ပွတ်းတွၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း

ပွတ်းတွၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ် ၼႃႈလိၵ် ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် တွၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈမၼ်းပေႃးမႅၼ်ႈၽဵင်ႇၵၼ် တီႈ လွင်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ လွင်ႈတၢင်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵူႈသမ်ႇသမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပွတ်းတွၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉ ၵႆႉၸႅၵ်ႇသေမၵ်းမၼ်ႈ ၸွမ်းၼၼ်ႇ သၢႆၶႅၼ်ႈလိၼ်မိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ ၸိူင်ႉၼၼ်သေ တီႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵၢၼ်ၵႃႉၵၢၼ်ၶၢႆလႄႈသင်၊ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇလႄႈသင် တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢၼ်ပဵၼ် ပွတ်းတွၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း မိူင်းၸိူဝ်းမီးၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇၼႆႉ ၵမ်ႉၼမ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉ ပဵၼ်ယၢမ်းမူင်းတဵမ် (UTC−12 to UTC+14) ၼင်ႇၵႃႈတီႈ Coordinated Universal Time (UTC)သေ မိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ ၸႂ်ႉဝႆႉ 30 လႄႈ 45 မိတ်ႉၼိတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ (တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼဵဝ်းၽွင်းလႅၼ်း - UTC−03:30၊ လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼီႇပေႃး - UTC+05:45၊ လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်းမျၢၼ်ႇမႃႇ - UTC +06:30၊  လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢိၼ်းတီးယႃး - UTC+05:30) မိူင်းဢၼ် လတ်ႉတိၵျူႉသုင်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းၶၢဝ်းမႆႈ ဢၼ်ပဵၼ် ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းမႆႈၸိုင် သုတ်ႉၽၢႆႇၼႃႈ ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

List of UTC offsets

လိၵ်ႈႁွမ်တွမ် ဢၼ်ပိုတ်ႇၼႄဝႆႉတီႈၵႂၢင်ႈ - List of UTC time offsets

Time zones of the world

In the table below, the locations that use daylight saving time (DST) are listed in their UTC offset when DST is not in effect. When DST is in effect, approximately during spring and summer, their UTC offset is increased by one hour (except for Lord Howe Island, where it is increased by 30 minutes). For example, during the DST period California observes UTC−07:00 and the United Kingdom observes UTC+01:00.

UTC offset	Locations that do not use DST		Locations that use DST
UTC−12:00		ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Baker Island ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Howland Island
UTC−11:00		[[ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း American Samoa|ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း American Samoa]] ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Jarvis Island ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Kingman Reef ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Midway Atoll  ၼီးဝႄႇ ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Palmyra Atoll
UTC−10:00		မူႇၵုၼ် ၶုၵ်ႈ French Polynesia (most) ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Johnston Atoll  ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ: Hawaii		ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ: Andreanof Islands, Islands of Four Mountains, Near Islands, Rat Islands (Aleutian Islands, Alaska)
UTC−09:30		ပေႃႇလီႇၼေးသျႃး ၶွင် ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ: Marquesas Islands
UTC−09:00		French Polynesia: Gambier Islands		ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ: Alaska (most)
UTC−08:00		ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Clipperton Island Pitcairn Islands		ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ: British Columbia (most)  မႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇ: Baja California  ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ: California, Idaho (north), Nevada (most), Oregon (most), Washington
UTC−07:00		ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ: British Columbia (northeast), Yukon  မႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇ: Baja California Sur, Nayarit (most), Sinaloa, Sonora  ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ: Arizona (most)		ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ: Alberta, British Columbia (southeast), Northwest Territories, Nunavut (west), Saskatchewan (Lloydminster area)  မႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇ: Chihuahua (northwest border)  ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ: Arizona (Navajo Nation), Colorado, Idaho (most), Kansas (west), Montana, Nebraska (west), New Mexico, Nevada (northeast border), North Dakota (southwest), Oregon (east), South Dakota (west), Texas (west), Utah, Wyoming
UTC−06:00		Belize  ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ: Saskatchewan (most)  ၵေႃးသတႃႇရိၵႃႇ  ဢေႇၵႂႃႇတေႃႇ: Galápagos El Salvador Guatemala Honduras  မႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇ (most) Nicaragua		ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ: Manitoba, Nunavut (central), Ontario (west)  ၶျီႇလီႇ: Easter Island  မႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇ (northeast border)  ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ: Alabama, Arkansas, Florida (northwest), Illinois, Indiana (northwest, southwest), Iowa, Kansas (most), Kentucky (west), Louisiana, Michigan (northwest border), Minnesota, Mississippi, Missouri, Nebraska (most), North Dakota (most), Oklahoma, South Dakota (most), Tennessee (most), Texas (most), Wisconsin
UTC−05:00		ပရႃႇၸီး: Acre, Amazonas (southwest)  ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ: Atikokan, Mishkeegogamang, Southampton Island Cayman Islands  ၵူဝ်ႇလမ်ႇပီႇယႃႇ  ဢေႇၵႂႃႇတေႃႇ (most)  ၵျႃႇမေႇၵႃႇ  မႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇ: Quintana Roo ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Navassa Island Panama  ပေႇရူႉ		Bahamas  ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ: Nunavut (east), Ontario (most), Quebec (most) Cuba Haiti Turks and Caicos Islands  ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ: Connecticut, Delaware, District of Columbia, Florida (most), Georgia, Indiana (most), Kentucky (east), Maine, Maryland, Massachusetts, Michigan (most), New Hampshire, New Jersey, New York, North Carolina, Ohio, Pennsylvania, Rhode Island, South Carolina, Tennessee (east), Vermont, Virginia, West Virginia
UTC−04:00		Anguilla  ဢႅၼ်ႇထီႇၵႂႃႇ လႄႈ ပႃႇပူးတႃႇ Aruba Barbados Bolivia  ပရႃႇၸီး: Amazonas (most), Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Rondônia, Roraima British Virgin Islands  ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ: Quebec (east) ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Caribbean Netherlands Curaçao Dominica Dominican Republic Grenada ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Guadeloupe Guyana ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Martinique Montserrat  ပေႃႇတူဝ်ႇရီးၵူဝ်း ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Saint Barthélemy Saint Kitts and Nevis Saint Lucia ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Saint Martin Saint Vincent and the Grenadines Sint Maarten  ထရီႇၼီႇတၢတ်ႈ လႄႈ ထူဝ်ႇပေးၵူဝ်ႇ  [[ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း United States Virgin Islands|ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း United States Virgin Islands]]  ဝႄႇၼေႇၸွႆးလႃး		Bermuda  ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ: Labrador (most), New Brunswick, Nova Scotia, Prince Edward Island  ၶျီႇလီႇ (most)  ၵရိၼ်းလႅၼ်း: Pituffik Space Base
UTC−03:30				ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ: Newfoundland, Labrador (southeast)
UTC−03:00		ဢႃႇၵျႅၼ်ႇတီးၼႃး  ပရႃႇၸီး (most)  ၶျီႇလီႇ: Magallanes Region  မူႇၵုၼ် ၾွၵ်ႉလႅၼ်ႇ French Guiana  ပႃႇရႃႇၵူၺ်း Suriname  ဢုရုၵူၺ်း		ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Saint Pierre and Miquelon
UTC−02:00		ပရႃႇၸီး: Fernando de Noronha South Georgia and the South Sandwich Islands		ၵရိၼ်းလႅၼ်း (most)
UTC−01:00		ၶဵပ်ႉဝႄႇတီႇ		ပေႃးတူႉၵၢဝ်ႇ: Azores
UTC+00:00		Burkina Faso Gambia Ghana  ၵရိၼ်းလႅၼ်း: National Park (east coast) Guinea Guinea-Bissau Iceland Ivory Coast Liberia Mali Mauritania Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha Senegal Sierra Leone São Tomé and Príncipe Togo		မူႇၵုၼ် ၾႄးရူဝ်း Guernsey  ဢၢႆႇယႃႇလႅၼ်ႇ Isle of Man Jersey  ပေႃးတူႉၵၢဝ်ႇ (most)  သပဵၼ်ႇ: Canary Islands  မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁေႃၶမ်း ပရိတ်ႈတဵၼ်ႇ
UTC+01:00		ဢႄးၵျီးရီးယႃး  ဢႅၼ်ႇၵူဝ်ႇလႃႇ Benin Cameroon Central African Republic Chad Congo  Democratic Republic of the Congo: Équateur, Kinshasa, Kongo Central, Kwango, Kwilu, Mai-Ndombe, Mongala, Nord-Ubangi, Sud-Ubangi, Tshuapa Equatorial Guinea Gabon  မေႃႇရူဝ်ႇၵူဝ်ႇ Niger Nigeria  တူႇၼီးသျႃး Western Sahara		Albania Andorra Austria  ပႄႇၵျီႇယမ်ႇ  ပေႃးသၼီးယႃး လႄႈ ႁႃႇၸီႇၵူဝ်းဝီးၼႃး Croatia  ၶျႅၵ်ႈ  တႅၼ်းမၢၵ်ႈ  ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ (metropolitan)  ၵျႃႇမၼီႇ  ၵျီႇပရေႃးတႃး  ႁၢင်ႇၵေႇရီႇ  ဢီႇတႃႇလီႇ Kosovo Liechtenstein Luxembourg  မေႃးတႃႇ Monaco Montenegro  ၼႄႇတႃႇလႅၼ်ႇ (European) North Macedonia  ၼေႃႇဝူၺ်း Poland San Marino Serbia  သလူဝ်ႇဝႃးၵီးယႃး Slovenia  သပဵၼ်ႇ (most) Sweden  သဝိတ်ႈၸႃႇလႅၼ်ႇ Vatican City
UTC+02:00		Botswana Burundi  Democratic Republic of the Congo (most) Eswatini Lesotho Malawi Mozambique  ၼႃႇမီးပီးယႃး  ရတ်ႈသျႃး: Kaliningrad Rwanda  ဢႃႇၾရိၵႃႉၸၢၼ်း (most) South Sudan Sudan Zambia Zimbabwe		Akrotiri and Dhekelia Bulgaria  သၢႆႉပရႅတ်ႈ  ဢီးၵျိပ်ႈ  ဢႄႇသတူဝ်းၼီးယႃး  ၾိၼ်ႇလႅၼ်ႇ Greece  ဢိတ်ႇသရေး Latvia  လႄႇပႃႇၼွၼ်ႇ  လီႉတူႇဝေးၼီးယႃး Moldova Northern Cyprus  ပႃးလဵတ်ႈသတၢႆး Romania Transnistria  ယူႇၶရဵၼ်း (most)
UTC+03:00		Abkhazia  ပႃႇရဵၼ်း  ပႄႇလႃႇရုတ်ႈ Comoros Djibouti Eritrea  ဢီႇတီႇယူဝ်းပီးယႃး French Southern and Antarctic Lands: Scattered Islands  ဢီႇရၢၵ်ႈ  ၵျေႃႇတၼ်ႇ  ၶႅၼ်ႇၺႃႇ  ၶူႇဝဵတ်ႈ Madagascar Mayotte  ၶႃႇတႃႇ  ရတ်ႈသျႃး (most of European part)  သေႃႇတီႇဢႃႇရေးပီးယႃး Somalia ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Somaliland  ဢႃႇၾရိၵႃႉၸၢၼ်း: Prince Edward Islands  ဢေႃသႅတ်ႉထီးယႃးၸၢၼ်း  သီးရီးယႃး Tanzania  တိူဝ်ႇၵီႇ Uganda Ukraine: occupied territories  ယႄႇမႅၼ်ႇ
UTC+03:30		ဢီႇရၢၼ်း
UTC+04:00		ဢႃႇမေးၼီးယႃး  ဢႃႇၸႃႇပၢႆႇၸၼ်ႇ French Southern and Antarctic Lands: Crozet Islands  ၵျေႃႇၵျႃႇ  မေႃးရီႇသႃႇ  ဢူဝ်ႇမၢၼ်ႇ  ရတ်ႈသျႃး: Astrakhan, Samara, Saratov, Udmurtia, Ulyanovsk Réunion Seychelles  မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸဝ်ႈၾႃႉ ဢႃႇရၢပ်ႈ
UTC+04:30		ဢႃႇၾၵၢၼ်ႇၼီႇသတၢၼ်ႇ
UTC+05:00		French Southern and Antarctic Lands: Kerguelen Islands, Saint Paul Island, Amsterdam Island ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Heard Island and McDonald Islands  ၵႃႇၸၢၵ်ႇသတၼ်ႇ  မေႃႇတိပ်ႈ  ပႃႇၵိတ်ႈသတၼ်ႇ  ရတ်ႈသျႃး: Bashkortostan, Chelyabinsk, Khanty-Mansi, Kurgan, Orenburg, Perm, Sverdlovsk, Tyumen, Yamalia  တႃႇၵျီႇၵီႇသတၼ်ႇ  တၢၵ်ႈမႅၼ်ႇၼီႇသတၼ်ႇ  ဢူႇၸပႄႉၵိတ်ႇသတၼ်ႇ
UTC+05:30		ဢိၼ်းတီးယႃး  သီႇရိလင်းၵႃ
UTC+05:45		ၼေႇပေႃး
UTC+06:00		ပင်းၵလႃးတဵတ်ႈ  ၽူႇတၢၼ်ႇ British Indian Ocean Territory  ၵႃႇၵိတ်ႇသတၼ်ႇ  ရတ်ႈသျႃး: Omsk
UTC+06:30		Cocos (Keeling) Islands  မျၢၼ်ႇမႃႇ
UTC+07:00		ၵမ်ႇပေႃးတီးယႃး Christmas Island  ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႃး: Sumatra, Java, West Kalimantan, Central Kalimantan  လၢဝ်း  မူင်ႇၵူဝ်းလီးယႃး: Bayan-Ölgii, Khovd, Uvs  ရတ်ႈသျႃး: Altai Krai, Altai Republic, Kemerovo, Khakassia, Krasnoyarsk, Novosibirsk, Tomsk, Tuva  ထႆး  ဝႅတ်ႉၼမ်း
UTC+08:00		ဢေႃႉသထရေးလီးယႃး: Western Australia (most)  ပရူႇၼၢႆး  ၶႄႇ  ႁွင်းၵွင်း  ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႃး: South Kalimantan, East Kalimantan, North Kalimantan, Sulawesi, Lesser Sunda Islands  မႃႇၵၢဝ်ႈ  မလေးသျႃး  မူင်ႇၵူဝ်းလီးယႃး (most)  ၾီလိပ်ႈပိၼ်း  ရတ်ႈသျႃး: Buryatia, Irkutsk  သိင်ႇၵႃႇပူဝ်ႇ  ထၢႆႇဝၢၼ်း
UTC+08:45		ဢေႃႉသထရေးလီးယႃး: Eucla
UTC+09:00		တီႇမေႃးပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ  ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇၼီးသျႃး: Maluku Islands, Western New Guinea  ၵျႃႇပၢၼ်ႇ  ၵၢဝ်းလီႁွင်ႇ Palau  ရတ်ႈသျႃး: Amur, Sakha (most), Zabaykalsky  ၵၢဝ်းလီၸၢၼ်း
UTC+09:30		ဢေႃႉသထရေးလီးယႃး: Northern Territory		ဢေႃႉသထရေးလီးယႃး: South Australia, Yancowinna County
UTC+10:00		ဢေႃႉသထရေးလီးယႃး: Queensland  ၵႂၢမ်ႇ Micronesia: Chuuk, Yap  [[ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Northern Mariana Islands|ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Northern Mariana Islands]] Papua New Guinea (most)  ရတ်ႈသျႃး: Jewish, Khabarovsk, Primorsky, Sakha (central-east)		ဢေႃႉသထရေးလီးယႃး: Australian Capital Territory, Jervis Bay Territory, New South Wales (most), Tasmania, Victoria
UTC+10:30				ဢေႃႉသထရေးလီးယႃး: Lord Howe Island (DST increase is 30 minutes)
UTC+11:00		Micronesia: Kosrae, Pohnpei New Caledonia Papua New Guinea: Bougainville  ရတ်ႈသျႃး: Magadan, Sakha (east), Sakhalin Solomon Islands  ဝႅၼ်ႇၼူးဝႃႇထူႇ		ၼေႃႇၾုၵ်ႉ
UTC+12:00		ၾီႇၵျီႇ Kiribati: Gilbert Islands Marshall Islands Nauru  ရတ်ႈသျႃး: Chukotka, Kamchatka  ထူးဝႃႇလူႇ ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Wake Island ထႅမ်းပလဵတ်ႉ:သဵၼ်ႈမၢႆ မိူင်း Wallis and Futuna		ၼိဝ်းၸီႇလႅၼ်ႇ (most)
UTC+12:45				ၼိဝ်းၸီႇလႅၼ်ႇ: Chatham Islands
UTC+13:00		Kiribati: Phoenix Islands  သႃႇမူဝ်းဝႃႇ  ထူဝ်းၵေႇလၢဝ်ႇ  ထွင်းၵႃႇ
UTC+14:00		Kiribati: Line Islands

ပိုၼ်းး

Early timekeeping

မိူဝ်ႈပႆႇၶူင်သၢင်ႈလႆႈ ယၢမ်းမူင်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶဝ်ၼႆႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းၼိုင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ လႆႈဢိင်ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်လႅတ်ႇၵႂႃႇသေ တႅပ်းတတ်းယဝ်ႉ။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ယၢမ်းမူင်းလႅတ်ႇၼၼ်ႉသေ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ဢွင်ႈတီႈမၼ်းသေ မီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။

ထိုင် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ ၁၉ ၽိူဝ်ႇ ယၢမ်းမူင်းဢၼ်ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ဢွၵ်ႇမႃးၸိုင်^{[လူဝ်ႇလွင်ႈဢၢင်ႈဢိင်]} ၵူႈဝဵင်းဝဵင်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းပိုၼ်ႉတီႈ mean solar time မႃးယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းလႅတ်ႇ ဢၼ်မီးတႄႉတႄႉမၼ်းၼႆႉ တင်း mean solar time သေ ပိူင်ႈၵၼ် မွၵ်ႈ ၁၅ မိတ်ႉၼိတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ (ၼႄဝႆႉတီႈ (လွင်ႈၽဵင်ႇမိူၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼၼ်ႉယူႇ။) လွင်ႈလႆႈပိူင်ႈၵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၵမ်ႇၽႃႇၼႆႉ မၼ်းပၼ်ႁွပ်ႈလႅတ်ႈ ၼင်ႇမူၼ်းၶႆႇပဵတ်းလၢဝ်ႈလၢဝ်ႈ (Eccentricity) လႄႈ ယွၼ်ႉ မၼ်းပၼ်ႇၵိူင်း တီႈၼိူဝ်ၵၢၼ်း (Obliquity) မၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်မီးတီႈၼိူဝ် Mean solar time ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈပဵၼ် ၶၢဝ်းၵၢင်ဝၼ်းၼႆ မီးၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်မိူၼ်ၵၼ်သေ လွင်ႈပိူင်ႈၵၼ် သွင်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပေႃးဝႆႉ သုတ်းပီၵႂႃႇၼႆ ၶိုၼ်းၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈ သၢႆငၢႆ သုၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပဵၼ် လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်းၵရိၼ်းၼိတ်ႉ (Greenwich Mean Time) (GMT) ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ဢွင်ႈလႅပ်ႈႁဵၼ်းၾႃႉလၢဝ် ၸၢဝ်းၸဝ်ႈ (ၵရိၼ်းၼိတ်ႉ) သေ လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 1675 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈယိူင်းဢၢၼ်းတႄႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇပၼ်လႆႈ တၢင်းၸွႆႈထႅမ်ႈ တႃႇ ႁိူင်းသၢင်ႈၽေႃး ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်း ပၢင်ႇလၢႆႇ ႁႂ်ႈမၵ်းမၼ်ႈလႆႈ လွင်ႇၵျီႇၵျူႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈဝဵင်းတီႈၼႂ်း ဢိင်ႇၵလၢၼ်ႇ ၵူႈတီႈတီႈ ဢၼ်မီးၶၢဝ်းယၢမ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ သၢႆဢၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းပၼ်မႃးလႆႈ လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်းတႃႇဢိင်ဢၢင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

Railway time

Plaque commemorating the Railway General Time Convention of 1883 in North America

ၽိူဝ်ႇ လွင်ႈၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇရူတ်ႉလဵၼ်း လႄႈ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇသၢႆလူမ်း ႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး ဢၼ်ပဵၼ် ယၢမ်းပိုၼ်ႉတီႈ (Local solar time) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈဢမ်ႇၶႅမ်ႉလႅပ်ႈမႃးယဝ်ႉ။ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၼႃႈလိၼ်သေၵေႃႈ လွင်ႇၵျီႇၵျူႉ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလႅင်ႈလိၼ်သေ ၼႂ်းၵႄႈဢွင်ႈတီႈပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းမူင်းၼႆႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ တီႈ လွင်ႇၵျီႇၵျူႉတီႇၵရီႇၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ သီႇမိတ်ႉၼိတ်ႉယဝ်ႉ။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း ပရိတ်ႉသ်တူဝ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉ ၽၢႆႇတူၵ်း ၵရိၼ်းၼိတ်ႉ (ပွတ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းလၼ်ႇတၼ်ႇ) မွၵ်ႈ ၂.၅ တီႇၵရီႇၼၼ်ႉလႄႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းတဵင်ႈဝၼ်း တီႈ ဝဵင်းပရိတ်ႉသ်တူဝ်ႇ (Solar noon) ၼႆႉ မၼ်းပေႃးပူၼ်ႉၵႂႃႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းတဵင်ႈဝၼ်းတီႈလၼ်ႇတၼ်ႇ တႃႇ ၁၀ မိတ်ႉၼိတ်ႉပၢႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းပွတ်းတွၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆ့ ယိုင်ႈႁိုင်ႈယိုင်ႈပိူင်ႈၵၼ်မႃးၼမ်ယဝ်ႉ။

ဢၼ်ပဵၼ် လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈ ပီ 1847 တီႇသႅမ်ႇပႃႇ 1 ဝၼ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ ၶမ်ႇပၼီႇရူတ်ႉလဵၼ်း ဢၼ်မီးတီႈ ၵရဵတ်ႉပရိတ်ႉတဵင်ႇ ဢဝ် GMT သႂ်ႇတီႈၼႂ်ႈ ၶရူဝ်ႇၼူဝ်ႇမီႇတႃႇ ဢၼ်တေႃႉဢဝ်ၵႂႃႇငၢႆႈၼၼ်ႉသေၵေႃႈ မၵ်းမၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈၶမ်ႇပၼီႇ ႁူင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶမ်ႇပၼီႇဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆႉ ပဵၼ် Great Western Railway (GWR) သေ ပဵၼ် မိူဝ်ႈ 1840 ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းဢၼ်ၼၼ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင်ပေႃးၼၢၼ်း ၵူၼ်းႁူႉၼမ်မႃးဝႃႈ Railway Time ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ မွၵ်ႈ 1852 ဢေႃးၵၢတ်ႉ 23 ၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ ဢွင်ႈတူၺ်းလၢဝ်ၾႃႉ ၸၢဝ်းၸဝ်ႈ (ၵရိၼ်းၼိတ်ႉ) လႆႈပိုၼ်ပွႆႇပၼ် သၢႆၶၢဝ်းယမၢ်း (time signals) သၢႆလူမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းမူင်း ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်မီးတီႈ ၵရဵတ်ႉပရိတ်ႉတဵင်ႇ မွၵ်ႈ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၉၈% ၼႆႉ မိူဝ်ႈပႆႇထိုင် 1855 ၼႆႉ တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉ GMT မႃးယဝ်ႉ။ တေႃႇပႆႇထိုင် 1880 ဢေႃးၵၢတ်ႉ 2 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇလႆႈမၵ်းမၼ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ႁင်းပရိတ်ႉတဵင်ႇ။ ၶၢဝ်းယမၢ်းၼၼ်ႉ တီႈယၢမ်းမူင်းပရိတ်ႉတဵင်ႇၼၼ်ႉ မီး မိုဝ်းမိတ်ႉၼိတ်ႉသွင်ဢၼ်သေ ဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆႉ ပဵၼ် တႃႇ GMT ယဝ်ႉ။

ၽွင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉၵမ်ႉၽႃႇၼႆႉ ၽၢႆႇလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈမႃးၸိုင် တီႈဢၼ်ၶဵင်ႇၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇ လွင်ႈမၵ်းမၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်ပွင်ၸႂ်ငၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တႃႇသိုပ်ႇတူၺ်းထႅင်ႈ

The control panel of the Time Zone Clock in front of Coventry Transport Museum.

• Daylight saving time
• ISO 8601
• Jet lag
• List of time zone abbreviations
• List of time zones by country
• Lists of time zones
• Metric time
• Time by country
• World clock

ႁဵၼ်းၵွင်ႉၽၢႆႇၼွၵ်ႈ

• သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိူဝ်းၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈတင်း ပွတ်းတွၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်မီးတီႈ Wikimedia Commons
• LEGAL TIME 2015