Jump to content

ၵၢၼ်းယွတ်ႈ၊ ၸဝ်ႈ

လုၵ်ႉတီႈ ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၼၼ်ႉမႃး
(လုၵ်ႉတီး ၸၢႆးၵၢၼ်းယွတ်ႈ၊ ၸဝ်ႈ ၼႆႈသေ ၶိုၼ်းပိၼ်ႇဝၢႆႇမႃး)
ၸဝ်ႈၵၢၼ်းယွတ်ႈ
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉၸၢႆးႁၢၼ်ႇၸိင်ႇ
ၵိူတ်ႇမၢတ်ႉ 22၊ 1963
ဝၢၼ်ႈႁိၼ်ႁႄႈ၊ ဢိုင်ႇမိူင်းယၢႆး၊ ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး
သဵင်ႈၵၢမ်ႇမၢတ်ႉ 14၊ 2004
ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးဝၢၼ်ႈၶၢႆးသိမ်ႇဢိူင်ႇၼွင်ႇၵေႃႈၸေႊဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆး
ၶိူဝ်းၵူၼ်း Shan
ၵူၼ်းမိူင်း Myanmar
ပၢႆးပႆႇၺႃႇပၢႆးပိုၼ်း တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး (1982–1984)
ၵေႃႉၵူႈ
  • ၼၢင်းၼူၼ်းၸိုၼ်ႈ (m. 1989; div. 1993)
  • ၼၢင်းသီႇတႃႇ (m. 1994)
ပေႃႈမႄႈ
  • လုင်းၸၢင်းထုၼ်းဢွင်ႇ (ပေႃႈ)
  • ပႃႈၸၢင်းၶွင်ႇ (မႄႈ)
လၢႆးမိုဝ်း

ၸၢႆးၵၢၼ်းယွတ်ႈ (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Sao Kan Yord) ၼႆႉၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉပဵၼ် ၸၢႆးႁၢၼ်ႇၸိင်ႇ။ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 22၊ လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်၊ ပီႊၶရိတ်ႉ 1963 (ပီႊတႆး - ဝၼ်းသုၵ်း၊ လိူၼ်သီႇလွင်ႈ ႑႓ ၶမ်ႈ၊ ႒႐႕႗ ၼီႈ) တီႈဝၢၼ်ႈႁိၼ်ႁႄႈဢိုင်ႇမိူင်းယၢႆးၸေႊဝဵင်းၵေးသီး။ ပေႃႈမႄႈမၼ်းၸဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ လုင်းၸၢင်းထုၼ်းဢွင်ႇ လႄႈ ပႃႈၸၢင်းၶွင်ႇ။ မီးပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉ 4 ၵေႃႉ - ၼၢင်းၶမ်းငူၺ်ႇ(ပီႈၼၢင်း)၊ ၼၢင်းၸိင်ႇပုၼ်ႉ(ပီႈၼၢင်း)၊ ၸၢႆးသၢႆလႅင်း(ၼွင်ႉၸၢႆး) လႄႈၸၢႆးၸွမ်ဝူင်း(ၼွင်ႉၸၢႆး)။

ၼႃႈႁိူၼ်း လႄႈ လုၵ်ႈလၢင်း

[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် တင်းၼၢင်းၼူၼ်းၸိုၼ်ႈ မိူဝ်ႈပီႊ 1989 သေ ၽၢတ်ႇၵၼ်မိူဝ်ႈပီႊ 1993၊ မီးလုၵ်ႈယိင်း 1 ၵေႃႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼၢင်းမုၼ်သီဢွင်း။
ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် တင်းၼၢင်းသီႇတႃႇ မိူဝ်ႈပီႊ 1994 သေ မီးလုၵ်ႈယိင်း 3 ၵေႃႉ (1) ၼၢင်းယွတ်ႈယိင်းၶၢဝ်၊ (2) ၼၢင်းယွတ်ႈၽွင်းဢွမ်၊ (3) ၼၢင်းယွတ်ႈၽူၺ်းပၢႆ။

လွင်ႈသွၼ်ႁဵၼ်းပိင်ႇၺႃႇ

[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

မိူဝ်ႈပီႊ 1969 တႄႇႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ တီႈမိူင်းယၢႆး။ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပီႊ 1970 ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင် တီႈဝဵင်းပၢင်လူင်။ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပီႊ 1981 ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ၸၼ်ႉသုင်မၢႆ (4) ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ မိူဝ်ႈပီႊ 1982 တေႃႇ 1984 ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းပၢႆးပိုၼ်း တီႈၸၼ်ႉၸွမ်တူၼ်ႈတီး။

ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ

[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

မိူဝ်ႈပီႊ 1977 ၶၢဝ်းမႆႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်း တီႈငဝ်ႈငုၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSA) လွႆၶိူဝ်း။ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းတင်း ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢမ်ႇမိူင်း၊ ၸဝ်ႈသိူဝ်ထႅၼ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၼေႃႇမိူင်းဢွၼ်ႇ၊ ၸဝ်ႈၵေႃးလိင်ႇတ၊ ၸဝ်ႈၵမ်ႉၶိူဝ်း။ လႆႈထူပ်းပႃးပၢင်တိုၵ်း "လွႆမုင်ႈမိူင်း" ႁိမ်းလႃ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး လႄႈ ၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼႅတ်ႉႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် တိုၵ်းလေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႊ ၶွင်မသလ။ 1978 ၸွႆႈၵၢၼ်တီႈတပ်ႉၵွင် 21 ၶွင် (SSA) ။ 1979 လဵပ်ႈႁဵၼ်းတီႈၵိဝ်ႇႁူၵ်းၶႃးႁၢၼ် လႅၼ်လိၼ်ၸိုင်ႈတႆး-ထႆး၊ လႆႈထူပ်းတင်း ၸဝ်ႈၸၢမ်ၵႃး၊ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇလဵၵ်း၊ ၸဝ်ႈၺီႇ၊ ၸဝ်ႈသႃႇယႃႇ၊ သြႃႇမၶိၼ်ႇ၊ ၸၢႆးသႅင်ၸိုၼ်ႈ (သၶႁ) ။ ၸွႆႈၵၢၼ်တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶွင်ပႃႇတီႇၶွမ်ႇမတီႇၵိဝ်ႇႁူၵ်း၊ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး (SSPP)။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈၸွႆႈသွၼ်လိၵ်ႈ တီႈပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး "မ" ႁႃႈတူဝ် ဝဵင်းပၢင်ဢူး။ 1980 ၸွႆႈသွၼ်လိၵ်ႈတႆး "မ" ႁႃႈတူဝ်၊ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးႁူမ်ႈလူၺ်ႈမေႃသွၼ် ပၼ်ႁႅင်း 400 ၵေႃႉပၢႆ။

  1. ၸိုင်ႈတႆး၊ သွႆႉ-6၊ မၢႆ-1၊ လိူၼ်ၸဵတ်း၊ ပီႊတႆး ႒႐႙႘၊ (May, 2004)
  2. ပပ်ႉ ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ ၸၢႆးၵၢၼ်းယွတ်ႈ ဢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမုၵ်ႇၸုမ်းငမ်းယဵၼ်ၸိုင်ႈတႆး (SSPC) ပိုၼ်ဢွၵ်ႇပွၵ်ႈၵမ်း႞၊ မိူဝ်ႈလိူၼ်သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႃႇ 2009