တွင်ႇတႃႇ၊ ၸႄႈဝဵင်း

ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႃႇ
ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႃႇ
ၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ
	ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႃႇဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းမျႅၼ်ႇမႃႇ
	ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 21°26′N 95°27′E / 21.433°N 95.450°Eၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 21°26′N 95°27′E / 21.433°N 95.450°E
မိူင်း	မျႅၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈတိူင်း	ၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ
ၸႄႈတွၼ်ႈ	ၸႄႈတွၼ်ႈမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ
ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၸႄႈဝဵင်း	ဝဵင်းတွင်ႇတႃႇ
ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း (၂၀၁၄)
• ႁုပ်ႈ	၂၁၆,၆၄၂
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ်	MST (UTC+6.30)
ၶူတ်ႉ ဢေႇရိယႃႇ	066

ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႃႇ (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Taungtha), (မၢၼ်ႈ: တောင်သာမြို့နယ်) ၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ၊ ၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ၊ မိူင်းမျႅၼ်ႇမႃႇ ဢေႃႈ။ ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၸႄႈဝဵင်းတႄႉ ပဵၼ် ဝဵင်းတွင်ႇတႃႇယဝ်ႉ။ ဝဵင်းတွင်ႇတႃႇ ၼႆႉ မီးၽၢႆႇၸၢၼ်း ဝဵင်းမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇသေ ယၢၼ်ၵႆၵၼ် 16 လၵ်းယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ် တၢင်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉပတွင်း၊ ဝဵင်းမဵၵ်ႉထိလႃႇ လႄႈ ဝဵင်းမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ မႃးႁူပ်ႉၵၼ်သေ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တႃႈၵုင်ႇ-မျိၼ်းၶျၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ တီးၼိူဝ်ဝဵင်းၼႆႉ မီးပွၵ်ႉ 6 ပွၵ်ႉသေ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင် မိၼ်းၸု လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် တွင်ႇတႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းႁိမ်းႁွမ်းၸႄႈဝဵင်း လႆႈပိုင်ႈဢိင် တႃႇပၢႆးပႆၺႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၼ်တီႈဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၽၵ်းမီႇႁူဝ်လႅင်၊ ၼမ်ႉထၢၼ်၊ ထူဝ်ႇၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်း၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ငႃး၊ ၵုၺ် ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇယူႇ။

ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း

ဢိင်ၼိူဝ် သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ဢၼ်ၵဵပ်းမိူဝ်ႈ ပီ 2014 ၼၼ်ႉသေ တီႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႃႇ ၼႂ်းၵႃႈ ပွၵ်ႉ 6 ပွၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇ 77 ဢိူင်ႇၼၼ်ႉ မီးၵႂႃႇ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း 216,642 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈသတ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၼၼ်ႉ 1 လွၵ်းၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇၼႆႉ မီး 164.9 ၵေႃႉသေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၸၢႆး မီး 91,761 ၵေႃႉသေ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၼၢင်းယိင်း 119,481 ၵေႃႉသေ ၵူၼ်းၸၢႆးမီး ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 44.8 ၊ ၼၢင်းယိင်းမီး ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 55.2 ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇ ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ မီး 199,144 သေ ၸိူဝ်းယူႇ ၼႂ်းဝဵင်း မီးၵႂႃႇ 17,528 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းယူႇတီႈဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ မီး ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 91.9 သေ ၵူၼ်းယူႇတီႈၼႂ်းဝဵင်းၸမ်ႉ မီး ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 8.1 ယဝ်ႉ။ ^[2]

ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈ

ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈၽႃႈၽႅၼ်ႇ မၢႆ (10)(တွင်ႇတႃႇ)
ဢွင်ႈပိုၼ်ၽႄဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ တွင်ႇတႃႇ

ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈၽႃႈၽႅၼ်ႇ မၢႆ (10)(တွင်ႇတႃႇ)

ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈၽႃႈၽႅၼ်ႇ မၢႆ (10)(တွင်ႇတႃႇ) ၼႆႉ လႆႈတႄႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈ ပီ 2005 ၼၼ်ႉသေ ၽိူဝ်ႇထိုင် 2006 မႃး တႄႇလွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၶူဝ်း မႃးယဝ်ႉ။^[3] ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းမႆ ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇတီႈ ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈၽႃႈၽႅၼ်ႇ မၢႆ (10)(တွင်ႇတႃႇ)ၼၼ်ႉ

သိုဝ်ႈပွတ်းၼုင်ႈၼႂ်း
တီႇသျႅတ်ႉ
သိုဝ်ႈၼုင်ႈပၢႆးလဵၼ်ႈ
တၢင်ႇၸိူဝ်း (ၶူဝ်းၼၢင်းယိင်းၼုင်ႈ လႄႈ ၶူဝ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ)

ဢွင်ႈပိုၼ်ၽႄဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ တွင်ႇတႃႇ

ဢၼ်ပဵၼ် ဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ တွၼ်ႈတႃႇၸႂ်ႉပဵၼ်ႁႅင်းၾႆးၾႃႉၼႂ်းမိူင်း ၼိုင်ႈဝၼ်း ဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈၵုပထတ်း 50 လၢၼ်ႉၼႆ့ လုၵ်ႉတီႈ ဢွင်ႈပိုၼ်ၽႄဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈတွင်ႇတႃႇ (Off-take station) ဢၼ်ပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈပိူင်လူင်ပိုၼ်ၽႄ လွတ်ႇဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ မျႅၼ်ႇမႃႇ-ၶႄႇ ၼၼ်ႉသေ သူင်ႇပၼ်ယူႇယဝ်ႉ။

လုၵ်ႉတီႈလွတ်ႇဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ မျႅၼ်ႇမႃႇ-ၶႄႇသေ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ပိုၼ်ၽႄပၼ်ဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ (Off-take station) ဢၼ်ပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်းၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈ -

ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ဢွင်ႈပိုၼ်ၽႄဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈတွင်ႇတႃႇသေ သူင်ႇပၼ် ၵၢၼ်ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် လႄႈ ဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈသၽႃႇဝမျႅၼ်ႇမႃႇၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတီႈ ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈလဵၵ်းမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ၊ ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈပၼ်ၾႆးၾႃႉ Aggreko လႄႈ ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈပၼ်ၾႆးၾႃႉ V power ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈပၼ်ၾႆးၾႃႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇလႆႈပိုၼ်ၽႄပၼ်ၾႆးၾႃႉတႃႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈယူႇယဝ်ႉ။

ဢွင်ႈပိုၼ်ၽႄဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ တွင်ႇတႃႇၼႆႉ တႄႇပၼ်ႇ မိူဝ်ႈ ပီ 2015၊ ဢေႇပရႄႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢွင်ႈတီႈပိုၼ်ၽႄဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ တွင်ႇတႃႇၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉ လႆႈသူင်ပၼ်ဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ တႃႇႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈပၼ်ၾႆးၾႃႉ တႃႇ ယူႇၼိတ်ႉ 4,869.45 လၢၼ်ႉ၊ ပီ 2016 ၼၼ်ႉႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး တႃႇ ယူႇၼိတ်ႉ 13,205 လၢၼ်ႉသေ ပီ 2017 တေႃႇထိုင်လိူၼ် ဢႄႇပရႄႇ ၼႆႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇသူင်ပၼ်မႃးတႃ ယူႇၼိတ်ႉ 5,905.2 လၢၼ်ႉ ယဝ်ႉ။

ဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႃႇသေ သူင်ႇပၼ်တႃႇ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၾႆးၾႃႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတီႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈပၼ်ၾႆးၾႃႉ Aggreko ယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေ ၵႂႃႇႁူမ်ႈ ယူင်ႇၸၢၵ်ႈၽႄၾႆးၾႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇသေၵႃႈ ၽႄပၼ်ၾႆးၾႃႉတႃႇ ၸႄႈတွၼ်ႈမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇတင်းမူတ်းယူႇယဝ်ႉ။

ႁႅင်းၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈပၼ်ၾႆးၾႃႉ V power ၼၼ်ႉၸမ်ႉ သူင်ႇၸူး သၢႆၾႆးၾႃႉတပျေႇသေ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇသူင်ႇတီႈ ပိူင်ပၼ်ႁႅင်းၾႆးၽႃႉၸိုဝ်ႉၸၢတ်ႈ (မၢၼ်ႈ: အမျိုးသားလျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးစနစ်) ယူႇယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈပၼ်ၾႆးၾႃႉ V power ၼႆႉ တႄႇပၼ်ႇမိူဝ်ႈ ပီ 2016၊ လိူၼ်ၵျုၼ်ႇ ၼၼ်ႉသေ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႆႈၼႆႉ မီး 133 မႅၵ်ႇၵႃႇဝတ်ႉယဝ်ႉ။

ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈပၼ်ၾႆးၾႃႉ Aggreko ဢၼ်မီးတီႈ ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႃႇၼႆႉ တႄႇပၼ်မိူဝ်ႈ ပီ 2015၊ လိူၼ်ဢေႇပရႄႇ ၼၼ်ႉသေ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႆႈၼႆႉ မီး 90 မႅၵ်ႇၵႃႇဝတ်ႉယဝ်ႉ။

ဢၼ်ပဵၼ်လွတ်ႇဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ မျႅၼ်ႇမႃႇ-ၶႄႇ ၼၼ်ႉ တႄႇၵေႃႇသၢင်ႈမိူဝ်ႈ ပီ 2016၊ လိူၼ်ၵျုၼ်ႇ ၼၼ်ႉသေ မၼ်းမီးဝႆႉ လွတ်ႇၼမ်ႉမဵၼ် လႄႈ လွတ်ႇဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ ၼႆသေ မီးသွင်လွတ်ႇယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်လွတ်ႇဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ မျႅၼ်ႇမႃႇ-ၶႄႇ ၼႆႉ MOGE, ၶွမ်ႇပၼီႇၶႄႇ CNPC, ၶွမ်ႇပၼီႇၵူဝ်းရီးယႃး တေႇဝူး, ၶွမ်ႇပၸီႇၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ဢိၼ်းတီးယႃး, ၶွမ်ႇပၼီႇဢၢႆၵႂၢၼ်းထၢတ်ႈၵူဝ်းရီးယႃး လႄႈ ၶွမ်ႇပၼီႇဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈဢိၼ်းတီးယႃး ၶဝ် ႁူမ်ႈၵၢၼ်ၵၼ်သေ ၵေႃႇသၢင်ႈမႃးယဝ်ႉ။

လွတ်ႇဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈသၽႃႇဝ မျႅၼ်ႇမႃႇ-ၶႄႇၼႆႉ လုၵ်ႉဢဝ်တီႈ ၵုၼ် Ramree ဢၼ်မီးတီႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽျူႇ၊ ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ ၼၼ်ႉသေ မီးတၢင်းယၢဝ်း 793 ၶီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈလွတ်ႇ ဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈသၽႃႇဝၼၼ်ႉသေ တီႈဢၼ်ၽႄပၼ်တႃႇၸႂ်ႉၵၢၼ်ၾႆးၾႃႉၼႂ်းမိူင်း ၼႂ်းၵႃႈ Off-take station ၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်တီႈ Off-take station ၵျွၵ်ႉၽျူႇၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်း လႆႈသူင်ႇပၼ် ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈပၼ်ၾႆးၾႃႉ တီႈ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽျူႇၼႆႉ မီး ဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈၵုပမီႇတႃႇ 5,800,000 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈ Off-take station ယေႇၼၢၼ်ႇၶျွင်းၼၼ်ႉၸမ်ႉ ၼိုင်ႈဝၼ်း လႆႈသူင်ႇပၼ် ဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈၵုပမီႇတႃႇ 56,000 ၼႆႉယဝ်ႉ။ တီႈ Off-take station တွင်ႇတႃႇၼၼ်ႉၸမ်ႉ ၼိုင်ႈဝၼ်း လႆႈသူင်ႇပၼ် ဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈၵုပမီႇတႃႇ 740,000 ၼၼ်ႉ လႆႈသူင်ႇပၼ်တႃႇ ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈပၼ်ၾႆးၾႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉသႄႇ လႄႈ ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈႁုင်ၵႅဝ်ႈ ယဝ်ႉ။^[4]

ၽေးသၽႃႇဝ

လွတ်ႇဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ ၸိုမ်းဢွၵ်ႇ

မိူဝ်ပီ 2017၊ လိူၼ်ၵျုၼ်ႇ (13)ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းဢိူင်ႇၵၢၼ်ႇယႂႃႇ၊ ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႃႇ တီႈတၢင်းလူတ်ႉၵႃး မျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ-ၺွင်ႇဢူး ၼႂ်းၵႄႈသဝ်လၵ်း 29/3 လႄႈ 29/4 တီႈဢၼ်ယၢၼ်ၵႆတၢင်းလူတ်ႉၵႃး မွၵ်ႈ 300 ထတ်း၊ တီႈဢၼ်ယၢၼ်ၵႆ တၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်း 250 ထတ်း ၼၼ်ႉ လႆႈပဵၼ်လွင်ႈ လွတ်ႇဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈ ၸိုမ်းဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ လွတ်ႇဢၼ်ၼၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်လွတ်ႇ ဢၼ်သူင်ႇပၼ်ၸူး ႁူင်းၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈလဵၵ်း မၢႆ (1) ဝဵင်းၶျွၵ်ႉ-ဝဵင်းမျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉသဵ လွတ်ႇဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈၼႆႉ မီးတၢင်းၵႂၢင်ႈ 14 ၼိဝ်ႉသေ တႄႇႁဵတ်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပီ 1998 ၼၼ်ႉလႄႈ တီႈၼႂ်းလိၼ်မွၵ်ႈႁူၵ်းၼိဝ်ႉၼၼ်ႉ လွတ်ႇမၼ်းၽင်ႉၵႂႃႇသေ ပဵၼ်ႁူးပွင်ႇသၢမ်ႁူးလႄႈ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ် လွင်ႈဢၢႆၵႂၼ်းထၢတ်ႈၸိုမ်းဢွၵ်ႇမႃး ၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ။^[5]

လွင်ႈလႆႈၶၢႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၶိုၼ်ႈသုင်

မိူဝ်ႈပီ 2017၊ လိူၼ်ၵျူႇလၢႆႇ ဝၼ်းထီႉ (15)ဝၼ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉမႄႈၼမ်ႉၵဵဝ် ၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ဝၢၼ်ႈ (5) ဝၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃးဝၢၼ်ႈယႂႃႇလေးၵူင်း၊ ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႃႇ လင်ႁိူင်း (865)၊ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း 2,532 ၵေႃႉ (ၸၢႆး-1,226၊ ယိင်း-1,316)၊ ဝူဝ်း/ၵႂၢႆး/ပႄႉ 1,074 တူဝ် ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်း ၼၼ်ႉ လၢႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉတီႈယူႇမႃးယဝ်ႉ။^[6]

ဢွင်ႈတီႈ ၸိူဝ်းလိုဝ်းလင်

ၸၵျၢမ်း - ၼွင်ၵၢၼ်ႇမျႄး

ၸၵျၢမ်း - ၼွင်ၵၢၼ်ႇမျႄႈ ၼႆႉ ပဵၼ်ၼွင်လူင် ဢၼ်ဢိူင်ႇ ၸၵျၢမ်း - ၵၢၼ်ႇမျႄး တီႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းတွင်ႇတႃႇၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉ တႃႇတိုဝ်းတႃႇၵိၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၼွင်ဢၼ်ႁဵတ်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ် ၶုၼ်ဢၼေႃႇယထႃႇၼၼ်ႉသေ ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်မႃး ယွၼ်ႉဢုင်ယွၼ်ႉသၢႆးၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ လွင်ႈသိမ်းၼမ်ႉလႆႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢႄႇမႃး လွင်ႈၼမ်ႉဢၼ်လႆၶဝ်ႈၵေႃႈ ယွမ်းမႃးလႄႈ ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ၽၢႆမိူင် လႆၶိုၼ်းမူၼ်ႉမႄး မိူဝ်ႈ ပီ 2014၊ လိူၼ်ၸၼ်ႇဝႃႇရီႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼွင်လူင်ၼၼ်ႉ ဢိူင်ႇသွင်ဢိူင်ႇ ဢိၵ်ႇပႃးဝၢၼ်ႈၸၵျၢမ်း၊ ဝၢၼ်ႈ (15)ဝၢၼ်ႈ၊ လင်ႁိူၼ်း (4000) ပၢႆ၊ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း မွၵ်ႈ (22000) ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ် ပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ႉတိုဝ်းမၼ်းသေ ဢမ်ႇၵႃးဝႃႈ ၼမ်ႉတႃႇတိုဝ်းတႃႇၵိၼ်ၵူၺ်း ၼမ်ႉတႃႇၽုၵ်ႇတႃႇသွမ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈ ပိုင်ႈဢိင်ၼွင်လူင်ၼႆႉမႃးယဝ်ႉ။^[7]

ၽိုၼ်ဢိင်

↑ Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL, ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန, 26 August 2014, p. ၂၉, archived from the original on 12 September 2014, retrieved February 26, 2015
↑ ၂၀၁၄ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာသန်းခေါင်စာရင်း မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး မြင်းခြံခရိုင် တောင်သာမြို့နယ် အစီရင်ခံစာ
↑ http://moi.industry.gov.mm/my/content/^{[ႁဵင်းၵွင်ႉဢၼ်တၢႆႇ]}
↑ Archive copy. Archived from the original on 2017-08-15။ Retrieved on 2018-04-17။
↑ http://www.moi.gov.mm/?q=news/14/06/2017/id-14801
↑ http://myanmarmoha.org/index.php?option=com_content&view=article&id=332:2017-07-17-12-11-38&catid=79&Itemid=555&lang=en^{[ႁဵင်းၵွင်ႉဢၼ်တၢႆႇ]}
↑ http://www.myanmarpresidentoffice.gov.mm/2014m3/?q=briefing-room/news/2014/02/28/id-5358^{[ႁဵင်းၵွင်ႉဢၼ်တၢႆႇ]}

ႁဵင်းၵွင်ႉၽၢႆႇၼွၵ်ႈ

တူၺ်းဝဵင်းတွင်ႇတႃႇ ၵႃႈတီႈ Google Map တွင် Satellite View

[1] Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL, ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန, 26 August 2014, p. ၂၉, archived from the original on 12 September 2014, retrieved February 26, 2015

[2] ၂၀၁၄ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာသန်းခေါင်စာရင်း မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး မြင်းခြံခရိုင် တောင်သာမြို့နယ် အစီရင်ခံစာ

[3] ttp://moi.industry.gov.mm/my/content/^{[ႁဵင်းၵွင်ႉဢၼ်တၢႆႇ]}

[4] Archive copy. Archived from the original on 2017-08-15။ Retrieved on 2018-04-17။

[5] ttp://www.moi.gov.mm/?q=news/14/06/2017/id-14801

[6] ttp://myanmarmoha.org/index.php?option=com_content&view=article&id=332:2017-07-17-12-11-38&catid=79&Itemid=555&lang=en^{[ႁဵင်းၵွင်ႉဢၼ်တၢႆႇ]}

[7] ttp://www.myanmarpresidentoffice.gov.mm/2014m3/?q=briefing-room/news/2014/02/28/id-5358^{[ႁဵင်းၵွင်ႉဢၼ်တၢႆႇ]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]