ပၶူၵ်ႉၵူႇ၊ ဝဵင်း
| ဝဵင်းပၶူၵ်ႉၵူႇ | |
|---|---|
| ဝဵင်းၸိူဝ်းမီးၼႂ်း မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ | |
 | |
  ဝဵင်းပၶူၵ်ႉၵူႇ | |
| ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 21°20′N 95°05′E / 21.333°N 95.083°Eၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 21°20′N 95°05′E / 21.333°N 95.083°E | |
| မိူင်း |
 မျၢၼ်ႇမႃႇ |
| ၸႄႈတိူင်း |
 မၵူၺ်း |
| ၸႄႈတွၼ်ႈ | ၸႄႈတွၼ်ႈပၶူၵ်ႉၵူႇ |
| လတ်ႉတီႇၵျု | (21)တီႇၵရီႇ၊ (20)မိတ်ႉၼိတ်ႉ |
| လွင်ႇၵျီႇၵျု | (95)တီႇၵရီႇ၊ (4)မိတ်ႉၼိတ်ႉ |
| ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၸႄႈဝဵင်း | ဝဵင်းပၶူၵ်ႉၵူႇ |
| ႁူဝ်ၼမ်ၵူၼ်း | 320,000 |
| ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ် | လၵ်းၸဵင်ၶၢဝ်းယၢမ်းမျၢၼ်ႇမႃႇ (UTC+6:30) |
ဝဵင်းပၶူၵ်ႉၵူႇ (မၢၼ်ႈ: ပခုက္ကူမြို့; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Pakokku) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်မီးတီႈ ၸႄႈတိူင်းမၵူၺ်း၊ ပွတ်းၵၢင် မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇသေ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈ လႄႈ ဢၼ်ၵိုၼ်းသေ ပိူၼ်ႈ တီႈၼႂ်းၸႄႈတိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ဝဵင်းလူင် ၸႄႈတိူင်းၼႆႉ ပဵၼ် ဝဵင်းမၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်မီးၽင်ႇၽၢႆႇတူၵ်း ၼမ်ႉၵဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ဝဵင်းလူင် ႁင်း ၸႄႈတွၼ်ႈပၶူၵ်ႉၵူႇသေ ႁွင်ႉဝႃႈ ပဵၼ် ဝဵင်းလူင်ပွတ်းတူၵ်းၵဵဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးလုၵ်ႉဢဝ်တီႈ ဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၼႆႉ မီးဝႆႉ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းသေ ယၢၼ်ၵႆ မွၵ်ႈ 75 လၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
သၢႆပိုၼ်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ဝဵင်းပၶူၵ်ႉၵူႇၼႆႉ မိူဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈပႆႇတူၵ်းတႂ်ႈမိုဝ်းဢင်းၵိတ်ႉၶဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတၢမ်ႇငႃႈဢွၼ်ႇဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မီးမႃးတီႈၽင်ႇၼမ်ႉၼင်ႇၼႆ။ ပီ 1885 ၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၵုၼ်ႁၢတ်ႇသၢႆးလူင် ၼႂ်းၵႄႈ ဝၢၼ်ႈပၶူၵ်ႉၵူႇ လႄႈ ၼမ်ႉၵဵဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁၢႆၵႂႃႇယဝ်ႉ။ သၢႆၼမ်ႉၼႆႉ လႆႈလူင်းႁိမ်းဝၢၼ်ႈပၶူၵ်ႉၵူႇသေ ပဵၼ်မႃးတႃႈၼမ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ဢိင်လူၺ်ႈဝၢၼ်ႈပၶူၵ်ႉၵူႇၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်မႃး ဝဵင်းပၶူၵ်ႉၵူႇယူႇယဝ်ႉ။[1]
ၽြႃးၸိူဝ်းၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၽြႃးသီႇႁူဝ်ႇသျိၼ်ႇ ဢၼ်မီးတီႈ ဝဵင်းပၶူၵ်ႉၵူႇ ဢၼ်ၵူၼ်းတီႈဝဵင်းၶဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၽြႃးလူင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ပွႆးၽြႃးၼႆႉ ၵႆႉၸတ်းႁဵၼ်းၼႂ်း လိူၼ်ၸဵတ်းသေ ၵူၼ်းၵူႈတီႈတီႈ ၵူႈထုင်ႉထုင်ႉ ၵူၼ်းၶၢႆပွႆး၊ ၶႅၵ်ႇဝႆႈၽြႃးၸိူဝ်းၼႆႉသေ ပဵၼ်ပွႆးဢၼ်ၵိုၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸၢတ်ႈသႅင်းၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်၊ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸုမ်းသၢတ်ႉၵၢတ်ႉၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ၶဝ် မႃးလဝ်ႇမူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၽြႃးသူၺ်ႇၵူႇ ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းပူဝ်ႇၶျူၵ်ႉဢွင်ႇသၢၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ သူၺ်ႇၵူႇတၢၼ်ႇတႄးတေႃႇၵျီးၼႆႉ ယွၼ်ႉလၢႆးမိုဝ်းၶႅၵ်းၶႅမ်ႉၼႃႇလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ယဝ်ႉ။ ၵွင်းမူးသူၺ်ႇမုၼေႃး ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈ ၽင်ႇၼမ်ႉၵဵဝ် တီႈၽၢႆႇသူၺ်ႇၶျွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ယဝ်ႉ။
တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈၸဝ်ႈသင်ႇၶႃႇ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ တီႈပၶူၵ်ႉၵူႇ ၼၼ်ႉ ဢပဵၼ်တိူၵ်ႈလိၵ်ႈ တီႈဢၼ် သင်ႇၶႃႇၼမ်သေပိူၼ်ႈထူၼ်ႈသွင် ၸိူဝ်းပဵၼ် မႁႃဝိၸယႃႇရႃႇမ ၸၼ်ႉၸွမ်ပႃႇလိ (တိူၵ်ႈၽၢႆႇဢွၵ်ႇ)၊ မႁႃႇဝိသုတႃႇရႃႇမ (တိူၵ်ႈၵၢင်)၊ သႃႇသၼဝိပုလႃႇရႃႇမ ၸၼ်ႉၸွမ်ပႃႇလိ (တိူၵ်ႈၽၢႆႇတူၵ်း) ၼႆသေ မီးဝႆႉ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈလူင် 3 တိူၵ်ႈသေ ၸိူဝ်းပဵၼ် တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် ၽေႃးထိမၢၼ်ႇတႅင်ႇ၊ မျႃႉတွင်ႇ၊ မတ်ႉတထွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်းသေ သင်ႇၶႃႇႁူမ်ႈ မီး 4000 ပၢႆယဝ်ႉ။ [2]
ၸၼ်ႉၸွမ်လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းပၢႆးပႆႇၺႃႇပိုၼ်ႉထၢၼ်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၸၼ်ႉၸွမ်၊ ၶေႃးလဵၵ်ႉ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]- ၸၼ်ႉၸွမ်ပၶူၵ်ႉၵူႇ
- ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇပၶူၵ်ႉၵူႇ
- ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးၸၢင်ႈ (ပၶူၵ်ႉၵူႇ)
- ၸၼ်ႉၸွမ်ၶွမ်ႇပိဝ်ႇတႃႇ (ပၶူၵ်ႉၵူႇ)
ႁူင်းႁဵၼ်းပၢႆးပႆႇၺႃႇပိုၼ်ႉထၢၼ်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]- ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈတင်းၼမ
- ႁူင်းႁဵၼ်ၸၼ်ႉၵၢင် 3 ႁူင်း
- ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် 5 ႁူင်း
ၵုၼ်ႇသိၼ်ပၢႆၽုၵ်ႇသွမ်ႈၸိူဝ်းဢွၵ်ႈတီႈ ပိုၼ်ႉတီႈ
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]ၵုၼ်ႇသိၼ် ၸိူဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ဢွၵ်ႇတီႈ ထုင်ႉပၶူၵ်ႉၵူႇၼႆႉ မႆယႃႈလူင်၊ ဝႃႇၵျီးၼီးယႃး၊ ၵုၺ်၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ ငႃး၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ထူဝ်ႇၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်းယဝ်ႉ။
ၵုၼ်ႇသိၼ်ၵၢၼ်ၸၢၵ်ႈၵၢၼ်မိုဝ်း
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]တီႈထုင်ႉပၶူၵ်ႉၵူႇၼႆႉ ၵၢၼ်တေႃးႁုၵ်ႇ ႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇသေ တေႃး ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽႃႈမႆပၶူၵ်ႉၵူႇ(ၽႃႈမႆဝႃႇတ)၊ ၽႃႈတူင်ႇမၼ်ႈ၊ ၽႃႈၸဵတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ႁူင်းၵၢၼ်ၸၵ်ႈလႅၼ်းယႃႈ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပိူင်ႇ၊ ၸၢၵ်ႈတေႃးႁုၵ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈ ပႃႇၸၢၵ်ႈပၶူၵ်ႉၵူႇသေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ လူတ်ႉၵျိပ်ႉပၶူၵ်ႉၵူႇယူႇယဝ်ႉ။
ၽိုၼ်ဢိင်
[မႄးထတ်း | မႄးထတ်းငဝ်ႈငႃႇ]- ↑ မောင်ကြည်သန့် ၏ မြန်မာ့ မြို့ရွာဒေသ ဝေါဟာရ(၂၀၀)
- ↑ http://www.mizzimaburmese.com/component/content/article/196----.html[ႁဵင်းၵွင်ႉဢၼ်တၢႆႇ]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
