မလႅင်ႇ၊ ဝဵင်း

ဝဵင်းမလႅင်ႇ
ဝဵင်းၼႂ်းၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ
ဝဵင်းမလႅင်ႇ ဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းမျႅၼ်ႇမႃႇ
Coordinates: 21°6′0″N 95°39′0″E
မိူင်း	မျႅၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈတိူင်း	ၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ
ၸႄႈတွၼ်ႈ	မဵၵ်ႉထီႇလႃႇ
ၸႄႈဝဵင်း	မလႅင်ႇ
တၢင်းသုင်	958 ထတ်း (292 မီႇတႃႇ)
ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း  (၂၀၁၄)	၁၃၉၃၆၈
ပွတ်းတွၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း	UTC+6.30 (MST)

ဝဵင်းမလႅင်ႇ (မၢၼ်ႈ: မလှိုင်), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Mahlaing) ၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမဵၵ်ႉထီႇလႃႇသေ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းမလႅင်ႈယဝ်ႉ။ ဝဵင်းမလႅင်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်း တႃႇၸီႇ-မျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ ဢၼ်မီး ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း ဝဵင်းမဵၵ်ႉထီႇလႃႇ လႄႈ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ် တၢင်းလူတ်ႉၵႃး မဵၵ်ႉထီႇလႃႇ-မျိၼ်းၶျၢၼ်ႇဢေႃႈ။

ပေႃးလုၵ်ႉတီႈမဵၵ်ႉထီႇလႃႇ ၵႂႃႇတင်းတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်း ၼႆ ၵႆယၢၼ် 22 လၵ်းယဝ်ႉ။ တၢင်းၵႂၢင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းမလႅင်ႇၼႆႉ မီး ႔႓.႑ လၵ်းပၼ်ႇမူၼ်းယဝ်ႉ။ ၼႃႈလိၼ်ပူႇၵႄႇ မီး 54 ဢၼ်သေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ဢၼ်ၵဵပ်းမိူဝ်ႈ 1956 ၼၼ်ႉ မီးမႃး 8917 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းမလႅင်ႇၼႆႉ မီး လုမ်ႉၶုၼ်ၽွင်းဝဵင်း၊ လုမ်းၽၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ လုမ်းႁၢၼ် ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တီႈၼိူဝ်ဝဵင်းၼႆႉ မီးသူၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် သဵၼ်မၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း ဢၼ်ၵဵပ်းမိူဝ်ႈ ပီ 1953 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းယူႇၼိူဝ်ဝဵင်း မီးမႃးမွၵ်ႈ 6543 ၵေႃႉယဝ်ႉ။

ဝဵင်းမလႅင်ႇၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးဝႆႉတီႈၼိူဝ် တၢင်းလူတ်ႉၵႃး တၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်းလႄႈ လွင်ႈသိုဝ်ႉလွင်ႈၶၢႆၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ တီႈမလႅင်ႇၼႆႉ မီး ႁႃႈဝၼ်းၼိုင်ႈၵၢတ်ႇသေ ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁိမ်းႁွမ်း ဢွၼ်ၵၼ်မႃးသိုဝ်ႉမႃးၶၢႆယဝ်ႉ။ ဝဵင်းမလႅင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၵုၺ် တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈလႄႈ မီးႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈၵုၺ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ တီႈမလႅင်ႇၼႆႉ မီးပႃး ၸၢၵ်ႈၼမ်ႉမၼ်းယဝ်ႉ။ မေႃႈလိၼ် ဢၢင်ႇလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းဢိတ်းဢွတ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ တိူဝ်းၼမ်ယဝ်ႉ။

ၽြႃးဢၼ်လိုဝ်းလင် တီႈဝဵင်းမလႅင်ႇၼႆႉ ပဵၼ် ၵွင်းမူးသူၺ်ႇမုၼေႃးသေ ႁဵတ်းပွႆးၽြႃးၵူႈပီယဝ်ႉ။

သၢႆပိုၼ်း

မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ဝဵင်းမလႅင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၶုၼ်ၵွၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈ မႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ် ၶုၼ်မၢၼ်ႈၶဝ်ႈၼၼ်ႉ ဝဵင်းမလႅင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၽွင်းၶဝ် သိုၵ်းၶဝ် ဢုပ်ႉပိူင်ႇမႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပဵၼ်လွင်ႈ ၸဝ်ႈၸၢႆး မျိၼ်ႇၵုၼ်း မျိၼ်းၶူင်ႇတႅင်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ပူႇၵႄႇဝဵင်းမလႅင်ႇ မွင်ႇၶျိတ်ႉသယႃႇၼႆႉ ယၢမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶုၼ်မင်းတုင်း မႃးသေ ၶုၼ်သီႇပေႃႉ ၵေႃႉၸွႆႈထႅမ်တီႈၽေးဢသၢၵ်ႈသေ ဢဝ်ႁဵတ်းၵူၼ်းလီမႃးသေတႃႉ လိုၼ်းသုတ်းမႃး ထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ ၶရိတ်ႉ 1886 ၽွင်းဢင်းၵိတ်ႉၶဝ် ၶဝ်ႈသိမ်းဢဝ် မိူင်းမၢၼ်ႈပွတ်းၼိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ႈတိုၵ်းတီႈမလႅင်ႇ၊ လုၵ်ႉတီႈမလႅင်ႇယဝ်ႉ ၶိုၼ်ႈတိုၵ်း မဵၵ်ႉထီႇလႃႇယဝ်ႉ။

တၢင်ႇၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၸိုဝ်ႈ

မလႅင်ႇ (မၢၼ်ႈ: မလှိုင်) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ ပၢၼ်းလႅင်ႇ (မၢၼ်ႈ: ပန်းလှိုင်) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉသေ လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်မႃး ဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈ ၵွင်းမူး ၈၄၀၀၀ ဢၼ် ၶုၼ်သီရိထမ်မႃဢႃႇသေႃးၵ တင်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃးၵွင်းမူး သူၺ်ႇမုၼေႃး တီႈဝဵင်းမလႅင်ႈၼၼ်ႉ သူႇၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမွၵ်ႇလိူင်ႇ (ပန်းလှိုင်) တီႈႁိမ်းၵွင်းမူး သူၺ်ႇမုၼေႃးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ယွၼ်ႉဢဝ်မွၵ်ႇ ၵၢပ်ႈလူႇတီႈ ၽြႃးၼၼ်ႉလႄႈသင် ၸင်ႇႁွင်ႉၵိုၵ်းၸွမ်း မွၵ်ႇလိူင်ႇ (ပန်းလှိုင်)သေ ၸင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈ ပန်းလှိုင် ယဝ်ႉ ဝၢႆးၼႆႉ ၸင်ႇပဵၼႃး မလှိုင် (မလႅင်ႇ) ၼႆႉယဝ်ႉ။