ပၢၼ်းတၼေႃႇ၊ ဝဵင်း

ဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇ
ဝဵင်း
ဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇ ဢွင်ႈတီႈ ဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇ
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 16°59′03″N 95°27′05″E
မိူင်း	မျၢၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈမိူင်း	ဢေႇယႃႇဝတီႇ
ၸႄႈတွၼ်ႈ	ၸႄႈတွၼ်ႈမဢူႇပိၼ်ႇ
ၸႄႈဝဵင်း	ၸႄႈဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇ
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ်	MST (UTC+6.30)

ဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇ (မၢၼ်ႈ: ပန်းတနော်မြို့ ; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Pantanaw) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇ ဢၼ်မီးတီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈမဢူႇပိၼ်ႇ၊ ၸႄႈတိူင်းဢေႇယႃႇဝတီႇ၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸႄႈဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇၼႆႉ တၢင်းၵႂၢင်ႈမီး 483 လွၵ်းလၵ်းသေ ၵိင်ႇၼမ်ႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၼမ်ႉၵဵဝ်ၽႄႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇ တင်းၼမ်ၼႆႉ လႆလူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၼင်ႇၼႅင်ႈယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း တင်းၸႄႈဝဵင်း မိူဝ်ႈပီ 1956 ၼၼ်ႉ လႆႈလၢမ်းမီးမႃး 125,101 ၵေႃႉသေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း သၢမ်ပုၼ်ႈၼိုင်ႈပုၼ်ႈပၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းယၢင်းယဝ်ႉ။

ၼမ်ႉပၢၼ်းတၼေႃႇ ဢၼ်ပဵၼ် ၵိင်ႇၼမ်ႉၽႄ ၼမ်ႉၵဵဝ်ၼၼ်ႉ တီႈပူၼ်ႉဝဵင်းၺွင်ႇတူင်း ယၢၼ်မွၵ်ႈ 15 လၵ်းၼၼ်ႉ လႆႈၸႅၵ်ႇဢဝ်ၽၢႆႇတၢင်းတူၵ်းသေ ဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈ ၼမ်ႉဢၼ်ၼၼ်ႉလႄႈ တင်းၵိင်ႇၼမ်ႉဢွၼ်ၵၼ် ဢၼ်ပဵၼ် ၼမ်ႉၽေႃးထိ ႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းၼႆႉ မီးဝႆႉ ႁွင်ႈဢွၼ်ႇၵေးၼမ်ႉဢွၼ်ႇတင်းၼမ်လႄႈ ပေႃးထိုင် ၶၢဝ်းၽူၼ်မႃး ၼမ်ႉၵႆႉထူမ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းမႆႈၼႆ ၼမ်ႉပၢၼ်းတၼေႃႇၼႆႉ ႁိူဝ်းသၢင်းၽေႃးလူင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇသေ ၼမ်ႉတိုၼ်ႈမႃး ၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၵၢၼ်ၵႃႉၵၢၼ်ၶၢႆ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈသၢႆတၢင်းၼမ်ႉၵေႃႈ ယူပ်ႈယွမ်းမႃး ယူႇယဝ်ႉ။ ၸွမ်းလူၺ်ႈ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း ပီ 1953 သေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း တီႈဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇၼႆႉ မီး 4687 ၵေႃႉယဝ်ႉ။

ၵုၼ်ႇသိၼ်ဢၼ်ဢွၵ်ႇပိူင်လူင် တီႈ ဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇၼႆႉ ပဵၼ် ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၽိဝ်သၢၼ်သၢတ်ႇ လႄႈ ပႃၼဝ်ႈ၊ ပႃႁႅင်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းၼွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်းဢၼ်ပဵၼ် သၢတ်ႇၽိဝ် ပၢၼ်းတၼေႃႇၼႆႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈၼႃႈလိၼ်ဢွၵ်ႇၽိဝ် ၸိူဝ်းပဵၼ် ဝဵင်းထၼုၽျူႇ၊ ဝဵင်းႁိၼ်းတတႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်လႆႈႁႅင်းၽိဝ်ဢွၵ်ႇၼမ်သေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇၼႆႉ တင်းဝဵင်းထၼုၽျူႇ ယၢၼ်ၵၼ် 29 လၵ်းသေ တင်း ဝဵင်းႁိၼ်းတတႃႉ ၼႆႉ ယၢၼ်ၵၼ် 66 လၵ်းယဝ်ႉ။ တင်း ဝဵင်းၺွင်ႇတူင်း၊ ဝဵင်းမဢူႇပိၼ်ႇ ၼႆႉ မီးသၢႆတၢင်းၼမ်ႉသေ ၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။

တီႈၽၢႆႇတူၵ်းဝဵင်း တီႈ ယၢၼ်မွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ၽြႃးသူၺ်ႇမျိၼ်ႇတိၼ်ႇသေ ပဵၼ်ၽြႃးဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် တီႈ ဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇၼႂ်း ပိုၼ်းရႃႇၸဝၢင်ႇပတဵင်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၼၢင်းဢုင်ႇမႃႇတၢၼ်ႇတီႇၼႆႉ လႆႈဢွၵ်ႇပၢႆႈၽႄး ၸဝ်ႈၸၢႆးၶဝ်သေ တီႈဢၼ် မွၵ်ႇၼိူဝ်ႁူဝ်မၼ်းၼၢင်း ႁဵဝ်ႇယဝ်ႉ ႁူင်ႈတူၵ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ လႆႈတင်ႈဝႆႉ ၵွင်းမူးၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇလႆႈပၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းပၢၼ်းၵျႃႉၼေႃႇ (ဝဵင်းမွၵ်ႇႁူင်ႈ) သေ ပဵၼ်မႃး ဝဵင်းပၢၼ်းတၼေႃႇ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးလိူၼ်သီႇ ၵူႈပီၵူႈပီၼႆႉ ႁဵတ်းပွႆးၽြႃးသူၺ်ႇမျိၼ်ႇတိၼ်ႇသေ ၵူၼ်းတီႈၸမ်တီႈၵႆ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၶဝ်ႈပွႆးယဝ်ႉ။