မျဵၵ်ႉ၊ ဝဵင်း

ဝဵင်းမျဵၵ်ႉ
ဝဵင်းၸိူဝ်းမီးၼႂ်း မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ
ဝဵင်းမျဵၵ်ႉ ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်မျဵၵ်ႉၵျုၼ်းၸု ၼႄဢွင်ႈတီႈဝဵင်း
Coordinates: 12°26′N 98°36′E
မိူင်း	မိူင်းမၢၼ်ႈ
ၸႄႈတိူင်း	ၸႄႈတိူင်းတၼိၼ်းတႃႇယီႇ
ၸႄႈတွၼ်ႈ	ၸႄႈတွၼ်ႈမျဵၵ်ႉ
ၸႄႈဝဵင်း	ၸႄႈဝဵင်းမျဵၵ်ႉ
ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၸႄႈဝဵင်း	ဝဵင်းမျဵၵ်ႉ
Time zone	UTC+6:30 (MST)

ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇတီႈ မျဵၵ်ႉၵျုၼ်းၸု

ပၢႆႉ We love Myeik ဢၼ်မီးတီႈ တၢင်းၵၢၼ်းၼႃး

ဝဵင်းမျဵၵ်ႉ (မၢၼ်ႈ: မြိတ်မြို့ ; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Myeik) ၼႆႉ ပဵၼ် ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းမျဵၵ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ တီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမျဵၵ်ႉ၊ ၸႄႈတိူင်းတၼိၼ်းတႃႇယီႇ၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢွင်ႈတီႈ

ဝဵင်းမျဵၵ်ႉၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈ ပွတ်းၸၢၼ်း မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ တီႈ လတ်ႉတီႇတုတ်ႉႁွင်ႇ (12 တီႇၵရီႇ၊ 16 မိတ်ႉၼိတ်ႉ)၊ လွင်ႇၵျီႇတုတ်ႉဢွၵ်ႇ (98 တီႇၵရီႇ၊ 36 မိတ်ႉၼိတ်ႉ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပိုၼ်းပိုၼ်ႉလင်

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ဢိူမ်ႈၸပ်းၵၼ်ဝႆႉတင်း မိူင်းထႆးလႄႈ ဝဵင်းမျဵၵ်ႉၼႆႉ ၶဵင်ႇတူၵ်းတႂ်ႈမိုဝ်း ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈထုင်ႉမျဵၵ်ႉၼႆ့ၵေႃႈ လႆႈပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ပၢင်ႇသိုၵ်းမႃးယဝ်ႉ။ ဢူးၵျီးၸဵင်ႇ ၵေႃႉဢၼ်ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်တႅမ်ႈ ပိုၼ်းရႃႇၸဝၢင်ႇမျဵၵ်ႉၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းလႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်တႅမ်ႈ ယၢပ်ႇယဵၼ်းၼႃႇ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢေႇတီႇ 723 တီႈပွတ်းႁွင်ႇ မိူင်းထႆး ပၢၼ်ၸိူဝ်ႉႁိူၼ်းၵဵင်းမႂ်ႇၼၼ်ႉ ၽုင်းၶဝ်ၽႅဝ်ထိုင် တိူင်းတၼိၼ်းတႃႇယီႇသေ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းၵဵင်းမႂ်ႇၼႆႉ လႆႈတင်ႈရမ်ႇမႃႇဝတီႇ (ဝဵင်းဢၼ်လီမူၼ်ႈသိူဝ်းသႃႇယႃႇ) တီႈ ၵေႃႉပဵင်း မိူဝ်ႈဢေႇတီႇ 755 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိုင်ဢႃႇယုဝဵင်း ႁိုင် (28) ပီမႃး ၶိုၼ်းၶၢႆႉၵႂႃႇတီႈ ဝဵင်းၵျႅၵ်ႉၵလိၼ်း (ၵၢမ်ႇမေႃႇ) ၼၼ်ႉသေ ဢႃႇယုဝဵင်း မီး 118 ပီယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ထိုင်ပီ ဢေႇတီႇ 901 ၼႆႉ ၶိုၼ်းၶၢႆႉၵႂႃႇ ထွင်ႉၵႂႃႇ (ဢႃႇယုဝဵင်း 220) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼႂ်း ပၢၼ် ဢလွင်းၸီႇတီႇ ၽွင်းငမ်း (1112-1167) ၼၼ်ႉသေ ထိုင်ပီ ဢေႇတီႇ 1152 ပၢၼ်ၶုၼ်ပရမရၸႃႇ ဢၼ်ၽွင်း ဝဵင်းဢွင်ႇသႃႇဝရၼၼ်ႉ ၸိူဝ်ႉႁိူၼ်းၵဵင်းမႂ်ႇ လႆႈသုတ်းၶၢတ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶုၼ်ၼရပတိၸီႇတူႇ (1173-1210) တိုၵ်ႉၽွင်းငမ်းတီႈ ပူးၵမ်ႇၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၶုၼ်ဢွင်ႇသႃႇဝရ (ဢေႇၵတႄႇရႃႇၸႃႇ) လႆႈတင်ႈဝဵင်းတၼိၼ်းတႃႇယီႇ တီႈ ထုင်ႉၶယိၼ်း မိူဝ်ႈပီဢေႇတီႇ 1276 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းတၼိၼ်းတႃႇယီႇၼႆႉ ဝဵင်းၵႅမ် မီး (14) ဝဵင်းသေ ထိုင်ပီ 1277 လႆႈတႄႇၵေႃႇတင်ႈ ဝဵင်းတၢၼ်ႇထုၵ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ဝဵင်းပႂ်ႉယၢမ်းသမ်ႇမုၵ်ႉတရႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉဢဝ် ဢေႇတီႇ 1276 တေႃႇ 1731 ၼႂ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 454 ပီၼႆႉ ပဵၼ်ပၢၼ် တၼိၼ်းတႃႇယီႇသေ ပိူင်ပဵၼ် မႃႉရဵၵ်ႉ(မျဵၵ်ႉ) ၼႆႉ သဝ်ႈဝဝ်းၵႂၢႆယဝ်ႉ။ ႁွင်ႉၵိုၵ်းၸွမ်း လၵ်းမတ်ႉမႃႉ ဢၼ်ပဵၼ်ႁင်း ၸဝ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇ ပရမရၸႃႇ ၼၼ်ႉသေ ၸူးႁွင်ႉဝႃႈ ၵုၼ်မႃႉရဵၵ်ႉၼႆႉယဝ်ႉ။ မႃႉရဵၵ်ႉ (လၵ်းမတ်ႉမႃႉ) ၼႆႉ ပဵၼ် ၵႂၢမ်းတႆး(ထႆး) ႁွင်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်မႃးသေ မၢၼ်ႈၶဝ်ၸူးႁွင်ႉ မႃႉရဵၵ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်မႃး မျဵၵ်ႉ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၶဵင်ႇယၢမ်းမူင်း

ပၢႆႉၶဝ်ႈဝဵင်း Welcome to Myeik

လွင်ႈတၢင်းလႆႈတင်ႈဝဵင်း

မိူဝ်ႈဢေႇတီႇ 1531 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢႆး ပျိရႃႇမဝုၼ်ႇတိꩪ ၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ် လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈၸၢင်ႉလၢၼ်ႉတူဝ် (ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ် ဝီႇယႅၼ်ႇၵျိၼ်း - ဝဵင်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ ဝႅတ်ႉၼၢမ်း) ၼၼ်ႉ သိမ်းဢဝ် ဝဵင်းတၼိၼ်းတႃႇယီႇသေ ႁိုင် 200 ပီမႃး ဝဵင်းတႃႈၼမ်ႉ တၢၼ်းထူၵ်ႉၼႆႉ ၼမ်ႉၸူးတိုၼ်ႈမႃးသေ ထိုင် ဢေႇတီႇ 1731 မႃး ၸူးၶၢႆႉၵႂႃႇၸူး တိၼ်လွႆၶႄႇ (ယၢမ်းလဵဝ်-တိၼ်လွႆ တဵင်ႇတေႃႇၵျီး)သေၵေႃႈ တင်ႈ ဝဵင်းမႃႉရဵၵ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း တီႈတိၼ်လွႆၶႄႇၼၼ်ႉ မီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း မွၵ်ႈ 20 ပၢႆႇ ၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် တမ်ႇငႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းတၼိၼ်းတႃႇယီႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းပႂ်ႉယၢမ်းတႃႈၼမ်ႉသေ တီႈဝဵင်းမျဵၵ်ႉၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇတႄႇတင်ႈပဵၼ် ဝဵင်းတႃႈႁိူဝ်းၼႆ ဢဝ်ၵူၼ်းၵူႈတီႈတီႈ ပၼ်ဢွင်ႈတီႈသေ ပဵၼ်မႃး မျိတ်ႉမယႅတ်ႉ၊ မျိတ်ႉငႄႇယႅတ်ႉ၊ ထဝႄႇၸု၊ တလၢႆးၸု၊ ၸေးတၢၼ်း၊ ၸေးၶွင်း၊ ၵၢၼ်ႇၽျႃး၊ ၵၢၼ်ႇၶွင်း၊ ၵၢၼ်ႇၵျီး၊ ဢလႄႇၵျုၼ်း၊ ၼွၵ်ႉလႄႇ၊ တၢၼ်ႇၽူဝ်ႇ (တၢၼ်းၽူဝ်ႇ)၊ လႄးထဵင်ႇၸု၊ သဵၵ်ႉငႄႇ၊ ၸတဵင်ႇယႅတ်ႉ(သဵၵ်ႉငႄႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ထုင်ႉၼႃႈလိၼ်မျဵၵ်ႉၼႆႉ ထုၵ်ႇ ၶုၼ်မၢၼ်ႈ၊ ၶုၼ်ထႆးၶဝ် ၽွင်းငမ်းလၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်းယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ် တပိၼ်ႇသူၺ်ႇထီး၊ ၶုၼ်ပယိၼ်ႉၼွင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၶိုၼ်းသိမ်းဢဝ်ယဝ်ႉ။ ပီ ဢေႇတီႇ 1759 ၼၼ်ႉ ဢလွင်းမိၼ်းတယႃး ဢူးဢွင်ႇၸေႇယ ၶိုၼ်းသိမ်းဢဝ်သေ ၸင်ႇၶဝ်ႈၽႅဝ်မႃးၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ။

ဝဵင်းမျဵၵ်ႉ ဢၼ်ၶုၼ်မၢၼ်ႈတႄႇမႃး

ဝဵင်းတႃႈၼမ်ႉဢွၼ်ႇ မႃႉရဵၵ်ႉၼႆႉ ႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မၢၵ်ႈမီးမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ဝဵင်းသူၺ်ႇပူဝ်ႇ ႁင်း ဢလွင်းၽယႃးဢူးဢွင်ႇၸေႇယ ၼႆႉ တင်း ဝဵင်းမႃႉရဵၵ်ႉၼႆႉ ၵႆၵၼ် 550 လၵ်းပၢႆယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်းၶူဝ်ႇလူဝ်ႇၼီႇၶဝ်ၵေႃႈ ပၵ်းတႃတူၺ်းႁၼ် ဝဵင်းမျဵၵ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၵႃႉၵၢၼ်ၶၢႆၵေႃႈ မီး ၵူၼ်းၸိူဝ်းပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃးမႃးသေ တွၼ်ႈတႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵေႃႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းမျဵၵ်ႉ ဢၼ်ၵႆယၢၼ် 515 လၵ်း တင်းဝဵင်းဢႃႇဝ ဢၼ်သိၼ်ႇၽျူႇသျိၼ်ႇပၵ်းႁၢင်ႈႁေႃၼၼ်ႉ လႆႈတႄႇတင်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ မိူဝ်ပီ 1770 တဵမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်း ၶေမရႃႇၸႃႇ ႁပ်ႇၵၢၼ်ပဵၼ် ၶုၼ်ၽွင်းဝဵင်းၼၼ်ႉ လႆႈၸိုဝ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ဝဵင်းမျဵၵ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽႅဝ်မႃး ပီ 1824 ဝၢႆးသေ ပဵၼ်ပၢင်သိုၵ်း ဢင်းၵိတ်ႉ-မၢၼ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ ထုၵ်ႇဢဝ်သႂ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်း ၼႃႈလိၼ်ၵူဝ်ႇလူဝ်ႇၼီႇယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ဝဵင်းမျဵၵ်ႉၼႆႉ ဢဝ်ၸိုဝ်ႈတင်း မႃးၵုၺ်း (Mergui)ၼႆသေ လိုဝ်းလင်မႃးၼႂ်းၵႄႈ ၵူၼ်းႁႃပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လႄႈ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်ႇလၢႆႇၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇလႆႈၸိုဝ်ႈ မႃးၵုၺ်းၼၼ်ႉ ပေႃးမီးၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ "ဝဵင်းပဵၵ်ႉ လႄႈ ဝဵင်းမျဵၵ်ႉ"ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢၼ်ဝႃႈ မႃးၵုၺ်း ဢၼ်ဝႃႈ ၸၢင်ႈႁႃႁၼ်လႆႈၼႂ်း ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ဢႃရၢပ်ႉ၊ ပေႃႇထူႇၵီ လႄႈ တၢတ်ႉၶျ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးၸူးလႆႈ ရၶႅင်ႇ လႄႈ တၼိၼ်းတႃႇယီႇ ၸိူဝ်းပဵၼ်ထုင်ႉၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇၼၼ်ႉ ငၢႆႈငၢႆႈလူမ်လူမ်လႄႈ လႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇၵူဝ်ႇလူဝ်ႇၼီႇ ပဵၼ်ဢၼ်ၸဝ်ႉသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ဢႃႇယုၶႃႈ ႁိုင်ယၢဝ်း (100) ပီပၢႆသေ ၸူးလႆႈ လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ၵိုၵ်းတင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယူႇယဝ်ႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈ ဢႃႇယုၶႃႈႁိုဝ်ယၢဝ်းသေတႃႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵူၼ်းဝဵင်းမျဵၵ်ႉၶဝ်ၼႆႉ မီးဝႆႉၼမ်ႉၸႂ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆ လႆႈႁၼ်ပိူင်ပဵၼ်မီးဝႆႉယူႇတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။

ၵွင်းမူးတဵင်ႇတေႃႇၵျီး

ဢွင်ႈတီႈ ၶုၼ်ၽွင်းၸႄႈတွၼ်ႈမျဵၵ်ႉ လိၼ်းပိၼ်ႇထဵၵ်ႉတိၼ်ႇ တူၵ်းသုမ်း(ဢမ်ႇၸႂ်းဢွင်ႈတီႈငဝ်ႈငႃႇ)

ဝဵင်းမျဵၵ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ဝဵင်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ပၢၼ်မႂ်ႇ

ထိုင်ပၢၼ်ၽၢႆႇၼႆႉမႃး လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ မျဵၵ်ႉပွတ်းဢွၵ်ႇ (မျဵၵ်ႉ) လႄႈ မျဵၵ်ႉပွတ်းတူၵ်း (ၵျုၼ်းၸု) ၼႆၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင်မႃး ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈႁင်းၶေႃဝႃႈ မျဵၵ်ႉ လႄႈ ၵျုၼ်းၸု ၼႆယဝ်ႉ။ ဝဵင်းမျဵၵ်ႉၼႆႉ ဢိၵ်ႇပႃး ၵုၼ်တွမ် မျဵၵ်ႉၵျုၼ်းၸု သေ ၵုၼ် ၶဝ်ႈပႃး 800 ပၢႆလႄႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ၽူႈသူင်ၵႂႃႇမႃးၼႂ်းပၢင်ႇလၢႆႇၶဝ် ၶဝ်ႈၸႂ်သေ ၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇႁၢင်ႈလီ ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇလႆႈ သွၵ်ႈႁႃဢဝ်ဢွၵ်ႇၼႄ၊ ၵုၼ်ဢၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇယူႇသဝ်း၊ ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းသလူင်း ဢၼ်ယူႇၼိူဝ်ၼမ်ႉ လႄႈ လၢႆးယူႇသဝ်းၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼင်ႇ ၵွၵ်းမိုဝ်းႁွင်ႉ ၽူႈလႄႇလၢဝ်းၶဝ်သေ တီႈၽၢႆႇတၢင်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ယွၼ်ႉဢိူမ်ႈၸပ်းၵၼ်ဝႆႉတင်း မိူင်းထႆးသေ ပေႃးဢဝ် သုၼ်ႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဝႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်း တၢင်းရူတ်ႉၵႃး ၵႄႈလွႆမေႃး ဢၼ်ၸၢင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈတီႈ သၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ် မၢၼ်ႈ-ထႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဵတ်း တၢင်းလူင်ၵႄႈလွႆမေႃး ဢၼ်မီးၵႆယၢၼ် ဝဵင်းမျဵၵ်ႉ 120 လၵ်းၼၼ်ႉ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၸိုင် ဢင်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃးၼၼ်ႉသေ လုၵ်ႉဢဝ်တီႈ ဝဵင်းမျဵၵ်ႉ ၵႂႃႇတီႈ သၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ်လွႆမေႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ၸူဝ်းမူင်း၊ လုၵ်ႉဢဝ် လွႆမေႃး ၵႂႃႇ မိူင်းၵွၵ်ႇ သၢမ်ၸူဝ်ႈမူင်း၊ လုၵ်ႉဢဝ် လွႆမေႃး ၵႂႃႇ မလေးသျႃးၼႆႉ တေမီးၶၢဝ်းတၢင်း (10) ၸူဝ်ႈမူင်းၵူၺ်းၼႆ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် ၼပ်ႉသွၼ်ႇၼႄဝႆႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ တိူင်းၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇၼႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ် ဝဵင်းတႃႈႁိူဝ်းလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇ ၵုၼ်ဢေးသျႃးလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇ မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈၵၢင်ၵႅၼ် တႃႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသေ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ တၢင်းလူင်ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉတူဝ်ႈသေ ဢဝ်ၸႂ်ႉပဵၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဢေးသျႃးၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းၼႆ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၼမ်ႉၶႅမ်ႉသုင်ၼႆႉ တေၸၢင်ႈတေႃႉသူင်ႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းပွတ်းပွတ်းသေ လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတႃႇပိုၼ်ႉတီႈ၊ လွင်ႈၵၢၼ်ထွင်ႈတဵဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တေၵႂၢင်ႈၶႂၢင်မႃးသေ တွၼ်ႈတႃ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ၵေႃႈ တေမီးၽွၼ်းလီမႃးတင်းၼမ်ယူႇယဝ်ႉ။

ပွၵ်ႉ

1. တတ်ႉပျိၼ်ႇ (မိူဝ်ႈၵူႈပွင်ႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတပ်ႉ)
2. တႃႇၵေႇတ
3. ယေႇပူင်း
4. ၵလႂိၼ်ႇ
5. ၵၢၼ်ႇၵျီး (ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်မီးၼွင်လူင် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ယေႇၵၢၼ်ႇပွင်ႇ)
6. ၵၢၼ်ႇၶွင်း (ယွၼ်ႉမီးတီႈ ႁူဝ်ၼွင်)
7. ၵၢၼ်ႇၽျႃး(ယွၼ်ႉမီးတီႈ ႁၢင်ႈၼွင်)
8. မျိတ်ႉငႄႇ
9. ထဝႄႇၸု (မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ၵူၼ်းထဝႄႇၶဝ် ၸုတုမ်ၵၼ်ယူႇသဝ်းလႄႈ)
10. တလၢႆးၸု (မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ တလၢႆးၶဝ် ၸုတုမ်ယူႇသဝ်းလႄႈ)
11. သဵၵ်ႉငႄႇ
12. ၼွၵ်ႉလႄႇ
13. တၢၼ်းၽူဝ်ႇ
14. ၸေးတၢၼ်း
15. မျိတ်ႉမ
16. ဢလႄႇၵျုၼ်း
17. ၵျွင်ႇငႄႇ
18. မျူဝ်ႉတိတ်ႉ
19. ၽယႃးၵႅင်ႇ
20. ပႃႇရမီႇ
21. မျဵၵ်ႉတွင်ႇ
22. ၵႂႅတ်ႉတိတ်ႉ
23. မျၢၼ်ႇဢွင်ႇ
24. ၶရူႇတေႃး
25. ပလွၵ်ႉၸု

ပွၵ်ႉၽယႃးၵႅင်ႇ

ၾိင်ႈၾႃႉ

ဝဵင်းမျဵၵ်ႉၼႆ့ ပဵၼ်မဵဝ်းၾိင်ႈၾႃႉ ပွတ်းမႆႈမုၼ်ႇသုၼ်းၼၼ်ႉသေ ဢုၼ်ႇမႆႈတင်းပီယဝ်ႉ။ မီးၶၢဝ်းၵတ်း ဢၼ်ပွတ်းပွတ်း (တီႇသႅမ်ႇပႃႇ-ၸၼ်ႇဝႃႇရီႇ) ၼၼ်ႉသေ မီးၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉဢၼ်ၶၢဝ်းႁိုင် (ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ-ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ)ၼၼ်ႉသေ တႄႇဢဝ် လိူၼ်မေႇတေႃႇ သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႃႇၼႆႉ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ၽူၼ်ၵႆႉႁႃႇယႂ်ႇယဝ်ႉ။

မျဵၵ်ႉ
လိူၼ်	ၸၼ်ႇဝႃႇရီႇ	ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ	မၢၶျ်ႉ	ဢေႇပရႄႇ	မေႇ	ၵျႃၼ်ႇ	ၵျူႇလၢႆႇ	ဢေႃးၵၢသ်ႉ	သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႃႇ	ဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပႃႇ	ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ	တီႇသႅမ်ႇပႃႇ	ပီ
တၢင်ႉမႆႈ ဢၼ်သုင်သုတ်း °C (°F)	31.4 (88.5)	32.1 (89.8)	33.1 (91.6)	33.6 (92.5)	31.8 (89.2)	29.4 (84.9)	29.1 (84.4)	28.8 (83.8)	29.5 (85.1)	30.7 (87.3)	31.6 (88.9)	31.5 (88.7)	31.05 (87.89)
တၢင်ႉမႆႈ ဢၼ်တႅမ်ႇသုတ်း °C (°F)	20.7 (69.3)	21.6 (70.9)	23.1 (73.6)	24.6 (76.3)	24.2 (75.6)	23.6 (74.5)	23.4 (74.1)	23.3 (73.9)	23.5 (74.3)	23.2 (73.8)	22.7 (72.9)	21.0 (69.8)	22.91 (73.25)
တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ်ၽတ်ႉၽဵင်ႇ mm (inches)	4 (0.16)	51 (2.01)	55 (2.17)	128 (5.04)	422 (16.61)	783 (30.83)	740 (29.13)	868 (34.17)	482 (18.98)	302 (11.89)	73 (2.87)	13 (0.51)	3,921 (154.37)
Source: NOAA (1961-1990)