ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး:ၵၼ်ႁဵၼ်း/လွင်ႈတၢင်ႇမၢႆၽၢင်

လုၵ်ႉတီႈ ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၼၼ်ႉမႃး
သိုပ်ႇမိုတ်ႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်မႄးထတ်း လွင်ႈတမ်းပိူင် တီႈၵွင်ႉၵၢႆ ငဝ်ႈငႃႇၽိုၼ်ဢိင် ၼႃႈလိၵ်ႈတွၼ်ႈဢုပ်ႇ တႃႇမၢႆတွင်း လွင်ႈတၢင်ႇမၢႆၽၢင် ၵွႆပၢႆ  

လွင်ႈတၢင်ႇမၢႆၽၢင်ႇ တႃႇ ၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼိုင်ႈဢၼ် ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် လွင်ႈလိူၵ်ႈသၢင်ႈၼိုင်ႈဢၼ်ယဝ်ႉ။ ၽွင်းတၢင်ႇမၢႆၽၢင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇပၼ် ၸိုဝ်ႈတႄႉတႄႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ၶေႃႈမုၼ်းသုၼ်ႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။

ႁူမ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇတၢင်ႇမၢႆၽၢင်ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၽူႈလႂ်ၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၶဝ်ႈတႅမ်ႈလႆႈ ၵႃႈတီႈ ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ပေႃးဝႃႈႁဵတ်းဝႆႉ ဢၶွင်ႉၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆတႄႉ ၸၢင်ႈလႆႈၽွၼ်းလီၵျေးၸူးမၼ်းယူႇ။

ငဝ်းတူင်ႉ ဢၼ်လၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈၽူႈၶဝ်ႈတႅမ်ႈဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ၸိူင်ႉၼင်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ (႑:႒႖ မိတ်ႉၼိတ်ႉ)
  • ၸၢင်ႈသၢင်ႈလႆႈ ပွင်ႈလိၵ်ႈမူႇလိၵ်ႈ ဢၼ်မႂ်ႇ။
  • ပေႃးဝႃႈ ႁဵတ်းဝႆႉဢၶွင်ႉၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးလွင်ႈလိူၵ်ႈသၢင်ႈၼိူဝ် ၵၢၼ်မႄးထတ်း လႄႈ ဢိၵ်ႇပႃးလွင်ႈလိူၵ်ႈသၢင်ႈတႃႇၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်း လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ဢၼ်တိူဝ်းလိူဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်းတႄႉ ပဵၼ် သဵၼ်ႈမၢႆပႂ်ႉတူၺ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈပႂ်ႉတူၺ်းၸွပ်ႇပၼ် လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ တီႈၼိူဝ် ၼႃႈလိၵ်ႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶဝ်ႈၸႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉ မႄးလၢႆႈၸိုဝ်ႈၼႃႈလိၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၶၢႆႉလႆႈၼႃႈလိၵ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
  • ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢၼ်ဢမ်ႇတၢင်ႇမၢႆၽၢင်ဝႆႉၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ႁဵင်းလိၵ်ႈပရူဝ်ႇတူဝ်ႇၶေႃး ဢိၼ်ႇတႃႇၼႅတ်ႉ ၶွမ်ႇပိဝ်ႇတႃႇမၼ်းသေၵေႃႈ ႁူႉလႆႈမၼ်းယူႇ။ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁဵင်းလိၵ်ႈဢၢႆႇၽီႇၼႆႉ မၼ်းၵႆႉလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇတႃႇသေလႄႈ ၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တွၼ်ႈတႃႇမၼ်းတေလႆႈ လွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၼႆၵေႃႈ တေယၢပ်ႇယဵၼ်းဝႆႉသေ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းတၢင်ႇၸိူဝ်း တေတူၺ်း မၢႆတွင်းလီမၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇယဵၼ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵေႃႈမိူၼ်ၼၼ် တီႈၶဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇမီး ၼႃႈလိၵ်ႈဢၼ်ၸႂ်ႉသုၼ်ႇတူဝ်ဝႆႉလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ၵေႃႈ လႆႈမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉယဝ်ႉ။
  • တွၼ်ႈတႃႇမႄးထတ်းလႆႈ ၼႃႈလိၵ်ႈမၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈပဵၼ်ဝႆႉ ၽူႈဢၼ်ထုၵ်ႇၼႄႉၼွၼ်းဝႆႉ ႁင်းမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ၼႆႉ ၽူႈတၢင်ႇမၢႆၽၢင်ဝႆႉၼႆႉ တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း မၼ်းတေလႆႈမီး ဢႃႇယုတူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ တီႈ ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး တႃႇသီႇဝၼ်းယဝ်ႉ လွင်းမႄးထတ်းမၼ်းတေလႆႈမီး တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း သိပ်းပွၵ်ႈယဝ်ႉ။
  • ပေႃးပဵၼ် ၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢၼ်တၢင်ႇမၢႆၽၢင်ဝႆႉ ၸင်ႇၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ ၸင်ႇမီးသုၼ်ႇပဵၼ်လႆႈ ၽူႈၵုမ်းၵၢၼ် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ဢႅတ်ႇမိၼ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈတၢင်ႇမၢႆၽၢင်ၼႆႉ ယႃႇပေလိုမ်း ၸိုဝ်ႈၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်း လႄႈ ၶေႃႈလပ်ႉၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႉ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်ၵေႃႉမေႃလိုမ်းၼႆ ၽွင်းမိူဝ်ႈတၢင်ႇမၢႆၽၢင်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၼႄႉၼွၼ်းသႂ်ႇပၼ် ႁဵင်းလိၵ်ႈဢီးမေးလ် လီလီၶႃႈလႄႈ။ ပေႃးၼၼ် ၸင်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်းယွၼ်းဢဝ်လႆႈ ၶေႃႈလပ်ႉဢၼ်မႂ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇ ႁူႉလိူဝ်ၼႆႉ လူတူၺ်းတီႈ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းဢၶွင်ႉ ၼႆ့ၶႃႈလႄႈ။

တေႁဵတ်းႁိုဝ်တၢင်ႇမၢႆၽၢင်

တွၼ်ႈတႃႇတၢင်ႇမၢႆၽၢင်ၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆ ၼဵၵ်းတီႈထႅဝ်လိၵ်ႈ ၽၢႆႇၼိူဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၼၼ် တီႈၸဵင်ႇၼိူဝ်ၽၢႆၶႂႃတီႈၼႃႈလိၵ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်တီႈ ၵေႃႇသၢင်ႈဢၶွင်ႉ ၼၼ်ႉလႄႈ။

ပေႃးဝႃႈလိူၵ်ႈၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်းယဝ်ႉၼႆ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်းလၢႆႈၸိုဝ်ႈလႆႈ ငၢႆႈငၢႆႈၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇလိူၵ်ႈၸိုဝ်ႈၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် ႁႂ်ႈလူၺ်တူၺ်း ပိူင်ၵၢၼ် ၸိုဝ်ႈၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႆၶႃႈ။

သိုပ်ႇၵႂႃႇၵၼ်ႁဵၼ်း ၵွႆပၢႆ