ၼူၵ်ႉပဝ်ႈ

ၼူၵ်ႉပဝ်ႈတိၼ်လိူင် I Picture 143

ပိူင်ၽၢင်

ၼူၵ်ႉပဝ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ငဝ်ႈၸိူဝ်ႉ 'ၶူဝ်ႇလမ်ႇပတီႇ' သေ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼူၵ်ႉတူႈလႄႈ ၵႃဢိုဝ်ႈ။ ၼူၵ်ႉပဝ်ႈၼႆႉ မီးၶူၼ်လႄႈပိၵ်ႇ သီၶဵဝ်။ ၼူၵ်ႉပဝ်ႈၼႆႉ မဵဝ်းမၼ်း မီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆလႄႈ တႃႇတေၸႅၵ်ႇၽႄၼၼ်ႉ ဢမ်ႇငၢႆႈ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ၼူၵ်ႉပဝ်ႈတူဝ်မႄႈၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းၸႅၵ်ႇၽႄယၢပ်ႇယဝ်ႉ။

လွင်ႈယူႇသဝ်း ၵိၼ်သၢင်ႈ

ၼူၵ်ႉပဝ်ႈၼႆႉ မေႃယူႇၸွမ်းၵၼ် ပဵၼ်ၽုင်ပဵၼ်ၵႄ။ သူင်မိုတ်ႈယူႇသဝ်းၸွမ်း တူၼ်ႈမႆႉႁုင်း မႆႉႁႆးသေ ၽွင်းမိူဝ်ႈၶဝ်ၸပ်းယူႇၼိူဝ်တူၼ်ႈမႆႉၼၼ်ႉ မိူၼ်မႂ်မႆႉဝႆႉလႄႈ ႁႃႁၼ်ၶဝ် ယၢပ်ႇတႄႉတႄႉ။ ပေႃးလႆႈငိၼ်း သဵင်ႁွင်ႉၶဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ သဵင်ၽိဝ်လူမ်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇလေလႆႈႁူႉဝႃႈ ၶဝ်မီးဝႆႉ ၼိူဝ်တူၼ်ႈမႆႉၼႆယဝ်ႉ။ တၢင်းယၢဝ်း တူဝ်ၶဝ် တေမီးမွၵ်ႈ 10 သိၵ်ႈ (inch) 12 သိၵ်ႈ။ တင်းတူဝ်မူၼ်းꧠဝ်သေ တၢင်းယၢဝ်းတူဝ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းလႅပ်ႈၵၼ်လႄႈ ပဵၼ်ၼူၵ်ႉဢၼ်တူၺ်း ထုၵ်ႇတႃၸိူဝ်ႉၼိုင်ႈ။ တႃႇတေၶိုၼ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ ၸပ်းတူၼ်ႈမႆႉၼႆ တိၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵႂၢင်ႈသေ ၶႅင်ႁႅင်းတႄႉတႄႉ။

Treron sphenurus (Jayanti, Duars, West Bengal, India)

ၼူၵ်ႉပဝ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇယႃႉတဝ် ၶူဝ်းသူၼ်ၶူဝ်းႁိူၵ်ႈပိူၼ်ႈ၊ ၶဝ်ၵူၺ်း ၵိၼ်မၢၵ်ႇမႆႉၺွင်ႇ မၢၵ်ႇမႆႉႁႆး မႆႉႁုင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ ၵူၼ်းထဝ်ႈတႆးႁဝ်းၶဝ် ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးၵႂႃႇပိုတ်းၺႃးၶဝ် ပေႃးၶဝ်တေတၢႆၼႆ ၶဝ်ႁၢၵ်ႈဢွၵ်ႇ မၢၵ်ႇမႆႉ ဢၼ်ၶဝ်ၵိၼ်ၼၼ်ႉသေ ဢွၵ်ႇတီႈပွင်ႇဝႃႈ "ႁဝ်းဢမ်ႇဢဝ်ၵိၼ် ၶူဝ်းသူၼ်ဢၼ်သူၽုၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉသေပိူင် ၵွပ်ႈသင် သူမႃးပိုတ်းႁဝ်း ယိုဝ်းႁဝ်း"ၼႆယဝ်ႉ။

Yellow-foooted Green Pigeon I Picture 137

ၼူၵ်ႉပဝ်ႈမီးလၢႆမဵဝ်း

ၼူၵ်ႉပဝ်ႈတိၼ်လိူင်၊ ၼူၵ်ႉပဝ်ႈဢူၵ်းလိူင်၊ ၼူၵ်ႉပဝ်ႈသူပ်းၼႃၼႆသေ မီးလၢႆလၢႆမဵဝ်းယူႇ။ ၶဝ်ယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ မိူင်းၼီႇပေႃး၊ မိူင်းဢိၼ်ႇတိယ၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ၵုၼ်သီႇႁူဝ်ႇ၊ ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၶျၢႆးၼႃး၊ ၵုၼ်မၼ်ႇလႃႇယု (မလေး)၊ ၵုၼ်ၵျႃႇဝႃးၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

• မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ (၃)၊ (ဂ-စင်း)၊ နှာ ၂၄၀။