ၸႄႈၵႅင်း၊ ၸႄႈတိူင်း

လုၵ်ႉတီႈ ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၼၼ်ႉမႃး
ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း

Sagaing Region
ၸႄႈတိူင်း
ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း
ၸွမ်ပိဝ်
ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း
မိၵ်ႈမၢႆ
ဢွင်ႈတီႈ ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း တီႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ
ဢွင်ႈတီႈ ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း တီႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 21°30′N 95°37′E / 21.500°N 95.617°E / 21.500; 95.617ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 21°30′N 95°37′E / 21.500°N 95.617°E / 21.500; 95.617
မိူင်း  မျၢၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈတိူင်း  ၸႄႈၵႅင်း
ၸႄႈလူင် ဝဵင်းမူင်ႇယႂႃႇ
လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ
 • ၸွမ်ၽွင်းလူင် မျိၼ်ႉၼႅင်ႇ (NLD)
 • ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း
 • လုမ်းတႅၼ်းၽွင်း သၢင်ႈၾိင်ႈမိူင်း လုမ်းတႅၼ်းၽွင်း ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း
 • လုမ်းတတ်းသိၼ် လုမ်းတတ်းသိၼ် ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း
ဢေႇရိယႃႇ
 • ႁုပ်ႈ 93,704.5 လွၵ်းၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ (36,179.5 လွၵ်းလၵ်း)
ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ ဢေႇရိယႃႇ 2nd
ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း (2014)[1]
 • ႁုပ်ႈ 5,325,347
 • ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ 5th
 • တၢင်းသတ်ႉ 57/km2 (150/sq mi)
Demographics
 • ၵူၼ်းၶိူဝ်း မၢၼ်ႈတႆးၼႃႇၵၶျၢင်းၵေႃႇလၶႃး
 • ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ် ပုတ်ႉထၶရိတ်ႉယၢၼ်ႇ animism
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ် MST (UTC+06:30)
ISO 3166 ၶူတ်ႉ MM-01
ဝႅပ်ႉသၢႆႉ sagaingregion.gov.mm

ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း (မၢၼ်ႈ: စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Sagaing Region), (သဵင်ဢွၵ်ႇ [Zetoeng Zekeng]) ၼႆႉ တၢင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ႁူမ်ႈ မီး ၃၆၅၃၄ လွၵ်းလၵ်းသေ ၼႂ်းၵႃႈ ၸႄႈတိူင်း ၇ ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၵႂၢင်ႈသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၸႄႈတိူင်း ဢၼ်ယၢဝ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ပွတ်းၵၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈ တေႃႇပေႃးထိုင် သၢပ်ႇပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉသေ ၸိူဝ်းပဵꧣ် ၸႄႈတိူင်းမၵူၺ်းၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇမိူင်းတႆးၸႄႈမိူင်းၶၢင်မိူင်းဢိၼ်ႇတိယ လႄႈ ၸႄႈမိူင်းၶျၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ မီးဝႆႉတီႈၼႂ်းၵႄႈ လတ်ႉတီႇတုတ်ႇႁွင်ႇ ၂၁ တီႇၵရီႇ ၃၀ မိတ်ႉၼိတ်ႉ တေႃႇ လွင်ႇၵျီႇတုတ်ႇဢွၵ်ႇ ၉၄ တီႇၵရီႇ တေႃႇ ၉၇ တီႇၵရီႇ ၃၇ မိတ်ႉၼိတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸႄႈလူင်ၼႆႉ ပဵၼ် ဝဵင်းမူင်ႇယႂႃႇယဝ်ႉ။

ၾိင်ႈၾႃႉ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

တီႈၼႃႈလိၼ်ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း ၸိူဝ်းမီးၼႃႈလိၼ်သၼ်လွႆ လႄႈ တီႈၼႃႈလိၼ်ထုင်ႉပဵင်းၼႆႉ မီးၾိင်ႈၾႃႉဢၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ။

တီႈ ပတ်ႉၵႂၢႆႇ လႄႈ တီႈသၼ်လွႆၼႃႇၵ ၼၼ်ႉ တၢင်ႉမႆႈၼႆႉ မီးထိုင် တၢင်ႉၼမ်ႉၶႅင်ယဝ်ႉ။ တၢင်ႉမႆႈၽတ်ႉၽဵင်ႇၼႆႉ တီႈတႅမ်ႇသုတ်းမီး တေႃႇထိုင် ႔႐ တီႇၵရီႇ ၾႃႇရိၼ်ႇႁၢႆႉသေ တီႈဢၼ်ပဵၼ် ထုင်ႉမႆႈ ဝဵင်းမူင်ႇယႂႃႇ ၼႆႉ တၢင်ႉမႆႈၶၢဝ်းမႆႈသုတ်း မီးတေႃႇထိုင် ႑႑႐ တီႇၵရီႇၾႃႇရိၼ်ႇႁၢႆႉယဝ်ႉ။ တီႈထုင်ႉပွတ်းၵတ်းၼၼ်ႉ တၢင်ႉမႆႈ ဢၼ်သုင်သုတ်းၼႆႉ မီႈ ႕႐ တီႇၵရီႇၾႃႇရိၼ်ႇႁၢႆႉယဝ်ႉ။

တီႈထုင်ႉၼႃႈလိၼ်ပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ် ၵႆႉလႆႈ ႘႐ ၼိဝ်ႉတေႃႇ ႑႐႐ ၼိဝ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ တီႈထုင်ႉၼႃႈလိၼ်ပွတ်းၸၢၼ်းတႄႉ ၵူၺ်းလႆႈ မွၵ်ႈ ႔႐ ၼိဝ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ်ၽတ်ႉၽဵင်ႇ တီႈဝဵင်းလူင် ဢၼ်ပဵၼ်ၽတ်ႉၽဵင်ႇတႃႇၼိုင်ႈပီၼႆႉ တီႈ ဝဵင်းမူင်ႇယႂႃႇ ႓႑ ၼိဝ်ႉ၊ တီႈဝဵင်းၸႄႈၵႅင်း ႓႔ ၼိဝ်ႉ လႄႈ တီႈ ဝဵင်းသူၺ်ႇပူဝ်ႇ ႓႖ ၼိဝ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ယွၼ်ႉ တီႈ ပၢၵ်ႇပၢင်လၢႆပင်းၵလႃး ၵႆႉပဵၼ် လူမ်းလႅင်ႉလႄႈ ၽူၼ်ၵႆႉၼမ်ယူႇယဝ်ႉ။

ၸႄႈလူင်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၸႄႈလူင် ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅရ်ႇၼႆႉ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ပဵၼ် ဝဵင်းၸႄႈၵႅင်းသေတႃႉ ထိုင်ဝၢႆးလင် ပီ 2002 မႃး လႆႈဢဝ်လုမ်းၸိူဝ်ႉမီးၸၼ်ႉ ၸႄႈတိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် လုမ်းၽၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် လႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇၸူး ဝဵင်းမူင်ႇယႂႃႇ တီႈဢၼ်မီး ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

Demographics[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ၼႂ်းၸူဝ်ႈပိုၼ်း
ပီႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း±%
1973 3,119,054—    
1983 3,862,172+23.8%
2014 5,325,347+37.9%
Source: 2014 Myanmar Census[1]

ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ်း ၼႂ်းၸႄႈၵႅင်း (2015)[2]

  ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ (92.2%)
  ၶရိတ်ႉယၢၼ်ႇ (6.5%)
  ဢိတ်ႇသလၢမ်ႇ (1.1%)
  လွင်ႈၵိူဝ်းယမ်တၢင်ႇၸိူဝ်း (0.1%)
  ႁိၼ်ႇတူႇ (0.1%)

ၸႄႈတွၼ်ႈ၊ ၸႄႈဝဵင်း၊ ဝဵင်း၊ ပွၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

တီႈၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်းၼႆႉ ဢဝ် ၸႄႈတွၼ်ႈ (10) ၸႄႈတွၼ်ႈသေ ၽွတ်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ။

ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ ၸႄႈဝဵင်း (37) ၸႄႈဝဵင်း၊ ဝဵင်း (46) ဝဵင်း၊ ပွၵ်ႉ (233) ပွၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇ (1785) ဢိူင်ႇ လႄႈ ဝၢၼ်ႈ (5907) ဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ။[3]

ဝၢၼ်ႈဝဵင်းတၢင်ႇၸိူဝ်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းလီၶဝ်ႈၸႂ်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

လိၵ်ႈလၢႆး၊ ၽိင်ႈငႄႈ လႄႈထုင်းၽိင်ႈ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၵုၼ်ႇသိၼ်ဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၶူဝ်းႁႄႈတိုၼ်းလၢင်း[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

ၽိုၼ်ဢိင်[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]

  1. 1.0 1.1 (May 2015) Census Report, The 2014 Myanmar Population and Housing Census 2. Naypyitaw: Ministry of Immigration and Population, 17. 
  2. Department of Population Ministry of Labour, Immigration and Population MYANMAR (July 2016). The 2014 Myanmar Population and Housing Census Census Report Volume 2-C. Department of Population Ministry of Labour, Immigration and Population MYANMAR, 12-15. 
  3. နေပြည်တော် တိုင်းဒေသကြီး နှင့် ပြည်နယ်များရှိ ခရိုင်၊ မြို့နယ်၊ မြို့၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စု၊ ကျေးရွာ ဦးရေ စာရင်းချုပ် (၁၆. ၂. ၂၀၁၆)
  4. မြန်မာပြည်ဖွားဂေါ်ရခါး၊ ရေး-မေမြို့ချစ်ဆွေ၊ ၂၀၀၀ ခုနစ်ထုတ်
  5. D.P.S. MYANMAR GUIDE MAP. 2000.