ၻၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈႁဵတ်ႈပၼ် ၵၢၼ်ၸိူဝ်းသၢမ်ၸၢဝ်း ၸႂ်ႉႁဵတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ လွင်ႈၸႅၵ်ႇၽႄ ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းမႁတ်ႉတမၷၼ်ႇတီႇၶဝ် ၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်းၶဝ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၶဝ် ၶတ်းၸႂ်ၵႄႈလိတ်ႈ လွင်ႈတႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၵၼ်မႃးလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၶႅၼ်းမႃး ဢိတ်းၼိုင်ႈယူႇသေတႃႉ လွင်ႈဝႆႉဝၢင်း ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈ တႅမ်ႇသုင်ၼၼ်ႉတႄႉ တိုၵ်ႉယင်ႇႁၢၵ်ႈဝႆႉ ၼႂ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ်ယူႇ။

ပိုၼ်ႉထၢၼ် လွင်ႈယုမ်ႇယမ် ႁိၼ်ႇတူႇ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၶုၼ်သၢင်ၿြႁမႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ် ၽၢင်ႇသၢင်ႈပဵၼ် ၵမ်ႇၽႃႇလေႃးၵလႄႈ သတ်ႉတဝႃႇ တင်းလၢႆ။ ဝိသၼုၼႆႉ သမ်ႉပဵၼ် ၵေႃႉၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်။ သျီ,ဝၼႆႉ သမ်ႉပဵၼ် ၵေႃႉယႃႉၵဝ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်သၢင်လူင်ၼႆႉ မေးၼၢင်းမၼ်း ပဵၼ် ၼၢင်းသူႇရတ်ႉသတီႇ (သူရသ်ႉသတီႇ)။ ဝိသၼုၼႆႉ မေးၼၢင်းမၼ်း ပဵၼ် ၼၢင်းလၵ်ႉၶျမီး၊ သျီႇဝၼႆႉ မေးၼၢင်းမၼ်း ပဵၼ် ပပ်ႉပတီႇယဝ်ႉ။ ၶုၼ်သၢင်ၿြႁမႃႇၼႆႉ ပဵၼ် ပရမဢတ်ႉတယဝ်ႉ။ ပရမဢတ်ႉတၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉ ၽၢင်ႇသၢင်ႈပဵၼ် ၵမ်ႇၽႃႇလေႃးၵလႄႈ သတ်ႉတဝႃႇတင်းလၢႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဢတ်ႉတၼႆႉ မီးဝႆႉ ၽႄႈဝႆႉ ၵူႈတီႈ။ လေႃးၵၼႆႉ ပဵၼ် ဢတ်ႉတ။ လေႃးၵၼႆႉ ပဵၼ် ၿြႁမႃႇ။ သတ်ႉတဝႃႇၼႆႉ ပဵၼ် ၿြႁမႃႇ၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ် ဢတ်ႉတ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ် ၿြႁမႃႇ။ ဢတ်ႉတ ၸဝ်ႈၽၢၼ်ႇသၢင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ် ပရမဢတ်ႉတ၊ ဢတ်ႉတ ဢၼ်မီးတီႈ သတ်ႉတဝႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸီႇဝဢတ်ႉတၼႆသေ ၸႅၵ်ႇၵၼ်ဝႆႉ ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ (ဝိၺၢၺ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ႁွင်ႉဝႃႈ ၸီႇဝဢတ်ႉတၼၼ်ႉယဝ်ႉ) ဢတ်ႉတၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်မျၢတ်ႈသေပိူၼ်ႈ။ ဢမ်ႇမေႃလူႉလႅဝ်သေ မၼ်ႈၵိုမ်းဝႆႉ တႃႇသေႇ။ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ သတ်ႉတဝႃႇ တၢႆၵႂႃႇသေတ ဢတ်ႉတၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇလူႉလႅဝ်။ မၼ်းလုၵ်ႉတီႈ တူဝ်ၼႆႉ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇသေ ၶိုၼ်းၵႂႃႇၶဝ်ႈထႅင်ႈ ၼႂ်းၶၼ်ႇထႃႇတၢင်ႇဢၼ် တၢင်ႇၽဝႃႉယဝ်ႉ။ ဢတ်ႉတၼႆႉ ႁဵတ်းၼႆ လၢႆႈၸူး ၸၢတ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ ၸၢတ်ႈၼိုင်ႈသေ ဝၢႆႈပၼ်ႇ ၼႂ်းသမ်ႇသရႃႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈသမ်ႇသရႃႇ ပၼ်ႇဝၢႆႈယူႇၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵိလေႇသႃႇ ၸပ်းတိတ်းဝႆႉ တီႈဢတ်ႉတသေ ႁဵတ်းပဵၼ် ၵၢၼ်ၵုသူဝ်ႇ ဢၵုသူဝ်ႇယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွၼ်းလီ ၽွၼ်းႁၢႆႉ ၵုသူဝ်ႇ ဢၵုသူဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢတ်ႉတ လႆႈၶိုၼ်းၶၢမ်ႇဢဝ် ၸၢတ်ႈဢၼ်ပဵၼ်မႃး ၽၢႆႇၼႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵိလေႇသႃႇ ဢၼ်မီးဝႆႉ တီႈဢတ်ႉတ တေမူတ်းၵဵင်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ တေလႆႈ ဢၢပ်ႇၼမ်ႉၵင်းၵႃႇယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၵင်းၵႃႇၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ၸိၵ်းလွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇၵေႇလႃႇသ တီႈဢၼ် ၶုၼ်ၽီလူင်သိဝၼင်ႈၵၢၼ်တြႃးသေ ပဵၼ်ၼမ်ႉထွတ်ႈမျၢတ်ႈ ဢၼ်ယွႆႉဢွၵ်ႇမႃး တမ်ႈတီႈ ၸွၵ်းႁူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးဢၢပ်ႇ ၼမ်ႉၵင်းၵႃႇၸိုင် ၵိလေႇသႃႇ မူတ်းၵဵင်ႈယဝ်ႉ။ ၵျၢင်ႉၵမ်ယေႃးၵၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈႁဵတ်း ႁႂ်ႈ ၵိလေႇသႃႇ မူတ်းၵဵင်ႈယူႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵျၢင်ႉၵမ် ယေႃးၵသေ ပေႃးဝႃႈ ၵိလေႇသႃႇ တီႈဢတ်ႉတၼၼ်ႉ မူတ်းၵဵင်ႈ ၸိုၼ်ႈသႂ်ၵႂႃႇၸိုင် ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵုသူဝ်ႇ ဢၵုသူဝ်ႇၵေႃႈ တေႃႈတေ ဢမ်ႇႁဵတ်းယဝ်ႉလႄႈ တေဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈ သမ်ႇသရႃႇ ၵႂႃႇႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်း ပရမဢတ်ႉတၼၼ်ႉသေ ႁွတ်ႈထိုင် မွၵ်ႉၶ (ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ) ယဝ်ႉ။

ဢမ်ႇမိူၼ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၵွၼ်ႇ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၽႃႇသႃႇႁိၼ်ႇတူႇ ဢၼ်ဢိင်ပိုင်ႈၼိူဝ် ၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်း ဝေႇၻၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လႆႈလတ်းမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၶဝ် ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇ မိူဝ်ႈမိုၼ်ႉသိုၼ်းၵွၼ်ႇၼၼ်ႉသေ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ႁႅင်းတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ဝေႇၻ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ လွင်ႈႁေႃးလွတ်ႈၵႃႇထႃႇ ပူႇၸေႃႇ ၸိူဝ်းၽီဢိၼ်ၻြ၊ ဢၷ်ၷၼိ၊ ဝရုၼၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ဝႆႉ ၼမ်ႉၼၵ်းယူႇသေတႃႉ ၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃး ဝၢႆးလင်ၼႆႉသမ်ႉဝႃႈ လွင်ႈပူႇၸေႃႇၽီ လွင်ႈလွတ်ႈႁေႃး ၵႃႇထႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ တႃႇတေတူၺ်းႁၼ်လႆႈ ၶုၼ်သင်ဢၼ်ပဵၼ် ဢတ်ႉတၼၼ်ႉၵူၺ်း လမ်ႇလွင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈပူႇၸေႃႇၽီ၊ လွင်ႈလွတ်ႈႁေႃး ၵႃႇထႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇထူပ်းႁၼ်လႆႈ ဢတ်ႉတၼႆယဝ်ႉ။


ၽၵဝတ်ႉၵီတ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်း ၽၵဝတ်ႉၵီႇတ ဢၼ်ပဵၼ် ပွတ်းတွၼ်ႈ မႁႃႇၽႃႇရတၼႆႉ ဢဝ်လွၵ်းလၢႆး ၵူႈပိူင်ပိူင်သေ သပ်းလႅင်းၼႄပၼ် ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉသၽေႃး ဢတ်ႉတၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပုၼ်ႈတႃႇၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ၽၵဝတ်ႉၵီႇတၼႆႉ ပဵၼ်ၽိုၼ်လိၵ်ႈထွတ်ႈမျၢတ်ႈလူင် ပုၼ်ႈတႃႇၶဝ် ၸိူဝ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉယဝ်ႉ။

သၢမ်ၸဝ်ႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈလဵဝ်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

တီႈၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်း ဝေႇၻၼၼ်ႉ ဝိသၼု၊ သျီႇဝ လႄႈ ၿြႁမႃႇၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃး တီႈလမ်ႇလွင်ႈၵႃႈႁိုဝ်။ ပဵၼ်ၽႂ်ႇပဵၼ်မၼ်း ၶေႃၶေႃဝႆႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆႈသေ ၸဝ်ႈၶရိတ်ႉပေႃႇမီးမႃးယဝ်ႉ ပီပွင်းသီႇပၢၵ်ႇ တႄႉဢဝ် ပၢၼ်ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းၵုတ်ႉတၼၼ်ႉမႃး ၸင်ႇဢဝ်ဝိသၼု၊ သျီႇဝ၊ ၿြႁမႃႇ သၢမ်ၸဝ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵိူဝ်းယမ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈထွတ်ႈမျၢတ်ႈ သူႇလဵဝ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉၸဝ်ႉၼၼ် ဢဝ်ၶုၼ်သၢင်ၿြႁမႃႇ ႁဵတ်ပဵၼ် ပိူင်လူင် ၵိူဝ်းယမ်မႃးသေတႃႉ ဝၢႆးမၼ်းမႃး ဝွတ်ႈဝွႆး ၸုတ်ႈယွမ်းၵႂႃႇသေ ၶိုၼ်းလႄႉၵၼ် ၵိူဝ်းယမ် ဝိသၼုမႃးယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ ၽိုၼ်လိၵ်ႈထမ်း ရႃႇမႃႇၼယ ဢွၵ်ႇမႃး ဢွၼ်ၵၼ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ဝိသၼုၼႆႉ ပဵၼ်ပိူင်ၽၢင်ၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်း ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းလေႃးၵၵူၼ်းသေ ႁဵတ်းပၼ်ၽွၼ်းလီ လေႃးၵၼႆယဝ်ႉ။

ဢဝတႃႇရ ဢၼ်မႃးၶဝ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ဢဝတႃႇရ ဢၼ်ဝိသၼု မႃးၶဝ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်း (မႃးၵိူတ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း)ၼၼ်ႉ မီး 9 ၸဝ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၼိုင်ၼႆႉ ပဵၼ် ရႃႇမသေ ၸဝ်ႈၵေႃးတမပုတ်ႉထၼႆႉၵေႃႈ ႁိၼ်ႇတူႇၶဝ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈတူၼ်မၢႆၵဝ်ႈၼႆယဝ်ႉ။

ဢၼ်ဢမ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

တႄႇဢဝ် ပၢၼ်ဝေႇၻမႃး တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၼိူဝ်ၽႃႇသႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈမႃး ၵူႈပိူင်ပိူင် တင်းၼမ်တင်းလၢႆသေတႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ် ၸႅၵ်ႇၽႄၸၢဝ်းၸၢတ်ႈတႅမ်ႇ ၸၢတ်ႈသုင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽႃႇသႃႇ တီႈၵိူဝ်းယမ် တၢင်ႇၸိူဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လွင်ႈၸႅၵ်ႇၽႄ ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈ တႅမ်ႇသုင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး။ ၵူၺ်းမီး တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇၼႆႉၵူၺ်းလႄႈ လွင်ႈၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ် လၵ်ႉၶၼႃႇၶဝ်ပိူင်ၼိုင်ႈယူႇ။


တမ်ႈတီႈ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈဝေႇၻၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼႆႉ ၸႅၵ်ႇၽႄဝႆႉ ၿြႁမၼ၊ ၶတ်ႉတိယ၊ ဝဵတ်ႉသ၊ သုၻ်ႉၻၼႆသေ မီးသီႇမဵဝ်း။ ၿြႁမၼ ပုၼ်ႇၼႃးၼႆႉ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး တမ်ႈတီႈ သူပ်းၶုၼ်သၢင်ၿြႁမႃႇလႄႈ မျၢတ်ႈတွၼ်းလိူဝ်သေပိူၼ်ႈ။ ၶတ်ႉတိယ ၶိူဝ်းၶုၼ်ၼႆႉ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး တမ်ႈတီႈ ၶႅၼ်ၶုၼ်သၢင်။ ဝဵတ်ႉသ ၵူၼ်းၵႃႉ၊ ၸဝ်ႈၼႃးၼႆႉ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး တမ်ႈတီႈ ၶႃၶုၼ်သၢင်။ သုၻ်ႉၻ ၵူၼ်းၽဵဝ်ႈယုၵ်းယၢၵ်း ၵူၼ်းယဵပ်ႉၶႅပ်းတိၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး တမ်ႈတီႈ ၽႃႇတိၼ်ၶုၼ်သၢင်လႄႈ ၸၼ်ႉတႅမ်ႇသေပိူၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၸၢဝ်းၸၢတ်ႈ သုင်ၼၼ်ႉ သမ်ႉတဵၵ်းတဵင် ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈတႅမ်ႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ တိတ်းတေႃႇ ၵၢၼ်လီၵၢၼ်ၸႃႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ၸွမ်းၵၼ်။ ပေႃးလႆႈႁၼ် ၵၼ်းၸၢဝ်းၸၢတ်ႈတႅမ်ႇၸိုင် မၢႆထိုင်ဝႃႈ ပဵၼ်ဢမင်ႇၵလႃႇယဝ်ႉ။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉတႄႉ ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵႃးသီႇမဵဝ်းသေ မီးၵႂႃႇ မွၵ်ႈ 2000 ယဝ်ႉၼႆယူႇ။ Outcasts, Untouchables ၸိူဝ်းၸၢဝ်းၸၢတ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇလီထီႉတိူဝ်ႉၵေႃႈ ယင်းမီးၵွၼ်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃး ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈသုင် ၵႂႃႇထိတိူဝ်ႉၺႃး ၸၢဝ်းၸၢတ်ႈတႅမ်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇလီထိတိူဝ်ႉၼၼ်ႉၸိုင် ဢၼ်လႆႈထိတိူဝ်ႉၺႃးၼၼ်ႉ ယုမ်ယမ်ဝႃႈ ဢီးလူၵႂႃႇၼႆယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

{{Reflist| [1] [2] [3]

  1. Kurien, Prema (2006). "Multiculturalism and American Religion: The Case of Hindu Indian Americans". Social Forces 85 (2): 723–741. Johns Hopkins University Press. doi:10.1353/sof.2007.0015.
  2. FL Bakker (1997). "Balinese Hinduism and the Indonesian State: Recent Developments". Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde Deel 153, 1ste Afl.: 15–41. Brill.
  3. မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၄)