ၼၢင်းယိင်းသၢဝ် ၵေႃႉၸၢတ်ႈတႅမ်ႇ

လွၵ်ႈၸႅၵ်ႇၽႄ ၸၢတ်ႈတႅမ်ႇၸၢတ်ႈသုင် ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾိင်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢိၼ်းတီးယႃးလူႉလႅဝ်ၼႆႉ တႄႇမႃးယၢမ်းလႂ်ၼႆ ယင်းဢမ်ႇႁူႉလႆႈ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇထိုင်ပီမိူင်းသွင်ႁဵင်ႁူၵ်းပၢၵ်ႇပီၼၼ်ႉ ၾိင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးၽႄႈလၢမ်းၸွတ်ႇၵႂႃႇၵူႈတီႈယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၶိူဝ်းပရမ်ႇမၼ ဢၼ်မျၢတ်ႈတွၼ်းလႄႈ ၶိူဝ်းၶတ်ႉတိယၶဝ်ၼႆႉ ပေႃးၶႄႉၶဵင်ႇၵၼ်မႃးဝႆႉယူႇတင်းႁိုင်ယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ -

ၿြႁ်မꧣႃဝ ၿြႁ်မုၼေႃပုတ်တႃ၊ ...ၿြႁ်မၼေႃဝ သိထေႃဝꧣ်ၼေ၊ ႁီၼႃ ဢၼ်ၺေဝꧣ်ꧣႃ။
(ၻီ၊ ၼီ၊ ႓-႑႑႔၊ဢၷ်ၷၼ်ၺသုတ်တ)
ပေႃးဝႃႈၼၼ်ၵေႃႈ ၶတ်ႉတိယၶဝ်ၼႆႉ ၼႂ်းၶိူဝ်းသီႇၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၵွႆးပဵꧣ်ယႂ်ႇ၊ ယုမ်ႇယမ်ၸိူင်ႉၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ

ၶတ်တိယႃ ၿြႁ်မꧣ ဝိသ်သႃ၊ သုၻ်ၻႃ ၸꧣ်တလပုၵ်ၵုသႃ။
(ဝိမႃၼဝတ်ထု၊ ႙႙႕)
ၶဝ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၼႂ်းတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၶတ်ႉတိယၵွႆး မျၢတ်ႈတွၼ်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈ-ယုမ်ႇယမ်ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။

ၶတ်တယေႃ ၻုၺ်ႉပၻံ သိၻ်ထေႃ။
(သံယုတ်တၼိၵႃယ၊ သႃၵႃထႃဝၷ်ၷေႃ၊ ႑႔၊ ၶတ်တယသုတ်တ)
ၼႂ်းၶိူဝ်းပရမ်ႇမၼၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉၸႅၵ်ႇၽႄၸၢတ်ႈသုင်ၸၢတ်ႈတႅမ်ႇထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ရႃႇတျႃႇယၼလႄႈ ဝႃသိတႉထၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢတ်ႈပရမ်ႇမၼ ဢၼ်သုင်ဢၼ်မျၢတ်ႈဝႃႈၼႆလႄႈသင်၊ ၵေႃးသိယလႄႈ ꧤႃႇရတွႃႇၸၶဝ်ၸမ်ႉ ပဵၼ်ၸၢတ်ႈပရမ်ႇမၼ ဢၼ်တႅမ်ႇယေႃႈ-ႁပ်ႉၶၢမ်ႇၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႂ်းၶတ်ႉတိယၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈ ၸႅၵ်ႇၽႄၸၢတ်ႈသုင်ၸၢတ်ႈတႅမ်ႇထႅင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶတ်ႉတိယ ၸၢဝ်းသၵျၶဝ်ၼႆႉ ဝႃႈၶဝ်ပဵၼ်ၸၢတ်ႈသုင်ၼႆလႄႈသင်၊ ဝႃႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းပသေႇၼတီႇၵေႃးသလၼႆႉ ပဵတ်ၸၢတ်ႈတႅမ်ႇၼႆလႄႈသင် ယုမ်ႇယမ်ၼင်ႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ်သေ ၾိင်ႈပရမ်ႇမၼၸၢတ်ႈသီႇဢၼ်ၼၼ်ႉ သုတ်ႉတၶဝ်ၼႆႉ ၵိူတ်ႇမႃးတီႈတိၼ်ၶုၼ်သၢင်ၼႆလႄႈ ပဵၼ်ၸၢတ်ႈတႅမ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸၼ်ႇတလလႄႈ ပုၵ်ႉၵုသၶဝ်သမ်ႉ တႅမ်ႇလိူဝ်သုတ်ႉတၶဝ်ၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ်ဝႄႈၵႆၵႆယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇႁႂ်ႈလႆႈတိူဝ်ႉမႅၼ်ႈၺႃးၶဝ်သေဢမ်ႇၵႃး သင်ဝႃႈၸၢတ်ႈသုင်ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးၵေႃႉငဝ်းၶဝ်ၵွႆးၵေႃႈ ပဵၼ်ၸၢတ်ႈတႅမ်ႈၵႂႃႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၽႂ်ယင်းဢမ်ႇတဵၵ်းၵိၼ်ၼမ်ႉ တီႈၼမ်ႉမေႃႇတႃႇၵူၼ်းၸၢတ်ႈတႅမ်ႇၶဝ်ၵွၼ်ႇ။

မီးလွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၼိုင် မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပၵတိၼႆႉ ဢႃႇယုမီး (႑႖)ၶူပ်ႇသေ ၵႂႃႇတဵၵ်းၼမ်ႉတႃႇႁိူၼ်းၶဝ်။ ၽၢၼ်ၼႃႇလႄႈ ၼုင်ႈတင်းၶူဝ်းယွၵ်းၶူဝ်းမွင်ၵွႆး။ မိူဝ်ႈၽွၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၼွင်ႉၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ လုၵ်ႉၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇသေ ယေႃးၶိင်းမႃး။ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉၶႅၼ်ႈတွင်ႉၵၼ်တင်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ႁၢင်ႈလီၾၢင်လီ၊ ၼိူဝ်ႉၼင်ၵေႃႈ ၶၢဝ်သွတ်ႇလွတ်ႇဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ တူဝ်ၶိင်းၵေႃႈ မင်ႈသင်ႈလႅပ်ႈလီဝႆႉ။ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶတ်ႉတိယၼႆ ၸႅင်ႈလီၼႃႇ။ ယွၼ်ႉတၢမ်ႇလႅတ်ႇမႆႈလႄႈ၊ ဢူၼ်ႈၼူၼ်းသေ တွင်ႉမႆႈၼမ်ႉဝႆႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇလဵပ်ႈမႃးႁိမ်းၼမ်ႉမေႃႇသေ မႃးတုင်းယွၼ်းၼမ်ႉတႃႇၵိၼ်။ ပၵတိတူၵ်းၸႂ်တိုၼ်ႇၽၢၼ်ႈၵႂႃႇ၊ ပုၵ်ႉၵူဝ်ႇၵေႃႉၼႆႉ ပဵꧣ်ၽိၵ်ႉၶုသေ ပၢႆပဵၼ်ၸၢတ်ႈသုင်ၵွၼ်ႇ၊ ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီၵိၼ်ၼမ်ႉမေႃႇဢၼ်ၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ပၵတိၸင်ႇလဝ်ႈလၢတႈဝႃႈ "သႃႇမၼ ၶႃႈၶဝ်ၼႆႉ ပဵꧣ်ၼၢင်းယိင်းသၢဝ်ၸၢတ်ႈတႅမ်ႈၶႃႈဢေႃႈ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢဝ်ၼမ်ႉၼႆႉ ပၼ်တႃႇၸဝ်ႈႁဝ်းၵိၼ်တီႈၶႃႈ။"

မိူဝ်ႈယၢမ်းၼၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ-
"ၼၢင်းသၢဝ်ဢိူၺ်း- ႁဝ်းၸဝ်ႈယွၼ်းတုင်းၼမ်ႉတီႈသူၵွႆး ႁဝ်းၸဝ်ႈဢမ်ႇထၢမ်ၸၢတ်ႈသုင်ၸၢတ်ႈတႅမ်ႇသႄႈ" ၼႆယဝ်ႉ။
လွင်ႈသင်ႇသွၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇႁႂ်ႈၸႅၵ်ႇၽႄၸၢတ်ႈသုင်ၸၢတ်ႈတႅမ်ႇၼၼ်ႉလႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉၸိူဝ်းပဵၼ်လၢႆလၢႆၸၢတ်ႈ ၸိူဝ်းမႃးၽိုၵ်းသႃတိုဝ်းၵမ်လွင်ႈသင်ႇသွၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လီယုၵ်ႉယွင်ႈၵိူဝ်းယမ်ၶဝ်ၸဝ်ႈတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယူႇယဝ်ႉ။
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၽိၵ်ႉၶုဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇတုင်းယွၼ်းယူႇလၢႆၵမ်းလႄႈ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ ၸင်ႇသၼ်ႇသၢႆသေ လူႇတၢၼ်းၼမ်ႉၵိၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃၵေႃႈ ၸူမ်းသိူဝ်းယဝ်ႉ ၵိၼ်ၼမ်ႉသေ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႖႘၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)