ၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉ၊ ဝဵင်း

ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉ
Kanpetlet
ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉ ဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇမြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 21.1929544°N 94.0497065°E / 21.1929544; 94.0497065
မိူင်း	မျၢၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈမိူင်း	ၶျၢင်း
ၸႄႈတွၼ်ႈ	ၸႄႈတွၼ်ႈမိၼ်းတတ်ႉ
ၸႄႈဝဵင်း	ၸႄႈဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉ
ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း (2014)	4,159
• လွင်ႈၵိူဝ်းယမ်	ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ်	လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်းမျၢၼ်ႇမႃႇ (UTC+6.30)

ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉ (မၢၼ်ႈ: ကန်ပက်လက်မြို့, ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Kanpetlet) ၼႆႉ ပဵၼ် ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈမိၼ်းတတ်ႉ၊ ၸႄႈမိူင်းၶျၢင်း၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်မီးဝႆႉ လွႆၼတ်ႉမ (လွႆဝိတူဝ်ႇရိယ) ဢၼ်ပဵၼ်လွႆသုင်သုတ်း တီႈၼႂ်း မိူင်းၶျၢင်းသေ ဢၼ်ပဵၼ် သူၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လွႆၼတ်ႉမ ဢၼ် ၼူၵ်ႉမဵဝ်းဢမ်ႇသူႈလႆႈႁၼ်ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ မီးဝႆႉတီႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈပၢၼ်ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ်ၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်တိူင်းၶျၢင်းဝိသေသ ၼႆႉ လႆႈၸႅၵ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆၶျၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆၶျၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း သွင်ဢၼ်သေ ၼႂ်းၵႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႃး ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၶုၼ်ၽွင်း ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆၶျၢင်းပွတ်းၸၢၼ်းယဝ်ႉ။

ပထဝီႇ

ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႇ ၼႆႉ မီးဝႆႉ တီႈၼိူဝ် သၼ်လွႆ ဢၼ်မီးတၢင်းသုင် 6274 ထတ်း ဢၼ်မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ယၢၼ်ၵႆ 12 လၵ်းတင်း လွႆ ဢၼ်ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ်ႁွင်ႉ လွႆဝိတူဝ်ႇရိယ၊ ဢၼ်ၶျၢင်းၶဝ်ႁွင်ႉ လွႆ ၶေႃးၼုမထုင်း (ၼၢင်းၽီ) ဢၼ်မီးတၢင်းသုင် 10018 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉဢဝ်တီႈၼၼ်ႈသေ တေမီးမွၵ်ႈတီႈ လွင်ႈၵျီႇတုတ်ႉဢွၵ်ႇ 94.4 လႄႈ လတ်ႉတီႇတုတ်ႇႁွင်ႇ 21.12 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၾိင်ႈၾႃႉ

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မီးဝႆႉ တီႈၼိူဝ် ၵုင်းလွႆ ဢၼ်တၢင်းသုင် မီး 6000 ထတ်းပၢႆလႄႈ ၾိင်ႈၾႃႉ ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႇၼႆႉၼႆႉ ၵတ်းယဵၼ်ဝႆႉသေ ၵမ်ႉၼမ် ၼမ်ႉၼၢႆးၵႆႉဢုၺ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းၵတ်းမႃး ယွၼ်ႉၵတ်းႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ၼမ်ႉပေႃးၶႅင် သွင်သၢမ်ဝၼ်းထပ်းၵၼ်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ်သုင် မိူၼ်ၼင်ႇ ယူႇၼိူဝ်တွင်ႉၾႃႉသေ မုင်ႈတူၺ်း ဢၢဝ်ႇပၢင်ႇလၢႆႇပင်းၵလႃးလႄႈ လႆႈလူမ်းၾိင်ႈၾႃႉၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်း လီသေ ၽူၼ်ၵေႃႈ ၵႆႉမႃးၼမ်လိူင်ႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ် ၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈ ပွတ်းၵၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပဵတ်း ဝဵင်းယေႇၼၢၼ်ႇၶျွင်း၊ ဝဵင်းၶျွၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းၵုၼ်ရူးရူပ်ႉၶဝ်ၼႆႉ ဢဝ် ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉၼႆႉ ႁဵတ်းပဵၼ်ဝဵင်းလိုဝ်ႈသဝ်းၶၢဝ်းမႆႈယဝ်ႉ။ တီႈတိၼ်လွႆဝိတူဝ်ႇရိယၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ပႃႇထိူၼ်ပႅၵ်ႇ ဢၼ်ဢွၵ်ႇလိူင်ႇၼမ်သေ ပႃႇမွၵ်ႇၵွၼ် ဢၼ်ဢွၵ်ႇၸွမ်းၶၢဝ်းမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၽၢင်ႁၢင်ႈမုင်ႈယဵမ်ႈ ၸိူဝ်းမီးတီႈႁိမ်းႁွင်း ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈထုင်ႉႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉ မွၵ်ႇၶမ်းလမ်ႈ ဢၼ်သီလၢႆးၸေးၸွတ်ႈႁၢင်ႈလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သၢႆပိုၼ်း

မိူဝ်ႈၽွင်းဢင်းၵိတ်ႉၶဝ် ၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ထုင်ႉသၼ်လွႆပၶူၵ်ႉၵူႇသေ ဝုၼ်ႇထွၵ်ႉ ဢၼ်မီးတႂ်ႈမိုဝ်း ဢယေးပႅင်ႇ ပၶူၵ်ႉၵူႇၼၼ်ႉ လႆႈၶိုင်ပွင်ဢုပ်ႉပိူင်ႇပဵၼ် ထုင်ႉတိူင်းၽႄဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ လႆႈလွင်ႈလွတ်းလႅဝ်းသဝ်းၶေႃးယဝ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇတုၵ်းယွၼ်းမႃးၽၢႆႇၼိူဝ်ၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈပႃးမႃး ၼႂ်း တိူင်းၶျၢင်းဝိသေသၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၼ်မႃး ဢွင်ႈတီႈၵႅၼ်ၵၢင် တႃႇ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆၶျၢင်းပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ် ထုင်ႉပလႅတ်ႉဝ၊ ထုင်ႉမတူႇပီႇ လႄႈ ထုင်ႉမိၼ်းတတ်ႉ ၸိူဝ်း ဢၼ်မႃးပႃးၼႂ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၸိတ်ႉတူၺ်ႇ၊ တိူင်းရၶႅင်ႇ မိူဝ်ႈၵူႈပွင်ႈၼၼ်ႉ ဝၢႆးမႃး ၶဝ်ႈပႃးမႃးၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆၶျၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉသေ ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သၼ်လွႆၸိူဝ်းဢၼ်သုင်ၸၼ်း ဢၼ်မီးတီႈႁိမ်းႁွင်း ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီးငဝ်ႈငႃႇ ၶျၢင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉၶဝ်ယဝ်ႉ။ တီႈႁိမ်းႁွမ်းထုင်ႉၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁွင်ႈယေႃး လႄႈ ႁွင်ႈသေႃးၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႇလႆလူင်းသေ တီႈသၢပ်ႇႁွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶျၢင်းယိၼ်းတူးၶဝ် ယူႇသဝ်းယဝ်ႉ။ ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉၼႆႉ တိုၵ်းၵေႃႇတင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈဝႆႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၵူၺ်းသေ ပဵၼ်ဝဵင်း လုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈပၵ်းသဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သဵၼ်ႈသၢႆတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမီး သၢႆတၢင်းႁိူဝ်းမိၼ်ၼႂ်းမိူင်းလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇၵႂႃႇၸူး ၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈဝႃႈ ယၢပ်ႇယဵၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဝဵင်းယေႃး ဢၼ်ၵႆယၢၼ်ၵၼ်တင်း တႃႈႁိူဝ်းမိၼ်ၵျွၵ်ႉထု သေ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၽႅဝ် ဝဵင်းသေႃး ဢၼ်ၵႆယၢၼ် မွၵ်ႈ 15 လၵ်း၊ လုၵ်ႉတီႈ ဝဵင်းသေႃး တေႃႇပေႃးထိုင် ၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉၼႆႉ လႆႈၶိုၼ်ႈၸွမ်းသၼ်လွႆ ဢၼ်ၵူတ်ႉငေႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ၶၢဝ်းတၢင်း သၢႆတၢင်းလိၼ်ဝႃႈၸၢင်ႈဢဝ် ရူတ်ႉၵႃး သေ ၵႂႃႇၸူးလႆႈ ဝဵင်းသဵၵ်ႉၽျူႇ ဢၼ်မီးၽင်ႇၽၢႆပုၼ်ႉ ဝဵင်းၶျွၵ်ႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ပၶူၵ်ႉၵူႇၼၼ်ႉလႆႈယူႇ။ ပေႃႉလုၵ်ႉဢဝ် ဝဵင်းပၶူၵ်ႉၵူႇသေ ၵႂႃႇၸွမ်းသၢႆတၢင်းလိၼ်ၼႆႉ မီးၶၢဝ်းတၢင်း 93 လၵ်းယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉဢဝ်ဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉ ဢဝ်သၢႆတၢင်းလိၼ် ၵႂႃႇၸူးလႆႈ ဝဵင်းမိၼ်းတတ်ႉ ဢၼ်မီးၽၢႆႇႁွင်ႇ ၊ ဝဵင်းၾလမ်း ဢၼ်ပဵၼ် ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၶုၼ်ၽွင်းၸႄႈတွၼ်ႈလွႆၶျၢင်းပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉလႆႈယူႇ။ တွၼ်ႈတႃႇၶူဝ်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ လႄႈ ၵူၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း တႃႇ ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်းၶဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈပိုင်ႈဢိင်တီႈ ဝဵင်းသေႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ သူင်ၸႂ်လမ်းတူဝ်ႇထိူၼ်ႇၼႆ ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်လီလမ်းတူဝ်ႇထိူၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢိင်လူၺ်ႈ ၼွင်ဢွၼ်ႇလုၵ်ႈလဵဝ် ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈ တႄႇတင်ႈဝဵင်းသေၵေႃႈ ၸူးႁွင်ႉၸိုဝ်ႈၵိုၵ်းမႃးဝႃႈ ၵၢၼ်ႇပႅတ်ႉလႅတ်ႉၼႆ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶႅပ်းႁိၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပိုၼ်းမိူင်း လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ။